Bosna ve Hersek Yuzolcumu 51 129 kilometre kare olan, Hirvatistan'dan biraz daha kucuk bir ulke. 3.5 milyonluk nufusunun %50sini Bosnalilar, %31ini Sirplar ve %15ini Hirvatlar olusturuyor. Ulke iki ayri siyasal bolgeden olusmakta: Sirp Cumhuriyeti ve Bosna-Hersek Federasyonu. Sirp Cumhuriyeti ayri bayragi ve baskenti olan otonom bir bolge olarak yonetilmekte. Sirp Cumhuriyeti'nde yasayanlar yanlizca Bosnali Sirplara oy verebilirken, Federasyon'da yasayanlar da sadece Bosna'li muslumanlara ve Hirvatlara oy verebiliyorlar. Bosna alfabesi latin harfleri kullaniyor.
Bosna ve Hersek'in para birimi Konvertibl Mark olup KM veya BAM olarak yazilir. Haziran 2017'de €1=2BAM. Dizel 1.80 BAM= €0.90
Bosna ve Hersek rotamiz. Geceledigimiz yerler yesil yildizla gosterilmistir.
30 Mayis Sali:
Saat 16:00'da Hirvatistan, Jasenovac hudut kapisindan Bosna ve Hersek'e sorunsuz girdik. Burasi Sirp Cumhuriyeti bolgesi oldugu icin giriste bu bolgenin bayraklari ve Sirp Cumhuriyetine hosgeldiniz yazisi ile karsilanmak bize bu bolgenin kendini ulkeden ne kadar soyutladigini acikca gosterdi. 75km uzakliktaki Kozara Milli Parki'na geldigimizde saat 18:30 olmustu. Milli Parka girdikten sonra 10km ormanlarin icinden kivrila kivrila giden, virajli ama yine de guzel bir yoldan Kozara Daglarina tirmandik. 300m den 800m ye cikarak Kozara Daglarinin en yuksek tepesi olan Mrakovica Dagi'na ulastik. Burada bizim cok ilgimizi ceken "Spomenik" lerden (Yugoslav Aniti) bir digeri vardi.
2. Dunya Savasi sirasinda isgalci Almanlar ve onlarla isbirligi yapan Hirvat Ustashi'lere karsi Josip Tito'nun baskanligini yaptigi cogu Sirp olan Partizanlar burada savasmis ve yenik dusmusler. Kozara Savasi sirasinda 2 500 Partizan, 25 000 sivil Sirpli oldurulmus ve 40 000 kisi de Jasenovac Toplama Kampina gonderilmis.
Anitin ortasina ancak bu araliklardan sigacak kadar zayif olanlar girebiliyor
Anitin icinden tepesine bakis.
1990 Yugoslav savasi sirasinda ne yazik ki bu anitlarin bir cogu tahrip edilmis ama burasi milli parkin icinde oldugu icin zarar gormeden kurtulmus. Bakimli ve surekli ziyaret edilen bir spomenik. Biz oraya geldigimizde aksam olmak uzere olmasina ragmen hala daha piknik yapan guruplar vardi. Anitin yanisira burada bir muze, bir de uzerinde yaklasik 10 000 kadar isim olan bir monoblok var.
Anitin girisinde bir kir kahvesi ve yaninda park yeri vardi. Zorlukla anlasabildigimiz kir kahvesi sahibine burada kalmamizin mumkun olup olamayacagini sorduk. Adam sorun yok deyince geceyi orada gecirdik (45.01417 16.90570).
31 Mayis Carsamba:
Sabah Milli Park'dan ayrildik. Geldigimiz yoldan geri donerek Kozarac denen sehre geldik. Burada Bosna sim karti (BH) aldik. 5 BAM 300MB. Sirp Cumhuriyetinin baskenti olan Banja Luka'yi gecerek 15:45'de Jajce'ye geldik.
Guzel manzarali yollardan gectik.
Daglik olan Bosna'da tunel coktu.
14. yy'da Jajce, Bosna Kralliginin bas kentiymis.
Jajce sehri ve tepede sehri Osmanlilar dahil tum dusmanlardan savunmak icin yapilmis Jajce Kalesi. Ama bu kaleye ragmen 1527'de Osmanlilar tararafindan istila edilen Jajce, Osmanli Imparatorlugu'na katilan son Bosna sehri olmus.
Jajce Degirmenlerine 500m uzaklikta olan Autokamp Pliva'da geceledik (32 BAM elektric haric) (44.35211 17.22549). Burada 4 motokaravan vardi. Sonra 3 tane daha geldi. Ulkeye girdigimizden beri ilk defa motokaravan burada gorduk.
01 Haziran Persembe:
Bu sabah Jajce degirmenlerini gormeye gittik (44.34689 17.22663). Giris bedava olan bu alanda Avusturya-Macaristan Imparatorlugu zamanindan (1867-1918) kalma 20 kadar degirmen vardi.
Hizla akan Pliva nehri burada genis bir alana yayildigi icin bir tane buyuk degirmen yerine bol sayida kucuk degirmen yapilarak suyun akisindan daha verimli olarak faydalanilmis.
13:00'de Jajce'den ayrilip Travnik'e yola ciktik. Travnik'e geldigimizde yagmur yagmaya basladi. Yagmur biraz azalinca sehri dolasmaya ciktik. Arabayi evlerin arasinda bir sokakta park etmis diger arabalarin yanina park ettik (44.22536 17.66945).
Varos denen eski sehrin sokaklari.
Sehrin ortasindan akan Lasva Nehri uzerindeki eski kopru.
Osmanli vezirlerinin ikamet ettigi sehir olmasi nedeniyle Vezirler Sehri olarak taninan Travnik'de vezir mezarlari.
Travnik koyun sutunden yapilan peyniri ile de taniyor. Konzum'dan Sir Cincar denen bir peynir aldik. Hirvatistan'in meshur Paski Sir kadar guzel olmasa da yine de guzel bir eski kasar tadindaydi. 21.65KM/kg. Geceyi park ettigimiz sokakta gecirdik.
Gürkan bey, Jajce değirmenler’i dediğiniz yerdeki o küçük kulübeler sakın tahıl ambarları olmasın? Hepsinin altında su pervanesi var mıydı acaba ? Neden derseniz, Kalkan’ın tepesindeki Bezirgan köyünün Kalkan’a bakan tarafında, tahıllar için rüzgar alan serin bir mevkindeki tahıl ambarlarına çok benziyorlar çünkü. Burada da altından su akan serin bir yer hedeflenmiş olabilir belki ? Üstelik değirmen için küçük gibi geldiler bana.
Google’a “Bezirgan tahıl ambarları” yazıldığında resimlerine erişiliyor.
Birkaç sene evvel yazın tam da önlerinde, serin bir gece geçirmiştik. Google Maps
Evet, Bezirgan tahil ambarlarini andiriyorlar ama bunlar gercekten su degirmeni olarak yapilmislar. Normalden cok daha kucuk olduklari dogru ama nehrin genisledigi yerde bu sekilde daha verimli calisacaklari dusunulmus. Ne yazik ki kapilari kilitli oldugu icin icerisini gorunteleyemedik. Olsaydi daha iyi bir fikir verirdi.
02 Haziran Cuma:
Bugun otoban'dan 25km gidip 6.5BAM verdik ve Visoko'ya geldik. 2000'lerin basinda buradaki piramit seklindeki bir tepe, Amerika'da yasayan Bosna'li Semir Osmanagic'in dikkatini cekmis. Daha sonra 4 tane daha piramit tepe bulununca burasi piramitler vadisi olarak anilmaya baslanmis. Semir Osmanagic bu piramitlerin dogal tepeler olmayip Misir piramitleri gibi insan eliyle yapilmis oldugunu dusunuyor. Bu piramitlerin MO 34 000 yillarinda yapildigini savunan Osmanagic'in fikirlerine katilmayan pek cok kisi bunlarin dogal olarak olusmus, koseli tepeler olduguna inaniyorlar.
Piramit tepelerden en buyugune Gunes piramidi deniyor. Cok buyuk olduklari icin yerden sekilleri pek belli olmuyor. Ancak havadan cekilen fotograflarda piramitler gorulebiliyor.
Gunes Piramidinin tepesine bu sekilde tirmanmak mumkun. Biz ancak yarisina kadar tirmandik. Gittikce diklesen merdivenleri tirmanmayi gozumuz yemedigi icin geri donduk.
Ayrica Gunes Piramidi'nin altinda kilometrelerce uzayan tuneller sistemi bulunmus. Ravne Tuneli denen bu tunellere giris 20KM/kisi. Arabayla tunellerin girisine kadar gidilebiliyor ve park yeri var (43.99631 18.15970). Ingilizce konusan rehberlerle yapilan tunel turu 1 saat suruyor.
Osmanagic tarafindan ortaya cikarilan bu tunellerin tarih oncesinde kazilip sonra da toprakla doldurulup kapatildigina inaniliyor.
2006'dan beri Osmanagic'in gonullu ekibi tarafindan toprak bosaltma isleminin devam ettigi bu tunellerde hava sicakligi hep 12.5 derece.
Havada bol miktarda negatif iyon bulundugu ve tunellerde insan sagligina faydasi olan titresimlerin oldugu belirtilen tunellere iyilesme umuduyla her gun gelen insanlarin olusturdugu bir saglik turizmi de mevcut.
Balkanlar gezisi buradan devam ediyor, (çok sevindirici bir haber ) Bosna da görmeyi arzuladığımız yerler arasında, sayenizde iyi bir ön bilgi elde edeceğiz.
Yemekler, piramitler, değirmenler, hepsi çok güzel. Elinize sağlık. Paylaşımınız için teşekkürler
anılarınızı,soluksuz okuduğum için, gezi notlarını ara ara yayınlamanız benim içinde soluklanma fırsatı oluşturuyor.
Elinize sağlık.....
Emek vererek yayınladığınız için teşekkür ederim.
Balkanlar gezisi buradan devam ediyor, (çok sevindirici bir haber ) Bosna da görmeyi arzuladığımız yerler arasında, sayenizde iyi bir ön bilgi elde edeceğiz.
Yemekler, piramitler, değirmenler, hepsi çok güzel. Elinize sağlık. Paylaşımınız için teşekkürler
Bilgilere daha kolay ulasilabilsin diye her ulke icin ayri bir baslik aciyoruz. Daha az turistik ama bir o kadar da ilginc bir ulke gormek isterseniz Bosna'yi tavsiye ederiz. Begenileriniz icin tesekkurler.