Ynt: Mapadan Makara Yapmak. Hem Mapa Hem Makara
Haluk abi... Güzel bir başlangıç, fikir olmuş.
Arkadaşlar başlangıçta affınıza sığınaraktan şunu arz edeyim meslek lisesi torna-metaluji giriş, teknik lise elektrik-elektronik çıkışlıyım. (meslek lisesinin 2sınıfında sınavla geçiş yaptım) 1989 da mezun olduğum kadar ki bilgilerime dayanaraktan;
Yapılan uğraşı bir ilk olduğu için tabi ki kafamızdaki soruları sormak, yorum yapmak, öneri getirmek en büyük hakkımız. Ama bu adap saygı çerçevesinde olmalı diyorum.
Yorum yapan arkadaşların "mapanın, makaranın ve rulmanın kalitesi " konusuna katılıyorum. Malzemeyi canlı görmek lazım. Haluk abi sizinkinin resminden anladığım kadarı ile döküm ve tıraşlama izi yok. (sizin malzemeniz kötü demiyorum lütfen yanlış anlaşılmasın) piyasada kalite hususunda çok malzeme var. Dökümden malzemeden ( bu en mukavemetsiz ve ucuzu olan) krom malzemeye (bu en kaliteli ve yüksek fiyatlı olandır ancak krom malzemenin tek eksisi krom diğer malzemelere göre daha çok ve hızlı ısınır) kadar. Tabi ki ara kalitede olanlarda var.
Ağır yük altında çalışan mapanın "U" şeklinden "V" şeklini almaz. Çünkü makara rulmanının içinden boşluksuz geçen mapanın miline (saplama) tek bir noktadan güç uygulanmayacağı, rulman kalınlığı boyunca mapa miline yükü dağıtarak baskı yapacağından ve kesinlikle "V" şeklini almaz. Şayet malzeme zayıf ise ya mapanın veya milinin pasosunun dişlilerini sıyırır, ya mapanın milinin geçtiği kafa kısımları kırar, ya mapanın “U” kısmını kırar, ya rulmanı sıkıştırır ya da makaranın kaynağı zayıfsa makarayı kaynak yerlerinden koparır. Ama kesinlikle “V” şeklini almaz.
Rulmanın kapaklı olması (plastik veya metal kapak) rulman bilyesinin içine iri parçaların girmesini engeller. Araçlarımızdaki birçok poryaların rulmanları kapaklı olup, çamur su gibi dış etkenlere maruz kalmaktadır. Her su ya da çamura girişte maruz kalan krank poryası, triger gergi poryasını rulmanı, marş ve şarj dinamosu, klima kompesör rulmanları. Zaten bunların içine su, ince çamur (milsi toz) giriyor.
Ayrıca bu mapalar piyasada nerelerde kullanılıyor. Tabi ki ağır hizmetlerde kullanılıyor.
Metal malzeme baskı ya da yük (ağır ivme) altında patlamaz, sadece zayıf noktasından kırılır. Eğer tahrikli basınç altında metale hız kazandıracak etki altında kalırsa, kazanacağı momentle kırılan metal parça şarapnel etkisi kazanır. Tabi ki kazandığı momentle yolu üzerindeki nesneye çarpar. Eğer çarptığı nesnenin öz kütle yoğunluğu kendisinden az ise o nesneye saplanır.
Resimde gördüğüm kadarı ile makara, mapanın içinde çalışacağı döneceği yerde çok az bir boşluk var. Bu sebeple rulmanın sağa sola oynamaması için mapa miline, rulmanın (makaranın) başlangıç ve sonuna punta atmak için yeterli alan yok.
Yorum yapan arkadaşımın mapa pasosunun sıyrılmaması için önerilerinden sadece kontra somun önerisine katılıyorum. Ancak bu da mapa milinin mevcut uzunluğu ile olmaz. Çünkü kontra somunu dışarıdan sıkmak gerekir bunu içinde mapa milinin uzunluğu yetmiyor. Bu sorun şu şekilde çözülebilir. Mapa milinin metriğinde yada rulmanın metriğinde, pasosuz saplama ile saplamanın mapa dışında kalan kısımları kaynaklanır. Ama araya rondelâ pul olmaz çünkü zamanla makarayı sıyırıp zayıflatmaya başlar.
HALUK ABİNİN PROJESİNE ŞU ŞEKİLDE YORUM VE ÖNERİLERİM OLABİLİR.
A-. Mapa milinin metriğinde yada rulmanın metriğinde, pasosuz saplama ile saplamanın mapa dışında kalan kısımları kaynak yapılabilir.
B-Çelik veya sentetik halatın makaraya oturacağı iç alanda, makaranın iç yanak boyu halatın çapından en az 1,5 kat uzun olmalıdır. Çünkü yapılan mapa makaranın sağa veya sola kaymalarda halatın makara uçlarına baskı uygulayarak deforme olmasına mahal vermemeli.
C- Halatın makara içine oturmuş halindeki durumu ile mapanın “U” kısmı arasında, halatın çapının en az 2-3 katı boşluk olması gerekli.
GELELİM HALUK ABİNİN BU UYGULAMASI İLE İLGİLİ DÜŞÜNCELERİME;
Birçok ünlü orijinal firma ürünlerini, fason çalışan küçük atölyelere yaptırıyor. Hatta aynı küçük atölye birçok firmaya ürün yapıp firmaların isim logolarını basıyor. Tüfek üretimi ile ünlü olan ilimizde fabrikası olan dost arkadaşımdan tüfek aldım. Arkadaşım bana şunu beyan etti “ ben bu tüfeği Avrupa da çok ünlü bir firmaya fason üretiyorum. Aynı tüfek Avrupa ya gidip tekrar ülkemize geliyor. Ama fiyatı 20-30 katına çıkıyor. Oysa tüfeği üreten benim.”
Bizim alanımız olan offroad malzemelerimiz piyasada sürümü ticari döngüsü fazla olan malzemeler değil satış potansiyeli düşük. Serbest ekonomi düşüncesi ve az bulunulurluk sebebiyle istediği fiyata satılışı oluyor.
Şahsım, ihtiyacın olan malzemeyi, eğer kendim yapabileceğim malzeme ise uğraşarak yapmayı seviyorum. Bu uğraşının verdiği rehabilite, haz, işe yarama ve tatminlik duygusunu o malzemenin hazır olarak alacağım fiyata edinemem.
Şüphesiz fikir ve yorumlarımızı yapacağız.
Şüphesiz her ilkleri uygun güvenli ortamda, ilk başlarda limitleri zorlamadan deneme yapmak lazım. Sonrasında gelişimlerini yapılır.
Ayrıca bu ilklerde kişilerin heyecanını törpülememek lazım.
Ellerine Fikrine sağlık Haluk abi…
Eminim ilerleyen zamanda offroad malzeme tedarikçi firmalar benzer bir ürünü kullanıma sürecektir. Belki de fikir babası sizler olacaksınız.