Merhaba Arkadaşlar ,
İzmir Merkezli Zirve Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübünün 29 Temmuz - 17 Ağustos 2008 tarihleri arasında düzenlemiş olduğu Kırgızistan Peak Lenin - Pamir Dağları Ekspedisyonuna ait hikayeyi ve fotoğrafları Zirve Dağcılık Kulübü İstanbul Şubesi üyelerinden İsmet İNAN hanımefendinin izni ile bu konu başlığında okuyabilir ve görebilirsiniz.
Lenin - Pamir Dağları Kırgızistan Tırmanış Hikayemiz ,
29 Temmuz - 17 Ağustos 08
http://picasaweb.google.co.uk/ismetinan/LENN30Temz17AUstos08Fotolar
Not : Tırmanısa ait sureler saatler, tarih, para birimi, harcamalara ait bilgi notlarin arasında yeri gelince belirtilmistir
Kulup olarak 7000 lik tirmanis organize etme planlari 2006 da konusulmaya baslanmişti. 2007 de henuz hazir degiliz karari cikinca kendim gitmek icin arastirmalar yapmis ama kesin plana donusturememistim. 2008 de kulubumuzun butcesi ve uyelerin bagislari ile organize edilen Kulup takımı ile gitmek icin takima secildigimde sevincli idim.Cunku bayan üyelerimizi temsilen sadece ben vardim.
Lenin ve Khan Tengri tirmanislari icin secilen uyelerin nasil secilecegi ne tur kriterler ile belirlenecegi Oguz K.Senolun hazirladigi ama yonetimdeki diger arkadaslarinda katkilar yaptigi bir secim kriterleri ile belirlendi. Takimi olusturan uyeler Subat ve Haziran 08 tarihleri arasinda 4 hazirlik tirmanisi ile birbirlerini taniyacak ve kondisyon ve uyum acisindan da bir sinava tabii tutulmus olacaklardi. Her tirmanista ekip uyeleri doldurulan formlar ile birbirini degerlendirdi. Bu tirmaslara yasam duzenimizin elverdigi olcude katildik ama tam bir ekip olarak 4 une de katilmak mumkun olmadı. Sonucta kendi istegi ile ayrilanlar veya baska nedenle gelemiyen arkadaslarimiz sonrasinda Lenin icin 5 , Khan Tengri icin 3 kisi olarak ekipler kesinlesti.
Tirmanis tarihi yaklastikca yurtdisi yazismalari hizlandi. Oguzun elinde yurtdisindan daha once onlarin gitti firma olan Asia Travel den fiyat vardi.Bende calistigim firmadan Yuksel Beyin gecen yil giderken kullandigi Tien-Shan firmasindan teklif aldim. Tien-Shan bize kucuk bir indirimde yapmisti ve "small package option 1" denilen paketi almayi uygun bulduk. Bu paket aslinda size gerekli olan Kırgizistan (Biskeke) inişte karşılama, Bishkek-Osh uçak biletini alma ( Turkiyeden veye internetten almak mumkun degil cunku ) , sizi Osh tan Achik-Tash daki Anakampa goturme ve gerekiyorsa vize ve diğer resmi evraklari hazirlama gibi temel seyleri sagliyor. Onun disinda gereken her seyi gittikten sonra ayrica para odeyerek aliyorsunuz. Kamplardaki yemekler mesela ogun basina para odenip aliniyor.
Ne mutlu ki Kirgizistan Turklere vize uygulamiyor ! ( ilk kez yurtdisinda "ne mutlu Turkum diyene" diyebilecegiz ) Dolayisi ile bu firmanin bize resmi evrak olarak hazirlayacagi tek sey ulkeye giriste pasportlarimiza polisden bir kayit ve muhur saglamak oluyor.Bunu 2006 Elbruz tirmanisimizda ogrenmistik.Tum eski Rusya sinirları icindeki ulkeler hala uyguluyor. Ne yazikki bizim firmanin bu islemi yapmayi atladigini sonra ogrenecektik.
Yola cikmadan once 28 Temmuz aksami Mutlunun evde tum ekip olarak ilk kez bir araya geliyor ve son detaylari konusuyoruz. Herkesin morali yerinde, son eksikleri ertesi gun tamamlamak uzere anlasip ayrılıyor ve 29 Temmuz aksami Istanbulda 17.25 ucagi oncesi Ataturk havalimanında bulusuyoruz. Mutlunun pasaportu dusurdugunu farkedip pasaport kontrolde takilmamiz ( gidis heyacanindan olsa gerek ) , yine bazilarimizin el bagajinda caki cikmasi nedeni ile gecikmeli olarak ucaga biniyoruz. Not : Dikkatsizlikle caki-bicaklar ya da ilkyardim cantasindaki makaslar el bagajina koyulabiliyor ve ucaga biniste sorun yaratiyor. Canta hazirlanirken buna dikkat edilmesi gerektigini hatirlatmak istiyorum.
Ucak yolculugu sorunsuz geciyor ve Biskeke bizim saatimizle 22.00 civari variyoruz.Saatleri 3 saat ileri alarak 01.00 yapiyoruz. Pasaport kontrolunden sonra biz valizleri almaya gidiyoruz ve degisik bir uygulama ile kendi valizimizi alip gitmemize izin vermeyen bir polis cikiyor karsimiza. Bu sonra tum havaalanlarinda karsimiza cikiyor.Sanirim cok hirsizlik oluyor ki bagaj kartlarini ve biletleri kontrol ediyor polis ve sonra izin veriyor.Bu arada Ardanin pasaport kontrolunden cikmadigini farkediyoruz.Ne oldugunu merak edip kontrole gidiyorum.Polis pasaportundaki kucuk bir yirtik nedeni ile sorun cikariyor ve 50 € rusvet istiyor. Yoksa geri Turkiyeye gondermekten bahsediyor.Arda adami ikna etmeye calisiyor.Ben de konsoloslugu aramakla tehdit ediyorum polisi.Adam piskin piskin buyruna arayin diyor. Tabii gece 01.30 ne konsoloslugu ? Adam bir form doldurmaya baslayinca ben gercekten Ardayi Turkiyeye geri gonderecekler diye korkuyorum.Sonra Arda adami daha kucuk bir rakama, 20 USD/Euro (hangisini verirsen
) ) ya ikna ediyor. Baska bir polis bizi bir koseye cekip yuzumuzu duvara dondurerek parayi aliyor ama ben bu muameleden cok rahatsiz oluyorum.Neyse kabus bitiyor, Arda tirmanis baslamadan Turkiyeye geri gonderilmekten kurtuluyor ve havaalanında bir koseye yerlesip uyumaya calisiyoruz. Rusca,Kırgızca ve Ingilizce 3 er kez yapilan yuksek sesli anonslarla cok uyuyabildigimi soyleyemem.Bir ara basimin yaninda Turk olup olmadigimizi soran sevimli bir Kirgiz kiz beliriyor. Saat 05 civari.Bizi karsilamaya gelen Tien-Shan yetkilisi Elize oldgunu ogreniyorz. Bize Biskek-Osh ucak biletlerimizi, "voucher" denilen gittigimiz yerlerde Tien-Shan yetkilisine vermemiz gereken belgeleri veriyor ve odemeyi istiyor. Vermemiz gereken rakamin %70 ini veriyoruz.Geri kalanini bir aksilik olmazsa donuste verecegiz. Siz uyuyun 07.10 da check-in yapacagiz diyor.
Check-in sirasinda Eliza yanimizda ve sorun olmadan ucaga biniyoruz. Turk hava yolllari ucaginda kilo siniri 20 kg olmasina ragmen asan yukumuz icin bir sey odemeden geciyoruz ama Biskek-Osh ucaginda daha once bilgilendirildigimiz gibi kg hakkimiz kisi basi 15 kilo ve fazla her kilo icin yaklasik 1 USD oduyoruz. Saat 09.30 gibi Osh havaalanındayiz.Cantalarimizi alirken bizi bir rus yetkili buluyor ve Gymnasium denilen eski bir jimnastik salonu ile birlesik bir eve goturuyor. Salonda yerde 6-7 tane carsafli yatak siltesi ve etrafinda eski jimnastik aletleri var. Buradan Yuksel bahsetmisti. Yatakhane mantigi ile herkesin bir odada kaldigi ve gecesi 5 € olan bir yer. Dus imkani da olduktan sonra cadirlarda kalmaya alisik bizler icin sorun olmuyor.Istenirse 30 € ya otel odasi alternatifi de sunuyorlar. Odaya esyalari atip Osh sokaklarini kesfe cikiyoruz.Hava cok sicak ve nemli.Para bozdurma, ilk Kirgiz yemekleri ile tanisma derken aksam oluyor. Yabanci para olarak daha cok USD kullaniliyor ama Euro da geciyor. Kampta yazili olarak her seyin Euro fiyati veriliyor ama dolara cevirip odeyebiliyorsunuz.
1 USD = 34 Com ( Kırgiz para birimi )
1 Euro = 57 Com
Buldugumuz restorant sakin gorunumu ile digerlerinden ayriliyor.Sonra anliyoruz burasi Rus restoranti imis. Garson Kırgiz o nedenle Turkce anlasabiliyoruz ve basit bir sey istedigimizi anlatiyoruz.Bize taneleri biraz irice olan Kırgiz mantisi getiriyor. Corba cok yagli bir etten yapilmis, agir gorunuyor. Salatayi icinde kullandiklari bir sos nedeni ile yiyemiyoruz.Her ne ise o sos ya da yagi kullanmasalar bildigimiz bizim coban salata aslinda.
Manti porsiyon 40 Com idi.digerleri ile kisi basi yaklasik 100 com hesap oduyoruz.Yani 3 dolar civarı. Cok kotu degil. Bu arada icecek kola-fanta vs istedginizde ilginc bir sey 330 ml lik kutu degil 1 tane 1 litrelik getiriyorlar.o zaman bizde dogal olarak paylasiyoruz bir literiyi.
Aksam marketi bulup kamp icin eksik olan yiyecek alisverisimizi yapiyoruz. Ucakta fazla yuk tasiyip para odemek yerine alisverisin buyuk bir kısmini Osh tan almayi planlamistik ama bir cok seyi bulamadik veya agiz tadimiza gore degildi. Allahtan ben orda bulamayacagimizi dusundugum sucuk,siyah zeytin,hazır corba, kendinden soslu makarnalar vs gibi seyleri Turkiyeden almıştım. sade makarnalar,peynir,ekmek,seker,cay,kuru meyve,kuru yemis gibi seyleri Osh tan aliyoruz. Aksam yemeginde bir Turk donerci-fast food restoranti buluyoruz. Etler Kırgiz usulu pisiyor sanirim cok begenmiyoruz.Fiyatlar kisi basi ( doner-iskender icin ) 100-150 Com. Restorant sahibi bize bir cafe-bar tarif ediyor ve bir Kirgiz barini kesfediyoruz. Bay-bayan, ailelerin geldigi nezih bir ortam. Bir bira icip yatmak uzere jimnastik salonumuza donuyoruz.Bir bira 55 Com ( servis ucreti ile 60 Com ).
Gidince kaldigimiz yeri isleten sert mizacli Olga adli Rus bayani uyandirinca bize biraz bozuk atiyor.Sabah kacta hazir olalim deyince biraz endiseleniyoruz cunku oglen 12 de diyor.Biz ise sabah erkenden yola cikmayi istiyoruz. Nedenini sorunca bizi goturecek aracin bozuldugunu ve tamir olmasi gerektigini iletiyor. Biz tamam ama 12 den sonraya kalmasin diye ısrarla belirtiyoruz.Sabah kalkip peynir-domates-meyve alip odada kahvalti ediyoruz. Bize 11 de haraket edecegimiz soylenince seviniyoruz ama yola ciktiktan sonra hararet yapan motor nedeni ile biz erken cikalim diye israr edince arabanin tamir olmadan ciktigini anliyoruz. Araclarin cogu eski rus ordusundan kalma minubus veya kamyonlar. Yolda motorlari cok eski oldugu icin hararet yapmis, motor kapagi acik arabalar gormek cok normal. Bazi arabalar motor kapaklari acik bir sekilde ilerliyor. Bu arabalari nasil kullandiklarina sasiriyoruz ama ote taraftan yollarda o kadar bozukki bu yollara da bu arabalar girer ancak diye dusunuyoruz. Neyse bizim araba bozulunca bizde gerilim artiyor ve Osh a geri donmek istemiyoruz. Bize Osh a gidelim aksam 5 te baska arac var onunla gidersiniz deniliyor.yolun 10-12 saat surecegini biliyoruz ve planimizdan gun kaybetmek istemiyoruz. Yetkiliye bize hemen yeni bir arac bulun yoksa burdan bir yere ayrilmiyoruz diyoruz.Israrimizi gorunce Osh a donup hemen yeni bir aracla yola cikmayi kabul ediyorlar. Osh a donusta yoldan bir karpuz alip Gymnasiumda arabayi beklerken yiyip serinliyoruz.4-5 kg karpuz 40 Com.
Sabah 11.30 gibi cikmistik ve 13 gibi geri donup 14.30 da yeni bulunan minubus ile tekrar Osh-Achik Tash Anakampi yolundayiz.Bu sefer bir Kırgiz sofor var ama yolu bilmedigi icin bizim Rus sofor Alex de yanina oturuyor diger soforun.Gec kaldigimiz icin yolda sadece bir kez mola veriyoruz. O da Taldyk Yurt Camp denilen eski Kirgiz cadirlarinda servis verilen hos bir yer.Burda istenirse konaklamada mumkun. Gecelik 8 € ve yemeklerde 6 USD civarinda. Yolda Kirgizistanin yer sekillerini,kirmizi tepelerini,fakir koylerini ilgi ile seyrediyoruz ve aractan durmadan fotograf cekmeye calistigim icin yol manzara fotograflari cok kaliteli degil ancak fikir vermesi acisinda albumde onlarada yer verdim.
31 Agustos aksami saat 23 gibi ana kampa variyoruz.Kampta bizi genc bir Rus bayan karsiliyor ve cadir yerlerimizi gosteriyor.Kendi cadirlarimizi onlarin gosterdigi yere kurmak ve elektirik-su-çöp ve tuvalet ihtiyacindan yararlanmak paketin icinde o nedenle ayrica para odemiyoruz.Ama onlarin cadirinda kalmak istenirse 2 kisilik cadirlar kisi basi 3 Euro ve buyuk ferah cadirlar. O gece cadir arkadasim Mutlu ve ben yemek pisirmeden yatiyoruz.Diger cadir ekibi bir seyler pisirirken ben uykuya daliyorum.
Sabah 08 de katirlara verecegimiz yuku birakip yola cikmayi planliyoruz.Ama maalesef biraz gecikiyoruz. Katirlar icin 3800( anakamp ) -4200 mt ( 1.kamp) arasi kilo icin 1-1,5 Euro deniyor bize gelen mailde. Biz pazarlık edip 1 Euroya yaklasık 20 kilo adam bası yuk bırakıp 09.45 gibi yola cikabiliyoruz.Ben yaklaşık 10-12 kg kadar bir yuku de sırt caçntam ile taşıyorum.Tuncun ve diger okudugum yuksek irtifa ile ilgli kitaplardan yuk tasimanin, vucudu calirtirip yormanin aklimitizasyonu hizlandirdigini okudugumu hatirliyor ve yuku dert etmiyorum.
01 Agustos aksam 16 civari kamp 1 e variyoruz. Anakamp ve kamp 1 arasi yuruyus icin spor ayakkabilari ile de yurunebilecek toprak patika, yer yer diklesen ama patika kaybolmadigi icin sorun olmayan bir bolum.Sadece bir dere gecisi su cok ise sorun olabiliyor.Bu nedenle rota bilgisinde erken yola cikilip 12 den once gecilmesi tavsiye ediliyor ama biz anakampa gece gec varinca sabahta erken cikamiyoruz ve derede insanlarin katirlar yardimi ile gectigini goruyoruz. Bizde adam basi 5 USD denilmesine ragmen pazarlik ederek 2 kisiye 5 USD verip geciyoruz. Bir sure sonra adimiz cimri Turklere cikacak cunku her sey icin pazarlik ediyoruz)
Kamp 1 e vardigimizda bizim firmanin yerini kacirip Pamir Ekspedisyon firmasinin yerine gidiyoruz yanlislikla. Yolda konustugumuz bir Iranli ekip Pamirde Turk bir takim oldugundan bahsettigi icin bende onlara Saadet-Mithat ve Muzafferi soruyorum.Kimse bilmiyor. Bu arada yine İranli bir bey onlardan 2 kisinin aklimitizasyon sorunu nedeni ile oldugunu ve soyluyor ve aklimitizasyon tirmanisi yapmadan zirveye gitmeyin diyor.Bende daha once 2006 da giden Ali Golpinarli arkadasimizin ekibinde de bir Iranlinin ayni sekilde oldgugunu ve ekip arkadaslarinin adam kotulesmeye basladiginda onu indirmek icin yukari cikmadiklarini hatirliyorum. Iranliya biz aklimitizasyon tirmanisini mutlaka yapacagiz, tesekkurler oneriniz icin deyip ayriliyorum. Varir varmaz bu tur bir haber iyi olmuyor ama insanlar her zaman kendi kararlari ve sorumluluklarinin sonucunu cekerler. Bu adamlara uzulmekle bereber bu tirmanisi ciddiye almayarak kendi olumlerini getirdiklerini dusunuyorum.Iranlilardan onemli bir grup aklimitizasyon tirmanisi icin yukari-asagi tirmanislari yapmadan, yukselip orda uyuyup sonra bir ust kampi deneyerek tirmanimaya calisiyor.Oysa vucudu yukseklige alistirmak icin bir sure yukselip sonra dinlenebilmek, daha iyi yiyip daha iyi uyuyabilmek icin alk kamplara inmek hayat kurtariyor.
Kamp 1 e gidince kamp yetkilisi Andrey ile tanisip voucer ın kamp1 icin olan duzenlenen sayfasini ona teslim ediyorum.Bu bizim onlarin firmasindan ne tur bir hizmet alip ne odedigimizi ona gosteriyor.Cadir yerlerimize cadirlarimizi kuruyoruz yine. Cok guleryuzlu olmasada aralarindaki en anlayisli ve kibar Rus yetkili bence Andrey.Bize kamptan yemek yemek istiyorsak 2 saat onceden onlara bildirmemiz gerektigini soyluyor. Ilk gunler cadirimizda yemek pisiriyoruz.Ben makarna hafif yukari rahat tasinir diye bulguru pisiriyorum ve sucuklu bulgur pilavi Mutlunun getirdigi baharatlarla harika oluyor.Baskalarininda aldigini gorup bu konuda bir uyari almadigimizi icin su ihtiyacimizi kampin etrafindaki buzul derelerinden aliyoruz.
Gunlerden 1 Agustos,Cuma. Planimiz ertesi gun dinlenip 3 Agus.Pazar aklimitizasyon tirmanisina baslamak. Turkiyeden planlarimizi yaparken daglara surekli giden bir grup oldugumuz icin aklimitizasyon sorunu yasamayacagimizi hesap ederek alpin stilde hizli bir program ile zirveye ulasabiliriz gibi dusunmus ve biraz zamani dar tutmustuk.Bunda isyerlerinden alinan izinlerin zorlugu da etkili olmustu tabiiki.Ucak ve sehir yolculuklarina harcanan gunlerde hesap edilirse toplamda 18 gun verilmisti tirmanisa. Expedisyon firmalari ise 21-22 gun veriyor ve daha once yuksek irtifa tirmanis deneyimi olmayan birilerini de kabul edip cikabilecegi sozu veriyor bu surede.
2 ayri cadir ekibi olusturmustuk ve ben Mutlu ile, Sonmez,Arda ve Kagan da kendi aralarinda yiyecek planlamasi ve alisveris yapmisti. Bu nedenle yuk tasirkende yiyecek ve bir cadiri ekipler kendi aralarinda paylasiyordu. Ayrica 30 mt ip, kurek ve cig sondasi, GPS, telsiz ve yedek sarjini ortak paylasarak tasidik. Aklimitizasyon tirmanisi sirasinda her ekip bir cadir ve 3-4 gunluk yemeklik malzeme tasidi.Ortalama agirliklar 15-17 kg idi ve bence bu iyi bir yuktu.Tien-Shan firmasindan aldigimiz hizmet icinde en yararlilardan bir tanesi kamp 1 e varinca size ekip basina bir telsiz (walki-talkee ) ve yedek batarya veriyorlar.Tirmanis gunlerinde ileri kamplardan her gun saat 08, oglen 12 ve aksam 18 de kamp yetkilisi Andrey ile baglanti kurup ekip hakkinda bilgi veriyorsunuz. Bir sorun oldugunda ne kadar yardim ve kurtarma hizmeti veriyorlar bilemiyoruz ama en azindan iyi oldugumuzu bildirmek ve iletisim kurulamadiginda Turkiyeden kamp yetkilisine ulasan birine bilgi verebileceklerini bilmek iyi idi. Sonra yan kamptan aklimitizasyon sorunu yasayan birine doktor ve indirmek icin birilerinin yukari gittigini de gorduk gerci.Ya da cesatleri indirmek icin birileri maalesef. Tum bunlar ekstra ucrete tabi olmali. Ayrica anakampta ve kamp 1 de uydu telefonu var.ama uydu telefonu her zaman konusmaya musait olmayabiliyor.Nasil isledigini tam anlamadik ama bazan uydulardan sinyal almiyor sanirim Andrey su an baglanti yok diyebiliyor. Biz kamp 1 den ayrilmadan Oguzu aramak ve bilgi vermek istiyoruz ancak o gun uydu telefonu baglantiya uygun degil ve ertesi gun tam biz kamp1 den yola cikarken Andrey telefonu getiriyor. Saat Turkiyede 05.00 , ne yapsak diye dusunuyoruz.Bende Oguz yerine gece kaldirmakta sorun gormedigim Aysun arkadasimizi ariyourm.Aysuna uyku sersemligi icinde bilgi veriyorum ama sabaha hatirlarmi, Oguza iletebilirmi emin olamiyoruz.Bu arada uydu telefonunun 1 dakikasi 5 Euro ama karsi taraf calmaya basladigi andan itibaren saniyeler saymaya basliyor ve karsi taraf acmasa da para oduyorsunuz. Bu durum uydu telefonlarinda hep boyle midir, yoksa 4000 mt lerde olunca mi oyle uyguluyorlar bilemedik ?
3 Agustos gunu yine biraz gecikmeli olarak 08 gibi kamp 1 den yola ciktik.Biz ilk aklimitizasyon tirmanisi icin 3 gun vermistik.Birinci gun kamp 1 den kamp 2 ye olan rota bizi bayaa yordu. Rota cok zor olmamakla beraber cok uzun ve cok genis catlaklar var.Catlaklar tum rotada yaygin sekilde o nedenle Lenin buzulu ustunde iki saat kadar yurudukten sonra ipe girip rota bitiminde kisa bir bolume kadar hep ip birliginde ilerledik. 5 kisi ekip olarak beraber haraket ettik ve ip olmadigi zamanlarda Kaganin hizina uyum saglayip yavas ilerlemeyi sectik.Yolda beni Turkiyede iken arayan Balikesirden Ferit Bey ve onun arkadasi Bayramali bey ile karsilastik. Ferit bey bizim anlastigimiz firma hakkinda benden bilgi almak icin aramisti beni ama ben cep telefonumu Suphan tirmanisinda dusurunce onu geri arayamamistim.Orda tanistik, planlarimizdan konustuk. Sonraki gunlerde de zaman zaman karsilasacaktik. Ardindan Saadet,kalin biyiklari ile uzaktan bile tanidigimiz Mithat ve Muzaffer ip birilginde yukari kamptan donerken karsimiza ciktilar.Onlar 5300 mt ye cikmis bir gun kalmis geri iniyorlardi. Yerel bir rehber almislardi ve rehberleri o ana kadar gordugumuz soguk ruslarin aksine gayet kibar ve sicakti, hepimizle ayri ayri tokalasti. Onlarla da kisaca planlari ne, cadir durumlari ne fikir alisverisinde bulunup ayrildik. Onlar asagi biz yukari devam ettik.Aksam 16 dan sonra hava bulutlanmaya basladi ve sansimizi "kizartma tavasi" denilen yeri kapali havada gectik.Bu bolum onceden okudugum raporlarda kotu anlatilmistı ve beni bayaa endiselendiriyordu.Kamp 2 ye aksam 6 gibi vardik.Bu bekledigmizden uzundu ve hemen cadirlara girip corba pisirdikk. Ertesi gun 5400 mt lere alisma ve dinlenme gunu. Sonraki gun 6100 mt ye yuselmeyi planliyoruz.
4 Agustos pazartesi kamp 2 de 5400 mt de dinlenerek gecirdik. Sonmez ve Kagan durumlarinin iyi olmadigindan sikayet ediyor.Ben gun icinde iyi idim ama aksam sanirim usutuyorum bagirsaklarimda gaz sancisi basliyor. Bu arada kamp 2 1993 teki buyuk cig kazasi sonrasi guvenli bir yer oldugu icin kucuk,dar bir kenara cekilmek zorunda kalmis ve bir suru cadirin dar alana sigmaya calismasi ile cok kalabalik ve rahtsiz edici. Yan cadirda kalanlar sizin cadirinizin duvarlarina dokunacak kadar siklikta cadirlar.Cadirlarin yani basindan, bazan altina dogru yon degistiren bir dere akiyor.insanlar burdan su alip biraz ilerisinde tuvalet ihtiyacini giderebiliyor. Bu kamp tirmanisin en rahatsiz edici bolumu bence.
5 Agustos sabahi erkenden aklimitizasyon tirmanisi icin 6100 mt ye (kamp 3e) cikip 5300 e donunce yorgun oluruz diye kamp2 de kalip ertesi gun kamp 1 e inme plani ile yatmistik.Sabah kahvalti sirasinda benim bagirsaklarimin kotu oldugunu anliyorum ve kahvalti edemiyorum.Kalkip zorla cay iciyorum.Mutlu hazir ama diger cadirdan da Sonmez ve Kaganin kotu oldugunu uyuduklarini ogreniyoruz.Bu durumda Mutlu ve Arda yola cikiyor.Ben Mutlular gittikten sonra tekrar yatmayi denerken gunes yukseliyor ve cadirin ici cok isiniyor. Dusununce bu sekilde dinlenemeyecegimi gorerek kalkip biraz yurursem iyi gelecegine karar veriyorum.Bir cay daha icip bir sey yiyemedigim icin bir supyradin vitamin drajesi aliyorum.En azindan mineral ve vitamin katkisi olur diye dusunuyorum. Bu arada tum tirmanis boyunca sadece gunde bir bu multi-vitamin ( her vitaminden bir miktar ve mineral icerir ) drajesinden almak uzere yanima almistim. Yurumeye basladiktan sonra ishal ve yemek yiyememe ragmen iyi yurudugumu goruyorum.Cunku onumdekiler onlara yetisince bana yol veriyorlar ve onlari geciyorum. Kamp 2 den kamp3 e gidis rotasi once direk dik bir cikisla basliyor.yaklsik 30-40 derece egimli kisa 1-2 saatlik cikis. Sonra egim duserek ufak tepe-plato bolumunden devam ediliyor ve 5800 mt lere gelince asil ve daha dik bir yokus basliyor. Bu dik yokusun sonunda sola gidilirse kamp3 , saga gidilirse 6200 mt lik Razdelneya zirvesine variliyor. Kamp 2 den cikista ilk dik yokusun sonuna gelmistimki sanirim bos mideye aldigim vitamin hapinin etkisi ile bulanti basladi ve ardindan kustum.Biraz bana arkamda bana yol verenlerden utansamda yola devam ettim.Kusmamin yukseklige bagli olmadigindan emindim.Yurudukce acildim ve dinlenerek yukseklerde uzun vakit gecirip vucudumun aklimitize olmasini saglamaya calistim. Duz platoda once Arda sonra Mutlu ile karsilastim. Onlar donuyordu.Mutlu 6100 e varmisti ve Razdelnaya zirvesini yaptigini da soyledi.Onlarla ayrildik ve ben devam ettim.5800 mt lerde bir bivak yerinde dinlenip bir seyler ictim. 6100 mt ye cikan dik yokusu gozum kesmedi ve donmeye karar verdim.Sonra cadira gidecek gucum olmayabilirdi. Zaten vucuduma yukseklige uyumu icin guveniyordum. İkinci seferde ( asil tirmanis zamani ) 6100 mt ye geldigimde vucudumun sorun cikarmayacagini tahmin ediyordum. Ben inirken kamp 2 den Sonmez ve Kagan cikisa baslamislardi.Onlarinda kendilerini iyi hissedip cadirdan ciktiklarina sevindim.Cunku sonucta ekipte birinin yasadigi sorun digerlerini de etkiliyordu. Hepimizin iyi olmasi en guzeli idi.
Ertesi gun 6 Agustos ve dinlenmek uzere 1.kampa , 4400 mt ye iniyoruz. Cadirlari 2. kampta birakiyoruz. Kamp 1 de bir ekip için ucuncu bir cadirimiz var ve Mutlu ve ben 2 gun icin Tien-Shandan cadir kiralayacagiz.Kamp 1 e sorunsuz iniyor ve cadirlarimiza yerlesiyoruz. Sonmez uzun suredir cektigi basagrisi nedeni ile anakampa inip dinlenip gelmeye karar veriyor.Kaganda ona eslik edecek. Kaganin yasi 19 diye ve daha cabuk aklimitizasyon sorunu yasayabilir diye ona daha fazla dikkat ediyoruz. Sonmezin asagi inme karari nedeni ile bizde asil tirmanisa baslamadan once kamp 1 de dinlenme zamanimizi onlari beklemek uzere 2 gune cikariyoruz.Biz kamp 1 de kalanlar ben,Mutlu ve Arda camasir falan yikiyoruz.Aksam yemekleri ve kahvaltiyi kendi pişirdigimiz makarna vs den biktigimiz icin kamp hizmetinden yemeye basliyoruz. Tien-Shan yemekleri daha cok Rus mutfagina gore hazirlanmis o nedenle cok begenmiyoruz. Birde ekipteki arkadaslar Ruslari asik suratli ve soguk buluyor.4000 mt lerde karda , guneste ,kisacasi zor sartlarda hizmet vermek zor olsa gerek deyip ben cok dert etmiyorum bunu. Birde pazarlik edebildigimiz icin yemekleri yan kamplar olan Asia Travel veya Pamir Ekspedisyonun mutfaklarinda yiyoruz. Fiyatlar asagi yukari ayni.Ama Kagan muthis pazarlik ediyor.Hayatimde gordugum en iyi ve vazgecmeyen pazarlikci diyebilirim. Fiyatlar kahvalti 7 , oglen 10 ve aksam 9 Euro civari. Paranin en buyuk kismi bu yemek harcamalarina gidiyor zaten. Ben bir de 10 Euro olan dusa yine bizimkilerin pazarligi ile 10 USD harcadim . Derede de vucudunuzu soguk buzul deresinin elverdigi olcude yikayabilirsiniz.Cogu dus icin 10 € vermeyip oyle yapiyor.
9 Agustos aksami Sonmez ve Kagan anakampta dinlenmis ve gayet iyi vakit gecirmis bir sekilde donduler.Onlarin gelisine sevindik. Zira ertesi gun asil tirmanis icin yukselmeye basliyoruz. Daha ucuz oldugu icin Sonmez anakamptan Oguzu aramaya calisacakti.Oguza ulasamamis yine Aysun ile konusmus. Ogleden sonra Mutlu midesini iyi hissetmiyor.Ben yemege gidelim diyorum, yemeyecegini soyluyor. Hafif baslayan sorun gece kotulesiyor ve Mutlu once cikariyor sonrada mide agrisindan sikayet ediyor.Onu yan kamptaki Kirgiz doktora goturuyoruz. Bir ilac veriyor.Ilaci icirince Mutlu yine kusuyor.Bence midesini usutmus veya aldigi bazi ilaclar dokundu ona. Diger arkadaslarin tahmini ise kaynatmadan ictigimiz buzul suyundan.Hersey olabilir cunku hemen hemen herkes sira ile ishal oldu. Mutlu gece bir sure sonra uyuyor ve ben en azindan mide agrisi durdu diye seviniyorum. Sabah biz hazirlaniyoruz ve Mutlu cok bitgin hissettigi icin gelemiyecegini soyluyor.Diger arkadaslari cagirip ne yapalim diye fikir soruyorum. Mutlu bu gun dinlenmek istedigini ve ertesi gun durumuna bakip bizi yakalayacagini soyluyor. Biz de zaten biz yavas gidecegiz bir sekilde biz ustte iken onu bekleriz diye ok diyoruz kararina. Ona biraz yiyecek birakiyoruz ama ya ogleden sonra ya da ertesi gun kendini toplayip geleceginden cok eminiz.Ona telsiz ile Andrey ile haberlesme saatlerinde onunla konusmaya calisacagimizi bir sekilde o saatlerde bizden haber beklemesini soyluyoruz.
****** Asil Tirmanis Basliyor. 7-8 Agustos kamp 1 de dinlenip 09 Agustos sabahi asil tirmanisa basliyoruz. Kamp 1 den kamp 2 ye biraz daha bir hizla 8 saatta variyoruz. Onceden biraktigimiz kurulu cadirlara bu kez ben Kagan ile Sonmez Arda ile giriyor.Yemek yapiyoruz ve dinlenmeye cekiliyoruz. Ertesi gun once kamp 1 ile telsiz baglantisi kuruyoruz. Andrey telsizi Mutluya goturuyor.Mutlu iyi oldugunu soyluyor ama anakampa inmeye karar verdigini soyluyor.Ben iyi isen neden anakampa gidiyorsun, neden yukari gelmiyorsun diyorum ? tam cevap alamiyorum.Baglanti baska bir telsiz konusmasi ile kesiliyor. Biz uzuluyoruz.Biraz kiziyorum. Mutluya bu kadar cabuk pes ettigi icin. Ama her vucut saglik sorunlarina farkli tepki verir, kendisini gucsuz dusuren mide sorunu nedeni ile gelemiyorsa yapacak bir sey yok diye dusunuyoruz.Biz 4 kisi 6100 mt ye cikiyourz o gun.
10 Agustos 6100 mt de kamp 3 te hepimiz icin ilk gece olacak.Aslinda dordumuzde aklimitizasyon tirmanisi sirasinda buraya kadar ulasmis olmaliydik ama saglik sorunlari nedeni ile herkes ilk kez bu yuksekligi gormus oluyor. Ogleden sonra biraz uyumaya calisinca ilk kez yuksekligin beni bu derece etkiledigini hissediyorum. Nefes alislarinizdaki oksijen yetmiyor ve nefesiniz kesilerek uyaniyorsunuz.Bunu daha once kitaplardan okumustum. Yuksek irtifadaki oksijen azligina bagli yasanan sorunlardan birisi bu. Daha once 5300 mt lerde kamp 2 te cok hafif yasamistim bu sorunu veya bir is yaptiginizda, yokus ciktiginizda kisa sure icinde nefes nefese kaldigim olmustu ama 6100 mt de hic bir sey yapmazken nefesimiz yetersiz kaliyordu. O gece cok zorlandim. Nefes kesilmesi ( oksijen apnesi de deniyor ) soruni ile cok az uyuyabildim ya da hic uyumadim desem dogrudur. Oysa geceden ertesi sabah zirve denemeye karar vermistik. Gece kar yagisi olmustu ama sabah hava sakindi.Tam Kagan ve ben hazirlandim cadirdan cikalim derken kar yagisi yeniden basladi. Bizde cikisi 1 saat erteledik. Sonra baktik hava acmis Sonmezlere haber verdik ve 4 kisi ama havayi beklerken bayaa gec kalarak yola ciktik. Bu arada hava aniden degisiyor ve sis yeniden kapatiyordu. Kamptan baska hic bir ekip ust kamp icin bile cikmiyordu. Bu da izlerin de kisa surede kapanabilecegini gosteriyordu. Bizde kisa bir sure yurumustukki Sonmezin uyarisi ile donme karari aldik. Cadirlara donunce biraz dinlenip o gun en azindan 6400 mt ye cikalim diye dusundum.Çadirimiza gelen Arda bana Sonmezin iyi hissetmedigini,asagi inmeyi dusundugunu iletti.Sonmez cok bitgindi ve kesintisiz uyuyordu bizde bu durumda zaten yukari cikamayacagiz ,iyice dinlenip ertesi gun 6400 e cikalim diye karari aldik.
11 Agustos gunu zirveye gidememistik ama benim nefes alislarim daha iyi idi. O oksijensiz kalma hissi artik olmuyordu.Vucudumunun yukseklige alistigini goruyor ve buna seviniyorum.
Oturup tekrar gun hesabi yaptik. 12 sinde 6400 mt,
13 unde zirve ve 6100 e donup , uyuma ,
14 unde 4200 kampı yapabilrsek ana-kamp,
yapamazsak 15 i ana kamp ve Osh a yolculuk,
16 sı Biskek ve o gece 03 te Istanbula ucus.
Cok az sayili gunumuz kalmisti ve bu durumda ikinci yedek bir gunumuz kalmiyordu.Yaptik yaptik, yapamazsak asagi hizla inip ucagimizi yakalamamiz gerekiyordu. Ama yapacak baska seyde olmadigi icin ok deyip cadirlara dinlenmeye cekildik.Ogleden sonra daha once yolda karsilasip tanistigimiz Es-dit ( Eskisehir İl Temsilciligi) ten Ismail ve Erhan arkadasimiz geldi. Onlar daha once 6100 cikip, cadirlarini kurup geri inmislerdi. Bize direk moral oldu onlarin gelisi. Mutludan da haber getirdiler.Mutlu ertesi gun onlarla biraz yurumus ama sonra devam edemeyip donmus. Gelememesine hala uzuluyorduk cunku onlarla gelebilse zaman olarak bizi yakalamis olacakti. Neyse Ismaillerin planini sorunca ertesi gun 6100 den zirve denemek istediklerini 6400 e kamp yuku cikarmakla falan ugrasmak istemediklerini ogreniyoruz. Bizim cok iyi gitmemis olan zamanlama ve motivasyonumuzu biraz degistirip neden bizde ertesi gun denemiyrouz diye tekrar dusunmemize sebep oldular. Ben zaten 6400 e cikarak bir gun daha kaybetmenin riskli oldugunu dusunuyordum. Arda,Sonmez ve Kagan da bu fikri onaylayinca hep beraber ertesi gun zirveyi denemeye karar verdik.Bu bize bir gun kazandiriyordu. Onceden gelenlerin yazdigi raporlardan 6100 den zirve denenilirse yolun cok uzun oldugu ve sonunda cok bitkin dusulecegi, 6400 den cikilirsa isin cok kolaylastigi yaziliyor hatta bize Oguz siki siki mutlaka 6400 kampini kullanip ordan cikmamiz gerektigini tembih ediyordu ama herkes dagda kendi sartlarini yasiyor ve kendi kararlarini vermek zorunda kaliyor. Biz 6100 den deneyecektik !
12 Agustos sabahi 04.30 da kalkip 06 da cadirlardan ciktik. 06.15 gibi herkes yola cikmisti. Ismail ve Erhan daha basta cok yavas yuruyeceklerini boylece vucutlarin yukseklige karsi sorun yasamadan hirpalanmadan yukselebileceklerini soylediler. Bizde zaten yavas yuruyorduk. Tek ekip olarak beraber ilerlemeye basladik. 6100 mt den 6400 mt ye yine dik bir sirttan cikiliyor.Dik sirttin sag tarafinda Tajikistan , sol tarafi ise bizim alt kampla ve Lenin buzulu ile Kırgizistan topraklari ( daglari ) yer aliyor.Sirtin bittigi yerde ise kamp 4 ( 6400 mt son kamp ) var. Bir cok ekip bu kampa cikmiyor sanirim ki sadece 2 cadir var.. 3 saatlik bir sure ile 6400 mt ye variyoruz ve mola veriyoruz. Bu arada tirmanisin baslarinda tanistigimiz Balikesirden Ferit bey ile karsilasiyoruz. Onlar Bayramali bey ile gelmislerdi.Bayramali bey sorun yasamis cadirda kalmis. Ferit beyler ile beraber ayni zamanda Lenin de 4 Turk ekip var. Biz, bizim bireysel gelen ekibimiz ( Saadet, Mithat,Muzaffer ) ve Es-dit li arkadaslar İsmail ve Erhan ve son ekip Ferit bey ve Bayramali bey. Sanirim Lenine gelen ekipler her geçen yil artacak.
6400 den sonra bir sure duz az karli bir bolumde rahat gidiyourz. Hava gunesli olmasina ragmen o ana kadar kaztuyu montlar ile ilerlerken sonraki mola da uzerimizi cikartip hafifliyoruz. Bir sure sonra tekrar dik bir sirt basliyor.Bu arada saat 12 civari olmus. Arkada Lenin kutlesi uzayip giden bir sirt ve yukselti seklinde goruluyor ama zirve noktasi tam gorulmuyor.Ben bir sure sonra tempomuzun cok agir olmasindan dolayi usumeye basliyorum.El ve ayaklarim surekli sizlamaya basliyor.Hava duragan degil cunku. Sis geliyor ve bulut gunesin onune gectiginde ısı cok dusuyor.Sonmez ve diger arkadaslara mola da biraz daha hizli gidebilirmiyiz diye soruyorum, yoksa diyorum ben biraz daha hizli kendi tempomla gitmek icin izin istiyorum.Sonmez ok diyor. Bende biraz hizlanarak dik sirti cikmaya basliyorum. Sirtta derin karda acilmis izlerden zig-zag cizerek ilerliyorum.Sis geliyor ve bizimkileri goremez oluyorum. Rotada bir cok insan var o gun.Kotu giden 2 gunden sonra o gun hava guzel olunca bir cok ekip o gun yola cikmis. Rotadaki izler cok belirgin ve ayrica rota isaret bayraklari var. Bu bayraklar zamanla kaybolanlar nedeni ile duzenli degil ama sonucta var ve bunlara guvenerek bizim ekipten kopmak beni endiselendirmiyor. Rota dik sirt sonrasi yer yer kayalik yer yer yan yatan kar uzerinde ilerliyor.Sonra sola yatiyor ve bir yamaci yan geciyor. Arada insanlar gorunuyor ve hepsi gercekten cok yavas ilerliyor ve sanki zirveye dogru degilde tirmanisi bitirmis bitgin halde inise gecmis gibi agir yuruyorlar.2-3 kisiyi geciyorum.Bir yerde cantalarin birakildigini goruyorum.Burda iki kisi tur kayaklari ile gelmisler ve fok derilerini cikartip rotanin yan gectigi yamaci dik asagi kaymaya basladilar.Fotograflarini cekmek istiyorum ama bende artik yoruldum zaman kaybetmek yerine cantami birakip,flamayi ve Turk bayragini kaz tuyu montun cebine alip ilerlemeye devam ediyorum. Fotograf makinamim saatinden baktigimda yan gecise saat 14 civari baslamisim ve zirveye 16.39 da ulasiyorum. Zirvede yolda da bir cok kez karsilastigimiz Koreli cocuk ve bir bayan var.Bayandan fotograf cekmesini isterken Koreli cocuga da Turk bayragini veriyorum tutmasi icin.Ben de Zirve Dagcilik a ait flamayi tutuyorum.Kendimi fotograf makinamin kamerasi ile kisaca kaydediyorum. Hava bozuk ve usudugum icin zirvede bizimkileri cok bekleyemiyecegini dusunup acele ile yola cikiyorum. Saatinde epey gec oldugunun farkindayim. Tam 20-30 dak. ilerlemistimki asagida bizimkileri goruyorum. Yanlarina gidiyorum sevincle.Kaganin yanina gidip motive etmek icin onunla yuruyorum, derken tum ekip fotograf cektirelim diye tekrar zirveye cikiyourm. Zirvede bizimkiler fotograf icin uzun zaman harcayinca ben yine usumeye baslayip inmeye basliyorum. Cantalari biraktigimiz yerde onlari bekliyorum ve hep beraber inise geciyoruz.Cok kisa bir sure gecmeden kar ve sis yogunlasiyor. Bir anda izleri goremez oluyoruz. Rotayi gosteren isaret bayraklari da secilemiyor.Hava karariyor ve tipi ile bereber yon duygusu kayboluyor adeta. Bir sure ilerledikten sonra GPS leri cikariyoruz.Ben GPS i yeni ogreniyorum.Erhanda ve Koreli cocukta da GPS var.Herkesin GPS i ayrı telden degerler gosteriyor.En sonunda Sonmez bulundugumuz sirti hatirladigini soyluyor ve Erhanin GPS ile Sonmezin hisleri ile ilerlemeye basliyoruz. Sonra bir isaret bayragi goruyoruz. Bu bizi cok sevindiriyor. Sonraki isaret bayragini bulmaya calisiyoruz. Sonucta biraz GPS , biraz hisler yardimi ile once kamp 4 de 2 cadiri, sonrada kamp 3 e ulasiyoruz. Kamp 3 e vardigimda Saadetlerin de gelmis oldugunu goruyorum ve onlarin cadira gidiyorum.Saadet ve rehberleri Alexi bana sicak corba, elma cayi yapiyor.Saadete o gece icin cok tesekkur ediyorum.Bizimkiler de yorgun , cadirlarda hemen uykuya daliyor.
Ertesi gun 13 Agustos. Toplanip 4200 kampina iniyoruz.Inerken 5300 de kamp2 den cadirimizi toplayacagiz.Kamp 1 e aksam vardigimizda aksam Ismaillerle bereber Pamir Exp. da yemek yemeyi ve zirve icin kucuk bir kutlama yapmayi kararlastiriyoruz.
14 Agustos da Anakampa iniyoruz. Inerken artik tirmanisin bitmis olmasi ve zirve sevinci ile yine yaklasik 20 kg ortak malzemeyi ( cadirlar,kurek plastik botlar vs.) katirlara veriyor kendimiz kisisel esyalarimizi tasiyarak hafif bir sekilde yuruyoruz.Ana kampta yine hep beraber yemek yiyoruz ve ertesi sabah kahvalti sonrasi icin Osh a gitmek uzere arabamizin hazir olmasini istiyoruz.Mutlu bize kisa bir not birakmis.Kampta fazla kalamadigini bizi Osh ta bekleyecegini yaziyor.En azindan 3-4 gun sonra Mutludan ilk kez haber aliyoruz ve bizi Osh ta bekledigini ogrenmek hosumuza gidiyor.Oguzu arayip zirve yaptigimizi bildiriyoruz.Sonra yakinlarimizi ariyoruz.Kaganin cani karpuz istiyor ve kampta karpuz soruyrouz.10 € diyor bize Sergey (ana kamp sorumlusu ). Bu arada Sergey bazi Iran mali turu dagcilik giysi ve tozluk vs gibi malzemeleri ana kampta satiyor. Original marka degiller ama ucuzlar.
15 Agustos sabahi Anakampta once Ismail ve Erhan ile sonra diger kamp yetkilileri vedalasip yola cikiyoruz. Yolda yine fotograf icin durmak sansi olmadigi icin kirli camlarin arkasindan cektigim fotolarla idare ederek aksamustu Osh a, Jimnastik salonumuza variyoruz. Kapida Mutlu bizi karsiliyor. Midesi duzelmis ama bizi beklerken cok iyi vakit gecirmemis maalesef.Cantalarimiz yolda aracin arkasinda o kadar tozlanmiski renkleri secilmiyor.Onlari iceri almadan (Olga abla kizar diye ) elektirik supurgesi ile temizliyoruz. Sonra aksam yemegi icin daha once gittigimiz Rus restoranta gidiyoruz.Bu kez makarna yiyiyoruz.Makarna bildigimiz kusbasi et ve kirmizi etli biber ile yapilmis bir sos ile geliyor.O ana kadar yedigimiz en yemekti sanirim. Kirgiz restoranlari bizim sis , cop sis vs et izgara yemeklerini cok yapiyor ama ocaklari restorantin icinde degilde disarda ve yok kenarinda. O nedenle kaldirimdan yururken en az 5-6 bu tur ocagi gectiginizden duman ve et kokusu icinde kaliyorsunuz. Restorantlar cok da temiz gorunmedigi icin onlarda yemek yemeyi tercih etmedik.
16 si sabahi 10.30 Osh-Biskek ucagimiz ayarlaniyor ve oglen Biskekdeyiz.O aksam gece 03.30 da Istanbula ucagimiz oldugu icin kalan sureyi Biskeki gezmek icin harcamak istiyoruz.Ama once Tien-Shan firmasini ofisine gitmemiz gerekiyor cunku Kağan ilerdeki bes 7000 lik tirmanisini tamamlayip "Kar Leoparı" olma planlari icin Lenin tirmanisi bir sertifika istiyor. Bu sertifikayi almak icin ofise gidiyoruz.Havaalanında tanistigimiz Turk sofor Tahsin incelik yapip bizi bu ofisin adresini bulup icerde Ruslar ile anlasmamiza yardimci olup sonra sehir merkezine birakiyor.Ruslar genelde ingilizce biliyor ama Kirgizlar ile yarim yamalak Turkce anlasabilmek mumkun. Biskek te buyuk guzel bir caddeye goturuyor bizi Tahsin ve "iste bu caddeyi bir yukari bir asagi gezin , baskada bir sey yok" diyor. Guluyoruz ve gezmeye basliyoruz.Bu arada bu caddenin hemen yaninda alisveris merkezi icinde bir Turk restorant var ama o ana kadar Kırgizistanda gorduklerimizin en luks ve temiz olani. Turkiyedeki fast-food restoranlar gibi dosenmis ama geleneksel kebab-doner-lahmacun yemekleri yapiyorlar.Yemek sonrasi caddelerde dolasmaya basliyoruz.Caddeleri cok kalabalik ve polis dolu gorunce bir milli bayram midir nedir diye merak edip bir polise soruyoruz.Meger konser varmis. Tum Biskek gencligi o aksam meydanda idi.Biz de bol bol fotograf cekiyoruz. Caddede anakampta ayrildigimiz Ismail ve Erhan ile tekrar karsilasiyor gecenin kalanini beraber geciriyoruz.En son bizi almaya gelen soforumuz Tahsine ertesi gunler icin Ismail ve Erhani emanet birakiyoruz.Onlar daha 2 gun ordalar. Bu arada Turk soforumuz Tahsin her konuda cok bilgili, her seyi ona sorabiiyoruz. Bizim pasaportlarda olmasi gereken muhurun eksik olmasinin sorun yaratip yaratmayacagini soruyoruz. Cunku normalde Kirgizistana girilildikten sonra 5 gunden fazla kaliyorsaniz polise gidip bu kaydi yaptirmaniz sart.Ya da hizmet aldiginiz firma pasaportunuzu alip bir gun polise goturuyor ve kaydi yaptirip getiriyor.Tien-Shan yetkililerinin bize bizim onlar icin ilk Turk grup oldugumuzu, vizeye ihitiyacamiz olmadigini gorunce bu kayida da gerek olmadigini dusunup yaptirmadiklarini soyluyor cunku. Ilk 1 gun ve son bir gun disinda hep dagda oldugumuz icin su ana kadar bu sorun yaratmamisti ama simdi havaalanindaki polis sorun cikarirsa diye endiseleniyoruz. Tahsin bizi iyice endiselendiriyor. Sizi alikoyabilir, 1200 Com ( 40 USD ) kisi basi ceza kesebilr diyor. Firmayi arayin diyor.Ama saat gece 24. Ben once polis kontrolunden gecelim, artik donuyor oldugumuz icin sorun yasamayabiliriz diyorum.Nitekim 2 polis de gelis tarihimize bakarak neden kaydimiz olmadigini soruyor. Bende geldigmiziden beri dagda oldugumuzu, bir seyahat acentasi (Tien-Shan) araciligi ) ile geldigimizi , her turlu islemi onlarin yaptigini ama onlarin bize bilgi vermedigini anlattim.Yanimda tirmanisimiza ait rusca bir belge vardi. Olga yarim ingilizcesi ile - border , soldier- diyerek bir seyler anlatmaya calismisti.O belge gerekirse yoldaki jandarma icinmis.Bu belgeyi pasaporttaki polise gosteriyorum.O da ise yariyor ve bize izin veriyorlar. Havaalaninda pasaport kontrol bolumunu gectikkten sonra iyice rahatliyorum, sanki Ataturk havalimanina gecmisiz.Tum yolculuk boyunca ordaki firma ve resmi yetkiller ya da bir sorun oldugunda gerekli kisiler ile gorusme sorumlulugu bende oldgu icin biraz bunalmis olarak buda gecti artik gerisi de gelir diye geciriyorum aklimdan.
Sonuc olarak biraz hizlandirilmis bir programla, hepimizi ufak tefek saglik sorunlari yasasak da saglik sorunu tam zirve tirmanisi oncesine denk gelen Mutlu arkadasimiz disinda cogumuz zirveye ulasabilmistik. Zirve donusu gecikerek ve kotulesen havada rotadan biraz ciksakda sagsalim donmeyi basarabilmistik. Bu tirmanis bize iyice gosterdi ki 7000 lik tirmanisi cok ciddiye alinmasi gerekiyor ve onceden, yola cikmadan arastirma, zaman planlamasi, yiyecek, agirlik planlamasi, ekibin secimi vs gibi konularda cok iyi hazirlanilmasi cok daha iyi planlama yapilmasi gerekiyor. Kulubumuzun yonetimi olarak butceden destek olarak bir ekibi yuksek irtifa tirmanisina gondermesi cok takdirle karsilanmasi gereken ve bu tirmanislara bu butcelerle giden uyelerinde bu maddi destegin, tum kulup yonetimi ve binlerce uyesinin desteginin degerini bilmesi gerektigi dusuncesindeyim.Lenin en kolay 7000 lik diye geciyor litaraturde.Bu nedenle ilk kez 7000 lige giden bir ekip icin belki bu dagin secilmesi dogru ama bence daga yaklasiminin cok uzun surmesi, rotanin hemen hemen her bolumunun uzun saatler almasi nedeni ile eger imkanımız olsa idi baska bir 7000 ligi secmenin daha iyi olacagini dusunuyorum. Ben kisisel olarak 7000 lige gitmeyi isteyen, yakin zamanda plan yapanlara kesinlikle Lenin i secmemelerini oneriyorum. İlk olarak Khan Tengri ya da Pobeda gibi zor bir 7000 lik degil tabii ki ama Kominizma veya digerleri secilebilir. Yine de Lenine gitmek isteyenlere Lenin anakampinda hizmet veren orda tanidigimiz uc firmaninda iletisim bilgilerini asagiya belirtiyorum.Secim size kalmis.
1.) Tien-Shan : Rus firma. fiyat olarak en iyi fiyati onlardan aldik.Ama gecmisteki Rus-Turk baglarindan olsa gerek cok iyi iletisim kuramadik ve guleryuz bulamadik. Yemekleri Rus mutfagi cesitleri. Yukari giden ekiplere telsiz verme sadece bu firmada var. Uydu telefonu sadece orda vardi ama bu firmanin grubu olmasanizda parasini odeyip uydu telefonunu kullanabiliyorsunuz.
web site adresi: www.tien-shan.com e-mail: travel@tien-shan.com tel: +996 ( 312 ) 270576
2.) Asia Travel : Ozbek-Kirgizlar calisiyor. Sweeta adli guleryuzlu bir bayan var ( hep o orda olur mu bilemem ). Kirgiz bir kamp doktorlari var.Biz onlarin kamptan olmasakda sikayetlerimizi dinledi ve ilac verdi. Yemekler daha guzel,agiz tadimiza uyuyordu.
web site adresi: www.asiatravel.com
3.) Pamir Expedition . Benim bu firma ile ilgili cok notum yok ama arkadaslar en iyisinin bu firma oldugunu soyluyor.
web site adresi: www.pamir-expeditions.com e-mail: info@pamir-expeditions.com tel : ( + 99897) 7755927 fax: ( + 99897) 2414265
Not: bu firmalarin hepsi diger yedibinliklere de hizmet sunuyorlar.
Malzeme hakkinda kisisel tavsiyeler : Kaz tuyu mont gercekten gerekli ve cok iyi oluyor.Kamplarda cadir disinda surekli giydim.Kaz tuyu eldiven ve plastik bot sart. Ayrica bir hafif ayakkabi sehirde iken ve ana kamptan 1.kampa yurunurken iyi oluyor.ben giymek cikarmak kolay ve terlik gibi dusta vs de kullaniliyor diye sandalet almayi uygun bulmustum. Yanlis karar olmus. kamplarda sandalet ile ayaklarim usudu ve anakamp-4200 arasinda sandaletleri giymek istemeyince plastik botlar ile yurumek zorunda kaldim.sandalet yerine bir spor ayakkabisi veya hafif bot daha mantikli.
Gunes icin sapka sart. Biz gerek duymadik ama kizartma tavasi denilen yerde ve uzun yuruyuslerde yuzu herkes bir tulbent veya penye balaklava turu seyle kapatiyordu.
İlaç Olarak : İlkyardim cantamin disinda ben sadece vitamin takviyesi aldim. Onu da mide rahatsizligimdan sonra kestim cunku normalde mideden kana emilimini hizlandirdigi icin acken alinmasi onerilir o da bulanti yapabiliyor ve yuksek isrtifada daga agir gelebiliyor. Aspirin gunde yarim tablet ya da bir bebe aspirini alinabilir. Kani sulandirdigi icin aklimitizasyonu kolaylastirir. Birde ishal hapları ve kirli sudan gelen ishaller vs icin bagirsak antiseptigi almak sarttir.
Baska bir ilaca gerek duymadim.
Kabaca Tirmanisin Kisi Basi Maliyeti : ( hatirlamadigim az bir miktar daha harcama olabilir ama onemli kalemler bunlar )
1.) Istanbul-Biskek ucak bileti: THY den 640 Euro ( en pahali harcama )
2.) Biskek-Osh ucak bileti : 110 Euro ( firma sizin icin aliyor ama bu parayi ayrica oduyorsunuz onlara )
3.) Lenin Anakampina ulasim ve kamp temel hizmetleri icin alinan hizmet paketi : Kisi basi 220 Euro 4-7 kisilik gruplar icin.( biz kisi basi 20 Euro indirim aldik )
4.) Kampta katira verilen canta icin : 21 giderken 12 Euro inerken
5.) Kampta yemekler icin dort -beş kez aksam yemegi ve kahvalti : Yaklasik 100 Euro ( kampta oglen yemek yemedik ) Tercihe bagli artar-azalir
6.) Anakampta 3 kartus :15 Euro + sonra bunlarin doldurulmasi 6 Euro ( iki kisi icin )
7.) Dus : 10 USD
8.) Kamp icin Osh market alisverisi : 30-40 USD
9.) Osh ve Biskek te yemek harcamasi : 600-700 Com = yaklasik 20-25 USD ( 3 gunluk )
10.) Ucakta Osh-Biskek arası fazla yuk icin odedigimiz para : yaklasik 15-20 USD (kisi basi )
11.) Gymnasiumda iki gece konaklama 10 Euro
12.) Hediyelik esya alisverisi : 40 USD
Son olarak bir kez daha bizlere bu firsati sunan kulubumuze, organizasyona emegi gecen Genel Baskanimiz Orhan Kozan ve Oguz K.Senola, Lamp 83 e ve bagislari ile ayrica manevi destekleri ile katgida bulunan siz sevgili arkadaslarimiza cok tesekkur ediyorum.
Sevgiler
Ismet Inan
İzmir Merkezli Zirve Dağcılık ve Doğa Sporları Kulübünün 29 Temmuz - 17 Ağustos 2008 tarihleri arasında düzenlemiş olduğu Kırgızistan Peak Lenin - Pamir Dağları Ekspedisyonuna ait hikayeyi ve fotoğrafları Zirve Dağcılık Kulübü İstanbul Şubesi üyelerinden İsmet İNAN hanımefendinin izni ile bu konu başlığında okuyabilir ve görebilirsiniz.
Lenin - Pamir Dağları Kırgızistan Tırmanış Hikayemiz ,
29 Temmuz - 17 Ağustos 08
http://picasaweb.google.co.uk/ismetinan/LENN30Temz17AUstos08Fotolar
Not : Tırmanısa ait sureler saatler, tarih, para birimi, harcamalara ait bilgi notlarin arasında yeri gelince belirtilmistir
Kulup olarak 7000 lik tirmanis organize etme planlari 2006 da konusulmaya baslanmişti. 2007 de henuz hazir degiliz karari cikinca kendim gitmek icin arastirmalar yapmis ama kesin plana donusturememistim. 2008 de kulubumuzun butcesi ve uyelerin bagislari ile organize edilen Kulup takımı ile gitmek icin takima secildigimde sevincli idim.Cunku bayan üyelerimizi temsilen sadece ben vardim.
Lenin ve Khan Tengri tirmanislari icin secilen uyelerin nasil secilecegi ne tur kriterler ile belirlenecegi Oguz K.Senolun hazirladigi ama yonetimdeki diger arkadaslarinda katkilar yaptigi bir secim kriterleri ile belirlendi. Takimi olusturan uyeler Subat ve Haziran 08 tarihleri arasinda 4 hazirlik tirmanisi ile birbirlerini taniyacak ve kondisyon ve uyum acisindan da bir sinava tabii tutulmus olacaklardi. Her tirmanista ekip uyeleri doldurulan formlar ile birbirini degerlendirdi. Bu tirmaslara yasam duzenimizin elverdigi olcude katildik ama tam bir ekip olarak 4 une de katilmak mumkun olmadı. Sonucta kendi istegi ile ayrilanlar veya baska nedenle gelemiyen arkadaslarimiz sonrasinda Lenin icin 5 , Khan Tengri icin 3 kisi olarak ekipler kesinlesti.
Tirmanis tarihi yaklastikca yurtdisi yazismalari hizlandi. Oguzun elinde yurtdisindan daha once onlarin gitti firma olan Asia Travel den fiyat vardi.Bende calistigim firmadan Yuksel Beyin gecen yil giderken kullandigi Tien-Shan firmasindan teklif aldim. Tien-Shan bize kucuk bir indirimde yapmisti ve "small package option 1" denilen paketi almayi uygun bulduk. Bu paket aslinda size gerekli olan Kırgizistan (Biskeke) inişte karşılama, Bishkek-Osh uçak biletini alma ( Turkiyeden veye internetten almak mumkun degil cunku ) , sizi Osh tan Achik-Tash daki Anakampa goturme ve gerekiyorsa vize ve diğer resmi evraklari hazirlama gibi temel seyleri sagliyor. Onun disinda gereken her seyi gittikten sonra ayrica para odeyerek aliyorsunuz. Kamplardaki yemekler mesela ogun basina para odenip aliniyor.
Ne mutlu ki Kirgizistan Turklere vize uygulamiyor ! ( ilk kez yurtdisinda "ne mutlu Turkum diyene" diyebilecegiz ) Dolayisi ile bu firmanin bize resmi evrak olarak hazirlayacagi tek sey ulkeye giriste pasportlarimiza polisden bir kayit ve muhur saglamak oluyor.Bunu 2006 Elbruz tirmanisimizda ogrenmistik.Tum eski Rusya sinirları icindeki ulkeler hala uyguluyor. Ne yazikki bizim firmanin bu islemi yapmayi atladigini sonra ogrenecektik.
Yola cikmadan once 28 Temmuz aksami Mutlunun evde tum ekip olarak ilk kez bir araya geliyor ve son detaylari konusuyoruz. Herkesin morali yerinde, son eksikleri ertesi gun tamamlamak uzere anlasip ayrılıyor ve 29 Temmuz aksami Istanbulda 17.25 ucagi oncesi Ataturk havalimanında bulusuyoruz. Mutlunun pasaportu dusurdugunu farkedip pasaport kontrolde takilmamiz ( gidis heyacanindan olsa gerek ) , yine bazilarimizin el bagajinda caki cikmasi nedeni ile gecikmeli olarak ucaga biniyoruz. Not : Dikkatsizlikle caki-bicaklar ya da ilkyardim cantasindaki makaslar el bagajina koyulabiliyor ve ucaga biniste sorun yaratiyor. Canta hazirlanirken buna dikkat edilmesi gerektigini hatirlatmak istiyorum.
Ucak yolculugu sorunsuz geciyor ve Biskeke bizim saatimizle 22.00 civari variyoruz.Saatleri 3 saat ileri alarak 01.00 yapiyoruz. Pasaport kontrolunden sonra biz valizleri almaya gidiyoruz ve degisik bir uygulama ile kendi valizimizi alip gitmemize izin vermeyen bir polis cikiyor karsimiza. Bu sonra tum havaalanlarinda karsimiza cikiyor.Sanirim cok hirsizlik oluyor ki bagaj kartlarini ve biletleri kontrol ediyor polis ve sonra izin veriyor.Bu arada Ardanin pasaport kontrolunden cikmadigini farkediyoruz.Ne oldugunu merak edip kontrole gidiyorum.Polis pasaportundaki kucuk bir yirtik nedeni ile sorun cikariyor ve 50 € rusvet istiyor. Yoksa geri Turkiyeye gondermekten bahsediyor.Arda adami ikna etmeye calisiyor.Ben de konsoloslugu aramakla tehdit ediyorum polisi.Adam piskin piskin buyruna arayin diyor. Tabii gece 01.30 ne konsoloslugu ? Adam bir form doldurmaya baslayinca ben gercekten Ardayi Turkiyeye geri gonderecekler diye korkuyorum.Sonra Arda adami daha kucuk bir rakama, 20 USD/Euro (hangisini verirsen
) ) ya ikna ediyor. Baska bir polis bizi bir koseye cekip yuzumuzu duvara dondurerek parayi aliyor ama ben bu muameleden cok rahatsiz oluyorum.Neyse kabus bitiyor, Arda tirmanis baslamadan Turkiyeye geri gonderilmekten kurtuluyor ve havaalanında bir koseye yerlesip uyumaya calisiyoruz. Rusca,Kırgızca ve Ingilizce 3 er kez yapilan yuksek sesli anonslarla cok uyuyabildigimi soyleyemem.Bir ara basimin yaninda Turk olup olmadigimizi soran sevimli bir Kirgiz kiz beliriyor. Saat 05 civari.Bizi karsilamaya gelen Tien-Shan yetkilisi Elize oldgunu ogreniyorz. Bize Biskek-Osh ucak biletlerimizi, "voucher" denilen gittigimiz yerlerde Tien-Shan yetkilisine vermemiz gereken belgeleri veriyor ve odemeyi istiyor. Vermemiz gereken rakamin %70 ini veriyoruz.Geri kalanini bir aksilik olmazsa donuste verecegiz. Siz uyuyun 07.10 da check-in yapacagiz diyor.Check-in sirasinda Eliza yanimizda ve sorun olmadan ucaga biniyoruz. Turk hava yolllari ucaginda kilo siniri 20 kg olmasina ragmen asan yukumuz icin bir sey odemeden geciyoruz ama Biskek-Osh ucaginda daha once bilgilendirildigimiz gibi kg hakkimiz kisi basi 15 kilo ve fazla her kilo icin yaklasik 1 USD oduyoruz. Saat 09.30 gibi Osh havaalanındayiz.Cantalarimizi alirken bizi bir rus yetkili buluyor ve Gymnasium denilen eski bir jimnastik salonu ile birlesik bir eve goturuyor. Salonda yerde 6-7 tane carsafli yatak siltesi ve etrafinda eski jimnastik aletleri var. Buradan Yuksel bahsetmisti. Yatakhane mantigi ile herkesin bir odada kaldigi ve gecesi 5 € olan bir yer. Dus imkani da olduktan sonra cadirlarda kalmaya alisik bizler icin sorun olmuyor.Istenirse 30 € ya otel odasi alternatifi de sunuyorlar. Odaya esyalari atip Osh sokaklarini kesfe cikiyoruz.Hava cok sicak ve nemli.Para bozdurma, ilk Kirgiz yemekleri ile tanisma derken aksam oluyor. Yabanci para olarak daha cok USD kullaniliyor ama Euro da geciyor. Kampta yazili olarak her seyin Euro fiyati veriliyor ama dolara cevirip odeyebiliyorsunuz.
1 USD = 34 Com ( Kırgiz para birimi )
1 Euro = 57 Com
Buldugumuz restorant sakin gorunumu ile digerlerinden ayriliyor.Sonra anliyoruz burasi Rus restoranti imis. Garson Kırgiz o nedenle Turkce anlasabiliyoruz ve basit bir sey istedigimizi anlatiyoruz.Bize taneleri biraz irice olan Kırgiz mantisi getiriyor. Corba cok yagli bir etten yapilmis, agir gorunuyor. Salatayi icinde kullandiklari bir sos nedeni ile yiyemiyoruz.Her ne ise o sos ya da yagi kullanmasalar bildigimiz bizim coban salata aslinda.
Manti porsiyon 40 Com idi.digerleri ile kisi basi yaklasik 100 com hesap oduyoruz.Yani 3 dolar civarı. Cok kotu degil. Bu arada icecek kola-fanta vs istedginizde ilginc bir sey 330 ml lik kutu degil 1 tane 1 litrelik getiriyorlar.o zaman bizde dogal olarak paylasiyoruz bir literiyi.
Aksam marketi bulup kamp icin eksik olan yiyecek alisverisimizi yapiyoruz. Ucakta fazla yuk tasiyip para odemek yerine alisverisin buyuk bir kısmini Osh tan almayi planlamistik ama bir cok seyi bulamadik veya agiz tadimiza gore degildi. Allahtan ben orda bulamayacagimizi dusundugum sucuk,siyah zeytin,hazır corba, kendinden soslu makarnalar vs gibi seyleri Turkiyeden almıştım. sade makarnalar,peynir,ekmek,seker,cay,kuru meyve,kuru yemis gibi seyleri Osh tan aliyoruz. Aksam yemeginde bir Turk donerci-fast food restoranti buluyoruz. Etler Kırgiz usulu pisiyor sanirim cok begenmiyoruz.Fiyatlar kisi basi ( doner-iskender icin ) 100-150 Com. Restorant sahibi bize bir cafe-bar tarif ediyor ve bir Kirgiz barini kesfediyoruz. Bay-bayan, ailelerin geldigi nezih bir ortam. Bir bira icip yatmak uzere jimnastik salonumuza donuyoruz.Bir bira 55 Com ( servis ucreti ile 60 Com ).
Gidince kaldigimiz yeri isleten sert mizacli Olga adli Rus bayani uyandirinca bize biraz bozuk atiyor.Sabah kacta hazir olalim deyince biraz endiseleniyoruz cunku oglen 12 de diyor.Biz ise sabah erkenden yola cikmayi istiyoruz. Nedenini sorunca bizi goturecek aracin bozuldugunu ve tamir olmasi gerektigini iletiyor. Biz tamam ama 12 den sonraya kalmasin diye ısrarla belirtiyoruz.Sabah kalkip peynir-domates-meyve alip odada kahvalti ediyoruz. Bize 11 de haraket edecegimiz soylenince seviniyoruz ama yola ciktiktan sonra hararet yapan motor nedeni ile biz erken cikalim diye israr edince arabanin tamir olmadan ciktigini anliyoruz. Araclarin cogu eski rus ordusundan kalma minubus veya kamyonlar. Yolda motorlari cok eski oldugu icin hararet yapmis, motor kapagi acik arabalar gormek cok normal. Bazi arabalar motor kapaklari acik bir sekilde ilerliyor. Bu arabalari nasil kullandiklarina sasiriyoruz ama ote taraftan yollarda o kadar bozukki bu yollara da bu arabalar girer ancak diye dusunuyoruz. Neyse bizim araba bozulunca bizde gerilim artiyor ve Osh a geri donmek istemiyoruz. Bize Osh a gidelim aksam 5 te baska arac var onunla gidersiniz deniliyor.yolun 10-12 saat surecegini biliyoruz ve planimizdan gun kaybetmek istemiyoruz. Yetkiliye bize hemen yeni bir arac bulun yoksa burdan bir yere ayrilmiyoruz diyoruz.Israrimizi gorunce Osh a donup hemen yeni bir aracla yola cikmayi kabul ediyorlar. Osh a donusta yoldan bir karpuz alip Gymnasiumda arabayi beklerken yiyip serinliyoruz.4-5 kg karpuz 40 Com.
Sabah 11.30 gibi cikmistik ve 13 gibi geri donup 14.30 da yeni bulunan minubus ile tekrar Osh-Achik Tash Anakampi yolundayiz.Bu sefer bir Kırgiz sofor var ama yolu bilmedigi icin bizim Rus sofor Alex de yanina oturuyor diger soforun.Gec kaldigimiz icin yolda sadece bir kez mola veriyoruz. O da Taldyk Yurt Camp denilen eski Kirgiz cadirlarinda servis verilen hos bir yer.Burda istenirse konaklamada mumkun. Gecelik 8 € ve yemeklerde 6 USD civarinda. Yolda Kirgizistanin yer sekillerini,kirmizi tepelerini,fakir koylerini ilgi ile seyrediyoruz ve aractan durmadan fotograf cekmeye calistigim icin yol manzara fotograflari cok kaliteli degil ancak fikir vermesi acisinda albumde onlarada yer verdim.
31 Agustos aksami saat 23 gibi ana kampa variyoruz.Kampta bizi genc bir Rus bayan karsiliyor ve cadir yerlerimizi gosteriyor.Kendi cadirlarimizi onlarin gosterdigi yere kurmak ve elektirik-su-çöp ve tuvalet ihtiyacindan yararlanmak paketin icinde o nedenle ayrica para odemiyoruz.Ama onlarin cadirinda kalmak istenirse 2 kisilik cadirlar kisi basi 3 Euro ve buyuk ferah cadirlar. O gece cadir arkadasim Mutlu ve ben yemek pisirmeden yatiyoruz.Diger cadir ekibi bir seyler pisirirken ben uykuya daliyorum.
Sabah 08 de katirlara verecegimiz yuku birakip yola cikmayi planliyoruz.Ama maalesef biraz gecikiyoruz. Katirlar icin 3800( anakamp ) -4200 mt ( 1.kamp) arasi kilo icin 1-1,5 Euro deniyor bize gelen mailde. Biz pazarlık edip 1 Euroya yaklasık 20 kilo adam bası yuk bırakıp 09.45 gibi yola cikabiliyoruz.Ben yaklaşık 10-12 kg kadar bir yuku de sırt caçntam ile taşıyorum.Tuncun ve diger okudugum yuksek irtifa ile ilgli kitaplardan yuk tasimanin, vucudu calirtirip yormanin aklimitizasyonu hizlandirdigini okudugumu hatirliyor ve yuku dert etmiyorum.
01 Agustos aksam 16 civari kamp 1 e variyoruz. Anakamp ve kamp 1 arasi yuruyus icin spor ayakkabilari ile de yurunebilecek toprak patika, yer yer diklesen ama patika kaybolmadigi icin sorun olmayan bir bolum.Sadece bir dere gecisi su cok ise sorun olabiliyor.Bu nedenle rota bilgisinde erken yola cikilip 12 den once gecilmesi tavsiye ediliyor ama biz anakampa gece gec varinca sabahta erken cikamiyoruz ve derede insanlarin katirlar yardimi ile gectigini goruyoruz. Bizde adam basi 5 USD denilmesine ragmen pazarlik ederek 2 kisiye 5 USD verip geciyoruz. Bir sure sonra adimiz cimri Turklere cikacak cunku her sey icin pazarlik ediyoruz
) Kamp 1 e vardigimizda bizim firmanin yerini kacirip Pamir Ekspedisyon firmasinin yerine gidiyoruz yanlislikla. Yolda konustugumuz bir Iranli ekip Pamirde Turk bir takim oldugundan bahsettigi icin bende onlara Saadet-Mithat ve Muzafferi soruyorum.Kimse bilmiyor. Bu arada yine İranli bir bey onlardan 2 kisinin aklimitizasyon sorunu nedeni ile oldugunu ve soyluyor ve aklimitizasyon tirmanisi yapmadan zirveye gitmeyin diyor.Bende daha once 2006 da giden Ali Golpinarli arkadasimizin ekibinde de bir Iranlinin ayni sekilde oldgugunu ve ekip arkadaslarinin adam kotulesmeye basladiginda onu indirmek icin yukari cikmadiklarini hatirliyorum. Iranliya biz aklimitizasyon tirmanisini mutlaka yapacagiz, tesekkurler oneriniz icin deyip ayriliyorum. Varir varmaz bu tur bir haber iyi olmuyor ama insanlar her zaman kendi kararlari ve sorumluluklarinin sonucunu cekerler. Bu adamlara uzulmekle bereber bu tirmanisi ciddiye almayarak kendi olumlerini getirdiklerini dusunuyorum.Iranlilardan onemli bir grup aklimitizasyon tirmanisi icin yukari-asagi tirmanislari yapmadan, yukselip orda uyuyup sonra bir ust kampi deneyerek tirmanimaya calisiyor.Oysa vucudu yukseklige alistirmak icin bir sure yukselip sonra dinlenebilmek, daha iyi yiyip daha iyi uyuyabilmek icin alk kamplara inmek hayat kurtariyor.
Kamp 1 e gidince kamp yetkilisi Andrey ile tanisip voucer ın kamp1 icin olan duzenlenen sayfasini ona teslim ediyorum.Bu bizim onlarin firmasindan ne tur bir hizmet alip ne odedigimizi ona gosteriyor.Cadir yerlerimize cadirlarimizi kuruyoruz yine. Cok guleryuzlu olmasada aralarindaki en anlayisli ve kibar Rus yetkili bence Andrey.Bize kamptan yemek yemek istiyorsak 2 saat onceden onlara bildirmemiz gerektigini soyluyor. Ilk gunler cadirimizda yemek pisiriyoruz.Ben makarna hafif yukari rahat tasinir diye bulguru pisiriyorum ve sucuklu bulgur pilavi Mutlunun getirdigi baharatlarla harika oluyor.Baskalarininda aldigini gorup bu konuda bir uyari almadigimizi icin su ihtiyacimizi kampin etrafindaki buzul derelerinden aliyoruz.
Gunlerden 1 Agustos,Cuma. Planimiz ertesi gun dinlenip 3 Agus.Pazar aklimitizasyon tirmanisina baslamak. Turkiyeden planlarimizi yaparken daglara surekli giden bir grup oldugumuz icin aklimitizasyon sorunu yasamayacagimizi hesap ederek alpin stilde hizli bir program ile zirveye ulasabiliriz gibi dusunmus ve biraz zamani dar tutmustuk.Bunda isyerlerinden alinan izinlerin zorlugu da etkili olmustu tabiiki.Ucak ve sehir yolculuklarina harcanan gunlerde hesap edilirse toplamda 18 gun verilmisti tirmanisa. Expedisyon firmalari ise 21-22 gun veriyor ve daha once yuksek irtifa tirmanis deneyimi olmayan birilerini de kabul edip cikabilecegi sozu veriyor bu surede.
2 ayri cadir ekibi olusturmustuk ve ben Mutlu ile, Sonmez,Arda ve Kagan da kendi aralarinda yiyecek planlamasi ve alisveris yapmisti. Bu nedenle yuk tasirkende yiyecek ve bir cadiri ekipler kendi aralarinda paylasiyordu. Ayrica 30 mt ip, kurek ve cig sondasi, GPS, telsiz ve yedek sarjini ortak paylasarak tasidik. Aklimitizasyon tirmanisi sirasinda her ekip bir cadir ve 3-4 gunluk yemeklik malzeme tasidi.Ortalama agirliklar 15-17 kg idi ve bence bu iyi bir yuktu.Tien-Shan firmasindan aldigimiz hizmet icinde en yararlilardan bir tanesi kamp 1 e varinca size ekip basina bir telsiz (walki-talkee ) ve yedek batarya veriyorlar.Tirmanis gunlerinde ileri kamplardan her gun saat 08, oglen 12 ve aksam 18 de kamp yetkilisi Andrey ile baglanti kurup ekip hakkinda bilgi veriyorsunuz. Bir sorun oldugunda ne kadar yardim ve kurtarma hizmeti veriyorlar bilemiyoruz ama en azindan iyi oldugumuzu bildirmek ve iletisim kurulamadiginda Turkiyeden kamp yetkilisine ulasan birine bilgi verebileceklerini bilmek iyi idi. Sonra yan kamptan aklimitizasyon sorunu yasayan birine doktor ve indirmek icin birilerinin yukari gittigini de gorduk gerci.Ya da cesatleri indirmek icin birileri maalesef. Tum bunlar ekstra ucrete tabi olmali. Ayrica anakampta ve kamp 1 de uydu telefonu var.ama uydu telefonu her zaman konusmaya musait olmayabiliyor.Nasil isledigini tam anlamadik ama bazan uydulardan sinyal almiyor sanirim Andrey su an baglanti yok diyebiliyor. Biz kamp 1 den ayrilmadan Oguzu aramak ve bilgi vermek istiyoruz ancak o gun uydu telefonu baglantiya uygun degil ve ertesi gun tam biz kamp1 den yola cikarken Andrey telefonu getiriyor. Saat Turkiyede 05.00 , ne yapsak diye dusunuyoruz.Bende Oguz yerine gece kaldirmakta sorun gormedigim Aysun arkadasimizi ariyourm.Aysuna uyku sersemligi icinde bilgi veriyorum ama sabaha hatirlarmi, Oguza iletebilirmi emin olamiyoruz.Bu arada uydu telefonunun 1 dakikasi 5 Euro ama karsi taraf calmaya basladigi andan itibaren saniyeler saymaya basliyor ve karsi taraf acmasa da para oduyorsunuz. Bu durum uydu telefonlarinda hep boyle midir, yoksa 4000 mt lerde olunca mi oyle uyguluyorlar bilemedik ?
3 Agustos gunu yine biraz gecikmeli olarak 08 gibi kamp 1 den yola ciktik.Biz ilk aklimitizasyon tirmanisi icin 3 gun vermistik.Birinci gun kamp 1 den kamp 2 ye olan rota bizi bayaa yordu. Rota cok zor olmamakla beraber cok uzun ve cok genis catlaklar var.Catlaklar tum rotada yaygin sekilde o nedenle Lenin buzulu ustunde iki saat kadar yurudukten sonra ipe girip rota bitiminde kisa bir bolume kadar hep ip birliginde ilerledik. 5 kisi ekip olarak beraber haraket ettik ve ip olmadigi zamanlarda Kaganin hizina uyum saglayip yavas ilerlemeyi sectik.Yolda beni Turkiyede iken arayan Balikesirden Ferit Bey ve onun arkadasi Bayramali bey ile karsilastik. Ferit bey bizim anlastigimiz firma hakkinda benden bilgi almak icin aramisti beni ama ben cep telefonumu Suphan tirmanisinda dusurunce onu geri arayamamistim.Orda tanistik, planlarimizdan konustuk. Sonraki gunlerde de zaman zaman karsilasacaktik. Ardindan Saadet,kalin biyiklari ile uzaktan bile tanidigimiz Mithat ve Muzaffer ip birilginde yukari kamptan donerken karsimiza ciktilar.Onlar 5300 mt ye cikmis bir gun kalmis geri iniyorlardi. Yerel bir rehber almislardi ve rehberleri o ana kadar gordugumuz soguk ruslarin aksine gayet kibar ve sicakti, hepimizle ayri ayri tokalasti. Onlarla da kisaca planlari ne, cadir durumlari ne fikir alisverisinde bulunup ayrildik. Onlar asagi biz yukari devam ettik.Aksam 16 dan sonra hava bulutlanmaya basladi ve sansimizi "kizartma tavasi" denilen yeri kapali havada gectik.Bu bolum onceden okudugum raporlarda kotu anlatilmistı ve beni bayaa endiselendiriyordu.Kamp 2 ye aksam 6 gibi vardik.Bu bekledigmizden uzundu ve hemen cadirlara girip corba pisirdikk. Ertesi gun 5400 mt lere alisma ve dinlenme gunu. Sonraki gun 6100 mt ye yuselmeyi planliyoruz.
4 Agustos pazartesi kamp 2 de 5400 mt de dinlenerek gecirdik. Sonmez ve Kagan durumlarinin iyi olmadigindan sikayet ediyor.Ben gun icinde iyi idim ama aksam sanirim usutuyorum bagirsaklarimda gaz sancisi basliyor. Bu arada kamp 2 1993 teki buyuk cig kazasi sonrasi guvenli bir yer oldugu icin kucuk,dar bir kenara cekilmek zorunda kalmis ve bir suru cadirin dar alana sigmaya calismasi ile cok kalabalik ve rahtsiz edici. Yan cadirda kalanlar sizin cadirinizin duvarlarina dokunacak kadar siklikta cadirlar.Cadirlarin yani basindan, bazan altina dogru yon degistiren bir dere akiyor.insanlar burdan su alip biraz ilerisinde tuvalet ihtiyacini giderebiliyor. Bu kamp tirmanisin en rahatsiz edici bolumu bence.
5 Agustos sabahi erkenden aklimitizasyon tirmanisi icin 6100 mt ye (kamp 3e) cikip 5300 e donunce yorgun oluruz diye kamp2 de kalip ertesi gun kamp 1 e inme plani ile yatmistik.Sabah kahvalti sirasinda benim bagirsaklarimin kotu oldugunu anliyorum ve kahvalti edemiyorum.Kalkip zorla cay iciyorum.Mutlu hazir ama diger cadirdan da Sonmez ve Kaganin kotu oldugunu uyuduklarini ogreniyoruz.Bu durumda Mutlu ve Arda yola cikiyor.Ben Mutlular gittikten sonra tekrar yatmayi denerken gunes yukseliyor ve cadirin ici cok isiniyor. Dusununce bu sekilde dinlenemeyecegimi gorerek kalkip biraz yurursem iyi gelecegine karar veriyorum.Bir cay daha icip bir sey yiyemedigim icin bir supyradin vitamin drajesi aliyorum.En azindan mineral ve vitamin katkisi olur diye dusunuyorum. Bu arada tum tirmanis boyunca sadece gunde bir bu multi-vitamin ( her vitaminden bir miktar ve mineral icerir ) drajesinden almak uzere yanima almistim. Yurumeye basladiktan sonra ishal ve yemek yiyememe ragmen iyi yurudugumu goruyorum.Cunku onumdekiler onlara yetisince bana yol veriyorlar ve onlari geciyorum. Kamp 2 den kamp3 e gidis rotasi once direk dik bir cikisla basliyor.yaklsik 30-40 derece egimli kisa 1-2 saatlik cikis. Sonra egim duserek ufak tepe-plato bolumunden devam ediliyor ve 5800 mt lere gelince asil ve daha dik bir yokus basliyor. Bu dik yokusun sonunda sola gidilirse kamp3 , saga gidilirse 6200 mt lik Razdelneya zirvesine variliyor. Kamp 2 den cikista ilk dik yokusun sonuna gelmistimki sanirim bos mideye aldigim vitamin hapinin etkisi ile bulanti basladi ve ardindan kustum.Biraz bana arkamda bana yol verenlerden utansamda yola devam ettim.Kusmamin yukseklige bagli olmadigindan emindim.Yurudukce acildim ve dinlenerek yukseklerde uzun vakit gecirip vucudumun aklimitize olmasini saglamaya calistim. Duz platoda once Arda sonra Mutlu ile karsilastim. Onlar donuyordu.Mutlu 6100 e varmisti ve Razdelnaya zirvesini yaptigini da soyledi.Onlarla ayrildik ve ben devam ettim.5800 mt lerde bir bivak yerinde dinlenip bir seyler ictim. 6100 mt ye cikan dik yokusu gozum kesmedi ve donmeye karar verdim.Sonra cadira gidecek gucum olmayabilirdi. Zaten vucuduma yukseklige uyumu icin guveniyordum. İkinci seferde ( asil tirmanis zamani ) 6100 mt ye geldigimde vucudumun sorun cikarmayacagini tahmin ediyordum. Ben inirken kamp 2 den Sonmez ve Kagan cikisa baslamislardi.Onlarinda kendilerini iyi hissedip cadirdan ciktiklarina sevindim.Cunku sonucta ekipte birinin yasadigi sorun digerlerini de etkiliyordu. Hepimizin iyi olmasi en guzeli idi.
Ertesi gun 6 Agustos ve dinlenmek uzere 1.kampa , 4400 mt ye iniyoruz. Cadirlari 2. kampta birakiyoruz. Kamp 1 de bir ekip için ucuncu bir cadirimiz var ve Mutlu ve ben 2 gun icin Tien-Shandan cadir kiralayacagiz.Kamp 1 e sorunsuz iniyor ve cadirlarimiza yerlesiyoruz. Sonmez uzun suredir cektigi basagrisi nedeni ile anakampa inip dinlenip gelmeye karar veriyor.Kaganda ona eslik edecek. Kaganin yasi 19 diye ve daha cabuk aklimitizasyon sorunu yasayabilir diye ona daha fazla dikkat ediyoruz. Sonmezin asagi inme karari nedeni ile bizde asil tirmanisa baslamadan once kamp 1 de dinlenme zamanimizi onlari beklemek uzere 2 gune cikariyoruz.Biz kamp 1 de kalanlar ben,Mutlu ve Arda camasir falan yikiyoruz.Aksam yemekleri ve kahvaltiyi kendi pişirdigimiz makarna vs den biktigimiz icin kamp hizmetinden yemeye basliyoruz. Tien-Shan yemekleri daha cok Rus mutfagina gore hazirlanmis o nedenle cok begenmiyoruz. Birde ekipteki arkadaslar Ruslari asik suratli ve soguk buluyor.4000 mt lerde karda , guneste ,kisacasi zor sartlarda hizmet vermek zor olsa gerek deyip ben cok dert etmiyorum bunu. Birde pazarlik edebildigimiz icin yemekleri yan kamplar olan Asia Travel veya Pamir Ekspedisyonun mutfaklarinda yiyoruz. Fiyatlar asagi yukari ayni.Ama Kagan muthis pazarlik ediyor.Hayatimde gordugum en iyi ve vazgecmeyen pazarlikci diyebilirim. Fiyatlar kahvalti 7 , oglen 10 ve aksam 9 Euro civari. Paranin en buyuk kismi bu yemek harcamalarina gidiyor zaten. Ben bir de 10 Euro olan dusa yine bizimkilerin pazarligi ile 10 USD harcadim
. Derede de vucudunuzu soguk buzul deresinin elverdigi olcude yikayabilirsiniz.Cogu dus icin 10 € vermeyip oyle yapiyor. 9 Agustos aksami Sonmez ve Kagan anakampta dinlenmis ve gayet iyi vakit gecirmis bir sekilde donduler.Onlarin gelisine sevindik. Zira ertesi gun asil tirmanis icin yukselmeye basliyoruz. Daha ucuz oldugu icin Sonmez anakamptan Oguzu aramaya calisacakti.Oguza ulasamamis yine Aysun ile konusmus. Ogleden sonra Mutlu midesini iyi hissetmiyor.Ben yemege gidelim diyorum, yemeyecegini soyluyor. Hafif baslayan sorun gece kotulesiyor ve Mutlu once cikariyor sonrada mide agrisindan sikayet ediyor.Onu yan kamptaki Kirgiz doktora goturuyoruz. Bir ilac veriyor.Ilaci icirince Mutlu yine kusuyor.Bence midesini usutmus veya aldigi bazi ilaclar dokundu ona. Diger arkadaslarin tahmini ise kaynatmadan ictigimiz buzul suyundan.Hersey olabilir cunku hemen hemen herkes sira ile ishal oldu. Mutlu gece bir sure sonra uyuyor ve ben en azindan mide agrisi durdu diye seviniyorum. Sabah biz hazirlaniyoruz ve Mutlu cok bitgin hissettigi icin gelemiyecegini soyluyor.Diger arkadaslari cagirip ne yapalim diye fikir soruyorum. Mutlu bu gun dinlenmek istedigini ve ertesi gun durumuna bakip bizi yakalayacagini soyluyor. Biz de zaten biz yavas gidecegiz bir sekilde biz ustte iken onu bekleriz diye ok diyoruz kararina. Ona biraz yiyecek birakiyoruz ama ya ogleden sonra ya da ertesi gun kendini toplayip geleceginden cok eminiz.Ona telsiz ile Andrey ile haberlesme saatlerinde onunla konusmaya calisacagimizi bir sekilde o saatlerde bizden haber beklemesini soyluyoruz.
****** Asil Tirmanis Basliyor. 7-8 Agustos kamp 1 de dinlenip 09 Agustos sabahi asil tirmanisa basliyoruz. Kamp 1 den kamp 2 ye biraz daha bir hizla 8 saatta variyoruz. Onceden biraktigimiz kurulu cadirlara bu kez ben Kagan ile Sonmez Arda ile giriyor.Yemek yapiyoruz ve dinlenmeye cekiliyoruz. Ertesi gun once kamp 1 ile telsiz baglantisi kuruyoruz. Andrey telsizi Mutluya goturuyor.Mutlu iyi oldugunu soyluyor ama anakampa inmeye karar verdigini soyluyor.Ben iyi isen neden anakampa gidiyorsun, neden yukari gelmiyorsun diyorum ? tam cevap alamiyorum.Baglanti baska bir telsiz konusmasi ile kesiliyor. Biz uzuluyoruz.Biraz kiziyorum. Mutluya bu kadar cabuk pes ettigi icin. Ama her vucut saglik sorunlarina farkli tepki verir, kendisini gucsuz dusuren mide sorunu nedeni ile gelemiyorsa yapacak bir sey yok diye dusunuyoruz.Biz 4 kisi 6100 mt ye cikiyourz o gun.
10 Agustos 6100 mt de kamp 3 te hepimiz icin ilk gece olacak.Aslinda dordumuzde aklimitizasyon tirmanisi sirasinda buraya kadar ulasmis olmaliydik ama saglik sorunlari nedeni ile herkes ilk kez bu yuksekligi gormus oluyor. Ogleden sonra biraz uyumaya calisinca ilk kez yuksekligin beni bu derece etkiledigini hissediyorum. Nefes alislarinizdaki oksijen yetmiyor ve nefesiniz kesilerek uyaniyorsunuz.Bunu daha once kitaplardan okumustum. Yuksek irtifadaki oksijen azligina bagli yasanan sorunlardan birisi bu. Daha once 5300 mt lerde kamp 2 te cok hafif yasamistim bu sorunu veya bir is yaptiginizda, yokus ciktiginizda kisa sure icinde nefes nefese kaldigim olmustu ama 6100 mt de hic bir sey yapmazken nefesimiz yetersiz kaliyordu. O gece cok zorlandim. Nefes kesilmesi ( oksijen apnesi de deniyor ) soruni ile cok az uyuyabildim ya da hic uyumadim desem dogrudur. Oysa geceden ertesi sabah zirve denemeye karar vermistik. Gece kar yagisi olmustu ama sabah hava sakindi.Tam Kagan ve ben hazirlandim cadirdan cikalim derken kar yagisi yeniden basladi. Bizde cikisi 1 saat erteledik. Sonra baktik hava acmis Sonmezlere haber verdik ve 4 kisi ama havayi beklerken bayaa gec kalarak yola ciktik. Bu arada hava aniden degisiyor ve sis yeniden kapatiyordu. Kamptan baska hic bir ekip ust kamp icin bile cikmiyordu. Bu da izlerin de kisa surede kapanabilecegini gosteriyordu. Bizde kisa bir sure yurumustukki Sonmezin uyarisi ile donme karari aldik. Cadirlara donunce biraz dinlenip o gun en azindan 6400 mt ye cikalim diye dusundum.Çadirimiza gelen Arda bana Sonmezin iyi hissetmedigini,asagi inmeyi dusundugunu iletti.Sonmez cok bitgindi ve kesintisiz uyuyordu bizde bu durumda zaten yukari cikamayacagiz ,iyice dinlenip ertesi gun 6400 e cikalim diye karari aldik.
11 Agustos gunu zirveye gidememistik ama benim nefes alislarim daha iyi idi. O oksijensiz kalma hissi artik olmuyordu.Vucudumunun yukseklige alistigini goruyor ve buna seviniyorum.
Oturup tekrar gun hesabi yaptik. 12 sinde 6400 mt,
13 unde zirve ve 6100 e donup , uyuma ,
14 unde 4200 kampı yapabilrsek ana-kamp,
yapamazsak 15 i ana kamp ve Osh a yolculuk,
16 sı Biskek ve o gece 03 te Istanbula ucus.
Cok az sayili gunumuz kalmisti ve bu durumda ikinci yedek bir gunumuz kalmiyordu.Yaptik yaptik, yapamazsak asagi hizla inip ucagimizi yakalamamiz gerekiyordu. Ama yapacak baska seyde olmadigi icin ok deyip cadirlara dinlenmeye cekildik.Ogleden sonra daha once yolda karsilasip tanistigimiz Es-dit ( Eskisehir İl Temsilciligi) ten Ismail ve Erhan arkadasimiz geldi. Onlar daha once 6100 cikip, cadirlarini kurup geri inmislerdi. Bize direk moral oldu onlarin gelisi. Mutludan da haber getirdiler.Mutlu ertesi gun onlarla biraz yurumus ama sonra devam edemeyip donmus. Gelememesine hala uzuluyorduk cunku onlarla gelebilse zaman olarak bizi yakalamis olacakti. Neyse Ismaillerin planini sorunca ertesi gun 6100 den zirve denemek istediklerini 6400 e kamp yuku cikarmakla falan ugrasmak istemediklerini ogreniyoruz. Bizim cok iyi gitmemis olan zamanlama ve motivasyonumuzu biraz degistirip neden bizde ertesi gun denemiyrouz diye tekrar dusunmemize sebep oldular. Ben zaten 6400 e cikarak bir gun daha kaybetmenin riskli oldugunu dusunuyordum. Arda,Sonmez ve Kagan da bu fikri onaylayinca hep beraber ertesi gun zirveyi denemeye karar verdik.Bu bize bir gun kazandiriyordu. Onceden gelenlerin yazdigi raporlardan 6100 den zirve denenilirse yolun cok uzun oldugu ve sonunda cok bitkin dusulecegi, 6400 den cikilirsa isin cok kolaylastigi yaziliyor hatta bize Oguz siki siki mutlaka 6400 kampini kullanip ordan cikmamiz gerektigini tembih ediyordu ama herkes dagda kendi sartlarini yasiyor ve kendi kararlarini vermek zorunda kaliyor. Biz 6100 den deneyecektik !
12 Agustos sabahi 04.30 da kalkip 06 da cadirlardan ciktik. 06.15 gibi herkes yola cikmisti. Ismail ve Erhan daha basta cok yavas yuruyeceklerini boylece vucutlarin yukseklige karsi sorun yasamadan hirpalanmadan yukselebileceklerini soylediler. Bizde zaten yavas yuruyorduk. Tek ekip olarak beraber ilerlemeye basladik. 6100 mt den 6400 mt ye yine dik bir sirttan cikiliyor.Dik sirttin sag tarafinda Tajikistan , sol tarafi ise bizim alt kampla ve Lenin buzulu ile Kırgizistan topraklari ( daglari ) yer aliyor.Sirtin bittigi yerde ise kamp 4 ( 6400 mt son kamp ) var. Bir cok ekip bu kampa cikmiyor sanirim ki sadece 2 cadir var.. 3 saatlik bir sure ile 6400 mt ye variyoruz ve mola veriyoruz. Bu arada tirmanisin baslarinda tanistigimiz Balikesirden Ferit bey ile karsilasiyoruz. Onlar Bayramali bey ile gelmislerdi.Bayramali bey sorun yasamis cadirda kalmis. Ferit beyler ile beraber ayni zamanda Lenin de 4 Turk ekip var. Biz, bizim bireysel gelen ekibimiz ( Saadet, Mithat,Muzaffer ) ve Es-dit li arkadaslar İsmail ve Erhan ve son ekip Ferit bey ve Bayramali bey. Sanirim Lenine gelen ekipler her geçen yil artacak.
6400 den sonra bir sure duz az karli bir bolumde rahat gidiyourz. Hava gunesli olmasina ragmen o ana kadar kaztuyu montlar ile ilerlerken sonraki mola da uzerimizi cikartip hafifliyoruz. Bir sure sonra tekrar dik bir sirt basliyor.Bu arada saat 12 civari olmus. Arkada Lenin kutlesi uzayip giden bir sirt ve yukselti seklinde goruluyor ama zirve noktasi tam gorulmuyor.Ben bir sure sonra tempomuzun cok agir olmasindan dolayi usumeye basliyorum.El ve ayaklarim surekli sizlamaya basliyor.Hava duragan degil cunku. Sis geliyor ve bulut gunesin onune gectiginde ısı cok dusuyor.Sonmez ve diger arkadaslara mola da biraz daha hizli gidebilirmiyiz diye soruyorum, yoksa diyorum ben biraz daha hizli kendi tempomla gitmek icin izin istiyorum.Sonmez ok diyor. Bende biraz hizlanarak dik sirti cikmaya basliyorum. Sirtta derin karda acilmis izlerden zig-zag cizerek ilerliyorum.Sis geliyor ve bizimkileri goremez oluyorum. Rotada bir cok insan var o gun.Kotu giden 2 gunden sonra o gun hava guzel olunca bir cok ekip o gun yola cikmis. Rotadaki izler cok belirgin ve ayrica rota isaret bayraklari var. Bu bayraklar zamanla kaybolanlar nedeni ile duzenli degil ama sonucta var ve bunlara guvenerek bizim ekipten kopmak beni endiselendirmiyor. Rota dik sirt sonrasi yer yer kayalik yer yer yan yatan kar uzerinde ilerliyor.Sonra sola yatiyor ve bir yamaci yan geciyor. Arada insanlar gorunuyor ve hepsi gercekten cok yavas ilerliyor ve sanki zirveye dogru degilde tirmanisi bitirmis bitgin halde inise gecmis gibi agir yuruyorlar.2-3 kisiyi geciyorum.Bir yerde cantalarin birakildigini goruyorum.Burda iki kisi tur kayaklari ile gelmisler ve fok derilerini cikartip rotanin yan gectigi yamaci dik asagi kaymaya basladilar.Fotograflarini cekmek istiyorum ama bende artik yoruldum zaman kaybetmek yerine cantami birakip,flamayi ve Turk bayragini kaz tuyu montun cebine alip ilerlemeye devam ediyorum. Fotograf makinamim saatinden baktigimda yan gecise saat 14 civari baslamisim ve zirveye 16.39 da ulasiyorum. Zirvede yolda da bir cok kez karsilastigimiz Koreli cocuk ve bir bayan var.Bayandan fotograf cekmesini isterken Koreli cocuga da Turk bayragini veriyorum tutmasi icin.Ben de Zirve Dagcilik a ait flamayi tutuyorum.Kendimi fotograf makinamin kamerasi ile kisaca kaydediyorum. Hava bozuk ve usudugum icin zirvede bizimkileri cok bekleyemiyecegini dusunup acele ile yola cikiyorum. Saatinde epey gec oldugunun farkindayim. Tam 20-30 dak. ilerlemistimki asagida bizimkileri goruyorum. Yanlarina gidiyorum sevincle.Kaganin yanina gidip motive etmek icin onunla yuruyorum, derken tum ekip fotograf cektirelim diye tekrar zirveye cikiyourm. Zirvede bizimkiler fotograf icin uzun zaman harcayinca ben yine usumeye baslayip inmeye basliyorum. Cantalari biraktigimiz yerde onlari bekliyorum ve hep beraber inise geciyoruz.Cok kisa bir sure gecmeden kar ve sis yogunlasiyor. Bir anda izleri goremez oluyoruz. Rotayi gosteren isaret bayraklari da secilemiyor.Hava karariyor ve tipi ile bereber yon duygusu kayboluyor adeta. Bir sure ilerledikten sonra GPS leri cikariyoruz.Ben GPS i yeni ogreniyorum.Erhanda ve Koreli cocukta da GPS var.Herkesin GPS i ayrı telden degerler gosteriyor.En sonunda Sonmez bulundugumuz sirti hatirladigini soyluyor ve Erhanin GPS ile Sonmezin hisleri ile ilerlemeye basliyoruz. Sonra bir isaret bayragi goruyoruz. Bu bizi cok sevindiriyor. Sonraki isaret bayragini bulmaya calisiyoruz. Sonucta biraz GPS , biraz hisler yardimi ile once kamp 4 de 2 cadiri, sonrada kamp 3 e ulasiyoruz. Kamp 3 e vardigimda Saadetlerin de gelmis oldugunu goruyorum ve onlarin cadira gidiyorum.Saadet ve rehberleri Alexi bana sicak corba, elma cayi yapiyor.Saadete o gece icin cok tesekkur ediyorum.Bizimkiler de yorgun , cadirlarda hemen uykuya daliyor.
Ertesi gun 13 Agustos. Toplanip 4200 kampina iniyoruz.Inerken 5300 de kamp2 den cadirimizi toplayacagiz.Kamp 1 e aksam vardigimizda aksam Ismaillerle bereber Pamir Exp. da yemek yemeyi ve zirve icin kucuk bir kutlama yapmayi kararlastiriyoruz.
14 Agustos da Anakampa iniyoruz. Inerken artik tirmanisin bitmis olmasi ve zirve sevinci ile yine yaklasik 20 kg ortak malzemeyi ( cadirlar,kurek plastik botlar vs.) katirlara veriyor kendimiz kisisel esyalarimizi tasiyarak hafif bir sekilde yuruyoruz.Ana kampta yine hep beraber yemek yiyoruz ve ertesi sabah kahvalti sonrasi icin Osh a gitmek uzere arabamizin hazir olmasini istiyoruz.Mutlu bize kisa bir not birakmis.Kampta fazla kalamadigini bizi Osh ta bekleyecegini yaziyor.En azindan 3-4 gun sonra Mutludan ilk kez haber aliyoruz ve bizi Osh ta bekledigini ogrenmek hosumuza gidiyor.Oguzu arayip zirve yaptigimizi bildiriyoruz.Sonra yakinlarimizi ariyoruz.Kaganin cani karpuz istiyor ve kampta karpuz soruyrouz.10 € diyor bize Sergey (ana kamp sorumlusu ). Bu arada Sergey bazi Iran mali turu dagcilik giysi ve tozluk vs gibi malzemeleri ana kampta satiyor. Original marka degiller ama ucuzlar.
15 Agustos sabahi Anakampta once Ismail ve Erhan ile sonra diger kamp yetkilileri vedalasip yola cikiyoruz. Yolda yine fotograf icin durmak sansi olmadigi icin kirli camlarin arkasindan cektigim fotolarla idare ederek aksamustu Osh a, Jimnastik salonumuza variyoruz. Kapida Mutlu bizi karsiliyor. Midesi duzelmis ama bizi beklerken cok iyi vakit gecirmemis maalesef.Cantalarimiz yolda aracin arkasinda o kadar tozlanmiski renkleri secilmiyor.Onlari iceri almadan (Olga abla kizar diye
) elektirik supurgesi ile temizliyoruz. Sonra aksam yemegi icin daha once gittigimiz Rus restoranta gidiyoruz.Bu kez makarna yiyiyoruz.Makarna bildigimiz kusbasi et ve kirmizi etli biber ile yapilmis bir sos ile geliyor.O ana kadar yedigimiz en yemekti sanirim. Kirgiz restoranlari bizim sis , cop sis vs et izgara yemeklerini cok yapiyor ama ocaklari restorantin icinde degilde disarda ve yok kenarinda. O nedenle kaldirimdan yururken en az 5-6 bu tur ocagi gectiginizden duman ve et kokusu icinde kaliyorsunuz. Restorantlar cok da temiz gorunmedigi icin onlarda yemek yemeyi tercih etmedik.16 si sabahi 10.30 Osh-Biskek ucagimiz ayarlaniyor ve oglen Biskekdeyiz.O aksam gece 03.30 da Istanbula ucagimiz oldugu icin kalan sureyi Biskeki gezmek icin harcamak istiyoruz.Ama once Tien-Shan firmasini ofisine gitmemiz gerekiyor cunku Kağan ilerdeki bes 7000 lik tirmanisini tamamlayip "Kar Leoparı" olma planlari icin Lenin tirmanisi bir sertifika istiyor. Bu sertifikayi almak icin ofise gidiyoruz.Havaalanında tanistigimiz Turk sofor Tahsin incelik yapip bizi bu ofisin adresini bulup icerde Ruslar ile anlasmamiza yardimci olup sonra sehir merkezine birakiyor.Ruslar genelde ingilizce biliyor ama Kirgizlar ile yarim yamalak Turkce anlasabilmek mumkun. Biskek te buyuk guzel bir caddeye goturuyor bizi Tahsin ve "iste bu caddeyi bir yukari bir asagi gezin , baskada bir sey yok" diyor. Guluyoruz ve gezmeye basliyoruz.Bu arada bu caddenin hemen yaninda alisveris merkezi icinde bir Turk restorant var ama o ana kadar Kırgizistanda gorduklerimizin en luks ve temiz olani. Turkiyedeki fast-food restoranlar gibi dosenmis ama geleneksel kebab-doner-lahmacun yemekleri yapiyorlar.Yemek sonrasi caddelerde dolasmaya basliyoruz.Caddeleri cok kalabalik ve polis dolu gorunce bir milli bayram midir nedir diye merak edip bir polise soruyoruz.Meger konser varmis. Tum Biskek gencligi o aksam meydanda idi.Biz de bol bol fotograf cekiyoruz. Caddede anakampta ayrildigimiz Ismail ve Erhan ile tekrar karsilasiyor gecenin kalanini beraber geciriyoruz.En son bizi almaya gelen soforumuz Tahsine ertesi gunler icin Ismail ve Erhani emanet birakiyoruz.Onlar daha 2 gun ordalar. Bu arada Turk soforumuz Tahsin her konuda cok bilgili, her seyi ona sorabiiyoruz. Bizim pasaportlarda olmasi gereken muhurun eksik olmasinin sorun yaratip yaratmayacagini soruyoruz. Cunku normalde Kirgizistana girilildikten sonra 5 gunden fazla kaliyorsaniz polise gidip bu kaydi yaptirmaniz sart.Ya da hizmet aldiginiz firma pasaportunuzu alip bir gun polise goturuyor ve kaydi yaptirip getiriyor.Tien-Shan yetkililerinin bize bizim onlar icin ilk Turk grup oldugumuzu, vizeye ihitiyacamiz olmadigini gorunce bu kayida da gerek olmadigini dusunup yaptirmadiklarini soyluyor cunku. Ilk 1 gun ve son bir gun disinda hep dagda oldugumuz icin su ana kadar bu sorun yaratmamisti ama simdi havaalanindaki polis sorun cikarirsa diye endiseleniyoruz. Tahsin bizi iyice endiselendiriyor. Sizi alikoyabilir, 1200 Com ( 40 USD ) kisi basi ceza kesebilr diyor. Firmayi arayin diyor.Ama saat gece 24. Ben once polis kontrolunden gecelim, artik donuyor oldugumuz icin sorun yasamayabiliriz diyorum.Nitekim 2 polis de gelis tarihimize bakarak neden kaydimiz olmadigini soruyor. Bende geldigmiziden beri dagda oldugumuzu, bir seyahat acentasi (Tien-Shan) araciligi ) ile geldigimizi , her turlu islemi onlarin yaptigini ama onlarin bize bilgi vermedigini anlattim.Yanimda tirmanisimiza ait rusca bir belge vardi. Olga yarim ingilizcesi ile - border , soldier- diyerek bir seyler anlatmaya calismisti.O belge gerekirse yoldaki jandarma icinmis.Bu belgeyi pasaporttaki polise gosteriyorum.O da ise yariyor ve bize izin veriyorlar. Havaalaninda pasaport kontrol bolumunu gectikkten sonra iyice rahatliyorum, sanki Ataturk havalimanina gecmisiz.Tum yolculuk boyunca ordaki firma ve resmi yetkiller ya da bir sorun oldugunda gerekli kisiler ile gorusme sorumlulugu bende oldgu icin biraz bunalmis olarak buda gecti artik gerisi de gelir diye geciriyorum aklimdan.
Sonuc olarak biraz hizlandirilmis bir programla, hepimizi ufak tefek saglik sorunlari yasasak da saglik sorunu tam zirve tirmanisi oncesine denk gelen Mutlu arkadasimiz disinda cogumuz zirveye ulasabilmistik. Zirve donusu gecikerek ve kotulesen havada rotadan biraz ciksakda sagsalim donmeyi basarabilmistik. Bu tirmanis bize iyice gosterdi ki 7000 lik tirmanisi cok ciddiye alinmasi gerekiyor ve onceden, yola cikmadan arastirma, zaman planlamasi, yiyecek, agirlik planlamasi, ekibin secimi vs gibi konularda cok iyi hazirlanilmasi cok daha iyi planlama yapilmasi gerekiyor. Kulubumuzun yonetimi olarak butceden destek olarak bir ekibi yuksek irtifa tirmanisina gondermesi cok takdirle karsilanmasi gereken ve bu tirmanislara bu butcelerle giden uyelerinde bu maddi destegin, tum kulup yonetimi ve binlerce uyesinin desteginin degerini bilmesi gerektigi dusuncesindeyim.Lenin en kolay 7000 lik diye geciyor litaraturde.Bu nedenle ilk kez 7000 lige giden bir ekip icin belki bu dagin secilmesi dogru ama bence daga yaklasiminin cok uzun surmesi, rotanin hemen hemen her bolumunun uzun saatler almasi nedeni ile eger imkanımız olsa idi baska bir 7000 ligi secmenin daha iyi olacagini dusunuyorum. Ben kisisel olarak 7000 lige gitmeyi isteyen, yakin zamanda plan yapanlara kesinlikle Lenin i secmemelerini oneriyorum. İlk olarak Khan Tengri ya da Pobeda gibi zor bir 7000 lik degil tabii ki ama Kominizma veya digerleri secilebilir. Yine de Lenine gitmek isteyenlere Lenin anakampinda hizmet veren orda tanidigimiz uc firmaninda iletisim bilgilerini asagiya belirtiyorum.Secim size kalmis.
1.) Tien-Shan : Rus firma. fiyat olarak en iyi fiyati onlardan aldik.Ama gecmisteki Rus-Turk baglarindan olsa gerek cok iyi iletisim kuramadik ve guleryuz bulamadik. Yemekleri Rus mutfagi cesitleri. Yukari giden ekiplere telsiz verme sadece bu firmada var. Uydu telefonu sadece orda vardi ama bu firmanin grubu olmasanizda parasini odeyip uydu telefonunu kullanabiliyorsunuz.
web site adresi: www.tien-shan.com e-mail: travel@tien-shan.com tel: +996 ( 312 ) 270576
2.) Asia Travel : Ozbek-Kirgizlar calisiyor. Sweeta adli guleryuzlu bir bayan var ( hep o orda olur mu bilemem ). Kirgiz bir kamp doktorlari var.Biz onlarin kamptan olmasakda sikayetlerimizi dinledi ve ilac verdi. Yemekler daha guzel,agiz tadimiza uyuyordu.
web site adresi: www.asiatravel.com
3.) Pamir Expedition . Benim bu firma ile ilgili cok notum yok ama arkadaslar en iyisinin bu firma oldugunu soyluyor.
web site adresi: www.pamir-expeditions.com e-mail: info@pamir-expeditions.com tel : ( + 99897) 7755927 fax: ( + 99897) 2414265
Not: bu firmalarin hepsi diger yedibinliklere de hizmet sunuyorlar.
Malzeme hakkinda kisisel tavsiyeler : Kaz tuyu mont gercekten gerekli ve cok iyi oluyor.Kamplarda cadir disinda surekli giydim.Kaz tuyu eldiven ve plastik bot sart. Ayrica bir hafif ayakkabi sehirde iken ve ana kamptan 1.kampa yurunurken iyi oluyor.ben giymek cikarmak kolay ve terlik gibi dusta vs de kullaniliyor diye sandalet almayi uygun bulmustum. Yanlis karar olmus. kamplarda sandalet ile ayaklarim usudu ve anakamp-4200 arasinda sandaletleri giymek istemeyince plastik botlar ile yurumek zorunda kaldim.sandalet yerine bir spor ayakkabisi veya hafif bot daha mantikli.
Gunes icin sapka sart. Biz gerek duymadik ama kizartma tavasi denilen yerde ve uzun yuruyuslerde yuzu herkes bir tulbent veya penye balaklava turu seyle kapatiyordu.
İlaç Olarak : İlkyardim cantamin disinda ben sadece vitamin takviyesi aldim. Onu da mide rahatsizligimdan sonra kestim cunku normalde mideden kana emilimini hizlandirdigi icin acken alinmasi onerilir o da bulanti yapabiliyor ve yuksek isrtifada daga agir gelebiliyor. Aspirin gunde yarim tablet ya da bir bebe aspirini alinabilir. Kani sulandirdigi icin aklimitizasyonu kolaylastirir. Birde ishal hapları ve kirli sudan gelen ishaller vs icin bagirsak antiseptigi almak sarttir.
Baska bir ilaca gerek duymadim.
Kabaca Tirmanisin Kisi Basi Maliyeti : ( hatirlamadigim az bir miktar daha harcama olabilir ama onemli kalemler bunlar )
1.) Istanbul-Biskek ucak bileti: THY den 640 Euro ( en pahali harcama )
2.) Biskek-Osh ucak bileti : 110 Euro ( firma sizin icin aliyor ama bu parayi ayrica oduyorsunuz onlara )
3.) Lenin Anakampina ulasim ve kamp temel hizmetleri icin alinan hizmet paketi : Kisi basi 220 Euro 4-7 kisilik gruplar icin.( biz kisi basi 20 Euro indirim aldik )
4.) Kampta katira verilen canta icin : 21 giderken 12 Euro inerken
5.) Kampta yemekler icin dort -beş kez aksam yemegi ve kahvalti : Yaklasik 100 Euro ( kampta oglen yemek yemedik ) Tercihe bagli artar-azalir
6.) Anakampta 3 kartus :15 Euro + sonra bunlarin doldurulmasi 6 Euro ( iki kisi icin )
7.) Dus : 10 USD
8.) Kamp icin Osh market alisverisi : 30-40 USD
9.) Osh ve Biskek te yemek harcamasi : 600-700 Com = yaklasik 20-25 USD ( 3 gunluk )
10.) Ucakta Osh-Biskek arası fazla yuk icin odedigimiz para : yaklasik 15-20 USD (kisi basi )
11.) Gymnasiumda iki gece konaklama 10 Euro
12.) Hediyelik esya alisverisi : 40 USD
Son olarak bir kez daha bizlere bu firsati sunan kulubumuze, organizasyona emegi gecen Genel Baskanimiz Orhan Kozan ve Oguz K.Senola, Lamp 83 e ve bagislari ile ayrica manevi destekleri ile katgida bulunan siz sevgili arkadaslarimiza cok tesekkur ediyorum.
Sevgiler
Ismet Inan
