Dublin-irlanda Gezi Notları;23-27.eylül.2015

[vata]

Eski çağlarda erkeklere büyük zaferler kazandıran demir kılıçlar korozyona yenik düşseler de;











Onlardan çok daha eski tarihte yapılmış ve kadınların vücutlarını süsleyen altın süs eşyaları aslanlar gibi ayakta kalıp günümüze ulaşmışlardır.Acaba kadınların erkeklerden daha uzun yaşamasının sırrı altın olabilir mi?

 

[vata]

Vikingler döneminden kalmış bir yelkenli tekne





Orta Çağ’da bir İrlanda zırhlı piyadesi





Müzenin içinin düzenlemesi,ışık,bilgilendirme panoları çok etkileyici idi. Müzede ayrıca Mısır mumyalarının sergilendiği bir bölüm daha vardı. Ancak zamanımız kısıtlı olunca bu kadarla yetindik.Bence bu müze ve hemen bitişiğindeki Doğa Tarihi Müzesi’ne yarım gün ayırmak daha doğru olacaktır.

 

[vata]

Ulusal Müze'den sadece 300 metre ileride Saint Stephen’s Green Park olarak anılan park bulunmaktadır.1880 yılında hizmete açılan dokuz hektar büyüklüğündeki bu alan,şehrin çok sayıdaki parkından en büyük ve en güzel olanıdır.İrlanda yemyeşil bir ülke ve bu kocaman bahçe de Dublin’deki en eski yeşil alandır.











Saint Stephen’s Green Park








Şehrin tam merkezindeki bu güzel parkta mis gibi havayı ciğerlerimize çekip kaz ve ördekleri besledik.

 

[vata]

Theobald Wolf Tone Memorial


Parkta bundan sonraki durağımız İrlanda cumhuriyetinin fikir babası ve bu uğurda idam edilen Theobald Wolf Tone Hatıra Anıtı’ (=Memorial)nı ziyaret ettik.





Bir sonraki durağımız 1882 - 1941 arasında yaşamış geliştirdiği anlatım yenilikleri ile 20. yüzyıl edebiyatını derinden etkilemiş bir İrlandalı yazar olan James Joyce için yapılan büst oldu.




Bundan sonra,II.Dünya Savaşı sırasında yetim kalan alman çocuklarına destek veren İrlanda’ya teşekkür etmek amacıyla bronzdan yapılmış ve insanın kaderini ölçen üç feleği temsil eden Three Fate Fountain(=Üç Felek Fıskiyesi)’ni gördük.

 

[vata]

Son olarak biz Türkleri de ilgilendiren Büyük Açlık(=Great Famine) Anıtı’nı ziyaret ederek Stephen’s Green Park’taki gezimizi tamamladık.



Büyük Açlık Anıtı

1847-1850 yıllarında dönemin en çok tüketilen besini olan patates tarlalarına mantar virüsü bulaşması nedeniyle Avrupa'da ortaya çıkan kıtlık her yeri etkilediği gibi Britanya'yı da etkisi altına alır.Bu zor dönemde yaklaşık bir milyon İrlandalı hayatını kaybederken iki milyon İrlandalı da adayı terk ederek Amerika'ya göç etmek zorunda kalır.O zamanlar İstanbul’da tahtta 31.Osmanlı Sultanı I.Abdülmecid vardır. Avrupai tarzda eğitim almış ve iyi derecede yabancı dil bilen I.Abdülmecit döneminde maliye-ilk kağıt para kaime’nin basılması- ve hukuk -Tanzimat Fermanı’nın okunması-alanlarında büyük reformlara girişilir.1847’de sadece 24 yaşında olan bu genç padişah durumu İrlanda asıllıdoktorundan öğrenince bu zavallı insanlara hemen yardım elini uzatmak ister.Bu amaçla onlara on bin sterlinlik bir yardım yapmaya karar verir. İsteği öğrenen İngilizler,padişahın bu alicenaplığından son derece etkilendiklerini,ancak Kraliçe Victoria’nın kendi tebası olan İrlandalılara bu maksatla sadece iki bin sterlinlik bir yardım yaptığını dikkate alarak yardım miktarının bin sterline düşürülmesini rica ederler. Sultan Abdülmecit bunun üzerine İrlanda’ya bin sterlin gönderir. Ancak bu yardım Abdülmecid’in içine sinmemiştir.Bu yüzden patates ve buğday yüklü üç gemiyi İrlanda’ya gönderir.Gemiler Dublin Limanı’na doğru yola koyulmuştur.Ancak ellerinde kraliçenin izni olmadığı için geri çevrilen Osmanlı gemileri kıtlığın en çok etkilediği bölgelerden biri olan Dublin’in kuzeyindeki Drogheda’ya gelerek yük ve erzaklarını buraya bırakırlar. İrlanda halkı tarihte eşine az rastlanan bu cömertliği unutmaz ve bunun sonucunda Türk bayrağındaki hilal ve yıldız Drogheda futbol takımının da amblemi olur.Drogheda United günümüzde aynı renkleri paylaştığı Trabzonspor’un kardeş takımıdır.Bu konu hakkında İrlanda halkının Osmanlı Sultanı I.Abdülmecit’e gönderdiği teşekkür mektubu bugün Topkapı Sarayı’nda bulunmaktadır.
Ayrıca bu yardımın hatırasına 2 Mayıs 1995 tarihinde Drogheda Belediyesi’nce yaptırılan şükran plaketi, yaklaşık 165 yıl önce Türk gemicilerin misafir edildiği eski belediye sarayının duvarına (şimdi burası Westcourt Oteli imiş) çakılır.Aslında Dublin’e 40 kilometre uzaklıkta bulunan ve adı “sığ ırmağın üzerindeki köprü” anlamına gelen bu küçük liman kasabasını ziyaret etmeyi çok istedik ancak zamanımız el vermeyince gidemedik.



Drogheda United futbol takımının arması

 

[vata]

Saint Stephen’s Park’tan yedi yüz metre kadar ilerleyince İrlanda’ya Hıristiyanlığı getiren kişinin adına yapılmış Aziz Patrik Katedrali(=St. Patricks Cathedral)'ne vardık.Bir Protestan Katedrali olan St. Patrick Katedrali’nin dış görünümü oldukça kasvetli idi.Ne yazık ki restorasyonda olması nedeniyle katedralin içini gezemedik.İrlanda'da her yıl 17.Mart’ta yeşillere bürünmüş kalabalıkların “bugün herkes İrlandalı” sloganı eşliğinde eğlenceli geçit törenleriyle kutladıkları Aziz Patrik günü,Katolik Kilisesi için de kutsal bir gün olup başta İrlanda olmak üzere İrlandalıların yoğun bulunduğu Amerika, Kanada gibi diğer bazı ülkelerde de kutlanmakta imiş.








Aziz Patrik Katedrali





Samuel Beckett için yapılmış anma köşesi.



Başka katedrallerde hiç görmediğim bir uygulama olarak bahçe duvarlarında İrlanda’nın yetiştirdiği Joyce,Beckett gibi ünlü kişilere atfedilmiş minik anma köşeleri yapılmıştı.

 

[vata]

Bir sonraki tarihi yer katedralden 900 metre uzaklıktaki Christ Church Katedrali oldu.Şehrin bu en eski katedrali 1037 yılında Viking Kralı tarafından yaptırılmıştır.Farklı zamanlarda birçok kez restore edilen bina günümüzde de ziyarete açıktır.Yaklaşık bin yıllık tarihi olan bu katedralin giriş ücreti 6 Euro idi.








Christ Church Katedrali


Eğer bilet alıp içine girmeye karar verirseniz, ünlü “The Cat and The Rat” isimli mumyalanmış kedi ve fareyi görmelisiniz. 150 yıl kadar önce fareyi kovalayan kedi, fareyle birlikte katedraldeki orgun içinde sıkışmış ve sonra mumyalanmışlardır.İrlandalı yazar James Joyce, Finnegan’s Wake isimli eserinde bu durumdan söz edince mumya da ünlü olmuş.Bizim takımın yorgunluğunu gözlerinden okuyabildiğim için içeri girmeyip sadece fotoğraf çekmekle yetindim.

 

[vata]

Katedralin hemen yanında ise İrlanda tarihini kostümlerle canlandırarak “Viking ve Ortaçağ Dublin Tecrübesi” yaşatmayı amaçlayan Dublinia bulunmaktadır.İçini gezmedim ancak bu aktivitenin özellikle çocuklu aileler için tavsiye edildiği bilgisini sunayım.




Dublinia








Dublinia ve Christ Church Katedrali

 

[vata]

İyice yorulmuş olan takımıma “200 metre daha yürüyeceğiz sonra yemek molası “dedim ve son bir gayretle şehrin ana caddelerinden biri olan Dame Street üzerinde yer alan Dublin Kalesi’ne(=Dublin Castle) geldik. 13. yüzyılda inşa edilen bu kale, tarihi boyunca çok kez yıkılıp yeniden yapılmış ve yapılan bu ek binalarla günümüzde şatodan çok büyük bir yapı topluluğu görünümünü almıştır.





Kalenin giriş kapısı








Dublin Kalesi


Kale, Dublin şehrinin isminin kökeninde yatan ve Gal dilinde Dubh Limn(=Kara Gölcük)'in bir zamanlar olduğu yerdedir. 930 yılında vikinglerin Liffey nehrinin Poddle kavşağında inşa ettikleritahkimatın olduğu yerde 1204 yılında İngiltere Kralı George tarafından yaptırılmıştır.Kale o tarihten sonra yedi yüzyıl boyunca kentteki ingiliz askerlerinin merkezi görevini sürdürmüş olup günümüzde açılış törenleri,devlet resepsiyonları ve film çekimleri için kullanılmaktadır.Saat 10-17 arasında ziyaretçi Kabul eden kaleye giriş ücreti 4.5€ idi.

 

[vata]

Biz kaleyi gezmek için ücret ödemek yerine bahçesinde bulunan ve giriş ücreti istenmeyen Chester Beatty Kütüphanesi(=Library)’ne girmeyi tercih ettik.





Chester Beatty Kütüphanesi


Kütüphanede özellikle İslam bölümü ve bu bölüme ait koleksiyonlardan biri olan ve Osmanlı sultanlarına ait tuğralar ve Kuran yazmaları gibi örneklerin sergilendiği Türk koleksiyonu’nu gezdik.Burada resim çekmemize izin vermediler.Kütüphanede ayrıca Doğu Asya (=East Asian) koleksiyonu bulunmakta idi.

Kale çıkışında Dame Street üzerinde ilerlerken eski Belediye Binası (=City Hall)’nı gördük.1779 yılında yapılmış bu bina 1852 yılına kadar şehir meclisinin toplantılarının yapıldığı yer olarak hizmet vermiş.




Eski Belediye Binası

 

[vata]

Belediye binasından sonra yüz metre daha yürüyerek Dame Street 50 adresinde bulunan Bobo's Burger 'de İrlanda usulü burger ve bira ile karnımızı doyurduk.







Kocaman irlanda burgeri





Bu da yerel bira O’Hara


Bobo’s Burger şehrin bir çok yerinde şubeleri olan bir İrlanda burgeri zinciri.Beş tane İrlanda burgeri+3 bira+2 gazlı içecek için toplam 80€ ödedik.Burgerlerde 200 gram dana eti vardı ve gerçekten doyduk.Ancak fiyat çok geldi. Çıkışta merakımı gidermek için bir tane amerikan burger zincirine girip fiyatlara baktık.Bizde 10-15 TL olan menüler burada 10€ civarında idi.Bizim paranın değeri düşük,yapacak bir şey yok dedik.

 

[vata]

Artık karnımız doymuş ve şehirde görülmesi gereken tarihi ve önem arz eden yerler gezilmişti.Hanımları alışveriş için Grafton Sokağı’na bırakıp arkadaşımla aracımıza binerek yaklaşık iki kilometre ötedeki Bow Sokağı’nda bulunan Old Jameson Distillery’e ulaştık .Burası Dublin’eki en önemli turistik aktivitelerden biri sayılan İrlanda viskisi Jameson’ın eski damıtım evidir.Türkiye’de az bilinmekle beraber,Jameson dünyada oldukça meşhur bir viski markası imiş.Ben viskiden hiç anlamam ancak arkadaşımın derin bilgisinden yararlanmak için bu tura katılmak istedim.



Old Jameson Damıtım evi girişi



Damıtım evinin maketi

http://i1072.photobucket.com/albums/w363/erhen/Dublin%
20gezisi/20150926_183347_zpsbf50oad2.jpg


Damıtım evinin bekleme salonu

 

[vata]

Her gün saat 18’e kadar açık olan Old Jameson Damıtım Evi’nde 20-30 kişiden oluşan gruplar kişi başı 15 € ödeyerek rehber eşliğinde yaklaşık 45 dakika süren tura çıkmaktadırlar.Turun ilk yarım saatinde rehber viskinin yapımını,iskoç ve amerikan viskileri ile farklarını anlatıp yıllandırmak için sakladıkları meşe fıçıları gösterdi.Rehberin bize naklettiklerinden anladığıma gore;bu firma İspanya’dan cherry şarabı ve Amerika’dan bourbon viski yapımı için en fazla üç yıl kullanılmış meşe fıçıları getirtip ürettiği viskiyi bunların içinde 6-8 sene boyunca yıllandırıyor sonra da değişik fıçılardaki viskileri birbiriyle karıştırarak viskinin aromasını daha zengin hale getiriyor ya da karıştırmadan single malt viski olarak da piyasaya sürebiliyormuş.Bazı maltlar on seneden sonra kıvama ulaşırken bazılarının ise 21-25 sene arası beklemesi gerekebiliyormuş.Genel bir kanı olarak viskinin onbeş seneden fazla beklemesi kalitesini daha fazla arttırmıyormuş.



Viski tadım testi


Gezinin son onbeş dakikasında ise iskoç ve amerikan viskileri ile Jameson’ın bir arada olduğu viski tadımı yapılıyor.Tadım sonrasında ücretsiz olarak verilen bir kadeh Jameson viski ile tur sonlandırılıyor.





Viski ikramı. Slainte mhath(=İrlandaca Şerefe demek)


İrlanda viskisinin yapım aşamasında arpa kurutulurken İskoçlar gibi turba (=içinde kömürleşme aşamasında çürümüş deniz ürünleri ve yosun barındıran toprak) ateşi yerine odun ateşi kullanıldığı için is kokusu olmuyormuş.Ayrıca İrlandalılar sadece meşe fıçı kullanırken İskoçlar meşe dışında fıçılar da kullanabiliyormuş.

İki viski arasındaki en önemli fark ise İskoç viskisi iki kere damıtılırken İrlanda viskisi üç kere damıtılıyormuş.Bu konuda “İskoçlar İrlandalıların viski işinden anlamadıkları için üç kez damıtmak zorunda olduklarını söylüyorlarmış”. Sözün özü İrlanda viskilerinin içimleri daha yumuşak olurken İskoçya viskileri daha sert ve isli oluyormuş.İskoçlar viskiye su eklerken İrlandalılar hiçbir şey eklemeden içerlermiş.Hatta bir İrlandalı’ya yapılacak en büyük hakaret viskisine su katmaktır diye bir de deyim varmış.

Bu turlar için giriş biletinizi internet üzerinden alarak hem zaman kaybını önlemek hem de %10 ekonomi yapmak bence daha mantıklı bir seçenektir.İçkinizi bitirdikten sonra zemin katta bulunan şirketin marketinden viski ya da hediyelik alabilirsiniz.Ancak Dublin Havalimanı gümrüksüz mağazalarında daha hesaplı almak da mümkündür.

 

[vata]

Old Jameson turu sonrası bizim hanımları bulmak için Grafton Sokağı'na geldik.Euro/TL kurunun yüksekliği nedeniyle fiyatları beğenmedikleri için bize yara açmamış olduklarını görünce arkadaşımla bayağı bir sevindirik olduk.Kuzeyde College Green ve güneyde ise Saint Stephen’s Green arasında uzanan trafiğe kapalı bu alışveriş sokağı Dublin'deki iki ana alışveriş merkezinden birisidir.Sokak,1980'lerden bu yana genellikle yayalar ile müzik,şiir,mim sanatı icra edenlere tahsis edilmiştir.



Bu çocukların icra ettiği İrlanda folk müziği çok hoşuma gitti.Hemen cd’sini satın aldım.

Grafton Street boyunca ünlü Brown Thomas Alışveriş Merkezi,Stephen’s Green Alışveriş Merkezi,Marks & Spencer gibi ünlü mağazalar bulunmaktadır. Kısacası Grafton Sokağı, alışveriş tutkunları ve keyifli bir kahve molası vermek isteyenlerin mutlu oldukları bir cennettir.



Stephen’s Green Alışveriş Merkezi

 

[vata]

İrlanda ile ilgili her türlü hediyelik eşyayı Dublin'de sekiz tane şubesi bulunan Carrolls Mağazaları’nda bulmak mümkündür.

Keza Dublin’de üç şubesi bulunan Avoca da özgün tasarımlı mutfak malzemeleri, cam ve seramikten yapılma dekoratif eşyalar ve özellikle merinos yününden yapılma kıyafet ve örtülerin satıldığı çok hoş bir yerdir.

İrlanda’da KDV vergisi oranı %22 olduğundan yaptığınız alışverişlerin sonunda kasiyere detax(=ödediğiniz vergiyi geri almak) istediğinizi söylerseniz size hemen bir form veriyorlar ve bununla havaalanında gümrüksüz mağazaların tam ortasında bulunan ofise uğrayıp işleminizi yaptırıyorsunuz ve sizin belirlediğiniz hesaba para geri gönderiliyor.Ben 90€’luk alışverişim için 15€ geri aldım.Aslında 20€ almam lazım ancak 5€ masraflar adı altında tırpanlanıyor.Hiç yoktan iyidir.



İrlanda’nın ünlü kazak ve hırkaları.Fiyatları 80-100€ arasında değişiyor.

Çukulataya düşkün olanlar için şehirde onsekiz tane şubesi bulunan Butlers Cafe bence bir cennet.Peynir ve şarküteri ürünleri sevenlere ise Grafton Street ile arasında 200 metre bulunan 11,South Anne Street adresindeki Sheridan’s Cheesemongers mağazasını tavsiye ederim. Burada İrlanda’ya özgü olanlar dışında başka ülkelerden gelme peynirlerin de tadına bakabilirsiniz.İrlanda’ya özgü gıda ve içecek alışverişi yapmak isteyenlere tavsiyem bu işi havaalanındaki gümrüksüz mağazalarda yapmanızdır.Hem daha ucuz hem de bavulda nasıl taşırım derdiniz olmaz.

 

[vata]

Dublin’deki son gecemizde bu şehirde yemek ve eğlencenin kalbi olan Temple Bar bölgesine gittik.Burası ülkenin en ünlü barlar sokağıdır. Gündüz dar ve kendi halinde bir sokak iken gece canlı ve müzik dolu bir eğlence ortamına dönüşen Temple Bar bölgesi aynı zamanda bir kültürel aktivite merkezidir.Burada gezerken bir galeriyi ziyaret edebilir,bir oyun görebilir ya da yeni bir film izleyebilirsiniz.Bu bölgede ayrıca her bütçeye uygun konaklama imkanları mevcuttur.
















Temple Bar bölgesi


Bu bölgenin ismini aldığı Sir William Temple ünlü bir öğretmen,filozof ve milletvekili olup 1656 yılında,halkın yürüyüş yapması için yeniden düzenlenen Temple Lane köşesindeki bu sokakta evini ve bahçesini inşa ettirir.Bölgede 1970’li yıllarda büyük bir otobüs deposu inşa etmek için çalışmalar başlarsa da yapılacak binalar için alan yetersiz kalınca bu arazi genç sanatçılara ve kitap mağazalarına ucuz fiyatlarla kiralanarak burada bir kültür merkezi yaratılmaya çalışılmış ve bu durum zamanla Temple Bar kültürünü ortaya çıkarmıştır.

Cumartesi gecesi olduğundan bırakın oturacak bir yer bulmayı sokakta yürümek bile güçtü.Neyse ki Shack Restaurant önünde yarım saat sırada bekledikten sonra kendimize yer bulabildik.İrlanda’ya özgü yemekler et ve patates ağırlıklı olunca biz de ev yapımı ekmek eşliğinde sunulan İrlanda kuzu güveci(=İrish lamb stew) yanında Guinness birası sipariş ettik.Beş kişilik bu yemeğe 110 € hesap ödedim.




İrlanda kuzu güveci





Temple Bar’dan bir hatıra fotoğrafı