Lithium (lifepo4) Aküler Parasını Hak Ediyor Mu- Test

[Doğrucu Davut]

.
Janberk bey hesaplara temel bir değişken olan kişisel amortisman süresini de eklemenizi gülerek okudum.

Aslında ben de LFP seçiminin uzun süreli sonuçlarını merak etmekteyim.
Fakat tek korkum, doğal adres değişikliği sonucu böyle bir bildirimin elime geçememesi olasılığı..
.

 

[ceremcem2]

Orbus markasının (Teksan) kendi sayfasın da bu ürün hakkinda hiç bir bilgi olmaması (Tanıtımı da yok ) ve özellikle hangi kullanım amacı için üretildiğini görememek ürün hakkında güvensizlik yaratıyor.

Kesinlikle!

Benzer fiyat da hiçbir lithium akünün olmaması da ben de bir soru işareti.

Kesinlikle! Fakat tahmin edebileceğiniz gibi bunun birçok mantıklı ve makul sebebi olabilir. Endişe etmek için tek başına yeterli bir parametre değildir.

Açıkçası bir yatırım ne kadar akıllıca/mantıklı olursa olsun, o yatırımı yapabilecek para yoksa mantığı takip edemiyorsunuz.

Dolayısıyla çoğumuz gibi ben de kısıtlı bir bütçe ile hareket ettim. Elimdeki bütçeyle ya bir jel akü alacaktım, ya da kendimi biraz zorlayarak böyle tedirgin edici bir lityum akü alacaktım. Tedirgin etmeyen, güven veren bir lityum bataryaya maddi imkanlarım yetmiyordu. Ben de basitçe "hesaplanabilir" bir risk aldım.

Söylediğim gibi, ilk alışımda ürün ayıplı çıktı. Ürünün ayıbını izah etmek için mühendis sıfatımı kullanmam, para harcamam (enerjimetre takmam) ve vakit harcamam gerekti. Bu anlamda herkesin alabileceği türden bir risk olmadığını da belirtmekte fayda var.

Fakat bizler buradayız, bizlerden de öte bilgi ortada, sonuçta firma da orada ve ürününün arkasında duruyor. Bence ortada aşılmayacak sorunlar yok.

Ekleyeyim; siz bir de ürünün içinden çıkan kullanım kılavuzunu ve teknik belgeyi görün! Yani, teknik belgeyi siz görün. Ben görmedim çünkü. Çıkmadı. Kullanım kılavuzu ise müthiş derecede kafa karıştırıcı noktalara sahip, hatta çeviri hataları var.

Ben, dediğim gibi, bu işin teorisini bildiğim için ne beklemem gerektiğini, ne yapmam gerektiğini ve ne yapmamam gerektiğini bildiğime güvendim. Örneğin içinden çıkan kullanım kılavuzunda 15V ile şarj etmemiz gerektiği yazıyor. Ben kesinlikle 14.4V'u geçmiyorum, çünkü 4 hücreli LiFePO4 bataryanın CV gerilimi budur, kimin ne dediği önemli değil, işin kimyası belli.

Arada bir akünün performansını buraya not düşerim.

 

[marlon]

Kurşun asitli bataryalarda genel şarj kuramı bildiğim kadarı ile şu şekilde;
Deşarj olmuş bataryaya verilebilecek max akım verilir. Bu esnada bataryanın sıcaklıklara göre bir gazlanma voltajı vardır. Bu genelde 14 volt cıvarıdır. Batarya voltajı bu volta gelene kadar batarya max. Akımla beslenir, bu voltaj yakalanınca bu volt sabit kalacak şekilde akım duşürülür. Ta ki kapasite Ah 'in %10 una kadar. Akım bu kademeye dusunce bu akım sabit tutulur ve voltaj sabit bırakılır. Bu fazda yaklaşık 2 saat kadardır. 2 saat sonunda sarj tamsmlanır. Ayrıca ayda bir kere de son kademeyi yaklasık 6-7 saat yapmsk gerekir. Tabiki bu esnada asit seviyelerini kontrol etmek lazım. Yılda bir kerede batarysyı derin tahliye edip uzatılmış sarj yapmakda batarya ömrünü uzatıcu bir faktördür.

 

[marlon]

Yeni nesil bataryalarda bu proses bir işlemci ile kontrol ediliyor sanırım.

 

[ceremcem2]

Böyle durumlarda yapılacak çözüm, 24V✓12V invertor kullanmaktır.150 AH akü için 15-20 amperlik olanı gibi. Ama karavanı 24V yapmak ta diğer çözüm.

Kesinlikle. Fakat 24V->12V dönüştürücü biraz zor, çünkü bendeki 60Ah'lik aküyü şarj ederken bile şarj akımı 45A'leri görüyor. Tüm şarj boyunca ortalama 30A ile şarj olacak. Bu kadar güçlü bir çevirici hem ucuz olmayacaktır, hem de piyasada bu isimle bu kadar yüksek akımlı bir çevirici bulmak çok zor (hatta imkansız) olacaktır.

Bu yüzden esas çözüm şöyle olmalı: Aracınızda halihazırda güneş paneli sisteminiz varsa zaten bunun şarj kontrol ünitesi MPPT olmalı. Eğer değilse değiştirmelisiniz. MPPT tam olarak bir DC gerilim düşürücüdür. Yani 24V->12V çevirici dediğiniz devre eğer giriş gerilimini (ya da gücünü) de kontrol ediyorsa buna MPPT deniyor.

Bildiğiniz gibi MPPT'nin girişi güneş paneline bağlanır. Oraya bir şalter koyar da arabanın sistemine bağlarsanız MPPT'nin girişini 24V ile (aslında arabalarda 12V için 13.8V olduğuna göre 24V sistemde de 27.6V ile) beslersiniz. Böylece MPPT'yi gündüz panellerden doldurmak için, acil durumda araçtan beslemek için kullanırsınız. Böylece tek yatırımınız 60A'lik bir 2 konumlu şalter olur.

Bu yöntemi kullanarak lityum ya da değil, her türlü aküyü, akünün sisteminden yüksek fakat MPPT'nin giriş gerilimini, yani mesela 72V'u aşmayan bir sistemden (sistemin ne olduğu önemli değil) güvenle doldurabilirsiniz.

 

[ceremcem2]

Yeni nesil bataryalarda bu proses bir işlemci ile kontrol ediliyor sanırım.

Lityumda işler bu kadar karışık değil: Akım sınırlaması olan bir gerilim kaynağı ile şarj ediyorsunuz. Tüm işlem bu kadar.

Akıllı bir şarj aletine ihtiyacınız olduğunu söyleseler de öyle bir ihtiyacınız yok. Eğer kendiniz takip ediyorsanız 14.4V'luk gerilim kaynağı ile şarj edersiniz, şarj akımı 0.1C'ye düştüğünde (mesela 60Ah için 60*0.1=6A) şarjı kesersiniz.

Eğer "şarjı kesmeyi unuturum" veya "müdahale etme imkanım olmaz" derseniz gerilimi 14.4V yerine 14.2V'a ayarlayın, bırakın şarj altında kalsın: Would floating a Lithium battery indefinitely at a lower voltage than max voltage cause any harm?

 

[marlon]

Kursun asitlilerde gazlanma voltajı gecilirse buharlaşma nedeni ile sıvı kaybı var. Bu nedenle biraz karmaşık haklısınız

 

[janberkaydemir]

.
Janberk bey hesaplara temel bir değişken olan kişisel amortisman süresini de eklemenizi gülerek okudum.

Aslında ben de LFP seçiminin uzun süreli sonuçlarını merak etmekteyim.
Fakat tek korkum, doğal adres değişikliği sonucu böyle bir bildirimin elime geçememesi olasılığı..
.

Adres değişikliğinde iletişimimizin kopmaması için teknolojiye özellikle digital iletişim teknolojisine daha fazla destek vermemiz gerekiyor herhalde.
Ama konu yine gezi ve karavan'a geliyor. Yeni adreste bu konu için bir çözüm varsa her halükarda sizin ve benim işimiz daha kolay olacak.

SM-N9500 cihazımdan Tapatalk kullanılarak gönderildi

 

[Doğrucu Davut]

.
Janberk bey, o adresten buraya vaktiniz gelince meyl edilmekte ama sizin buradan oraya e-mail ile ulaşabilmeniz halen olanaksız.

Bazı iyimserlerin görüşüne göre, “ adres doğru ama, gönderilenler nedense hep spam kutusuna düşüyor galiba ? “ denilmekte..
.

 

[bulenttg]

Jel akü: 12V 150Amper Karbon Jel Akü
LiFePO4 akü: Orbus lityum akü 12v 60ah

Jel Akü: 1,483 TL / (150Ah * 12V
LiFePO4 akü: 1,428 TL / (60Ah * 12.8V

bu rakamlarda özellikle üzerinde LİFePO4 yazısına bakarak kandırılmayın.
Iade sırasına kabul edilip paranızı geri alabilirseniz kendinizi şanslı göreceksiniz, paranızı çöpe atmayınız.

Kaliteli ve gerçek ürünlerin rakamlarını internet ortamında araştırabilirsiniz.

 

[ceremcem2]

Jel akü: 12V 150Amper Karbon Jel Akü
LiFePO4 akü: Orbus lityum akü 12v 60ah

Jel Akü: 1,483 TL / (150Ah * 12V
LiFePO4 akü: 1,428 TL / (60Ah * 12.8V

bu rakamlarda özellikle üzerinde LİFePO4 yazısına bakarak kandırılmayın.
Iade sırasına kabul edilip paranızı geri alabilirseniz kendinizi şanslı göreceksiniz, paranızı çöpe atmayınız.

Kaliteli ve gerçek ürünlerin rakamlarını internet ortamında araştırabilirsiniz.

Garip, soyut ithamlar... Üzerinde LiFePO4 yazıyor, enerji kapasitesi yazıyor; LiFePO4 gibi hızlı şarj oluyor, LiFePO4 karakteristiğinde gerilim düşümü gözleniyor, üzerinde yazdığı enerjiyi veriyor, BMS'i düzgün çalışıyor, ölçtüğüm batarya verimi %92, 6 aydır kullanıyorum ve hiçbir problem gözlemlemedim; ama "o paraya aldığım için kandırıldım" ve "o paraya aldığım için o aldığım şey LiFePO4 değil", öyle mi? (bkz. Ördek testi - Vikipedi)

Benim şu anki bataryayla problem yaşamamış olmam o bataryanın problemsiz olduğunu göstermez elbette, belki bir problemi var ve henüz ben denk gelmedim; fakat böyle esrarengiz esrarengiz konuşup kanıt göstermeden ithamda bulunmanız TCK'ya göre "Ticari İtibarın Zedelenmesi" suçuna girer.

 

[Doğrucu Davut]

.

Elektrik elektronik mühendisi olarak @ceremcem2 ‘nin sadece birkaç cevap içindeki kaliteli, kolay anlaşılır ve yoğun bilgi aktarımları, bundan böyle başlığın LFP (LiFePo4) aküleri için bilgi havuzu olarak kullanabileceğine işaret etmekte.
Umarım forumun harcı alem yapısına rağmen, hepimizce bu yolda devam edilir ?..


...
Ben kendi çapımda birkaç nokta ile devam edeyim..

* LFP / VRLA(Jel+AGM) akülerinin kullanım kapasitelerinin göreceli eşitlenmesinde 1/2,5 u geçmeyen bir oran baz alındığında, Avrupa’da satıştaki marka ürünler için daha geçen sene başlarında ortalama 3 misli olan ücretler, bu sene sadece 2 misli kadar.
Örnek.
Exide 12 V, 140 Ah Jel ~310€
Winston 12 V, 60 Ah LiFeYPO+BMS Smart123(Montajsız) ~590€

Türkiye’deki dahiyane (?) ücret politikalarının bu trendi takibe ne kadar istekli olduğu bilinmese de dünya eğiliminin bu yönde olduğu kesin.
Üstelik diğer Lityum akü cinsleri de apartta beklemekte..

Hani karavanını kendi yapan biri buzdolabı, solar regülatör, akü, şebeke dolum cihazı, ısıtıcı ve benzeri ürünleri Avrupa’dan satın almak için yola çıksa rahat rahat, yakıt parasından fazlasını çıkararır diye düşünüyorum.

* Marka ve markasız LFP akü üretimiyle Çin dünya lideri durumunda.
İsteyeler Egon’a sorabilir.

* LFP akülerde de zaman içindeki doluluk oranı ve ısı faktörleri yüzünden takvim yaşlanması görülmekte.

* LFP akülerin hücre ve set ürünleri (12V, 24V..) için ciddi firmalar farklı kullanım zaman ya da çevirim sayısı vermekte.
(Bence satıcıların göz boyacı verilerine değer verilmemeli.)

Aşağıdaki linklerde güvenilir bir üretici tarafından verilen “Cycle Life” değerlerini karşılaştırabilirsiniz.
Winston tek hücre
Winston 12V Set
Sanırım hücre eşitlemesi için BMS kullanımı bile rizikosuz görülmemekte ?

Orbus için ithal eden firma da zaten dobra dobra “Doğru uygulama ve kullanımda Lityum Life Po4 akülerin 10 yıl ömür beklentileri vardır” demekteydi. Dikkatimizden kaçmış olmalı ?..
.

 

[bartek]

Kesinlikle. Fakat 24V->12V dönüştürücü biraz zor, çünkü bendeki 60Ah'lik aküyü şarj ederken bile şarj akımı 45A'leri görüyor. Tüm şarj boyunca ortalama 30A ile şarj olacak. Bu kadar güçlü bir çevirici hem ucuz olmayacaktır, hem de piyasada bu isimle bu kadar yüksek akımlı bir çevirici bulmak çok zor (hatta imkansız) olacaktır.

Bu yüzden esas çözüm şöyle olmalı: Aracınızda halihazırda güneş paneli sisteminiz varsa zaten bunun şarj kontrol ünitesi MPPT olmalı. Eğer değilse değiştirmelisiniz. MPPT tam olarak bir DC gerilim düşürücüdür. Yani 24V->12V çevirici dediğiniz devre eğer giriş gerilimini (ya da gücünü) de kontrol ediyorsa buna MPPT deniyor.

Bildiğiniz gibi MPPT'nin girişi güneş paneline bağlanır. Oraya bir şalter koyar da arabanın sistemine bağlarsanız MPPT'nin girişini 24V ile (aslında arabalarda 12V için 13.8V olduğuna göre 24V sistemde de 27.6V ile) beslersiniz. Böylece MPPT'yi gündüz panellerden doldurmak için, acil durumda araçtan beslemek için kullanırsınız. Böylece tek yatırımınız 60A'lik bir 2 konumlu şalter olur.

Bu yöntemi kullanarak lityum ya da değil, her türlü aküyü, akünün sisteminden yüksek fakat MPPT'nin giriş gerilimini, yani mesela 72V'u aşmayan bir sistemden (sistemin ne olduğu önemli değil) güvenle doldurabilirsiniz.

Teşekkürler verdiğiniz bilgiler için. MPPT nin ek avantajı da 24V luk güneş paneli çıkışını 12V 'a indirirken güçten iki kata yakın kayıp vermemek diye biliyorum. (PWM de olan kayıbın olmaması ) . 24V aracı olan aramızda yok sanırım ama bu bilgi de kayıtlara geçsin
200 AH excite jel aküyü yanlışlıkla 10.5 Voltun altında kullanarak öldürmüş birisi olarak, Lİtyüm aküler ile ilgili kafamda şöyle bir soru var; Bunların ölüm şartları, kırmızı çizgileri neler? Ne yaparsak çevrim sayısı 0 a iner?

 

[ceremcem2]

* LFP / VRLA(Jel+AGM) akülerinin kullanım kapasitelerinin göreceli eşitlenmesinde 1/2,5 u geçmeyen bir oran baz alındığında,

Daha önce bu "2.5" oranını verdiğinizde benim yaptığım hesaptaki oranın tam tersi olarak yorumlamıştım ama şu an tam olarak anlayamadım, "1/2.5" derken neyi kastediyoruz?

Sanırım hücre eşitlemesi için BMS kullanımı bile rizikosuz görülmemekte ?

"Riziko"dan neyi kastettiğinize göre değişir. Teknik olarak BMS, hücre eşitlemesini doğru şekilde yapar. Eğer BMS arızalanırsa eşitleme doğru yapılmayabilir, fakat bu da arıza olduğu içindir, sanıyorum bu durumu kastetmiyoruz?

 

[ceremcem2]

MPPT nin ek avantajı da 24V luk güneş paneli çıkışını 12V 'a indirirken güçten iki kata yakın kayıp vermemek diye biliyorum. (PWM de olan kayıbın olmaması )

"2 kat" değil de, yine de önemli bir fark oluşuyor. Eğer onunla ilgili bir başlık varsa "MPPT nedir, bu işleri nasıl yapar" konusunda bilgi vereyim.

200 AH excite jel aküyü yanlışlıkla 10.5 Voltun altında kullanarak öldürmüş birisi olarak, Lİtyüm aküler ile ilgili kafamda şöyle bir soru var; Bunların ölüm şartları, kırmızı çizgileri neler? Ne yaparsak çevrim sayısı 0 a iner?

Benzer şekilde, her türlü lityum hücre de belirlenen minimum voltajın altına indiğinde, maksimum voltajın üzerine çıktığında, aşırı akımlar çekildiğinde, uygun olmayan sıcaklıklarda şarj veya deşarj edildiğinde anında bozulur.

Okuduğum kadarıyla tek hamlede mahveden şey sıfır derecenin altında şarj etmektir.

Onun dışındaki problemleri yaşamanız için BMS'in bozulması lazım. Çünkü akünün içindeki BMS devresi aşırı akımda, yüksek voltajda ve düşük voltajda enerjiyi kesiyor.

BMS arıza yapmazsa da şöyle bir şey yaparsanız yine aküyü bozma şansınız var: Aküyü sonuna kadar kullanın, BMS enerjiyi kesecektir. Bu noktada şarjsız bir şekilde aylarca bırakın. İçinde illa ki sızıntı akımları olacağından hücreler minimum voltajlarının altına düşecektir ve bozulacaktır.

Yani lityum bataryayı bozmak için alkolik aile babası gibi bir karakter olmanız gerekiyor.

 

[Doğrucu Davut]

.
Orandan kastım, karavan günlüğünde hangi LFP akü kapasitesinin, hangi VRLA akü kapasitesini karşıladığı ile ilgiliydi.
Örnek
150Ah civarında jel bir akünün sağlıklı olarak ~%50 ye kadar boşaltılabildiği ve yollarda genellikle ~%80 kadar doldurulabildiği varsayılırsa, elimizdeki ~50Ah akım değeri, 60 Ah kapasiteli LFP akünün boşaltılabilir değeri ile eşitlenebilmekte.


Bu akülerin tek hücre ve BMS li set olarak kullanım ve çevirim farkları benim için de açıklanmaya muhtaç.
İdeal durumda fark olmamalıydı ama sorumlu üreticiler bu farkı açıkça yazmakta.
Yukarıda verdiğim son iki linkteki “Cycle Life” değerlerine bakabilirsiniz..
.