Ynt: DANİMARKA-İSVEÇ
GENEL OLARAK DANİMARKA VE İSVEÇ :
Öncelikle genel izlenimlerimi paylaşmak istiyorum. İskandinavya ülkeleri dünyada refah seviyesinin en üst düzeyde olduğu ülkeler ve gerçekten insan içine çıktığınız anda bunu toplum kültürü davranışlarından , insanların birebir ilişkilerinden , yaşayış tarzlarından hemen görüp hissediyorsunuz .Bu ülkeler Well Fare economy sistemle yönetiliyor. Yani halktan çok ağır vergiler toplanıyor fakat bu vergiler fazlasıyla halka her türlü hizmetle geri dönüyor. Hatta durum şöyleki ; Bu ülkelerde seçim zamanı bir parti lider derseki ; vergileri azaltacağız ! o lider yuhlanır. Burda düzen bu şekildedir , çünkü herkes bilirki verdiği en iyi şekilde geri dönecektir. Ben Danimarka ve İsveç in bir kısmını gördümki , Finlandiya ve Norveç in dahada güzel daha da düzenli olduğu söyleniyor ama daha iyisi nasıl olur açıkcası hayal edemiyorum .
Danimarka ve İsveç olarak ayırmayacağım , ikisinde de durum aynı toplumsal ve insani değerler olarak , coğrafi olarak İsveç daha çekici ve çok daha güzeldi benim için
Benim gördüğüm bu ülkelerle aramizdaki en büyük fark ; insanlar arasında bir ekonomik seviye farkı yok , sınıf farkı yok , varsa da bunu hissetmezsiniz kolay kolay , anlayamazsınız . Ulkede sanki herkes eşit aynı parayı kazanıyor . Bu aslında kültür ile de çok ilgili , insanlar takım elbiselerle işine bisikletle gidiyorlar , hatta bir düğün sonrası insanların evlerine üstlerinde smokinler , bisikletlerle evlerine döndüklerini gördüm . Bu bizde ; kim hangi lüks arabayla gelicek yarışı halinde oluyor genelde ...
Bizim aslında hep batıyı taklit ettiğimiz söylenir ama kültürümüzün , davranışlarımızın kökünde hep arap kültürüne yatkınlık var.
Hava atmayı seviyoruz , hatta çoğumuz için çok çok önemli birşeydir , açlıktan ölsekde havamız bozulmamalıdır . Aylık 1.000 tl kazanan çaycı napar ne eder 1.500 tl lil iphone u alır , yada aylık 4.000tl kazanan birisi yine napar ne eder 150.000 tl lik BMW yi alır , benim düşüncem , bizim kültürümüzdeki bu tüketim hastalığı , hava atma yarışı , herkesin kendini olduğundan daha üstün gösterme sevdası , daha sonrasında çoğu insanı mutsuzluğa , borçlara , bunalımlara ve genel olarakda toplumu sevgisizliğe , nefrete sürüklüyor . Umarım bir yerde bu döngü bozulur . Sonuç olarak söylemek istediğim ; bu ülkelerde durum tam tersi
Adamlar hava atmak nedir ?! bunu bilmiyorlar bile , böyle bir kavram yok lugatlarında , çok sade , basit ve %0 stres oranıyla , dunyanın en mutlu insanları olarak yaşıyorlar . En fazla kullanılan ulaşım aracı bisiklet , araçlar hep eski model yada ekonomik araçlar ama hepsi bakımlı , pırıl pırıl ... adam onu sadece ulaşım için kullanıyor , bir zenginlik sembolü yada hava atmak için değil , lüks araçlarda var ama tek tük ... zaten arabayada ihtiyaç yok , toplu taşıma , ulaşım araçları en iyi seviyede
Bu ülkelerde güvenlik sıkıntısı yok , belkide yeryüzündeki en güvenli ülkelerdir . Bu yüzden haliyle , çok fazla polisde göremezsiniz , çünkü ihtiyaç yok .
Bir iki ufak örnek vermek istiyorum ; yolculuğum kabus gibi başladı aslında , Kopenhag Havalimanı na indiğimde , limandan ayrılıp taksiyle otele gittiğimde , yanımdaki küçük çantanın olmadığını farkettim . Çantanın içinde yüklü ölçüde diyebileceğimiz para ve pasaportumda var , büyük bir telaş ve üzüntü içinde tekrar taksiden inmeden havalimanına döndüm , bunalımdayım
) bulamazsam direk Türkiye ye dönmek zorunda kalıcam ama psaport da yok nasıl dönücem bilmiyorum , ve havalimanında bir tane polis bulamadım 1 saat boyunca
) çünkü saat geceyarısı 01.00 ve sorduğumda aldığım cevap ; şimdi bulamazsın bekle sabah gelirler , oldu . Güvenlik bu boyutlarda
Çantayı merak eden varsa , havalimanında çalışan bir türk ; Konyalı Osman abi sağolsun , güvenlikten birilerini buldu ve onlarda direk çantamı eksiksiz şekilde getirip teslim ettiler , o an dünyanın en mutlu insanıydım herhalde
Osman abi den de daha sonra bahsedeceğim ...
Başka bir örnek ise ; orda olduğum dönemde Fc Copenhagen-Shamrock Rovers şampiyonlar ligi ön eleme maçına gittim , uefa kupasını aldığımız Parken Stadını da görmek istiyordum
sanki bir tiyatro yada opera ya gider gibi maça girdim , seyrettim ve çıktım
gerçekten büyük kültür farklarımız var , ve maçta gördüğüm yine çok çok az sayıda polis vardı , uluslararası bir maç olmasına rağmen
İnsanlar çok yardımsever , ben inanmıyorumki bu ülkelerde birinden yardım istediğinizde size yardım etmesin yada hatta tebessüm etmesin
mümkün değil , işini gücünü bırakır size yardım eder , ellerinden geldiği kadar işiniizi çözerler ,
İsveç te Jönköping e yaklaştım , göl kenarı cennet bir şehir , oteli bir türlü bulamıyorum , yanlış yollara girip hep aynı şehirlerarası yola çıkıyorum , bir benzinceye girdim . Kasa da duran bir kişi ve önünde ödeme yapmak için bekleyen 3-4 kişi vardı , sırada bekliyorlardı . Ben birşeyde almadığım için direk atladım , oteli sordum . Adam bir saniye diyerek , onundeki pc den bir harita açtı ve printer den haritanın çıktısını alıp , daha sonrada harita üstünde bana izleyeceğim yolu çizdi . Bunları yapması yaklaşık 5dk sürdü , bu esnada sıradakilerde ellerindekilerle , tebessümle bana baktılar ve sabırla beklediler .
Malmö de arabayı parkettim , fakat her yerde parkmatikler var , burdan bozuk paralar atarak park ucretini ödüyorsunuz , ödemezseniz plakaya ceza gelebiliyor. İlk defa parkmatik den ödeme yapıcam fakat beceremedim , yanımda bozuklukta yok , sabah sporu yapan , kan ter içinde kalmış 80 li yaşlarda ama gayet dinç görünen bir amcayı durdurdum . Adam nefes nefese , biraz çekindimde sorarken ama etrafta o an kimse yok , amca gayet güleryüzlü allahtan , bu kağıt parayla olmaz dedi , bozdurmamız lazım , yoldan geçen bi arabayı durdurdu , ona durumu anlattı , o da gülümsüyor
bunlar hep gülüyorlar böyle , durdurduğumuz adamda bozuk varmış allahtan , paramızı bozdu , otoparkı ödeyip fişi aldık , kaç saat kalacaksanız o kadarlık ödeme yapıp , fişi de aracınızın görünecek şekilde ön konsoluna bırakıyorsunuz , böylelikle kontrol amaçlı dolaşan görevli sizin fişinizi ve ödeme yaptığınızı görebiliyor . Bu amca sağolsun bana bu basit parkmatik sisteminide öğrettikten sonra , şuraya buraya ücretsizde bırakabilirsin diye tavsiye verdi , ve son olarak Welcome Sweden diyerek ayrıldı ve koşmaya devam ...
Bu anlattıklarım belki burda da olabilir , belki bizimde çok misafirperver insanımız var ama anlatmak istediğim ordaki genel hava , insanların rahatlılığı , mutluluğu , stres olmaması , en önemlisi orda hiç tehlikeli diyebileceğimiz yada dolandırıcı tarzda bir insanın olmaması yada ben 10 gün içerisinde çok kişiyle konuştum , sohbet ettim karşılaşmadım .
Bu bahsettiklerim belki çok basit olaylar , basit ama aslında çok önemli ve bir toplumun kültürünü , ruhunu ve mutluluğunu gösteren günlük hayat içindeki yaşanan basit diyaloglar ...
İki ülkede de yaşayan azınlık göçmenler var . Özellikle İsveç de Helsingborg ve Göteborg da afrikalılar , filistinliler ve iranlılar var. Fakat hepsi sisteme uyum sağlamış , onlarda hallerinden mutlu görünüyorlar .
Türk sayısıda fazla , burdaki enteresan olayda , Danimarka ve İsveç te yaşayan türklerin çoğunlğu , hatta hemen hemen hepsi , Konya lı
hatta thy bu yüzden Konya-Kopenhag seferleri başlatmış , ayrıca incelerseniz İsveç 3.liginde oynayan Konyaspor diye bir takım bile var. Babadan oğula , nesilden nesile hep gelip yerleşmiş , iş sahibi olmuşlar buralarda .
Danimarka ve özellikle de İsveç de doğa çok güzel , özellikle Jönköping ve İsveç in en doğusunda uzun bir ada olan Öland cennetten bir köşe , bu ülkelere tur şirketlerinle gidilmesine kesinlikle çok karşıyım . Tur şirketlerinin yaptığı programla buralara gitmek İstanbul a gelip sadece Şişli-Mecidiyeköy ü görüp gitmek gibi birşey , kesinlikle arabayla ülke gezilmeli , yoksa çok çok şeyler kaçırılır ....
