Ynt: otomatik mi_? manuel mi_?
Alışkanlıklarımızdan vazgeçmemiz hiçbir konuda kolay olmuyor, bu nedenle binek araç tercihlerinde olduğu gibi Off Road araçlarında da manuel vites kullanımına alışmış kullanıcıların otomatik vitesli araçlarla ilgili önyargıları devam ediyor.
Aslında mesele otomatik vites tanımının ve yeni tip otomatik vites seçeneklerinin iyi bilinmemesinden kaynaklanıyor. Eski tip otomatik şanzımanlarda L – 2 -3 – R -N – D – P konumları olduğu halde, aracı 2 ile yada 3 ile kaldırmak isteyip vitesi 2 veya 3 e alsanızda, araba 1 ile kalkıp sonra hızlanmanıza göre 2 ve 3 e geçiyordu, dolayısı ile 2 yada 3 ile kalkmazsanız sıkıntı yaşayacağınız zemin koşullarında otomatik vites araçlarda çaresiz kalıyordunuz. Oysa bir sonraki nesil otomatik şanzımanlarda eklenen özellikler sayesinde otomatik vitesli araçlarıda gerektiğinde arazi koşullarında manuelmiş gibi kullanabiliyoruz. Bu yeni nesil araçlarda 2nd yada hold yazan tuşlar ile aracın direk 2. vitesle kalkması sağlanabiliyor. Veya bazı araçlarda low a aldığımızda arazi vitesini, M seçeneğini aktif ettiğimizde 1-2-3 viteslerini manuel olarak kullanıp hangisiyle istersek aracı kaldırabiliyoruz, hareket halindeyken bu vitesler arasında geçiş yapabiliyoruz.
Aynı şekilde power veya sport düğmesi bulunan araçlarda istersek otomatik vitesin normal vites atma devirleri ile kendimizi sınırlamayıp, yüksek devirlerde aracımızı kullanabiliyoruz.
Over Drive Off seçeneğide yine bu yeni tip otomatik şanzımanlı araçların çoğunda mevcut, bu tuşa bastığımız zamanda aracımız şanzımanın ayarlı olduğu sürat-vites ayarının bir alt vitesine ayarı değiştirip rampa çıkışları veya güce ihtiyaç duyduğunuz durumlarda aracınızın düşük vitesde yüksek devirle çıkmasına olanak sağlıyor. Yada diğer bir şekilde aracımızın en ekonomik ve hızlı gitmesi için ayarlanmış en üst vitesini kullanmasını engelliyor bir alt vitesinde bırakıyor, bu sayede aracınız daha yavaş ama daha güçlü ilerleyebiliyor.
Otomatik şanzımanın dezavantajlarından biriside arıza olduğunda manuel şanzımana göre tamirinin daha masraflı olması. Diğer birisi ise dik rampa çıkışlarında araç çıkamazsa aracı geri salarken geri vitese alıp aracın frensiz inmesini sağlamanın düz vitese göre daha zor olması.
Peki manuel şanzımanlı araçların Off Road kullanımında avantaj ve dezavantajları nelerdir sorusuna gelince, eğer çok iyi bir düz vites araç kullanıcısı iseniz, aracınızın debriyaj kavrama – bırakma ve vites değişim oranlarına çok alışmışsanız hiçbir dezavantajı yok. İstediğiniz vitesle kalkış yapar, istediğinizle aracı frenler , istediğiniz devirlerde kullanırsınız.
Esas problem düz vitesli araçları şehirde kullanmaya alışık, çok iyi düz vites kullandığını sana ama aslında arazide düz vites araç kullanmayı tamda bilmeyen kullanıcılarda çıkıyor. Bunlardan biriside benim. Şehirde çok düz vites araba kullanmıştım ve arazidede hiçbir sorun yaşamayacağımı düşünüyordum. Oysa düz vitelsi bir araçla Off Road yapınca herşeyi yeniden öğrenmeye başladım. 2-3 gezide aracın debriyaj balatası bitiyordu, bir engele takılıp 1-2 dakika uğraştığım an ortalığı keskin bir balata kokusu sarıyordu. Bunun nedeni şehirde araç kullanırken yarım debriyaj kullanmaya çok alışmış olmam ve bu alışkanlığımı arazide araç kullanırkende devam ettirmemdi. Kum zemin gibi zeminlerde ise aracın kavranma noktası ile verdiğim gaz dengesini doğru kuramadığımda araç ya fazla güçden kendisini bir anda gömüyordu, yada az güçden stop ediyordu. Şehirde asfalt yolda binek araçları kullanırken hiç hissetmediğim şeyler, arazide zor zemin şartlarında, low vitesdeki güçlü ve torklu makinelerde büyük sorunlara yol açıyordu.
Özet olarak; eğer arabanıza çok hakim, düz vitesin arazide kullanımı konusunda tam bir profesyonel gibiyseniz kesinlikle düz vites kullanmalısınız. Ama bu özellikler sizde yoksa kesinlikle yeni nesil otomatik şanzımanlı bir araç alıp, vitesle boğuşmak ve dikkatinizi ona vermek yerine bırakın otomatik şanzıman işini yapsın siz dikkatinizi arazideki diğer problemlerinize verin.
Yazan : Kürşad Ergan
alıntı: http://www.4x4dergi.com/2011/02/26/off-road-icin-otomatik-vitesmi-manuel-vitesmi.html