Ynt: Türkiye'de Trafik Güvenliği Kültürü
Konu cok guzel de elimizdeki malzeme kotu, diyenler var yonetimde. Bunlar adamolmaz doyenler de!
Halbuki bakiyoruz, ayni millet, yurt disinda yasamaya basladiklarinda o gelismis ulke vatandaslari kadar egitimli ve disiplinlinarac kullanabiliyorlar. Demek ki fark yonetim ve denetimde.
Smdi bir motosiklet yolculugunu ele alalim. Ne faktorler var bu surusu tarif edecek?
* yol
* arac
* surucu
Gerisi bu faktorlerin icinde gizli.
Yol 'u ele alacak olursak, bir motosikletin ihtiyaci duzgun ve homojen bir satihtir. Gelgelelim, guzel ulkemde, her dondugun viraj, ya su ya da micir olabilir. Sratiniz ne olursa olsun, isiniz zordur. Motosikletin satihla ilgili en buyuk ihtiyaci tutustur. Yani lastiginizin yolu nasil, ne kadar tuttugu! Gelin Izmire bir goz atalim. O asflat ana gibi parlamis ve motorunuzu ilk hareket ettireceginiz anda, arka lastiginiz kaymaya baslar. Peki bir motosiklet sahibi ayni vergileri odedigi diger araclar kadar omyolu kullanma hakkina sahip degil midir?
Sn gunlerde bir yol insaati furyasidir gidiyor. Bazi bolgelere ulasim neredeyse imkansiz. Yolun hem gidis hem gels tarafini ayni anda bozup, yeni zemin hazirligi icin malzeme sermek ve bur de bu yetmiyormus gibi bunu islatmak ne kadar adil? Biz nasil gececegiz oradan. Hele hele bir de orada durmus bana yurusene gibisinden isaret yapan trafik polisine ne demeli?
Isvicrede bir kaza olmustu ve kaza sonrasi hemen yolu acan polis, elinde supurge yolu temizliyordu.
Inanin 5 dk. Sonra yol esikisinden temiz idi.
Yoldaki isretlemelere gelince, guzel ulkemde motosikletler icin sadece 1 adet tabela vardir o da motosiklet giremez tabelasidir. Dunyann obur tarafinda ise, motosikletler icin ozel isaretlemeler bulunmaktadir. Buna karsilik bizde yapilan nedir? Yol kenari cicekleri sulamayi beceremeyen adamlari egitmek yerine, yollari islatan fiskiyeler takmak ve bir de tabela koyup, sulama var kaygan yol yazmak. Bu mudur?
Arac deyince benim aklima suruculerin kafasindaki arac kavrami geliyor. Bugun yollarimizda kac tane bilincli, ve kullandigi aracin disinda, diger araclarin yol uzerindeki ihtiyaclari ve yapabilecejleri konusunda bilgisi olan var? Bakiniz, genellikle suruculerin cogu, sadece kullandigi araci Betmen Mobil sanarak gittiklerinden ve mesela motosikletin hangi durumlarda neler yapmasi gerrektigi ve bunu yapamazsa neler olabilecegi konusunda cogu surucumuz hicbirsey bilmiyor. Mesela benim virajda motorumn arka tekerini yere bastirip tutusu arttirmam icin hafif bir gaz vermem gerekirken, bana o virajda yol vermemek icin cirpinan ama arabasi benim motor gibi yatmadigi icin o surate cikamayan ama hala yol vermemekte direnip bir de fren yapan surucuye ne demeli?
Bir de yan yoldan ya da benzinciden cikis yapmakta olanlar var. bizi anayoldan gelirken gordukleri halde " oh oooh o gelene kadar ben yuz kere gecerim" diyen bir surucuye ne demeli? Ben simdi ona 100 km surat ile saniyede 100/10*3 m yani 30 m. Yol aldigimi ve durmak icin ise yaklasik 70 m ihtiyacim oldugunu ve 2 sn. Sonra onun yan kapisindan iceri girecegimi nasil anlatirim?
Farkindalik denen bir olguyu nasil yenecegiz? Kim hangi araci kullaniyorsa onu daha cok gorur trafikte. Bu algida seciciliktir. Binin bir Mercedese o gun hem onlari gorursunuz. Eh, B sinifi ehliyeti olanlar bizi gormezler tabii. Eh aracimiz da zaten kucuk! Ehliyet alirken diger araclar konusunda hicbir egitim de gormedikleri icin o kadar suclu da degiller hani.
Surucu deyince, aklima Michael Schumaher geliyor. Almanyada bir tane bizim burada 1000 tane Schumaher var. Arac kelime anlami ile, size yapmak istediginiz fonksiyona uygun hizmeti saglayan aygitlara denir ama, bizim yapmak istedigimiz bir aracin basina gecince, otomobile ise, illa ki Schumaher gibi gitmek, ve hatta mumkunse kimsenin gecmesine musaade etmemek, motorda ise ilk is on tekeri kaldirmak.
Bir de surucu olunca ayricalikli olmak gibi bir ozelligimiz vardir millet olarak. Bu konuda edebiyatimiz bile olusmustur. " kardesim yol versene" , " sen benim kim oldugum biliyormusun?" , " 34 xx kenara cek" gibi.
Artik sadede gecelecek olursak eger;
Once bir bilinc olusturmak
Psikolojik tedavi
Egitim
Ve denetim olmadan bu is duzelmez.
Ben, dunyanin cok cesitli yerlerinde arac kullandim halen de kullaniyorum. Turkiyeden iyi olanlari ornek aldigim icin, mesela Rusyada ahim sahim duzenli bir trafik yoktur ama, denetim, sizi biktirir. Amac da paranizi almaktan ziyade sizin o sucu islemenize mani olmaktir.
Garip ulkemde ise, koy radari kes cezayi, islem tamam. Ben 1968 de ehliyet aldim ve o gunden bugune yedigim cezalarin %99 u radar cezasidir. Bu ne demektir? Ben diger butun trafik kurallrini hafiyen uygulayan bir surucuyum ama is surate gleince traik canavariyim. Yok efendim! Oyle degil. Benim guzel devletim bu konuda para toplamaya yoneldigi icin boyle. Yoksa koyardi radarlari yollara, br de serbest birakirdi radar yakalama cihazlarini, hayd bakalim git gidebilirsen!! Ama amac para toplamak olunca niye boyle birsey yapsin ki Iskandinav ulkelerinde oldugu gibi.
Once yollari yapsinlar
Sonra egitimi versinler
Sonra da hakkiyla denetim yapsinlar. Bakin bakalim ne oluyor.
Dun basima gelen bir olayi anlatmadan gecemeyecegim.
Tama Milastan da yollarina sarmism, felaket bir yagmu, etraft neredeyse karanlik ve birkac camurlu bolge geciyorum. Derken karsimdan bir TIR geliyor ve yanyana zor gecerken adam duruyor.
- merhaba, yolculuk nereye?
- Istanbula
- hmmm...ya sen buradan gitme, ilerisi cok camur, dusersin simdi oralarda
- hmm. Sagol ben de donmeyi dusunuyordum...
Iste bilincli ve farkinda bir surucu ornegi.
Kusura bakmayiniz biraz uzun oldu ama konu cok derin. Valla benim sucum yok ;D