Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

[Evren UYANIK]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Diferansiyeli komple değiştirince de olmuyor mu?

Bu konuda tam bilgili değilim ama benim bildiğim kadarıyla diferansiyel kilidi, diferansiyelin içine takılan bir mekanizma. Kilitli diferansiyel olması için diferansiyeli komple değiştirme şeklinde bir seçenek duymadım.

 

[olasiliksiz]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Mevcut diferansiyele kilit takılamıyorsa, aynı dişli oranına sahip başka bir kilitli diferansiyel kullanılabilir belki diye düşünmüştüm... Bu işin teknik kısmı tabi. Bir de herşeyden önce böyle bir iş yapılmalı mı? kısmı var. Benim şu ana kadar gördüğüm maksat dağ bayır gezmekse kilitli arka diferansiyele pek gerek olmadığı. Ona gelinceye kadar başka sorunlar çıkacak. Mesela lastiklerinize çamur dolanacak, araç batmadan önce çamur boşaltamayan lastikler yüzünden direksiyon hakimiyeti kaybolmaya başlayacak, batma noktasına gelinmeden önce zaten pes edeceksiniz, aracı uzun yolda kullanma gerekliğinden dolayı da MT lastik takamayacaksınız, offroadçu aarkadaşların paylaştıkları tecrübelerinden anladığım kadarı ile AT taksanız da pek bir işe yaramayacak, hal böyle iken arka diferansiyel kilidini düşünmek anlamsız hale gelecek. Öte yandan aracın bu hali ile de zaten istediğiniz yerlere gidebilirsiniz, çamur dolanan lastikler yeterli uyarı veriyor, durumu sezip kuru biryere atarsınız aracı iyice batmadan önce. Araçların çamurda yüzdürüldüğü parkurlara sokamazsınız tabi, ama oralarda direksiyon hakimiyetine sahip olabilmeniz için takmanız gereken lastikler tatil gününüzün yarısını asfalt üzerinde geçirerek boşa harcamanıza da sebep olabilir. Tabi MT takıp 120 basanlar da var, şimdi bu yazdıklarımı görürlerse kesin itraz ederler, ama ben ne şeytanı gör ne de salavat getir diyenlerdenim..

 

[Mustafad]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Takip, güzel konu.

 

[Evren UYANIK]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Farklı bir diferansiyel takılabileceğini hiç sanmıyorum. Diferansiyelin bağlantı yerleri, şaft girişi, aks çıkışı vs. her bir şeyi farklıdır modelden modele. Aynı marka model arabada bile motoru farklı olduğunda yeri geliyor şanzıman uymuyor. Diferansiyel de öyle olur diye düşünüyorum. Aynı kasa aynı model RAV4'ün kilitli diferansiyelli bir modeli olsaydı olurdu belki ama başka marka başka model bir arabanın diferansiyeli imkanı yok uymaz bence.

Lastik ve diğer kriterler de elbette çok önemli ama arazide serbestlik için kilitli diferansiyeli zorunlu bir eklenti olarak kabul ediyorum. Araç yerden yeterince yüksek de olsa, lastikleri araziye uygun da olsa, çapraz bir hendeğe girdiğinizde veya bir tepeye çapraz çıkmak zorunda kaldığınızda kilit yoksa genelde fayda etmiyor. Tek teker havaya kalktığında hareket etmek mümkün olmuyor. Keşke bizim araçlar için de makul fiyatlara bulunabilecek kilit olsaydı, muhakkak taktırırdım. Ancak ya biraz eski model araçlarda, ya da yeni model araçların çok pahalı modellerinde bulunan bir aksesuar. Durum böyle olunca biz de karınca kararınca off-road yapabiliyoruz

 

[olasiliksiz]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Tek teker havaya kalktığında hareket etmek mümkün olmuyor

İşin doğrusu aracın yapılış amacını biraz zorlamaya başlamışsınız.
Hani arazi aracı vardır unimog gibi, asfaltta güvenli bir şekilde max 50-60km/s yapar adamı fıtık eder.
Asfalt aracı vardır F1 yarış arabası gibi, araziyi bırakın pikniğe bile gitmeye gelmez.
Bu suv sınıfı da ikisinin ortası işte. Herşeyden biraz, ama hiçbirinin en iyisi değil.
Olduğu gibi kabullenmek lazım...

 

[Evren UYANIK]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Olduğu gibi kabullenmek lazım...

Evet haklısınız

 

[Alfonse]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

İlave tip: LSD hiçbişeydir, el freni ise çok şey... Bilmem anlatabildim mi?

 

[Evren UYANIK]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

İlave tip: LSD hiçbişeydir, el freni ise çok şey... Bilmem anlatabildim mi?

Ben arka akstaki LSD'den bahsediyordum ama. Benim arabada ortada kilit var zaten, ama arka aksta kilit olmadığı için arka tekerlerden biri boşa çıkarsa yürümüyor. Traktörlerdeki gibi sağ tekere ayrı sol tekere ayrı fren yaptırma imkanı olsaydı o zaman sizin yöntem kullanılabilirdi ;D Mevcut imkanlar dahilinde artık boştaki tekerleğin altına taş kaya bişeyler sokarak problemi çözmeye çalışacağız

 

[olasiliksiz]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

El freni ile yapılabilen bir tür arka kilit var, "fiddle brake" deniyor, manual kontrollü lsd gibi birşey. Arka tekerleklerden sadece boşa dönene fren uygulanıyor. Herhalde arkadaş bundan bahsetmiş.
Bahsettiğiniz durumlarda işe yarayabilir. Araca bir zararı olur mu bilmiyorum. İki ayrı fren teli ve iki ayrı el freni kolu lazım. Rav4 açısından bakınca pek pratik değil.

 

[Alfonse]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

hayır, fiidle brake değil... ekstra bi uygulama değil zaten, yöntem....

biraz komik olsun diye yazmıştım...

el freni mekanızmasının bağlı olduğu arka akstan bi tekerlek patinaj yapmaya başlayınca el frenini kontrollü olarak çekerken gaz verin... el freni boşa dönen tekerleği durduracak, dolayısı ile tork akstaki diğer tekere gidecek...

Çok şık bi yöntem değil,
hem gaz verip hem fren basmakta mekanik olarak sağlıklı bi uygulama değil, kabul ediyorum,

ama işe yarıyor.

Aracın gücüde önemli bu arada, sonuçta el frenin çekince döndürmek istediğiniz tekerleğe de fren uyguluyorsunuz...

İşe yarıyor, özellikle akstaki tek tekerleğin hiç basmadığı durumlarda el frenini çekin, hareket ettiğinizi göreceksiniz....

Sağlıcakla...

 

[Alfonse]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

El freni ile yapılabilen bir tür arka kilit var, "fiddle brake" deniyor, manual kontrollü lsd gibi birşey. Arka tekerleklerden sadece boşa dönene fren uygulanıyor. Herhalde arkadaş bundan bahsetmiş.
Bahsettiğiniz durumlarda işe yarayabilir. Araca bir zararı olur mu bilmiyorum. İki ayrı fren teli ve iki ayrı el freni kolu lazım. Rav4 açısından bakınca pek pratik değil.

ankarada bi abimiz d-max ına kendisi uyguladı...
içerde üç adet el freni kolu var şimdi

arkaya kadar komple hat çekmedi, el freninin ayarlandığı yere kadar iki tel indirdi... o kadar... çok verimli...

 

[olasiliksiz]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

el freni mekanızmasının bağlı olduğu arka akstan bi tekerlek patinaj yapmaya başlayınca el frenini kontrollü olarak çekerken gaz verin... el freni boşa dönen tekerleği durduracak, dolayısı ile tork akstaki diğer tekere gidecek...

Çok şık bi yöntem değil, kabul ediyorum, ama işe yarıyor.

Bence bunu otomatik vitesli bir araçta yapmamak lazım, çünkü her iki tekerleği de frenliyorsunuz, şanzıman da motorla fren arasında kalıyor. Altta kalanın canı çıksın hesabı olabilir sonra.

 

[Alfonse]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Bence bunu otomatik vitesli bir araçta yapmamak lazım, çünkü her iki tekerleği de frenliyorsunuz, şanzıman da motorla fren arasında kalıyor. Altta kalanın canı çıksın hesabı olabilir sonra.

Aynen öyle, haklısınız, altta kalanın canı çıksın yapıyorsunuz resmen....

Düz şanzmanda da çok sağlıklı değilki, baskı balataya yükleniyorsunuz...

Arka frenleri felan "burning" yapabilmek için iptal edilmemiş std araçla, hem frene hem gaza basarak lastik yakmaya benziyor...

Bende de otomatik V8 var, anlıyorum...

Ama zorda kalınca konrtollü olarak uygulanır, arka tekerimin birinin havaya kalkığı, önlerinde patinaja düşüp çekemediği zeminlerde beni çok kurtardı...

Fazlada zorlanmıyor açıkçası, tabi bundada 230 hp makinanın etkisi büyük... şanzmana çok yüklenmeye gerek kalmıyor,
hafif gaz verirken, havada boşta dönen tekerleği durduracak kadar -3/4 kadar -el düğmede- - kontröllü el freni çekmek makinayı götürüyor....

 

[Evren UYANIK]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

Denemedim bilmiyorum ama bana pek mantıklı gelmedi bu iş. El frenini çekince arka tekerlerden ikisine de eşit fren uygulayacağına göre tamam dönen tekeri durdurmak için fren yapacak belki ama diğer taraftan dönmeyen tekere de fren uygulayacak. Siz gaza bastığınızda arkadaki boştaki teker dönmesin diye el frenini çekince boşta olmayan tekere de fren uyguladığınız için araç yine hareket edemeyecek. Yani bir taraftan diğer tarafa aktarmaya çalıştığınız torku diğer tarafta da el freni uygulandığı için sıfırlamış olacaksınız bence. Tabi siz denedik oluyor, yapıyor kullanıyoruz diyorsanız ayrı, ama ben mantığıma oturtamadım.

En basitinden böyle bir sistemin faydası oluyor olsa o zaman orta diferansiyelinde kilit olmayan araçta ayak frenine basmak da işe yarardı. Ön iki teker patinaja kaldı diyelim, ayak frenine basınca ön tekerleri yavaşlattığınızda aracın yürümesi gerekirdi, ama ayak frenine bastığınızda arka tekerlere de fren uygulandığı için bence araç yürümez. El freni ve arka sağ sol aks örneğinde de faydası olmaz gibi göründü bana.

Bu arada benim arabada el frenini çekince elektronik sistem orta kilidi serbest bırakıyor. Bende zaten faydası olmaz ama orta diferansiyeli mekanik kilitli araçta da faydası olmaz gibi geldi bana. Bunun testini gezilerden birinde müsait aracı olan bir arkadaşımızdan rica etmek gerek

 

[Alfonse]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

..........................................................................Siz gaza bastığınızda arkadaki boştaki teker dönmesin diye el frenini çekince boşta olmayan tekere de fren uyguladığınız için araç yine hareket edemeyecek...............................................................................

Arka sağ havada diyelim, boşa dönüyor...
Frene basınca veya el frenin çekince hem sağda hem solda fren balataları diskleri sıkıyor...
Soldaki teker zaten dönmüyor -yerde-...
Sağdaki dönüyordu, balatalar diski sıkınca dönmeyi durdurdu sağdaki. Ve defransiyel gücünü sola aktarmaya başladı, yani "sola aktarmaya çalıştı" daha doğrusu.
Gaza biraz daha yükleniyorsunuz ve fren yapılmış tekerleğe daha fazla dönme gücü uyguluyorsunuz, döndürme gücü frenleme gücünü geçerse işe yarıyor.

...............................
................
....

En basitinden böyle bir sistemin faydası oluyor olsa o zaman orta diferansiyelinde kilit olmayan araçta ayak frenine basmak da işe yarardı. Ön iki teker patinaja kaldı diyelim, ayak frenine basınca ön tekerleri yavaşlattığınızda aracın yürümesi gerekirdi, ama ayak frenine bastığınızda arka tekerlere de fren uygulandığı için bence araç yürümez..................

Ne kadar fren kuvveti uyguluyorsanız, belki daha fazlasını aynı anda gaza veriyorsunuz...

Yani hem fren hem gaz, rallilerdeki ki sol ayak fren tekniğinin benzeri, drift tekniklerinden bir tanesi gibi...

Orta defransiyel kilidinide tekerlekleri işin içine karıştırmadan düşünün, daha kolay anlaşılır...
Ön ve arka şaftları aynı akstaki sol sağ teker gibi düşünün. Orta kilitsizken hangi şaft daha kolay kuvvetle dönecekse güç orta defransiyel tarafından o şafta aktarılır. Frene bastığınızda ise frenleme şafta değil tekere yapılacağı için daha şafta sıra gelmeden güç diğer dönmeyen tekere aktarılacaktır. Şafta daha sıra gelmeden.......

(İlave edeyim...: Viraj alırken sağ sol aks gibi, ön ve arka şaftta farklı hızda dönmek ister... Orta defransiyel %100 kilitli iken, kaygan olmayan zeminde dönmeye çalışırsanız orta defransiyele veya aynı işi yapan aktarma şanzmanına zarar verebilirsiniz. Kaygan olmayan zeminlerde, yani ön veya arka tekerleklerin birbirine oranla fazla veya az, kayarak dönemeyeceği bi zeminde iki şaftı aynı hızda dönmeye zorlarsanız kırarsınız)

...................................
....................
..........

Bu arada benim arabada el frenini çekince elektronik sistem orta kilidi serbest bırakıyor. Bende zaten faydası olmaz ama orta diferansiyeli mekanik kilitli araçta da faydası olmaz gibi geldi bana. Bunun testini gezilerden birinde müsait aracı olan bir arkadaşımızdan rica etmek gerek

Konu başlığı defransiyel kilitleri olarak konmuş ama asıl olan sizin sisteminiz hakkındaki bilgiler...
Ben sadece bu yöntemi -biraz boşada denebilir- ek bilgi olsun diye söyledim... Size faydası olurmu olmazmı diye düşünerek yazmadım açıkçası...

Yıllardır eskilerin kullandığı bi yöntemdir bu, hafif karlı, yokuş yukarı, tek teker patinaj atan aracın biraz el freni çekilr ve biraz daha fazla gaz verilir, kaygan zemindeki teker frenle durur, kaygan olmayan zemindeki tekerde frenleme olmasına rağmen daha fazla gazla döner ve aracı genelde yürütür...
Önden çekişte ise eski topraklar sol ayakla yarım debriyaj yaparken, sağ topukla gaza, sağ ayak ucuyla frene basar aynı anda... Ralli tekniğindeki bu pedallamanın adıda "hill and toe".....

Benim bahsettiğim yöntem tecrübe istiyor...
Ve kesinlikle doğrudurki hem frene basmak hem gaz vermek çalışan her mekaniği çok yorar, kırar... Kesinlikle tavsiye etmem...

Frenleriyle oynanmamış ("burning" yapmak için arka freni vana ile kapatan kitler var U.s.a de -bu takılmamış, std araçtan bahsediyorum) lastik yakmakta böyle oluyor, hem frene asılıyorsunuz, hem gaza, düz şanzman olsun, otamatik şanzman olsun çok zararlı mekaniğe....

Benim bahsettiğim bu zararlı yöntem çok babanne işi, kocakarı ilacı gibi bişey

Sizin araçtaki elektronik bütün işi görür zaten...

Arkadaşımın araçta esp var, esp olmayan önceki modellerinde arkada lsd varmış, esp kullanılmaya başlayınca kilide gerek kalmamış, bi teker patinaja baslayınca fazla turu sayan abs sensörü verdiği talimatla fazla dönen tekerleğe fren yaptırıyor, güç defransiyel tarafından diğer tekere gidiyor...

Elektronik ve teknoloji herşeyi kolaylaştırıyor....

Sağlıcakla....

 

[Alfonse]

Ynt: Diferansiyel Kilit Sistemleri Hakkında ?..

4H'la 4H Lock'ın farkı nedir...................
..................
............

Orta defransiyel klasik defransiyel tekniğindeyse,
sabit gazla efendi efendi gidilmiyorsa ve/veya gazla oynanıyorsa ve/veya zemin cılk çamur/karsa/buzsa
defransiyelde kilit yoksa
Güç ya ön şafta yada arka şafta aktarılır...
Ön arka defransiyellerin ikisindede kilit yoksa
araç tek çekiş gider...

Ön arka defransiyellerin ikisindede kilit yoksa
Orta defransiyelde kilit varsa
Araç önde bir arkada bir iki çekiş gider...

İstenen maksimum sayıda tekerde tork olmasıdır...

Sadece low seçeneğinde orta defransiyel kilitlenseydi hızlı geçmek istediğimiz kaygan etaplarda sadece tek aks kullanmak zorunda kalırdık...
4h lock bize bu şansı veriyor...
Hızlı geçmek istediğimiz kaygan etapta hem ön hem arka aksa aynı anda tprk basabiliyoruz....

Yani 4H lock seçeneğinin tek kullanım yeri low vitesten daha hızlı geçmemiz gereken yeri çok çekişle geçebilmemiz....

...........................
Deneme amaçlı arka lastikleri asfalta ön lastikleri kara koyduk diyelim, 4H'tayken gaza bastığımızda kar üzerinde olan lastikler patinaj yapar da asfalt üzerindekiler dönmez mi?.................

Eğer klasik teknik çalışan defransiyel varsa "asfalt zemindeki akslar/tekerler dönmez", kalırsınız....
Viskoz kaplinliler gibi bi orta kutunuz varsa (cherokee'ler gibi, disco'lar gibi, yüksek model japonlar gibi) (bu orta kutulara defransiyel denmez, aktarma kutusu denir) aktarma kutusu boşa dönen şaftı hisseder, viskoz sıkışır ve güç dönmeyen şafta gider, "asfalt zemindeki akslar/tekerler döner"

......................
.........
.....
Ortanın kilitlemesi için mutlaka 4H Lock'a mı almak gerek?

Klasik defransiyelse, evet....

.....................
..........
Yoksa bazı sistemler patinajı geç algılayıp kilitlemeyi geç yaptığı için oluşacak durumu önceden tahmin edip erkenden kilitlemek için mi kullanılıyor 4H Lock?
......................
................

Hayır, güvenli ve kalmadan hızlı şürüş için kullanılıyor 4H Lock.... Viskoz sistem yerine klasik defransiyel kullanılarak hem ar-ge' den hemde maliyetten tasarruf ediliyor.... Seçenekte sürücüye bırakılarak "gidelecek yerden değil, yolculuğun kendisinden zevk alınmasına" imkan tanınmış oluyor "silah icad olmasın, mertlik bozulmasın" misali

Geç kilitlendiği için felan değil, ancak orta kilitle ve hızlı geçilecek kaygan etaplar için gereken seçeneği manuel sunuyor sürücüye....

......................
............
X-Trail'de sanırım normal şartlarda önden çekiş, ön taraf patinaja düşerse o zaman ortayı kilitleyip arkaya veriyor.
..................
.........

Tam bilmiyorum x-trail' inçalışma prensibini ama viskozlu gibi bi sistem olsa gerek. Ortayı kilitlemiyor. Sadece ön şaftta arkaya oranla çok fazla dönüş olduğunu hissedip torku arkaya kaydırıyor. Bunun adına kilit derseniz ancak "lsd klit" gibi olur "limited slip differential-limitli kaydırmalı..." Gücü arkaya kaydırıyor belli oranda, kilit dersek %100 kilit olur. %75 kilit, %80 kilit olmaz. %75 lsd, %80 lsd olur... Pazarlamada isim "lock" olmuş "kilit" olmuş...

.......................
................
.........
Ama 4x4 gerekecek bir yerden geçilecekse önceden ortayı elektronik olarak elle kilitleyip de gidilebiliyor. Bu forumda da yazmış biri Tucson'da varmış galiba elle ortayı kilitleme, 40 km/s'in altında çalışıyormuş. 4H ve 4H Lock arasındaki fark bu tarz bir şey mi, yoksa 4H'tayken orta her daim açık diferansiyel gibi mi çalışıyor herhangi bir taraf (ön veya arka) patinaj çekse bile?

Teşekkürler...

"Ortayı elle kiltlemek" : Ortada defransiyel yok, aktarma kutusu var, ortayı elle kilitlediğinizde kaydırma şansı -işide bu zaten- olan viscause couplen tam sıkışarak ön şafta ve arka şafta giden torku aynı yapıyor. Yani %100 kilitleme yapıyor.
Bu seçeneği sürücüye sunmasındaki amaç, etap içinde öngürülemeyen kalma riskini sıfıra indirmek.
+
%100 kilitli olmanın mecburiyetinin öngürüldüğü engellerde bu seçenek kullanılmalıki sistem herromu yapsam merromu yapsam diye uğraşıp kendini yormasın.....

Sistem mekaniktir, mekanik hareketleri elektrikli veya manyetik araçlar devreye iter... Bu elektrik/manyetik mekanizmayıda kontrol eden elektroniktir.... Sonuçta iş ufacık, arkasında devreler içeren bi düğmeyle başlatıp sonlandırıldığı için adı elektroniktir....