Karavanda Araç İle Yaşam Aküsünün Bağlantı Metodları

[bilgehanarman]

.
Jel aküler diğer kurşunlu aküler gibi dolu olarak piyasaya sürüldükleri halde hiçbir satıcının zaman içersinde sülfatlaşmayı önlemek açısından dolum yapacağı beklenmemeli. Kurşun-asit aküler arasında %20 ye kadar kapasite kaybı ile jel en iyi durumda olan cins diye bilinmekte. Tabi kalite farkları da göz ününde bulundurulmalı.

Üretim tarihinin hangi metotlarla aküye yazıldığını internetten bulabilirsiniz.
Fakat dediğiniz resmî bir raf ömründen bahsedildiğine hiçbir yerde rastlamadım. Belki 6-8 ay kabul edilebilir ve gerçekçi bir sınır olabilir ?
Satıcının size söylediği 2 sene, akünün %50 ye kadar boşalım zamanı olmalı. Bunu raf ömrü olarak görmek, bu arada oluşan akünün sülfatlaşmasını es geçmek demek ! Bu tipik bir kavram kargaşası anlamına geliyor...

Bir ilave daha yapayım.
Jel akülerin başta gösterdikleri ~%85 kapasite, ancak 10 dolum sonunda %100 erişmekte. Tabi bu karşılaştırma ayni C değeri yani dolum-boşaltım hızı için geçerli olmakta.
.

cevabınız için çok teşekkür ederim
jel akü üzerindeki üretim tarihi 25.06.2018
yani 2 sene evvel.
raf ömrü 2 sene dediğinde bir araştırayım demiştim.
anladığım kadarıyla o aküden uzak durmalıyım

 

[bartek]

Sn.Ince, sizi kırmıyım, bir bakkal hesabı yapıyım ;


Güneş panelinin 1 günde verebildiği toplam enerji miktarı bulunur. 100 wattlık panel ise ve 6 saat faydalı ışık varsa 600 wattsaat gibi.
Nerede , ayın hangi günü , ne kadar faydalı güneş ışığı var, internette var, arayan bulur.
Ortalama bir verim katsayısı bulunur. Akü, invertör,regülatör vs vs...Sağlamcıysan bu verimi % 50 kabul edersin.

Örnekten gidersek 100 Wattlık panel, yazın bilmem ne ayında , şu şehirde 600 wattsaat üretiyor ama % 50 verimle ben bunu 300 wattsaat kabul ederim dersin.

1 günlük enerjiyi depolayacak akü : 300wattsaat /12volt = 25 AmperSaat
Ben akümün sadece % 50 simi kullanacağım derseniz 2*25 = 50 amper saat akü.

Bakkal hesabı ile 100 Wattlık güneş panelinin ürettiği enerjiyi 50 AH akü , 1 gün stoklamaya yeter.
İşin doğrusu 1 gün de güneşsiz geçeceğini kabul etmek.
Bu durumda 100 wattlık güneş paneli için 100 AH kullanınca (1 gün güneş var + 1 gün yağmuır var) akü iki gün yetiyor eğer günlük toplam tüketiminiz 300 wattsaat ise.

Bir günlük tüketimimizi alt alta yazın. 300 watt saat civarında ise size 100 watlık panel, 100 Ah akü, 1 gün güneş olsa bile size iki gün yetiyor.

Ha baktınız size günde 450 wattsaat lazım, 150 watt panel, 150 AH akü gerekir.

Uygulamada yazın gündüz elektrik varken bol bol tüketiyim derseniz elbette 250 Watt panel, 150 Ah akü kullanabilirsiniz.Sanırım çoğunluğun ortak seçimi böyle.

Verim % 50 çok kabaca bir değer. Çok etkileyeni var. Ama güvenli tarafta kalacağımıza eminim.

 

[ceremcem2]

Sn.Ince, sizi kırmıyım, bir bakkal hesabı yapıyım ;


Güneş panelinin 1 günde verebildiği toplam enerji miktarı bulunur. 100 wattlık panel ise ve 6 saat faydalı ışık varsa 600 wattsaat gibi.
Nerede , ayın hangi günü , ne kadar faydalı güneş ışığı var, internette var, arayan bulur.
Ortalama bir verim katsayısı bulunur. Akü, invertör,regülatör vs vs...Sağlamcıysan bu verimi % 50 kabul edersin.

Örnekten gidersek 100 Wattlık panel, yazın bilmem ne ayında , şu şehirde 600 wattsaat üretiyor ama % 50 verimle ben bunu 300 wattsaat kabul ederim dersin.

1 günlük enerjiyi depolayacak akü : 300wattsaat /12volt = 25 AmperSaat
Ben akümün sadece % 50 simi kullanacağım derseniz 2*25 = 50 amper saat akü.

Bakkal hesabı ile 100 Wattlık güneş panelinin ürettiği enerjiyi 50 AH akü , 1 gün stoklamaya yeter.
İşin doğrusu 1 gün de güneşsiz geçeceğini kabul etmek.
Bu durumda 100 wattlık güneş paneli için 100 AH kullanınca (1 gün güneş var + 1 gün yağmuır var) akü iki gün yetiyor eğer günlük toplam tüketiminiz 300 wattsaat ise.

Bir günlük tüketimimizi alt alta yazın. 300 watt saat civarında ise size 100 watlık panel, 100 Ah akü, 1 gün güneş olsa bile size iki gün yetiyor.

Ha baktınız size günde 450 wattsaat lazım, 150 watt panel, 150 AH akü gerekir.

Uygulamada yazın gündüz elektrik varken bol bol tüketiyim derseniz elbette 250 Watt panel, 150 Ah akü kullanabilirsiniz.Sanırım çoğunluğun ortak seçimi böyle.

Verim % 50 çok kabaca bir değer. Çok etkileyeni var. Ama güvenli tarafta kalacağımıza eminim.

Güzel, hesap bu bakış açısıyla yapılır. Ayrıca hangi bakkal bu, gidelim bir çayını içelim

6 saat faydalı ışık varsa

Bu süre şöyle bulunur:

Misal ben bu geçtiğimiz Nisan ayında 80W'lık panelimle gün boyunca güneşi görecek şekilde, panel aracın üzerine monte halde topladığım enerjiyi "Bugünkü hasılat 465Wh" diye not etmişim. Benim MPPT'nin (aslında basitçe yaptığım için MMMPPT: "Mümkün Mertebe Maximum Power Point Tracker" ) dönüştürme verimi %85, MPP verimi tamamen şansa kalmış, yani aslında normal bir MPPT (ort. %95 verimli) kullansaymışım o gün 465Wh / %85 * %95 = 520Wh enerji toplarmışım.

520Wh'i 80W'lık panel gücüne böldüğümüzde "panel açısından bakıldığında günlük ortalama aydınlanma süresi"ni buluruz, ki o da Nisan ayında Çeşme'de o gün 520Wh/80W = 6.5 saat'miş. Çoğu gün o kadar berrak olmadığı gibi sokak arasındaysanız veya bir ağacın gölgesi günün herhangi bir saati panelin bir kısmının dahi üzerine vuruyorsa o süre doğrudan %40-%90 azalabilir.

Bu nedenle tamamen kişinin kendi kullanım şartlarına göre bir aydınlanma süresi belirlemek gerekir. Mesela açık havada ortalama 6 saat olan bu süreyi ben kendi şartlarımda (gölge, sokak arası vs.) 5 saat kabul ediyorum.

Bulduğunuz bu süreyi panelin etiket gücüyle çarparsanız regülatörün *çıkışındaki* (evet, çıkışındaki) günlük enerjiyi bulursunuz.

1 günlük enerjiyi depolayacak akü : 300wattsaat /12volt = 25 AmperSaat

Burada birkaç düzeltme yapmak gerekir: Aynı örnekten giderek 100W panel ve 6 saat faydalı aydınlanma süresi kabul edelim. Panellerdeki (örneğimizde MPPT konuştuk, o yüzden MPPT'nin çıkışındaki) toplam net enerji üretiminiz 100W * 6 saat = 600Wh'tir. İnvertörün ve akünün verimi bunu değiştirmez.

Tüketiminiz ne kadar? Bu önemlidir, çünkü bu 600Wh'lik enerjiyi ürettiğiniz esnada bir yandan da tüketiyor olacaksınız. Mesela benim gibi sadece laptop ve aydınlatma gibi ihtiyaçlarınız varsa tüketiminiz brüt 25W olacaktır. Bu faydalı aydınlanma süresince panellerden alıp doğrudan harcayacağınız enerji 25W * 6saat = 150Wh olacaktır.

Kaldı 600Wh - 150Wh = 450Wh'lik enerji. Bununla aküyü şarj edeceğiz.

450Wh'lik enerjiyi depolamak için kaç Ah'lik akü gerekir?

Öncelikle akünün verimi burada devreye girer. Jel akü ise yaklaşık %80 verimlidir (eğer 2 günlük enerjiyi depolayacaksanız bunu %50 verimli kabul etmek gerekir, bkz. Lithium (lifepo4) Aküler Parasını Hak Ediyor Mu- Test)

Jel aküyü ortalama %60 verimli kabul edersek akünün etiket değerinin 450Wh * %60 = 270Wh olmasını, 12V akü olduğu için de 270Wh/12V = 22.5Ah olmasını bekleriz. Bahsettiğiniz gibi akünün %50'sini kullanmak isteyeceğiniz için * 2 = 45Ah olmalı (minimum). Böyle kurulumla günlük 270Wh enerjiyi depolarsınız, bu da mesela benim tüketimimle 11 saatlik enerji demektir.

Daha büyük akü koyarsanız dolduramazsınız, daha küçük akü koyarsanız enerji fazlanızı ziyan edersiniz.

Ha, belirtmeden geçmek olmaz, eğer LiFePO4 akü kullanıyorsak, aynı senaryoda 450Wh * %92 = 414Wh etiketli bir akü olması gerekir, 12.8V olduğu için 414Wh/12.8V = 32Ah'lik bir akü, %90 boşaltmaya uygun olduğu için 35Ah etiketli bir LFE akü koymanız yeterlidir. Böyle bir kurulumda her ne kadar daha küçük bir akü seçtiyseniz de günün sonunda 414Wh depolarsınız, bu da yine benim kullanımımla 16.5 saatlik enerji demektir.

 

[Doğrucu Davut]

.
Aşağıda imzamdaki "Solar hesabı" dosyası %94 verimli solar regülatörü + VRLA aküler için yukarıdaki kalkulasyonları gayet sakin bir şekilde üstelik gerilime yol açmadan yapıyor..(Pardon dolum için gerekli gerilim konu dışı )
Üstelik konuşulanlar da başlığın konusu değil !...
Kimin aklına gelir ki, bu başlık altında bu hesapları bulsun ?

Üstelik burada toz dumandan birbirimizi göremeyecek hale gelmemize bilmem gerek var mıydı ?
.

 

[SNN76]

teşekkürler @Doğrucu Davut üstadım. birinin müdahale etmesi iyi oldu, bu vesile ile kendimi de hatırlatmış oldum. bir süredir beni ihmal ediyorsunuz

 

[Doğrucu Davut]

.
Yok muhterem, yanlışınız var.
Asgari müştereklerde anlaştığımız düşüncesiyle atışma/sataşma modunu bırakmıştım. Hani siz de hiç kışkırtmıyorsunuz açıkcası..

10 gündür Dedeağaç’da kampingdeyiz. Yönetime sizin tavsiyeniz olan “soğuk su için yeri kazabilir miyim” diye sordum. Tabi yapabilirsiniz zaten biz de kaç haftadır tefe koyayacak adam arıyorduk dediler..
.
Tüh ! Ben de konu dışına kaydım galiba ?..
.

 

[SNN76]

sizinle anlaşamamak için ya yanlışta ısrar etmek ya da ütopik bir dünyada yaşamak gerek. size keyifli tatiller dilerim. kamp yönetiminden izci olmalarını beklememek lazım , siz de kimbilir hangi ses tonuyla sordunuz belki de elinizde kiraz dalı vardı

 

[ince999]

195 nolu mesajdaki hesaplama içinde gecen kavramlar beni tüketti gitti zaten hesabın nasıl yapıldığınıda bir türlü kavrayamadım.
Bir akü doldurulurken akünun verimi ne oluyor nasıl bir şeydir ne işe yarar

 

[ceremcem2]

Üstelik konuşulanlar da başlığın konusu değil !...

Hakkaten yav... Konu ne ara oraya geldi? Hah, evet, Karavanda Araç İle Yaşam Aküsünün Bağlantı Metodları sorusu üzerine hangi konuya baktığımı karıştırdım, cevap verdim... Kafalar gitti, sıcaktan hep. Bi de nem var.

 

[hasso331]

ilk 3 sorumun cevabı yanıtlanmamış olsada
1-90 amper araç aküsü ile 200 amper Yaşam aküsü arasına kaç amper ayırıcı konmalıdır.?
(marka model öneri verilebilir mi?)
2- Her iki akü için kaçar amper sigorta gerekir.
3-Ayrıca bunlara ilaveten kaçak akım rolesi komulması gerekir mi?

Yinede hesap için yeter mi yetmez gibi bir tartışmaya yol açtığım için kusura bakmayın ayrıca yardımlarınız için teşekkür ederim.
not: 20 w yazmışım 20 A doğrusu
pompa seaflo 33 series 8 amp olarak gözüküyor
inventer ve buzdolabı değerleri tahminleriniz doğrudur.
@ceremcem2 (teşekkürler.)

 

[ceremcem2]

ilk 3 sorumun cevabı yanıtlanmamış olsada
1-90 amper araç aküsü ile 200 amper Yaşam aküsü arasına kaç amper ayırıcı konmalıdır.?
(marka model öneri verilebilir mi?)
2- Her iki akü için kaçar amper sigorta gerekir.
3-Ayrıca bunlara ilaveten kaçak akım rolesi komulması gerekir mi?

Hakikaten yahu, esas konuyla ilgili sorulara cevap vermeyip... Neyse: Araç aküsünün değerinin bir önemi yok, 200Ah akünüz sanırım jel aküdür ve bildiğim kadarıyla jel aküler 0.1C ile dolduruluyor (en boş bölgesinde ne kadar akım çektiğini bilmiyorum), 0.1C * 200Ah = 20A röle görünüyor. Tabi ki önce ölçmek, sonra bulunan akımın 1.3 katını koymak iyi olur.

Sigorta, rölenin değerinden biraz küçük seçilmelidir çünkü sigorta aynı zamanda rölenizi de korumalıdır.

Kaçak akım rölesinin sizin durumunuzla hiçbir ilgisi yok. Kaçak akım rölesi sadece toprağa bağlı sistemlerde ve genellikle tehlikeli voltajların (yine yönetmelikler değişmediyse 48V'un) üzerinde kullanılır. Eğer sisteminiz toprağa (dünyanın toprağına ya da aracın şasisine) bağlı değilse 220V'luk sisteminiz olsa da kaçak akım rölesi çalışmaz. Kaçak akım rölesinin çalışma mantığına internetten biraz bakın, ne demek istediğimi anlayacaksınız.

 

[ceremcem2]

Bugün bağlantı topolojisinde bir değişiklik yaptım, sizlerle de paylaşmak isterim:

Güneş panelini doğrudan yaşam alanı aküsüne bağladım. Aynı zamanda bu noktayı bir rölenin normalde açık kontağından geçirerek aracın aküsüne paralel bağladım. Rölenin bobinini çakmaklıkla enerjilendiriyorum.

Faydası ne oldu?

Gündüzleyin yolda giderken güneş panelini gözardı edip yaşam alanı aküsünü doğrudan aracın aküsüne (aracın jeneratörüne) paralel bağladığım sistemde mesela bugün aracı çalıştırdığımda aküyü 100W'la şarj ederken güneş paneli 50W veriyordu, dolayısıyla yeni topolojide aküyü yol boyunca 145W gibi bir güçle şarj ettim. Böylece araç hareket halindeyken güneş panelinden de faydalanıyorsunuz.

Ayrıca çakmaklıktan aldığınız enerji yerine rölenin bobinini yine güneş panelinin enerjisiyle sürerseniz araç güneş gördüğü müddetçe aracın aküsünü de şarj edecektir. Mesela aracınız 2 ay kenarda yatsa yine aküyü tam dolu bulacaksınız. (Çok zorlama bir senaryo oldu bu ama yani, böyle de bir faydası var).

 

[Doğrucu Davut]

.
Bende yaşam aküsüne bağlı solar reğülatörünün %10 akımı şarj aküsüne göndermek için de ikinci bir çıkışı var . Akülerim ayda 48 saat şebeke dolumunda da yine ayni porsiyonla doldurulsalar da senede 7 ay yatarken dediğim gibi solar ile zaten devamlı dolmaktalar. Hem de 4 fazlı olarak.
Yollarda da beraberce dolum yapmaktalar.

Benim son günlerde asıl düşündüğüm yaşam ve şarj aküsü olarak tek LiFePO4 veya soğuk günleri de düşündüğümde LiFeYPo4 aküsü kullanmanın artı ve eksilerinin neler olduğu ? Teorik olarak bu karmaşa için belki çözüm sayılabilirdi ?
Fakat sorunsuz olabileceğini düşünemiyorum..
Yoksa gerçek olamayacak kadar güzel bir çözüm olurdu..

Daha geçenlerde 2000 yıllardan itibaren alternatörlerin konnektörlerinin 13,8V üzerine ayarlandığını okumuştum. Tam değer aklımda olmasa da galiba 14,2V veya az üzeri gibiydi. Tekrar araştırmak lazım.
.

 

[ceremcem2]

Benim son günlerde asıl düşündüğüm yaşam ve şarj aküsü olarak tek LiFePO4 veya soğuk günleri de düşündüğümde LiFeYPo4 aküsü kullanmanın artı ve eksilerinin neler olduğu ? Teorik olarak bu karmaşa için belki çözüm sayılabilirdi ?

Bence karmaşa yok. Ayrıca mühendislikte "her problem için tek reçete" yaklaşımı genellikle başlı başına ayrı bir problem olur.

Dizel araçların 250A - 350A'e kadar akım çektiği düşünülürse, minimum 200Ah'lik LFE akü alıp aracın motoruna yakın koymak gerekir. Soğuk havalar için ekstra bir ısıtma sistemi de eklenirse genel problemler çözülür. Ancak yaşam alanındaki aküyü artık sonuna kadar kullanamazsınız, birkaç kez marş basacak kadar enerji kalmalı.

Tabi iki aküyü birleştirmenin avantajını ben hayal edemedim. Ağırlık desek, motokaravanda oncağız ağırlığın herhalde lafı olmaz. Maliyet desek, 200Ah'lik akü dünyalar kadar para tutar. Karışıklık desek, bu sistem bir kez kurulduğunda zaten karışmıyor, ilk kuruluşta karar vermek gerekiyor, hepsi o. Kaldı ki aracın aküsünü düşünmüyor olmak hesapları muazzam ölçüde sadeleştiriyor, bence bu hali daha sade yani.

 

[nasah]

Öncelikle herkese hayırlı bayramlar dilerim. Aküler aracın alternatörü ile hiçbir zaman tam olarak şarj edilemediğinden ötürü CTEK akü şarj aletini uzun zamndır kullanıyorum ve gayet memnunum. Sülfatlaşmayı önleme, akü bakımı için biçilmiş kaftan ve akünün ömrünü gerçekten uzatıyor.
Kavan içinse aynı firmanın D250SA ürününü aldım. Solar panel, araç aküsü, alternatör ve servis aküsünü birbirine bağlıyor ve tek alet ile bütün işlevleri görüyor.
Şu an pandemiden dolayı aracım bitmedi fakat bitince izlenimlerimi aktarırım.

 

[Doğrucu Davut]

.
Hayrola Hasan bey, tam çıkaramadım, yoksa yeni araç mı yaptırıyorsunuz ?
Eğer öyle ise, en azından planını görmek isterdik.

Walla, çok işlevli CTEK D250SA için paraya kıymış olmalısınız ..Tabi bu durumda ilerde EURO6 araçlar için de kendinizi şimdiden garantiye almışsınız demektir.
Yanılmıyorsam Teoman beyde de vardı ?

Aslında bu başlık altında sizin cihazınızın ve dolum güçlendiricilerinin de işlenmesi gerekirdi.
Başta tercüme olarak verilen yazının kapsamının ekonomik sınırlarda kalması amacıyla konu etraflı ele alınmadı. Yani başlık prensipte eksik sayılmalı.

Dolum güçlendiricisi (Charge Booster) için yeni başlık açmak artık gerekli oldu sanırım. Özellikle en randımanlı kullanımı olan LFP aküler de konuşulmaya başlandığı düşünülürse. Üstelik profesyonel montaj gerektirmeyen, herkezin takabileceği cinsleri de piyasaya çıktı..
.