Lithium (lifepo4) Aküler Parasını Hak Ediyor Mu- Test

[ceremcem2]

sadece 100 vatlık panelim varsa demek ki kabaca 35/5=7 amper akım alabilecegim yani lipo aküyü yine geç dolduracagım peki o zaman lipoya neden yatırım yapayım.(agırlığı hariç)

Böyle bir durumda yüksek şarj güçlerinden faydalanamazsınız, doğru. Yine de bahsi geçen diğer avantajlarından (eşdeğer kapasite, ömür boyunca birim Wh maliyeti, (ağırlık,) şebekeden veya araçtan hızlı şarj edilebilme, vs.) yararlanabilirsiniz.

 

[ince999]

Böyle bir durumda yüksek şarj güçlerinden faydalanamazsınız, doğru. Yine de bahsi geçen diğer avantajlarından (eşdeğer kapasite, ömür boyunca birim Wh maliyeti, (ağırlık,) şebekeden veya araçtan hızlı şarj edilebilme, vs.) yararlanabilirsiniz.

ömür boyunca birim Wh maliyeti:Bu özelliğin gercek olduğuna inanmıyorum çünkü genelde çinden ithal edilen malların kaliteli olduguna veya hakkını verdiğine bunca senedir yaşadıklarımla inanmaz oldum.Araçtan öyle 500 vat çekmeye başlarsak eninde sonunda aracımızdaki elektrik üreticisi olan alternetörümüzü bozarız.

 

[Akdeniz45]

Böyle bir durumda yüksek şarj güçlerinden faydalanamazsınız, doğru. Yine de bahsi geçen diğer avantajlarından (eşdeğer kapasite, ömür boyunca birim Wh maliyeti, (ağırlık,) şebekeden veya araçtan hızlı şarj edilebilme, vs.) yararlanabilirsiniz.

Şimdiye kadar kulandığım sulu, agm ve gel aküleri șarj ederken akü doldukça șarj edilen amperin azaldığını gözlemledim. Bir zaman sonra solarpanelin ürettiği elektrik akülere șarj olan elektriğin çok üstünde oluyor.

Eğer doğru anladıysam, LiFePO4 akülerde solarpanelin ürettiği elektriğin daha büyük bir kısmı șarjda kulanılabiliyor. Bu durumda solarpanelden tasarruf edebiliriz.

 

[ceremcem2]

Araçtan öyle 500 vat çekmeye başlarsak eninde sonunda aracımızdaki elektrik üreticisi olan alternetörümüzü bozarız.

Neden?

Şimdiye kadar kulandığım sulu, agm ve gel aküleri șarj ederken akü doldukça șarj edilen amperin azaldığını gözlemledim

Her batarya türünde bu böyledir. Lityumdaki fark şu ki, lityum şarj periyodunun üst noktalarına kadar yüksek akımla şarj olmaya devam ediyor.

Aslında keşke bir satıcı yanaşsa da özdeş iki solar paneli yan yana koyup aynı gün 60Ah'lik bir LFE aküyle 150Ah'lik bir jel aküye kaç Wh doldurduğuna baksak...

 

[Akdeniz45]

Neden?


Her batarya türünde bu böyledir. Lityumdaki fark şu ki, lityum şarj periyodunun üst noktalarına kadar yüksek akımla şarj olmaya devam ediyor.

Aslında keşke bir satıcı yanaşsa da özdeş iki solar paneli yan yana koyup aynı gün 60Ah'lik bir LFE aküyle 150Ah'lik bir jel aküye kaç Wh doldurduğuna baksak...

LiFePO4 akülerinin bir diğer önemli özelliğine, deșarj anında gerilimin jel akülere göre daha yüksek kaldığına daha önce değindiniz. Şimdi baktığım bir videoda 100 amperlik bir LiFePO4 akü yüzde 27 seviyesine kadar boșaldığı halde gerilimin 12,6 volt olduğunu gördüm. LifePO4 akülerinin bu özelliği buzdolaplarımızın daha iyi soğutması bakımından önemli bir nokta olsa gerek.

Video: https://www.youtube.com/watch?v=rsqw_n7M5Hg

 

[fsirin]

LiFePO4 akülerde dolmaya yakın da yüksek akımla şarj olmaya devam etmesi, güneş paneliyle daha hızlı dolmasını sağlar. Kurşun asit akülerin bizim için problemleri uzun sürede tam şarjlı hale gelmesi ve ağır olmaları. Avantajlı yanı da daha ucuz olması ve gerilime göre basit olarak şarj ve deşarj seviyesinin takip edilebilmesi ve şarj olabilmesi.

 

[ceremcem2]

Daha önce de dediğim gibi, 12V'luk aracın sistemi 13.8V ürettiğinden, fakat bu aküyü doldurmak için 14.4V gerektiğinden, doğrudan arabaya bağlayarak doldurduğumuzda yeterince hızlı şarj olmuyor. Yine de, dün denk gelince bir deneme yaptım: Akü tamamen boşken araca bağladım, yola çıktım ve aküye aktardığım enerjiyi ölçtüm:

* saat "0:00": 0Wh, şarj akımı 35A
* saat "0:30": 107Wh, şarj akımı: 12.5A
* saat "1:00": 186Wh, şarj akımı: 10.1A
* saat "1:30": 259Wh, şarj akımı: 9.5A

Bu enerji aküye aktarılan enerjidir. Akünün verimi olan %92 ile çarptığınızda kullanabileceğiniz net enerjiyi bulursunuz. Örneğin son durumda 259Wh * %92 = 238Wh.

Eğer aracımın sistemi - sonradan çevrilebiliyor mu bilmiyorum ama - 14.4V olsaydı, aynı sürede yaklaşık 450Wh doldurmuş olacaktım.

 

[Akdeniz45]

Daha önce de dediğim gibi, 12V'luk aracın sistemi 13.8V ürettiğinden, fakat bu aküyü doldurmak için 14.4V gerektiğinden, doğrudan arabaya bağlayarak doldurduğumuzda yeterince hızlı şarj olmuyor. Yine de, dün denk gelince bir deneme yaptım: Akü tamamen boşken araca bağladım, yola çıktım ve aküye aktardığım enerjiyi ölçtüm:

* saat "0:30": 107Wh, şarj akımı: 12.5A
* saat "1:00": 186Wh, şarj akımı: 10.1A
* saat "1:30": 259Wh, şarj akımı: 9.5A

Bu enerji aküye aktarılan enerjidir. Akünün verimi olan %92 ile çarptığınızda kullanabileceğiniz net enerjiyi bulursunuz. Örneğin son durumda 259Wh * %92 = 238Wh.

Eğer aracımın sistemi - sonradan çevrilebiliyor mu bilmiyorum ama - 14.4V olsaydı, aynı sürede yaklaşık 450Wh doldurmuş olacaktım.

Bir veya 1,5 saatte 20 amper civarında șarj çok iyi bir değer. Aracın sistemi 14,4 volt olduğunda bu değer 30 amperin üzerinde. Gezilerde bir yerde fazla kalmayanların bazılarına sadece alternatör șarjı yetebilir.

 

[ceremcem2]

1,5 saatte 20 amper civarında șarj

Lütfen özellikle pratikte çokça yapılan bir hatayı düzeltmeme müsaade edin: Şarjın birimi "Ah"dir, yani "Amper x Saat"tir.

Akıllarda yer etmesi için ne olduğunu şöyle izah edeyim: Suyun miktarını Litre ile ölçüyorsak, mesafenin miktarını kilometre ile ölçüyorsak, şarjın (charge) miktarını da elektron adedi ile ölçeriz. Ancak bir pilin veyahut akünün şarj miktarını elektron adediyle (veya bunun bir misli olan "Coulomb" ile) ifade etmeye kalktığımızda kullanmamız gereken rakamlar, telaffuzu çok zor rakamlar olacaktır. Bu nedenle "çarpımlarla ifade edilen birimler" kullanırız. Örneğin yıldızlararası mesafeyi "kilometre" cinsinden ifade etmeye çalışırsak telaffuzda büyük zorluklar yaşarız, bu nedenle "Gezegenler birbirlerine 1,892,146,094,516,160 km mesafede" demek yerine "gezegenler birbirlerine 200 ışık yılı mesafedeler" deriz.

Nasıl ki "1 ışık yılı, ışık hızında gidildiğinde 1 yılda katedilecek mesafe" demekse, "1 Ah" de, "Elektronlar 1 Amper hızla, yani 1 Coulomb / saniye ile akarken 1 saatte toplam geçecek elektron miktarı" demektir.

Dolayısıyla akünün (ya da enerji depolayan herhangi bir şeyin) şarjından bahsederken "Ah" ifadesini kullanmalıyız.

Hatta bir adım öteye gidersek, bizler sadece bir şeyin ne kadar şarj olduğuyla ("Ah" ile) ilgilenmeyiz. O şeyin o kadar şarj olduğunda bizim ne kadar işimizi göreceğiyle, yani enerjisiyle, yani "Watt * saat" değeriyle ilgileniriz. O yüzden elektrik faturalarınızda "kullanılan enerji" birimi olarak "kWh" yazar. Örneğin elimizde iki ayrı akü var. İkisini de 20Ah'lik şarjla dolduralım (yani mesela 20A ile 1 saat dolduralım). Bunlar aynı enerjiyi mi verir? Yani mesela, buzdolabımızı aynı süre mi çalıştırır? Belki evet, belki hayır. Eğer birisi 12V ise 240Wh'lik enerji verir, diğeri 24V ise 480Wh'lik enerji verir. Böyle bir örnekte biri diğerinin iki katı kadar çalıştırır.

Bu nedenle "Ah" değerini dahi kullanmayı bırakmalıyız ve Watt saat birimini kullanmalıyız.

 

[ince999]

Cerem bey
Kusura bakmayın ama burası okul degil.Hayatımızda kullandıgımız bir akünün öne cikan iki tanıtıcı özelliği vardır.
Biz sıradan kullanıcılar için ilk ve en önemli özelliği akümüzün kaç amper saat kapasitesinde olduğudur.bu özellik her yerde böyle anıldığı gibi akülerin üzerinde de böyle belirtilip etiketlendirilir bu tanıma göre fiyatlandırılır
Şimdi nedene çıktı aküleri Vat saat diye tanımlamak.
Kusura bakmayın ama siz enerji nin biriminin (amper) tanımı ile bu enerjinin belirli sürede kullanılma miktarının birimini (amper saat)bir birim kabul ediyorsunuz
Eski köye yeni adetin ne gereği var

 

[geziyoM]

Bu yazdiginizin teorik aciklamasini yapamadim. Sonucta gunes paneli cesme, aku kova, amper de debi . Suyun debisi cesmeye baglidir, kova altin da olsa, camur da olsa debi aynidir. Gun sonunda toplam enerji birikiminde farki olctum derseniz anlarim. Verdigim ornekte camur kova suyu, altin kova kadar tutamaz , suyu kacirir diyebilirim.

Teoman bey şöyle bir fark olduğunu düşünelim, kova değil de sadece su girişi olan, kapalı 2 depo, depoların içerisinde sıkıştırılma oranları farklı 2 ayrı gaz bulunsun( gerçekte gazların, aynı şartlar altında genleşme ve sıkıştırılma oranları aynıdır ), depolara aynı basınç ile su basmaya başlasak bir süre sonra içerisindeki gazın sıkıştırılabilme oranı düşük olan depoya daha az miktarda su girecektir.
ANlatmaya çalıştığım yapısal-kimyasal farklarından dolayı Kurşun-Asit akü ile LFP akü aynı şarj gerilimi altında farklı akım şiddeti ile dolabiliyor, depolanan enerji miktarı arttıkça ,Kurşun-Asit aküde %40-50 civarı aktarılan enerji miktarı azalıyor ama LFP aküde doluluk oranı %90 seviyesine kadar yüksek akım ile enerji aktarmak mümkün oluyor.

 

[geziyoM]

Çok önemli bir parametredir. "Aracın jeneratörüyle şarj ederken" de aynı parametreler işin içine girer. Fakat "aynı şartlar altında" olduğunu tam olarak tespit etmeniz sanırım pek mümkün değil, farklı günler yapılmış deneylerdeki parametreler de farklı olacaktır. Ayrıca akülerin karşılaştırma yapıldığı zaman dilimlerindeki doluluk oranları da şarj akımlarını değiştirecektir.

Bence sağlıklı bir hesabı, kendi deneylerimizin sonucunda ortaya çıkmış gerçek parametreleri kullanarak teorik olarak yapmalıyız.

Yani yukarıdaki 15A - 19A kıyaslaması, eğer hava daha güneşli olsaydı ve/veya daha fazla güçte güneş paneli olsaydı çok daha belirgin farklı olacaktı.

Ceremcem2 bey, aynı şartlar altında ile vurgulamak istediğim, sistemde sadece aküler değiştirildi, yaklaşık 3 yıllık Jel akü kullanımında farklı farklı zamanlarda gördüğüm en yüksek akım değeri 15 A civarı iken 10-15 günlük LFP gözlemimde bir kaç kere 19 A değerini gördüm, yani kabaca verilen değerler bunlar

 

[ceremcem2]

Kusura bakmayın ama burası okul degil

"Kusura bakmayın ama burası okul değil" diyerek 8 kg mazot almaya çalışıyor musunuz? Tamam, burası okul değil, ama birimleri düzgün kullanırsak daha doğru anlaşırız.

Biz sıradan kullanıcılar için ilk ve en önemli özelliği akümüzün kaç amper saat kapasitesinde olduğudur

Değildir. Kaç Ah olduğu sizi "gerçekte" hiç ilgilendirmez, bir akünün tek başına kaç Ah olduğu bilgisinin zerre kadar bir önemi yoktur, ona bakarak neyi ne kadar çalıştıracağını hesaplayamazsınız. Sizi kaç Wh olduğu ilgilendirir.

Kusura bakmayın ama siz enerji nin biriminin (amper) tanımı ile bu enerjinin belirli sürede kullanılma miktarının birimini (amper saat)bir birim kabul ediyorsunuz

Valla ben öyle bir şey demedim Burada birden fazla hatalı ifade aynı cümlede kullanılmış, cümleyi anlayamadım bile.

Eski köye yeni adetin ne gereği var

Size "eski köy"ü anlatayım: Herhangi bir bataryanın üzerinde voltajı yazar: 1.5V, 3.6V, 12V, 12.8V, laptoplarda 10.8V, 11.1V, vs... Bu voltajlar nedir? Nasıl belirlenir? Elinize bir voltmetre alıp ölçseniz farklı değerler bulursunuz. Mesela üzerinde 3.6V yazan bir lityum bataryayı ölçerseniz 4.2V görürsünüz. Neden? Biraz kullandığınızda 3.5V da okursunuz, 3V da okursunuz.

Peki 3.6V nereden gelir, hiç düşündünüz mü?

Batarya imal edildikten sonra doldurulur. Mesela lityumlarda bu gerilim 4.2V'tur. Sonra sonuna kadar kullanılır. "Sonu"ndan kastım, lityumlar belli bir voltajın altına indiklerinde bozulduğu için bu sınır 3V'tur. 3V'ta gelince kullanım kesilir. Bu süreçte kaç Wh enerji verdiğine bakılır.

Sonra batarya tekrar doldurulur ve tekrar yüke bağlanarak boşaltılmaya başlanır. Az önceki Wh cinsinden kapasitesinin yarısına geldiğinde gerilimi ölçülür. Mesela çoğu lityum batarya için bu 3.6V'tur. Sonra, Wh cinsinden enerjisi, 3.6V'a bölünerek Ah (ya da mAh) değeri hesaplanır ve pilin üzerine yapıştırılır.

Yani o "adet", sandığınızdan daha eskidir. Bataryaların üzerine Ah değeri yazmalarının nedeni, doldururken ve boşaltırken o değerin (o rakamın aslında) bir katıyla doldurup boşaltabileceğinizi göstermesi bakımından farklı bir kullanım alanına sahip olmasıdır. Yani 123Wh'lik bir bataryayı kaç A ile doldurup boşaltabileceğinizi Wh değerine bakarak anlayamazsınız, ama 20Ah'lik bir lityum bataryayı 10A ile (0.5C ile) doldurabileceğinizi bilirsiniz.

Bu bakımdan, bizim ilgilendiğimiz şey "kapasite" ise mutlaka Wh ile konuşmamız gerekir. 20Ah'lik bir jel akü ile 20Ah'lik bir lityum akü, ikisi de sonuna kadar boşaltılsa (20Ah verseler) dahi aynı enerjiyi vermiş olmazlar, çünkü jel akü 12V'tur, lityum akü 12.8V'tur, jel olan buzdolabınızı 10 saat çalıştırıyorsa öteki 10.7 saat çalıştıracaktır.

 

[ceremcem2]

Teoman bey şöyle bir fark olduğunu düşünelim, kova değil de sadece su girişi olan, kapalı 2 depo, depoların içerisinde sıkıştırılma oranları farklı 2 ayrı gaz bulunsun, depolara aynı basınç ile su basmaya başlasak bir süre sonra içerisindeki gazın sıkıştırılabilme oranı düşük olan depoya daha az miktarda su girecektir.
ANlatmaya çalıştığım yapısal-kimyasal farklarından dolayı Kurşun-Asit akü ile LFP akü aynı şarj gerilimi altında farklı akım şiddeti ile dolabiliyor, depolanan enerji miktarı arttıkça ,Kurşun-Asit aküde %40-50 civarı aktarılan enerji miktarı azalıyor ama LFP aküde doluluk oranı %90 seviyesine kadar yüksek akım ile enerji aktarmak mümkün oluyor.

O kadar karışık anlatmışsınız ki ben bile anlamadım

Aynı analojiden devam edersek şöyle diyebiliriz: Lityum'un iç direnci daha düşüktür. Bunu daha büyük çapta boruya benzetelim. Aynı şebekeye bağlı iki musluktan birisi diğerinin 2 katı çapta borulardan geçiyorsa, ikisinin aynı zamanda dolduracağı su miktarı aynı olur mu? Tabi ki daha büyük çaplı borudan aynı basınç altında daha fazla su geçecektir.

 

[Doğrucu Davut]

.
Ben de birkaç ilave daha yapayım
Dün YouTube’da Hollandalı bir LFP firması VRLA akülerini değiştirmek isteyen karavancıların şebeke dolum cihazlarını değiştirmelerinin mutlak gerekli olmadığını söylüyordu. (Bence 0 °C altı doluma dikkat edilmeli !)
Fakat ilave olarak da solar regülatörün MPPT olması gerektiğine dikkati çekti. Sanırım anlaşılır şeyler.
Diğer bir karavancı da LPG akülerinin şarj güçlendirilerle beraberce kullanılmasının gayet yerinde ve randımanlı olduğundan bahsetti.

Birimlerin forumda doğru kullanılmasına gelince , önce açıklama benim için gayet faydalı oldu. Bazen nedense bilinenleri yanyana getirerek düşünemiyoruz.
Fakat forumda enerji sisteminden bahsederken hepimiz uyguladığımız 12VDC geriliminden yola çıkıyor ve konuşulanları bu bazda anlıyoruz. Diğer taraftan piyasadaki aküler de bize satılırken bahsedilen yine Ah değeri olmakta.
Mesela ben akümün Watt değerini hemen hatırlayamadım.
Bence ne kadar doğru olsa da böyle bir dönüşümün kabulünün forum pratiği açısından kolay olacağını sanmıyorum..
.

 

[ceremcem2]

Mesela ben akümün Watt değerini hemen hatırlayamadım.

Wh değeri hem ölçülebilir, hem gerilimiyle amper saat değerinin çarpımından hesaplanabilir, hem de ürününe güvenen üretici tarafından üzerine yazılabilir veya dökümanında belirtilebilir: