çok faydalı bi sohbet oldu. sağolun. 1.9diss i araştırmaktayım, bi video gördüm youtube da, esp yi devreye koyup öyle kullanılıyor ve espyi devre dışı bırakıp kullanıyor buzlu bi rampaya tırmanırken, 2008 de esp var mıydı acaba? ve yolları parke taşı döşeli 7 km dağ köyünde yaşıyorum, yarım metreden fazla kar yağıyor kışın ve 3 ay o kar kalkmıyor yerden, bu yol için a/t lastik mi yoksa normal vakumlu kış lastiği mi önerirsiniz? ve 1.9 diss bu yolu çıkabilir mi? aklımdaki soruları sordum cevaplarsanız çok müteşekkir olurum.
Yaklaşık 2 aydır 1.9DDiS kullanıyorum. Araçtan genelde çok memnunum. İlerde buraya araca yaptığım eklemeleride koyacağım. Sizin sorunuza gelirsek, sadece Grand Vitara için değil genelde de konuşmak gerekirse, sizin kullanacağınız lastikler bilinen A/T veya MT(Mud Terrain) lastikler olacaktır. Zaten çoğu A/T lastikte M+S yani Mud(çamur)+Snow(kar) ibaresi yan taraflarında da vardır. Bildiğiniz kış lastikleri asfalt üzerindeki ıslak zeminde çekiş/tutuş, özellikle de frenleme kriterleri için ve kısmende ince kar ve buzda gitmek için tasarlanmışlardır. Hatta bazılarına extradan çivide takılabilir, bazılarında ise havanın sıcaklığına göre dışarı çıkabilen gizli çivilerde bulunmaktadır. Ama bunların hiçbiri 10 -15 cm yumuşak karın üzerinde gitmek için tasarlanmamıştır. A/T ve MT lastikler eski devirlerin yandan çarklı gemileri gibi çamuru veya karı derin kanalları vasıtasıyla arkaya itip bir nevi yumuşak madde içinde ileri doğru yüzerler, normal kış lastikleri ise bunu yapamazlar; çoğu A/T ve MT lastik yaz lastiği olarak geçer; çünkü hem yaz hemde kış lastiklerinden ıslak zeminde çekiş/tutuş, özelliklede frenleme değerleri epey düşüktür, çekiş/tutuş ve frenleme değerleri kuru zeminde ise yaz lastik değerlerinden düşüktür.. Diğer sorunuzda ise benim aracım her ne kadar 2009 model gözükse de 2008 kasa ve "esp" var, gördüğüm her dizelde de esp var ama bazı benzinlilerde özellikle otomatik viteslilerde esp olmayabiliyor. Ama şöyle bir konu da var benim bahsettiğim"esp" esp yi açıp kapama tuşu, tabii bazı otomatik viteslilerde 4L moduda yok dolayısıyla "esp" devamlı devre(!?) de olacağı için açma kapama tuşu da koymamış olabilirler, benim araçta araç zaten 4H modunda esp yi kendisi otomatik devreye alıp çıkarıyor, isterseniz manual olarakta sizde devreden çıkarabiliyorsunuz. Arazide genelde de esp zaten kullanılmaz, hele ki sizin durumlarınızda hiç kullanılmaz; esp nin mantığı arabayı düz konumda tutmaktır:
Bir merkezi kontrol ünitesi, direksiyon açı sensörlerinden, moment sensörlerinden, ABS fren sisteminin sensörlerinden gelen verileri değerlendirerek, aracın kayıp kaymadığını hesaplar; buna göre gerekli tekerlere fren yaptırarak ve motor gücüne müdahale ederek aracı tekrar izine döndürmeye çalışır. Örneğin araç önden kayarsa viraj içinde kalan arka tekerlek, arkadan kayarsa viraj dışında kalan ön tekerlek bağımsız olarak frenlenir. Böylece araç tekrar doğru ize döndürülmeye çalışılır(ref:
https://tr.wikipedia.org/wiki/Elektronik_denge_programı).
Burdan anlaşıldığı üzere esp normalde tutunma indeksi normal veya normal toleranslar dahilinde (yağmur/kar/buz(çivili lastik) dahil)olan asfalt yollarda aracı frenleme ile istenilen çizgiye sokmaya çalıştığı için sizin kullanacağınız yerde bu tam tersi etki ile aracın daha çok kaymasını ve kontrolü kaybetmenizi kolaylaştırır, sizin ortamınız da araba yolda giderken virajda arkası veya önü çizgiden sapmıyordur, belki durduğunuz yerde veya düşük süratte düz giderken arkası veya önü kayıyordur; hele ki dört tekerleğinizden biri fren yapıyorsa o fren yapmıyordur büyük bir ihtimalle kayıyordur; çünkü karda ve buzda fren yapmak kaymak demektir. 2.bir kör sürücünün sizin aracınıza, genelliklede sizin yaptığınızın tam tersi olarak müdahale etmesi gibi düşünün. Ayrıca bu tür zeminlerde araç frenleme ile değil direksiyon ve çekiş kontrolü ile istenilen istikamete sokulmaya çalışılır. Ayrıca diffransiyel kilidi kullanıldığında da "esp" nin bir mantığı kalmaz ve Grand vitara gibi elektronik differansiyel kilidi olan araçlarda da otomatik olarak devre dışı kalır. Zaten bu gibi durumlarda differansiyel kilidi(4L) modunda aracı kullanmanız gerekir. Tabii burada bahis konusu 4 çeker araçlar, 2 çekerlerde esp konusu çok daha farklı.
Gelelim 2008 model 1.9 DDiS bu yolu çıkabilir mi ye? Güç olarak 300Nm tork ve 4L modunda hiç zorlanacağını zannetmiyorum; ama şunu unutmayın, iş lastiklerde biter, isterseniz Unimog kullanın lastikleriniz asfaltta kullanılmak üzere tasarlanmış kış lastiği ise yarım metre karın içinde debelenip durursunuz, çoğu zaman bu gibi şartlarda A/T lastik bile işe yaramaz.
Şahsi kanaatim ise, sizin şartlarınızda 2008 model GV tercih etmemenizdir; çünkü 2008 GV her ne kadar alttan güçlendirilmiş bir şaseye sahip olsa bile monoblok bir şasidir ve önceki kasaya göre daha narindir, önceki kasa modellerinin aksine hard off-road dan ziyade uzun yol için daha uygun ve konforludur. Şunu şöyle izah edeyim: Diyelim ki 2008 model ile arkasına bir off-road karavan takıp kısmen asfalt, kısmen toprak/bozuk, kısmen off-road yollarda Güney Afrika'ya kadar kısmen ( !
)rahat ama önceki kasa ile yolun uzunluğu dolayısı ile burnunuzdan gelerek gidersiniz, hele ki düz asfaltta önceki kasa ile 100km nin üzerinde gidememek sizi zamanla bezdirir , ama devamlı dağ bayır hard off-road yaparsanız 2008(2006-2012) kasa zamanla monoblok şase olduğu için dağılmaya başlar, ayrıca parçaları da önceki kasaya nispeten pahalıdır. Önceki kasada şanzuman manuel, 2008 de ise elektronik ve devamlı esp'li dört çeker dir. Arazide esp yi kullanmayacağınız için esp nin bir avantajı yoktur(Burada ıslak çimen üzerinde gitmekten bahsetmiyorum, ha ıslak çimende esp de kullanılır, az eğimli bir tepeyi 4L konumuna almadan da rahatlıkla çıkabilirsiniz). Önceki kasa 2 çeker moddunda giderken, durmadan, dört çekere geçebilir, 2008 de ise durup fren'e, low modunda ise fren debriyaj yapmanız gerekir. Ayrıca iki çeker düz yolda yakıt ekonomisine de katkı sağlar. Ayrıca 2006-2012 model kasalar, önceki ve sonraki kasalardan daha büyük ve daha ağırdır. Önceki modellerde ise dizel motorlar sorunludur, sorunludur derken motor arızaları başladı mı ardı arkası gelmez( son iki aydır haftanın 2-3 gününü servisi gerek aksesuar gerekse istediğim modifikasyonları( kartel koruma, vinç, çeki demir vs) yaptırmak için mekan bellediğim ve çoğu zamanda sıramın veya malzeme gelmesi için beklediğim için diğer modeller hakkında epey bir gözlem ve bilgi sahibi olduğumu söyleyebilirim), 2006-2012 model kasalarda ise daha doğrusu 1.9 DDiS lerde ise en sık çıkan problem "EGR dir, pahalıdır ama iptal edip geçersiniz, hem motorunuz rahatlar hemde sorundan kurtulursunuz ta ki muayeneye kadar!
Bir başka konuda genelde Suzuki'lerde, özellikle'de 2006-2012 kasalarda diğer off-road araçlarına göre difransiyel ve şanzuman yere daha yakın(stokta) oluyor. Buralara yapılan bilinçsiz korumalar çamur kar gibi aracın yumuşak zeminlerin içine gömüldüğü durumlarda bir takoz etkisi yapabilmesidir, hatta youtubeta seyrettiğim bir videoda Duster, GV yi sözde madara ediyordu ama GV şoförü alttaki yorumlarda çamurun içine girerken başta 4L moduna geçirmediğini, aracın çamur içinde stop ettiğini(stop eden 2006-2012 kasa bir GV yi elektronik şanzumandan dolayı 4L moduna geçiremezsiniz, 2005 ve öncekileri geçirebilirsiniz, manuel şanzumanın faydaları), korumaların aracın çamur içinde kaymasını engellediğini ayrıcada içine çamur dolan korumanın 4L moduna geçmesini engellediğini yazmış, tabii videda görüldüğüne göre aracın lastiklerinin de normal asfalt lastiği olduğunu da söylemeden edemeyeceğim
Sonuçta eğer devamlı söz ettiğiniz arazide araç kullanacaksanız, ben sizin yerinizde olsam bir Unimog bakarım.
Kolay gelsin.