Rusya;ural Etekleri Ve Idil(=volga) Boyları;1-9.ağustos.2015

Bir sonraki durağımız Başkurtistan armasının kuray çiçeği ile birlikte iki temel simgesinden biri olan ve Tukayev Caddesi’ne yüz metre mesafede yer alan Salavat Yulaev Anıtı oldu.



Başkurt arması

Başkurtlar,Kazan Hanlığı yıkılıncaya kadar ona bağlı kalmışlar ancak Korkunç İvan’ın 1552’de Kazan’ı ele geçirmesinden sonra rusların egemenliğini mecburen kabul etmişlerdir. Çarlığın onları ortodoks yapma girişimleri ve milli benliklerini unutturmak için yoğun baskılarına karşı sürekli mücadele etmişler ve dört kez büyük katılımlı ayaklanmalar yapmışlarsa da bunlar ruslar tarafından son derece kanlı bir şekilde bastırılmıştır.
1773 yılında Başkurtların Ruslara karşı en büyük ve geniş katılımlı son ayaklanması olan Pugaçev ayaklanması başlar.Daha öncekilerden farklı olarak bu bir bağımsızlık ayaklanması olmayıp Başkurtların rus halkıyla birlikte rus çarına karşı gerçekleştirdiği bir ayaklanmadır.Rusların dahi kendi çarlarına karşı ayaklanmasının nedeni o yıllarda Başkurtistan topraklarında açılan maden ocaklarında ve fabrikalarda köle olarak çalıştırılmalarından kaynaklanmaktadır.Rus köylüleri güçlü rus ordusu karşısında çabuk pes etseler de Başkurtlar 1775 yılına kadar savaşmayı sürdürürler.
Bu savaşın bir çok kahramanı olmasına rağmen Salavat Yulay oğlu Salavat Yulaev(=Салават Юлаев) halkının yüreğinde ayrı bir yer edinmiştir.Rus ordusunun seçkin Başkurt alaylarından birinde komutanlık yapan ve genç yaşında batır(=bahadır) ünvanı kazanan bu yiğit genç; bilgisi,şiirleri ve kuvveti ile herkesi kendisine hayran bırakması yanında çok da güzel kuray(=başkurt kavalı) çalarmış.1773’de Pugaçev isyanı başlayınca kumandanı henüz yirmi yaşında olan Salavat’ı ve birliğini isyancıların üzerine gönderir.Salavat,Orenburg yakınlarında bir bildiri yayımlayarak isyancıların saflarına geçer ve rus ordusuna karşı başarılar elde etmeye başlar.Sonunda rus ordusu savaşı kazanır ve isyanı başlatan Pugaçev yakalanıp idam edilir.Salavat ise ruslara bir süre daha direnirse de sonunda esir düşer.Babası Yulay ile birlikte çeşitli yerleşim birimlerinde halkın gözü önünde kırbaçlanıp,vücutları kızgın demir ile damgalanır ve sonrasında Baltık Denizi sahillerindeki Rogervik kalesinde sürgüne gönderilirler. Hapiste geçen yirmi altı sene sonunda 1800’de Estonya’da vefat eder.Ancak halkının Salavat’a duyduğu saygı ve sevgi artarak sürer.
Ruslar,zorlukla bastırdıkları bu isyandan sonra 1917 yılına dek hiçbir erkek çocuğuna Salavat ismi verilmesine izin vermedikleri gibi Yayık nehrinin adını da bu ayaklanmayı çağrıştırmaması için Ural nehri olarak değiştirirler.Ancak ne yapsalar Salavat Yulaev’in halkın yüreğinde yer etmesini engelleyemezler.Başkurtlar,rus kumandanın emrine uymayıp milletinin yanında yer alarak göz göre göre kendi ölüm fermanını imzalayan Salavat Yulaev’in bu cesaret ve kahramanlığını daha o hayatta iken taçlandırmışlardır. Salavat Yulaev ile ilgili bir çok şarkı genellikle şöyle başlar;

“Salavat kaç yaşında?
Yeşil kürklü börkü başında,
Bulgadir(=alay komutanı) de olmuş,hey Salavat!
Daha yirmi iki yaşında.”

Salavat Yulaev Anıtı



Anıttan Belaya Nehri ve demiryolu köprüsünün görünümü

Başkurt ulusal kahramanı Salavat Yulayev'in anıtı da Ufa'da halk tarafından büyük saygı ve ilgi görmektedir.Belaya Nehri’ne hakim ve Moskova-Sibirya güzergahındaki trenlerden kolayca görülebilen bir noktada,Soslanbek Tavasiev’in 1967 yılında yaptığı bu krom anıt 40 ton ağırlığında olup 9.80 metre yüksekliği ile Rusya ve Avrupa’nın kromdan yapılmış en büyük heykelidir.Anıt,günümüzde genç çiftlerin evlilik imzasını attıktan sonraki ilk durağıdır.Yeni evliler geleneklerine bağlılık ve Salavat Yulaev’e duydukları saygının bir göstergesi olarak ilk fotoğraflarını burada çektiriyorlarmış.Geceleri de aydınlatılan anıtın çevresinde gayet güzel bir park ve hediyelik eşya dükkanları bulunmaktadır.

Günümüz Başkurtistan’ında Salavat Yulaev adı sadece bu anıtla ve erkek isimleri ile sınırlı kalmamış olup bir buz hokeyi takımı,bir şehir ismi ve en büyük devlet ödülünde de yaşatılmaktadır.
Anıtın bir kilometre kadar ilerisindeki Salavat Yulaev Bulvarı(=прocпekt Салавата Юлаева =Prospekt Salavata Yulaeva) üzerinde yükselmekte olan bir cami inşaatı hemen dikkatimizi çekti.Salavat Yulaev Camisi (Мечеть Салавата Юлаева =Meçet Salavata Yulaeva)’nin yapımına Rus-Başkurt dostluğunun oluşmasının 450.yılı şerefine 2007 yılında başlanmış. Dıştan bakıldığında bina,mızrak ya da ok gibi yerel Başkurt motiflerinin süslediği;peteksi dokuya sahip yaldızlı cam kubbeleri olan büyük bir Han çadırı görünümünde planlanmış klasik İslam tarzı bir camidir.Kubbe yüksekliği 46 metre,minare boyu ise yaklaşık 77 metre olan caminin kubbesinin kar tutmaması için alttan özel bir ısıtma tertibatı planlanmıştır. Yunan adası Thassos’un ünlü beyaz mermeri ile kaplanacak olan 5.000 kişi kapasiteli caminin yapımı sırasında ne yazık ki büyük yolsuzluklar olmuş.Bu nedenle caminin ancak 2017 yılında ibadete açılabileceği söylendi.





Salavat Yulaev Camii

Bu kadar yürüyüşün sonrasında öğlen yemeği için Devrim Caddesi (=улица Революционная= ulitsa revolutsiyonnaya)No: 32, adresindeki Başkurt Mutfağı Evi(=Дом Башкирской Кухни=Dom başkirskoy kuhni)’ne gittik.Burası self servis basit bir restorandı.Yemekler lezzetli ve hesaplı ancak içerisi fazla kalabalıktı.
Başkurt yemeklerinde genelde kara biber,kırmızı biber ve sarımsaktan başka baharat kullanılmamaktadır.Baharat eksikliğini tüm yemeklere yeşil soğan,dere otu ve maydanoz gibi taze yeşillikleri bolca kullanarak kapatırlar.Başkurt yemeklerinin diğer önemli özelliği ise tüm sulu ve susuz yemeklerde etin bolca bulunmasıdır. Başkurtlar at etinden yapılan sucuk(=kazı) ve haşlanmış bol yağlı at etini et suyu ve ekşi kurut eşliğinde yemeyi çok severler.At eti sığır etinden daha koyu renkte ve biraz daha ağır.Yanında hafif asidik ve hafif ekşi bir tada sahip olan kımız ile iyi gidiyor.
Göçebe hayat tarzı birçok uzun ömürlü yiyecek çeşidinin gelişmesine neden olmuştur. Geleneksel başkurt mutfağının temelini haşlanmış, kurutulmuş veya pastırma yapılmış at eti,koyun eti,süt ürünleri, kurutulmuş meyveler,tahıllar ve bal oluşturmaktadır. Bunun en önemli örnekleri olan kazı,pastırma, pestil,kımız,eritilmiş tereyağında vişne, kurut (=kurutulmuş süzme yoğurt) ve ayran yaz sıcağında da uzun süre saklanabiliyor ve yolda tüketilebiliyor.Kımızın yolda üretildiği rivayeti vardır;at sütü dolu kap at sırtına bağlanıp gün boyunca sallanıp kımız olurmuş. Başkurt yemeklerinin yanında genelde kurut veya kaymak gibi süt ürünleri de servis edilir.

Şurpa

Özbek pilavı

Bişparmak yemeği.
Geleneksel başkurt yemeği olan bişbarmak (=beş parmak) haşlanmış et ve salmadan yapılır, bolca yeşillik ve soğan ile süslenir ve kurutla tatlandırılır.

Gubadya
Tatlı olarak bohça şeklinde açılmış bir hamur içinde pirinç, kuru üzüm ve kavrulmuş lordan oluşmuş bir tatlı olan Gubadya tercih ettik.

İçeceğimiz ise şifalı Kefir(=кефир)’di.Kullanılan sütten mi yoksa fermantasyon işleminden mi kaynaklanıyor bilemedik ama burada içtiğimiz kefirler bizdekine göre daha koyu ve tadı daha az ekşi idi.
Bu yemeğe de 480 ruble(~24 TL) ödedik.

Bundan sonra kiralık aracımızın hazır olduğu bilgisi verilince otelimize geri dönüp aracı teslim aldık.Rusya’da araç kiralama işi global firmaların bu ülkede faaliyete geçmesi nedeniyle daha iyi hale gelmiş.Eskiden yabancılar için Rusya’da araba kiralamak çok uzun bir işlemler dizisi gerektirirken şimdi çok basitleştirilmiş ancak yine de kiralama ücretleri yüksekti.Biz 2000 ruble/gün(~100 TL) fiyatlı ekonomik araç istemiştik fakat 2400 rubleye (~120 TL) Honda CRV verilince hayır diyemedik.Benzinin litresi de 36 ruble (1.8 TL) olunca doğrusu aracın yakıt ekonomisine çok da önem vermedik.



Ufa’daki kiralık aracımız.

Aracımızla ilk olarak otelimizden 1.5 kilometre kadar ilerideki Sovietskaya Caddesi(=улица Советская=ulitsa sovietskaya)No:14 adresinde bulunan Ulusal Müze(=Natsiyonalni Muzey=Национальный музей veya Muzey Başkortostana=Музей Башкортостана)’yi ziyaret ettik.


Ulusal Müze

1864 yılında kurulmuş olan Ulusal Müze,rus modern mimarisinin güzel bir örneği olup yüz yirmi binden fazla eser barındırmaktadır.



Müzenin alt katında Başkurt balını arıların nasıl yaptığını ve taksidermi sanatı ile doldurulmuş sincap, ördek,ayı ve kurtlardan oluşan bir koleksiyonu izleyebilirsiniz.









Üst kattaki bölümlerden bir tanesi Ufa şehri ve önemli kişilere ait eski siyah beyaz fotoğraflara ayrılmıştır.Bir diğeri sadece Başkurtların giysi ve yaşamlarına ayrılmış iken bunun karşısında yer alan bölümde ise Çuvaş, Tatar,Mari,Ukrayna ve Rus halklarına ait giysi ve eşyalar sergilenmektedir




Stalin Köşesi

Bu kattaki son bölüm ise Kızıl Devrim ve Ufa çevresindeki savaşları anlatan yağlı boya tablolar ile doludur. Rus ressamların yaptığı resimlerde çara karşı haklı olarak isyan eden Başkurtların son derece itici ve pasaklı gösterilmelerine karşın katliam yapan rus askerlerinin cici,tertemiz adamlar gibi çizilmesi tuhaf kaçmış.

Ulusal Ahmet Zeki Velidi Kütüphanesi(=Национальная библиотека Ахмет-Заки Валиди=Natsiyonalnaya bibliyoteka Ahmet-Zaki Validi)
Ulusal Müze’nin hemen karşısında Lenin Caddesi(=ул. Ленина=Ulit6sa Lenina)No:4 adresinde ise Prof.Ahmet Zeki Velidi Togan’a ithaf edilmiş Başkurtistan’ın en büyük kütüphanesi bulunmaktadır.Prof. Ahmet Zeki Velidi Togan,10 Aralık 1890 tarihinde Başkurdistan'ın Sterlitamak vilayetine bağlı Khüzen köyünde doğdu. Daha ilk medrese tahsilini yaparken Rusça ve öğretmen olan annesinden de Farsça öğrenir.1902 yılında orta tahsil için Ütek şehrinde bulunan dayısı Habib Neccar'ın medresesindeki öğrenimi sırasında Arapça dersleri de alarak dil bilgisini iyice geliştirir.1908'de köyünden kaçarak Kazan'a gelip burada özel dersler aldı.1909 yılında mezun olduğu Kasımiye medresesinde Türk ve Arap edebiyatı tarihiöğretmeye başlar.Dört yıl süren bu öğretmenliği sırasında 1911 sonlarında yayınladığı Türk ve Tatar Tarihi adlı kitabın olumlu yankıları sayesinde Kazan Üniversitesi arkeoloji ve tarih cemiyetine üye seçilir ve araştırmalar yapmak için 1913 yılında Fergana, 1914 yılında ise Buhara'ya gönderilir.Fergana'da Yusuf Has Hacib'in 11. yüzyıla ait Kutadgu Bilig adlı eserinin bir el yazması nüshasını bulur. Bu seyahat neticelerine ait hazırlamış olduğu raporlar başta Petersburg Arkeoloji Cemiyeti olmak üzere Kazan ve Taşkent Arkeoloji cemiyetleri mecmualarında yayınlanır. Bu arada Prof. Katanov'un şimdi İstanbul Üniversitesi Türkiyat Enstitüsü'nün esas nüvesini teşkil edecek olan kitaplarının Türkiye'ye gönderilmesini sağlar.











Prof.Ahmet Zeki Velidi Togan'ın sergilenen eserlerinden örnekler

Ahmet Zeki Velidi Togan, daha sonra Rus Millet Meclisi Duma'da Ufa müslümanlarının temsilcisi olarak bulunmak üzere Saint Petersburg'a gider.Böylece bilimsel çalışmalarına siyasi çalışmalarını da eklemiş olur. Tam bu sırada Bolşevik ihtilali başlayınca bu sefer de türklerin durumunun düzelmesi için mücadeleye girişir.Bolşevik İhtilali'nden 22 gün sonra 29.Kasım.1917 tarihinde Başkurtistan ilinin muhtariyeti ilan edilir.Orenburg'u 18.Şubat.1918 tarihinde işgal eden Bolşevikler,onu tutuklarlar.Ancak 7.Haziran.1918 tarihinde hapisten kaçar.Başkurt hükümeti kurulduğunda Ahmet Zeki Velidi Togan harbiye nazırı olur.Bundan sonra Lenin, Stalin ve Troçki ile defalarca görüşürse de olumlu sonuç alamayınca Türkistan'a çekilip orada mücadeleye karar verir.1920-23 yıllarında Türkistan Milli Birliği'nin kurucusu ve ilk başkanı olarak müthiş bir mücadeleye girişir ancak bu sefer başarılı olamaz.
Bunun üzerine Ahmet Zeki Velidi Togan,Paris, Londra ve Berlin'den gelen bir çok çalışma teklifine rağmen Milli Eğitim Bakanı Hamdullah Suphi, Fuad Köprülü,Rıza Nur ve Yusuf Akçura'nın isteklerine uyup ülkemize gelir. Türkiye'deki uzun süreli akademik çalışmaları bütün dünyada yankı bulur.Başkurt Türklerinin hak ve hürriyet mücadelesini ve Türk Dünyası’nın birliğini esas alan faaliyetlerde önderlik yapan Ahmet Zeki Velidi Togan,26 Temmuz 1970 tarihinde İstanbul'da vefat etmiştir.






Kütüphanenin giriş katı

Orta Asya halklarının rus boyunduruğundan kurtulması için mücadele eden ve dünya çapında bir Türkolog olan Ahmet Zeki Velidi Togan’ı unutmayan Başkurtlar onun Khüzen Köyü’nde doğduğu evi kendisine ait özel eşya ve evrakın da sergilendiği bir müzeye dönüştürerek hem ona duydukları sevgi ve saygıyı göstermişler hem de gelecek kuşaklara vefa borcunun önemini anlatmışlardır.Ne yazık ki Sterlitamak ,hazırladığımız ön programda yer almasına rağmen bu müze-evi ziyaret edemedik.

Kütüphanenin elli metre kadar ilerisinde ise Başkurtistan Devlet Güzel Sanatlar Müzesi(=Башкирски государственный художественный музей=Başkirski gosdartsvenni hudojestvenni muzey) bulunmaktadır.


Başkurtistan Devlet Güzel Sanatlar Müzesi
Müzenin içinde bulunan Cumhuriyet Halk Sanat Merkezi (=Бирскийашкирский государственный художественный музей = Birskiyaşkirski gosudarstveni hudajestveni muzey) ise kültürel ve eğitimsel kurumları uyum içinde işletmek üzere 1945 yılında faaliyete geçmiş.
Bu bina,yalnız sanatçıların değil, sanatı hobi olarak kabul eden meraklıların da performanslar gösterdiği, eserlerini sergilediği bir merkez konumunda olup içinde rus sembolizm akımının önde gelen ressamlarından Mihail Vasili Nesterov(=М.В. Нестерова)’un eserlerinin sergilendiği bir bölüm de bulunmakta imiş.Müze pazartesi günleri kapalı olduğundan gezme fırsatı bulamadık.

Bundan sonra iki kilometre daha ilerleyip Kirov Caddesi(=улица KиРова=Ulitsa Kirova)’ne ulaştık.Burada beyaz ve pastel mavi renk boyalı ve şehrin en göz alıcı kilisesi olan Kutsal Bakire Meryem’in Doğumu Kilisesi(=Храм Рождества Пресвятой Богородицы=Hram rojdetsva presviyatoy bogoroditsi) bulunmaktadır.





Meryem'in Doğumu Kilisesi

Ufa’daki ikinci gün sabahında otelimizde yaptığımız kahvaltının ardından yola çıktık.Yol boyunca geçtiğimiz başkurt köylerinde özenle süslenmiş evler yanında daha mütevazı köy evleri de gördük.




Başkurt köy evleri
Başkurtlar misafirperverlikleri ile tanınırlar.Öyle ki Rusya’da Başkurtların kapısı çalınmaz"(=не звенитe башкир звонок=Ni zvenite başkir zvanok) diye bir söz vardır.Rivayet olunur ki Tanrı dünyadaki ırklara bayramları dağıtırken Başkurtlar paylarına düşen bayramları komşularına vermişler. Bunun üzerine Tanrı,her misafir kendi bayramı ile birlikte gelsin diye başkurtlara sık sık evlerine misafir davet etmelerini emretmiş.Belki de bu yüzden olsa gerek Başkurtistan’da “çay içelim” sık kullanılan bir deyimdir. Ancak bu basit gibi görünen teklifin ardında Başkurt çayına davet saklıdır ve bu davette çayın yanı evdeki her şey sofraya konur. Dolayısıyla bir Başkurt evinde çaya davet edilmiş iseniz bunun mini bir ziyafet daveti olacağını bilmekte yarar var.
Başkurt çayına davetli iseniz iki ayrıntıya dikkat etmelisiniz.Birincisi Başkurt kardeşlerimiz çayı genelde sütle içiyorlar.Bu nedenle sizin de çayınıza doğrudan süt ekleyeceklerdir.Eğer sütlü çayı sevmiyorsanız önceden belirtmenizde yarar vardır.Çünkü ikramı geri çevirmek bizde olduğu gibi onlarda da hoş karşılanmamaktadır.
Misafirlikte dikkat etmeniz gereken ikinci önemli ayrıntı ise Başkurt kardeşlerimizin kendilerine rusların adlandırdığı şekilde Başkir ve ülkelerine ise Başkiriya denmesinden son derece rahatsız olmalarıdır.

Aslıkul Gölü(=Озеро Аслыкуль=Ozero Aslıkul)Başkurtistan Cumhuriyeti’nin en büyük gölü olup Başkurt Denizi olarak da adlandırılır. Davlekanov(=Давлеканов) bölgesinde ve Ufa’ya 130 km. mesafede bulunan bu karstik özellikli göl,yaklaşık 23,5 kilometrekarelik bir alanı kaplar.En derin yeri sekiz metre olan göl,Başkurt dilinde kızgın ya da acı anlamına gelir.Bunun nedeni içerdiği mineraller nedeniyle suyunun acı olmasıdır.Başkurt kardeşlerimiz,bu gölün suyunun şifalı olduğuna inanmaktadırlar.Doğal görünümü,bitki ve hayvan çeşitliliğini korumak amacıyla göl ve çevresi 2011 yılında doğal park ilan edilmiştir.Doğal parka giriş ücreti kişi başına 60 ruble(3 TL)dir.




Başkurtistan bir efsaneler ülkesi olduğundan bu gölün de bir efsanesi varmış.Bir zamanlar Başkurt bozkırı ortasında görkemli bir dağ varmış.Adı Asıl Tau(=Muhteşem Dağ) imiş ve çeşitli hayvanların yaşadığı gür ormanlarla kaplıymış.Dağın eteklerinde yaşayan aul halkı meralarda sığırlarını otlatır,ormanlarda avlanır ve yabani arıların balını ararlarmış.Bu dağda pek çok siyah sansarın dışında bir tane de beyaz sansar yaşarmış. Köyün yaşlıları beyaz sansarın dağın koruyucusu olduğunu ve ona zarar vermenin tüm köye uğursuzluk getireceğini söylediklerinden,avcılar zaman zaman rastladıkları beyaz sansara ok atmazlarmış.
Eşi görülmeyen beyaz sansar ile ilgili söylenti bir gün bölgenin hanının kulağına da gitmiş.Han,”beyaz sansardan yapılma şapka hiç kimsede yok,öyle ise bende olmalı” diye düşünmüş ve maiyeti ile Asıl Tau Dağı’na gelerek beyaz sansarı aramaya başlamış. Köyün ihtiyarları onu bu fikirden vazgeçirmeye çalışmışsa da Han “hem insanlar, hem dağ hem de beyaz sansar bana ait ”diyerek onları dinlememiş ve avı başlatmış.Beyaz sansar avcılardan kurtulmak için dağın tepesindeki deliğe gizlenmiş. Bunun üzerine Han,hayvanı dışarı çıkartmak için maiyetinin su taşıyıp delik içine dökmesini emrini vermiş. Adamlar dipsiz deliğe kırk gün ve kırk gece hiç durmadan su dökmüşler.Öyle ki dağın çevresinde deliğe dökecek su kalmamış.Buna rağmen beyaz sansar dışarı çıkmayıp sonsuza kadar ortadan kaybolmuş.Asıl Tau Dağı böylece sahipsiz kalmış. Kırk birinci gün geldiğinde dağın etrafını kara bir bulut sarmış. Benzeri görülmemiş bir şiddetli fırtına kopmuş.Yer şimşek ve yıldırımlardan sarsılıp uğulduyormuş.Sonunda dağ da sarsılmaya başlamış ve han ile maiyeti yer altına düşerek ortadan kaybolmuşlar.Ertesi sabah insanlar dağın yerinde kocaman bir gölün oluştuğunu görmüşler.Suyu acı olan bu göle ise kızgın ya da acı göl anlamına da gelen Aslı Kul Gölü adı verilmiş.
Bu öykü ile ne kadar ilgisi vardır bilemiyorum ancak hemen belirtmeliyim ki sansar,günümüzde Ufa şehrinin armasında yer alan simge hayvandır.

Şehre dönünce Mendelyev Caddesi(=улица Менделеева=Ulitsa mendeleeva) 217 adresinde bulunan ve otelimize yaklaşık 7 kilometre mesafedeki Akbuzat Hipodrom(=Ипподром Акбузат=İppodrom Akbuzat)’una gittik.Akbuzat,ünlü başkurt destanı Ural Batır'da Ural Han'ın bindiği atın ismidir.





Akbuzat hipodromu pisti

2.000 metre uzunluğunda sadece kum pisti bulunan hipodromda at yarışları yanında atlı araba yarışları da düzenleniyormuş.Ayrıca binicilik eğitimi,at eğitimi(=dresaj) ve otizm rahatsızlığı olan çocukların at yardımıyla tedavisi(=hippoterapi) de veriliyormuş.Hipodromdaki görevliler Türkiye'den geldiğimizi öğrenince sağ olsunlar bizimle yakından ilgilenip hipodromun her yerini gezdirdiler.Öyle ki atın kaşağılanmasından eğerlenmesine,yem verilmesinden nal çakılmasına kadar tüm evreleri ayrıntılı bir şekilde anlattılar.İki saatin sonunda değil ata binmek yürüyecek mecalimiz kalmamıştı.Yine de at binme meraklıları için hafta içi 09-18 saatleri arasında açık olan hipodromda saati 1000 ruble (50 TL) karşılığında at gezintisi yapabilirsiniz.Ufa’da ayrıca vakti bol olanlar için at ile düzenlenen 5-12 günlük doğa gezintileri de mevcut.

Hipodrom gezimizden kareler[/quote]

Hipodromdan sonraki durağımız yaklaşık on kilometre ileride bulunan ve Çernikovka(=Черниковка) olarak adlandırılan şehrin yeni bölümü oldu.










Lale Camii
Bu bölgede Komarova Caddesi(=улица комарова=Ulitsa Komarova )No: 5,adresinde bulunan ve iki minaresinin başı lale tomurcuğu şeklinde yapılmış kırmızı ve beyaz renkli Lale(=Ляля Тюльпан =Lalia Tulpan) Camii’ni gezdik.Yaklaşık bin kişi kapasiteli bu cami bir ibadet ve eğitim merkezidir.53 metrelik minareleri Rusya’nın üçüncü yüksek minaresidir. 1998 yılında Türk firması MAGET tarafından Pabedu Park’ın hemen bitişiğinde inşa edilen cami gerek iç gerekse dış mimarisiyle büyük ilgi çekmektedir.

Tabiat,Ufa kentine su ve yeşillik konusunda son derece cömert davranmış ama Başkurt kardeşlerimiz de bunu iyi değerlendirerek şehri çevreleyen Ufa ve Belaya nehirleri kenarına plajların yanı sıra insanların huzur bulacağı İsmailov Parkı(=Пapk Загира Исмагилова=Park Zagira İsmagilova),Zafer Parkı(=Пapk Победy=Park Pabedu),Gafuri Park(=парк Мажита Гафури=Park Majita Gafuri),Yakutova Park(=Парк Ивана Якутова=Park İvana Yakutova) ve Yeşil Park(=зеленый парк = Zelyonni Park) gibi rekreasyon alanları yaratmışlar.





Ufa ve Belaya Nehirleri kenarındaki plajlar


Lale Cami'nin komşuluğundaki Zafer Parkı(=Пapk Победy=Park Pabedu)'nda II.Dünya Savaşı sırasında hayatını kaybedenlerin anısına yapılmış anıt.





İsmailov Parkı 'ndaki su fıskiyesi ve heykeller


]

Yeşil Park

İnternette gezmemiz önerilen ancak zaman ayıramadığımız iki parktan Lenin Caddesi(=улица Ленинa=Ulitsa Lenina) No:65 adresindeki Yakutov Park(=Парк Ивана Якутова=Park İvana Yakutova),içinde devrim savaşçıları adına yapılmış anıtı(=Памятник борцам революции=Pamiyatnik bortsam revolutsii), çevresinde kafe ve restoranlar olan,içinde kuğuların yüzdüğü yapay bir gölü ve bir de mini treni ile keyifli bir rekreasyon alanı olarak tanımlanmıştır.

Ekim Bulvarı(Октября проспект=Oktiabria prospekt),No:77 adresinde bulunan ve ünlü Başkurt şairi Macit Gafuri(=Мажит Гафури)’nin adı verilmiş olan Gafuri Park ise bir kültür ve eğlence parkı olup girişindeki büyük bir çeşmenin üzerindeki bronzdan yapılmış kuray çalan çocuk heykeli dikkat çekicidir.Ayrıca burada kabinlerinde ısıtma ve soğutma sistemi olan dönme dolaba binilmesi ve çok güzel rus yemekleri yaptığı söylenen Burjuika(=Буржуйка=Soba) adlı restoranda yemek yenmesi önerilmektedir.