Tanju Duru, Demirkazık’ın içinde bulunduğu Aladağlar’da son 52 yılda ölen 15’inci dağcı oldu
Üç arkadaşıyla birlikte Niğde’ye bağlı Aladağlar’daki Demirkazık Zirvesi’ne tırmanan 45 yaşındaki ünlü müzisyen Tanju Duru, dönüş yolunda 3 bin 200 metredeki Akçaygeçidi’ne düşerek hayatını kaybetti. Tanju Duru, Demirkazık’ın içinde bulunduğu Aladağlar’da son 52 yılda ölen 15’inci dağcı oldu. Aladağlar, yine de ölümlere ve kazalara rağmen yurt dışından ve Türkiye’den yılda 4 bin dağcıyı kendine çekmeyi sürdürüyor. 11 yıldır Türkiye Dağcılık Federasyonu Başkanı olan Alaattin Karaca ve geçtiğimiz yıl 2 arkadaşını Demirkazık Zirvesi’ndeki kazada kaybeden Orta Doğu Arama Kurtarma Dağcılık Derneği Başkan Yardımcısı Mustafa Kerem Topuz’la, Demirkazık Zirvesi’nin tehlikelerini ve Türkiye’nin dağlarını konuştuk.
Aladağlar’daki Demirkazık Zirvesi’nin özelliği nedir?
Demirkazık, dağcılıkta zorluk derecesi olan bir dağdır. Demirkazık’ta beş üzerinden 4-5 derecelik tırmanış yaptığımız yerler vardır. Acemi insanların tırmanış yapabileceği bir dağ değil. Ayrıca, Tanju Duru arkadaşımızı kaybettiğimiz kazanın olduğu yer Demirkazık bölgesi değil. Medyada hep “Demirkazık” olarak geçti ama kazanın olduğu yer yanlış biliniyor.
Nerede gerçekleşiyor kaza?
Aslında kaza, Demirkazık’la Yedigöller arasındaki geçişte meydana geliyor. Yine de, Demirkazık, Aladağlar’daki çok sayıda doruk arasındaki en zorlu olanlardan birisidir. Bir kere kayaya tırmanıyorsunuz ve tırmandığınız bölgede “boşluk korkusu” var. Bu, ayağınız kayıp düştüğünüzde, çok endişeleneceğiniz “ürkütücü” bir boşluk korkusu...
TIRMANIŞ TEKNİKLERİNİ ÇOK İYİ BİLMEK GEREKLİ
Demirkazık’ın coğrafi şartları nasıl?
Demirkazık, tamamen kaya tırmanışıyla çıkılan bir zirvedir. Yani elleriniz ve ayaklarınızın tamamı kayayla temas halinde tırmanacağınız yerler var. Basamağı iyi tutamazsanız veya ayağınızı doğru basamazsanız, kayada dengenizi sağlayamazsınız. Ve kaza kaçınılmaz olur.
Peki dağcıyı iklim şartları nasıl etkiler?
Demirkazık’ta yaz mevsiminde çığ olmaz, kışın olur. Ancak, Demirkazık’ın vadi rüzgarlarının hakim olduğu bölgeleri de var. Demirkazık’ın zorluk derecelerine göre farklı tırmanış noktaları bulunuyor. Halk arasında “klasik rota” olarak adlandırılan rotası var, bir de Doğu yüzünden çıkılan tarafı. Dağcılığı çok iyi bilen, zorluk derecesi yüksek bir tırmanış yapmak isteyenler “klasik rotayı” tercih eder.
Aladağlar’da dağcıları bu kadar çeken etken nedir?
Demirkazık’ın da içinde bulunduğu Aladağlar, zirvesi çok ve ulaşım şartları kolay olan bir yer. Ayrıca, tüm tırmanış tekniklerinin uygulanabileceği bir bölge. Oraya çok sayıda dağcı gittiği için kazalar da çok olabilir. Aladağlar’da çok kolay rotalar da var, zor rotalar da. Sağlam bir kaya yapısı var. Tuttuğunuzda kopmayan, taş düşme riski az olan dağlardandır.
Dağcılıkta “risk” ne demektir?
Dağcılıkta bir kural vardır: Dağların tümü çok zordur. Dağcılık dünyadaki en riskli sporlardan bir tanesi. Kış dağcılığında, “çığ riski” birinci sırada. Yaz dağcılığında ise kaya düşmesi, taş düşmesi veya kaya kopması ön plandadır. Ama bunlar her zaman varolan tehlikelerdir.
Dağcılıkta tırmanışta mı yoksa inişte mi kaza ihtimali ağır basar?
Kazalar genellikle inişlerde yaşanmıştır. Zirveye çıkmanın bir mutluluğu, bir rahatlığı olduğu bilinir. Dönüşte dağcının dikkati biraz daha dağılmış olur. Ve dönüşte biraz olsun ciddiyetten uzaklaşılırsa, kaza kaçınılmaz olabilir.
Dağa çıkacak ekip nasıl oluşturulur?
Dağlara gidecek ekiplerdeki insanların ortak yönleri vardır. Birbirlerini tanıyan, bilen bir arkadaş grubu şarttır. Dağa giderken “Tırmanış yapılacak dağın zorluk derecesi nedir”, “Buraya çıkabilir miyiz, çıkamaz mıyız” şeklinde bir değerlendirme yaparız. Biz buna dağcılık tekniğinde “tırmanma organizasyonu” diyoruz. Bir dağcı, çıkacağı dağı önceden keşfeder, zorluk derecesini bilir. Ne türlü malzemelere ihtiyacı olacağını bilir. Zor koşullarda neler yapabileceğini kafasının bir tarafına yazar.
Tek başına tırmanış intihar mıdır?
Ben intihar olduğunu düşünmüyorum. Buna “solo tırmanış” adını veriyorlar. Dünyada yapılan bir tırmanış türü. Ama bir yardımlaşma söz konusu olmuyor. Halbuki, dağcılık bir ekip ve yardımlaşma sporudur. Bir dağa çıkarsınız, tırmanışa başladıktan sonra, son bölümlere gelince ekibin tümü arkanızda kalırsa, sizin de o dağa bir daha gitme şansınız yoksa “solo” düşünülebilir. Kendinizi iyi hissediyorsanız, gider zirve yapar dönersiniz.
Dünyadaki diğer dağcılarla kıyasla Türkiye’deki dağcıların handikapları neler?
11 yıldır federasyon başkanıyım. Şu anda geldiğimiz noktada, yabancılarla aramızda bir fark görmüyorum. Ben 2007’de yurtdışında Kırgızistan’da 7 bin 134 metrelik Peak Lenin’e ve Çin’deki 7 bin 500 metrelik Mustagata Zirvesi’ne çıktım. Bu sene de Tacikistan’da 7 bin 105 metrelik Peak Korjenevska’ya gittik. Birine 14, ötekisine 5 kişi tırmandık. Orada dünyanın çeşitli yerlerinden gelen dağcıların davranışlarına, tırmanış stillerine ve kamp bölgelerine bakarsak, bizden farklı yaptıkları hiçbir şey yok.
Türkiye’de dağcılık faaliyetleri denetleniyor mu?
Yabancıların Türkiye’de sadece Ağrı ve Cilo’ya tırmanmaları yasaklanmış. Her şeye rağmen tırmanmak isteyen yabancı dağcılar, İçişleri Bakanlığı’ndan aldıkları izinle dağa çıkabiliyor. Ayrıca, dağlarımızı herkese peşkeş çekmenin de anlamı yok. Herkes elini kolunu sallayarak gelip dağlarımıza çıkıyor. Ama dünyanın hiçbir yerinde, elinizi kolunuzu sallayarak o ülkenin dağına çıkamıyorsunuz. En yakınımız İran’daki Demavend Dağı’na gittiğimde bile hemen başıma iki görevli gelip “Nereden geldiniz, nereye gidiyorsunuz” diye sordu ve benden kişi başına çıkış ücreti istedi. Biz de böyle yaparsak, dağcılık sporunun da ülke ekonomisine bir katkısı olur. Bugün en yetkili kuruluş biz olmamıza rağmen, Kaçkar Dağları’na yılda kaç tane yabancının gittiğini biz bile bilmiyoruz.
Aladağlar, Türk dağcılığının Mekkesi’dir
ODTÜ Dağcılık Kulübü Başkan Yardımcısı Mustafa Kerem Topuz, Aladağ’lardaki Demirkazık Zirvesi’ne, farklı rotalardan sayısız tırmanış gerçekleştirmiş tecrübeli bir dağcı. Topuz, Aladağlar’ın Demirkazık Zirvesi’ndeki ölüm istatistiklerinin yüksekliğini bu dağa daha çok tırmanış yapılmasına bağlıyor. Topuz, geçtiğimiz yıl ODTÜ Dağcılık Kulübü’nden arkadaşları Utku Kocabıyık ve Bürkan Yüksel’i Demirkazık Zirvesi’nde yaşanan bir kazada kaybetmiş. “Aladağlar, ’Türk dağcılığının Mekkesi’ gibidir. Demirkazık Zirvesi’nin dağcılarca çok tercih edilmesinin sebebi, bu sporun en çok pratiğini yapabileceğiniz kolaydan zora farklı tırmanış alternatifleri sunmasıdır.”
Topuz, Demirkazık Zirvesi’nin özelliklerini ise şöyle anlatıyor: “Demirkazık kütlesi, çok büyük bir dağ. Rotaları uzun, 2 tane 600 metrelik çok büyük duvarı (ipli tırmanış yapılan parkur) var. Bir tanesi Kuzey, diğeri ise Doğu duvarı. Bunlar, dünyadaki dağcıları da Türkiye’ye çeken özellikteki duvarlar. Batı yüzü, kuzey tarafına göre nispeten daha kolay. Yaklaşık 10-12 saatlik uzun bir tırmanış gerektiriyor. Bunun dışında ”Peck Kulvarı“ adlı orta kolaylıkta bir tırmanış rotası var. Ama bütün bu tırmanışların inişi, dağın Güneydoğu yüzünden oluyor. Yapı itibariyle, Batı ve Güney yüzündeki kulvar rotaları haricinde ciddi çığ tehlikesi yok. Ancak, bu dağın inişi daha tehlikelidir. Çünkü bizim ’külah’ tabir ettiğimiz eğimli ve düz kaya yüzeylerinden oluşur. Bu yüzden, oralara emniyet hatları konmuştur. Buralara ipinizi takarak inebilirsiniz. ’Klasik’ tabir edilen iniş rotası, zorlu bir parkurudur. Özellikle kışın ve karlı mevsimlerde bu rotalar oldukça riskli olur.”
5 bin metrede buzul başlıyor
Ağrı Dağı: Ağrı Dağı’na 88 kez çıktım. Şimdi çıkışı protokolle serbest olan bir dağ. Yabancıların tırmanmaları yasaklanmış. Ağrı, yükseklik açısından zorluk derecesi olan bir dağımız. Tırmanış tekniği açısından Buzul kalpağından sonrası mutlaka bilgi ve beceri gerektirir. Yürüyüşe dayalı bir tırmanıştır. 5 bin metrelik buzula girdikten sonra hava koşullarına göre, tırmanış zorluğu artabilir. Hatta buzuldaki tırmanış kısmı, 4 derecelik bir tırmanıştır. Bu sırada tipi ve fırtınayla karşılaşırsanız, gözünüzün önünü bile göremezseniz.
Eylül’de Erciyes’te risk artıyor
Erciyes Dağı: Erciyes volkanik bir dağdır. Volkanik dağlardaki en büyük risk de ısıdan kaynaklanan genleşmeden dolayı taş düşmesi ve yuvarlanmasıdır. Sağlam bir yapısı yoktur. Erciyes’in her rotasında farklı zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Kuzey rotasından, Şeytan Deresi’nden, Karpuz rotasından ve Buzul rotasından çıkışların zorluk dereceleri çok farklıdır. Eylül ayında Erciyes’in Şeytan Deresi’nden çıkmak risktir. Çünkü taş düşmesi bu mevsimde artar. Yine Temmuz ve Ağustos’ta Erciyes Dağı’nın Şeytan Deresi rotasında çığ riski oluşur.
Yaz ve kış şartları çok farklı
Aladağlar: Aladağlar’ın birçok zirvesi tırmanışa elverişlidir. Kaldı, Demirkazık, Alaca, Güzeller gibi ayrı zirveleri ve rotaları vardır. Aladağ’larda hangi rotadan çıkılırsa çıkılsın, dağcılık malzemelerinin ve araç gereçlerinin çok iyi kullanacak tırmanma bilgi ve becerisine sahip olmak gerekir. Aladağlar’ın tüm doruklarında, yaz ve kış kullanılacak malzemeler farklıdır. Bir çadırınızın kötü olması sizi beklenmeyen sonuçlarla karşılaştırabilir. Kaya tırmanışı açısından sağlam bilgi sahibi olmayı gerektirir.
Kış aylarında çığ tehlikesi var
Hasan Dağı: Volkanik bir dağdır. Bu dağda kış dağcılığında dikkatli olmak lazım. Çünkü rüzgar, tipi ve çığa müsaittir. Aynı durum Süphan Dağı için de geçerlidir.
Tırmanışa elverişli değil
Cilo Dağı: Cilo’ya çok uzun yıllar önce gittim. Alpler’in ve Aladağ’ların devamı. Çok güzel ve zorluk dereceleri olan bir dağ. Uzun yıllardır bu dağda güvenlik nedeniyle etkinlik yapılmıyor.
Sabaha karşı çok kaya düşer
Kaçkarlar: Buzul tekniği ve kaya tırmanışı açısından bilgi ve beceriye, teknik malzemeye ihtiyacınız var. Güneyden giderseniz büyük risk geliştirmez. Ama kısa mesafeli geçişlerde sağlam dağcılık bilgisi gerektirir. Kaçkarlar, Erciyes Dağı’yla birlikte Türkiye’de en çok kayanın düştüğü dağdır. Kaçkarlar’ın buzulunda, sabah erken saatlerde genleşmeden dolayı çok sayıda kaya düşer. Güney yüzünde kaya riski daha azdır.
12.10.2008
Haber: Tuğrul Tunalıgil
Üç arkadaşıyla birlikte Niğde’ye bağlı Aladağlar’daki Demirkazık Zirvesi’ne tırmanan 45 yaşındaki ünlü müzisyen Tanju Duru, dönüş yolunda 3 bin 200 metredeki Akçaygeçidi’ne düşerek hayatını kaybetti. Tanju Duru, Demirkazık’ın içinde bulunduğu Aladağlar’da son 52 yılda ölen 15’inci dağcı oldu. Aladağlar, yine de ölümlere ve kazalara rağmen yurt dışından ve Türkiye’den yılda 4 bin dağcıyı kendine çekmeyi sürdürüyor. 11 yıldır Türkiye Dağcılık Federasyonu Başkanı olan Alaattin Karaca ve geçtiğimiz yıl 2 arkadaşını Demirkazık Zirvesi’ndeki kazada kaybeden Orta Doğu Arama Kurtarma Dağcılık Derneği Başkan Yardımcısı Mustafa Kerem Topuz’la, Demirkazık Zirvesi’nin tehlikelerini ve Türkiye’nin dağlarını konuştuk.
Aladağlar’daki Demirkazık Zirvesi’nin özelliği nedir?
Demirkazık, dağcılıkta zorluk derecesi olan bir dağdır. Demirkazık’ta beş üzerinden 4-5 derecelik tırmanış yaptığımız yerler vardır. Acemi insanların tırmanış yapabileceği bir dağ değil. Ayrıca, Tanju Duru arkadaşımızı kaybettiğimiz kazanın olduğu yer Demirkazık bölgesi değil. Medyada hep “Demirkazık” olarak geçti ama kazanın olduğu yer yanlış biliniyor.
Nerede gerçekleşiyor kaza?
Aslında kaza, Demirkazık’la Yedigöller arasındaki geçişte meydana geliyor. Yine de, Demirkazık, Aladağlar’daki çok sayıda doruk arasındaki en zorlu olanlardan birisidir. Bir kere kayaya tırmanıyorsunuz ve tırmandığınız bölgede “boşluk korkusu” var. Bu, ayağınız kayıp düştüğünüzde, çok endişeleneceğiniz “ürkütücü” bir boşluk korkusu...
TIRMANIŞ TEKNİKLERİNİ ÇOK İYİ BİLMEK GEREKLİ
Demirkazık’ın coğrafi şartları nasıl?
Demirkazık, tamamen kaya tırmanışıyla çıkılan bir zirvedir. Yani elleriniz ve ayaklarınızın tamamı kayayla temas halinde tırmanacağınız yerler var. Basamağı iyi tutamazsanız veya ayağınızı doğru basamazsanız, kayada dengenizi sağlayamazsınız. Ve kaza kaçınılmaz olur.
Peki dağcıyı iklim şartları nasıl etkiler?
Demirkazık’ta yaz mevsiminde çığ olmaz, kışın olur. Ancak, Demirkazık’ın vadi rüzgarlarının hakim olduğu bölgeleri de var. Demirkazık’ın zorluk derecelerine göre farklı tırmanış noktaları bulunuyor. Halk arasında “klasik rota” olarak adlandırılan rotası var, bir de Doğu yüzünden çıkılan tarafı. Dağcılığı çok iyi bilen, zorluk derecesi yüksek bir tırmanış yapmak isteyenler “klasik rotayı” tercih eder.
Aladağlar’da dağcıları bu kadar çeken etken nedir?
Demirkazık’ın da içinde bulunduğu Aladağlar, zirvesi çok ve ulaşım şartları kolay olan bir yer. Ayrıca, tüm tırmanış tekniklerinin uygulanabileceği bir bölge. Oraya çok sayıda dağcı gittiği için kazalar da çok olabilir. Aladağlar’da çok kolay rotalar da var, zor rotalar da. Sağlam bir kaya yapısı var. Tuttuğunuzda kopmayan, taş düşme riski az olan dağlardandır.
Dağcılıkta “risk” ne demektir?
Dağcılıkta bir kural vardır: Dağların tümü çok zordur. Dağcılık dünyadaki en riskli sporlardan bir tanesi. Kış dağcılığında, “çığ riski” birinci sırada. Yaz dağcılığında ise kaya düşmesi, taş düşmesi veya kaya kopması ön plandadır. Ama bunlar her zaman varolan tehlikelerdir.
Dağcılıkta tırmanışta mı yoksa inişte mi kaza ihtimali ağır basar?
Kazalar genellikle inişlerde yaşanmıştır. Zirveye çıkmanın bir mutluluğu, bir rahatlığı olduğu bilinir. Dönüşte dağcının dikkati biraz daha dağılmış olur. Ve dönüşte biraz olsun ciddiyetten uzaklaşılırsa, kaza kaçınılmaz olabilir.
Dağa çıkacak ekip nasıl oluşturulur?
Dağlara gidecek ekiplerdeki insanların ortak yönleri vardır. Birbirlerini tanıyan, bilen bir arkadaş grubu şarttır. Dağa giderken “Tırmanış yapılacak dağın zorluk derecesi nedir”, “Buraya çıkabilir miyiz, çıkamaz mıyız” şeklinde bir değerlendirme yaparız. Biz buna dağcılık tekniğinde “tırmanma organizasyonu” diyoruz. Bir dağcı, çıkacağı dağı önceden keşfeder, zorluk derecesini bilir. Ne türlü malzemelere ihtiyacı olacağını bilir. Zor koşullarda neler yapabileceğini kafasının bir tarafına yazar.
Tek başına tırmanış intihar mıdır?
Ben intihar olduğunu düşünmüyorum. Buna “solo tırmanış” adını veriyorlar. Dünyada yapılan bir tırmanış türü. Ama bir yardımlaşma söz konusu olmuyor. Halbuki, dağcılık bir ekip ve yardımlaşma sporudur. Bir dağa çıkarsınız, tırmanışa başladıktan sonra, son bölümlere gelince ekibin tümü arkanızda kalırsa, sizin de o dağa bir daha gitme şansınız yoksa “solo” düşünülebilir. Kendinizi iyi hissediyorsanız, gider zirve yapar dönersiniz.
Dünyadaki diğer dağcılarla kıyasla Türkiye’deki dağcıların handikapları neler?
11 yıldır federasyon başkanıyım. Şu anda geldiğimiz noktada, yabancılarla aramızda bir fark görmüyorum. Ben 2007’de yurtdışında Kırgızistan’da 7 bin 134 metrelik Peak Lenin’e ve Çin’deki 7 bin 500 metrelik Mustagata Zirvesi’ne çıktım. Bu sene de Tacikistan’da 7 bin 105 metrelik Peak Korjenevska’ya gittik. Birine 14, ötekisine 5 kişi tırmandık. Orada dünyanın çeşitli yerlerinden gelen dağcıların davranışlarına, tırmanış stillerine ve kamp bölgelerine bakarsak, bizden farklı yaptıkları hiçbir şey yok.
Türkiye’de dağcılık faaliyetleri denetleniyor mu?
Yabancıların Türkiye’de sadece Ağrı ve Cilo’ya tırmanmaları yasaklanmış. Her şeye rağmen tırmanmak isteyen yabancı dağcılar, İçişleri Bakanlığı’ndan aldıkları izinle dağa çıkabiliyor. Ayrıca, dağlarımızı herkese peşkeş çekmenin de anlamı yok. Herkes elini kolunu sallayarak gelip dağlarımıza çıkıyor. Ama dünyanın hiçbir yerinde, elinizi kolunuzu sallayarak o ülkenin dağına çıkamıyorsunuz. En yakınımız İran’daki Demavend Dağı’na gittiğimde bile hemen başıma iki görevli gelip “Nereden geldiniz, nereye gidiyorsunuz” diye sordu ve benden kişi başına çıkış ücreti istedi. Biz de böyle yaparsak, dağcılık sporunun da ülke ekonomisine bir katkısı olur. Bugün en yetkili kuruluş biz olmamıza rağmen, Kaçkar Dağları’na yılda kaç tane yabancının gittiğini biz bile bilmiyoruz.
Aladağlar, Türk dağcılığının Mekkesi’dir
ODTÜ Dağcılık Kulübü Başkan Yardımcısı Mustafa Kerem Topuz, Aladağ’lardaki Demirkazık Zirvesi’ne, farklı rotalardan sayısız tırmanış gerçekleştirmiş tecrübeli bir dağcı. Topuz, Aladağlar’ın Demirkazık Zirvesi’ndeki ölüm istatistiklerinin yüksekliğini bu dağa daha çok tırmanış yapılmasına bağlıyor. Topuz, geçtiğimiz yıl ODTÜ Dağcılık Kulübü’nden arkadaşları Utku Kocabıyık ve Bürkan Yüksel’i Demirkazık Zirvesi’nde yaşanan bir kazada kaybetmiş. “Aladağlar, ’Türk dağcılığının Mekkesi’ gibidir. Demirkazık Zirvesi’nin dağcılarca çok tercih edilmesinin sebebi, bu sporun en çok pratiğini yapabileceğiniz kolaydan zora farklı tırmanış alternatifleri sunmasıdır.”
Topuz, Demirkazık Zirvesi’nin özelliklerini ise şöyle anlatıyor: “Demirkazık kütlesi, çok büyük bir dağ. Rotaları uzun, 2 tane 600 metrelik çok büyük duvarı (ipli tırmanış yapılan parkur) var. Bir tanesi Kuzey, diğeri ise Doğu duvarı. Bunlar, dünyadaki dağcıları da Türkiye’ye çeken özellikteki duvarlar. Batı yüzü, kuzey tarafına göre nispeten daha kolay. Yaklaşık 10-12 saatlik uzun bir tırmanış gerektiriyor. Bunun dışında ”Peck Kulvarı“ adlı orta kolaylıkta bir tırmanış rotası var. Ama bütün bu tırmanışların inişi, dağın Güneydoğu yüzünden oluyor. Yapı itibariyle, Batı ve Güney yüzündeki kulvar rotaları haricinde ciddi çığ tehlikesi yok. Ancak, bu dağın inişi daha tehlikelidir. Çünkü bizim ’külah’ tabir ettiğimiz eğimli ve düz kaya yüzeylerinden oluşur. Bu yüzden, oralara emniyet hatları konmuştur. Buralara ipinizi takarak inebilirsiniz. ’Klasik’ tabir edilen iniş rotası, zorlu bir parkurudur. Özellikle kışın ve karlı mevsimlerde bu rotalar oldukça riskli olur.”
5 bin metrede buzul başlıyor
Ağrı Dağı: Ağrı Dağı’na 88 kez çıktım. Şimdi çıkışı protokolle serbest olan bir dağ. Yabancıların tırmanmaları yasaklanmış. Ağrı, yükseklik açısından zorluk derecesi olan bir dağımız. Tırmanış tekniği açısından Buzul kalpağından sonrası mutlaka bilgi ve beceri gerektirir. Yürüyüşe dayalı bir tırmanıştır. 5 bin metrelik buzula girdikten sonra hava koşullarına göre, tırmanış zorluğu artabilir. Hatta buzuldaki tırmanış kısmı, 4 derecelik bir tırmanıştır. Bu sırada tipi ve fırtınayla karşılaşırsanız, gözünüzün önünü bile göremezseniz.
Eylül’de Erciyes’te risk artıyor
Erciyes Dağı: Erciyes volkanik bir dağdır. Volkanik dağlardaki en büyük risk de ısıdan kaynaklanan genleşmeden dolayı taş düşmesi ve yuvarlanmasıdır. Sağlam bir yapısı yoktur. Erciyes’in her rotasında farklı zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Kuzey rotasından, Şeytan Deresi’nden, Karpuz rotasından ve Buzul rotasından çıkışların zorluk dereceleri çok farklıdır. Eylül ayında Erciyes’in Şeytan Deresi’nden çıkmak risktir. Çünkü taş düşmesi bu mevsimde artar. Yine Temmuz ve Ağustos’ta Erciyes Dağı’nın Şeytan Deresi rotasında çığ riski oluşur.
Yaz ve kış şartları çok farklı
Aladağlar: Aladağlar’ın birçok zirvesi tırmanışa elverişlidir. Kaldı, Demirkazık, Alaca, Güzeller gibi ayrı zirveleri ve rotaları vardır. Aladağ’larda hangi rotadan çıkılırsa çıkılsın, dağcılık malzemelerinin ve araç gereçlerinin çok iyi kullanacak tırmanma bilgi ve becerisine sahip olmak gerekir. Aladağlar’ın tüm doruklarında, yaz ve kış kullanılacak malzemeler farklıdır. Bir çadırınızın kötü olması sizi beklenmeyen sonuçlarla karşılaştırabilir. Kaya tırmanışı açısından sağlam bilgi sahibi olmayı gerektirir.
Kış aylarında çığ tehlikesi var
Hasan Dağı: Volkanik bir dağdır. Bu dağda kış dağcılığında dikkatli olmak lazım. Çünkü rüzgar, tipi ve çığa müsaittir. Aynı durum Süphan Dağı için de geçerlidir.
Tırmanışa elverişli değil
Cilo Dağı: Cilo’ya çok uzun yıllar önce gittim. Alpler’in ve Aladağ’ların devamı. Çok güzel ve zorluk dereceleri olan bir dağ. Uzun yıllardır bu dağda güvenlik nedeniyle etkinlik yapılmıyor.
Sabaha karşı çok kaya düşer
Kaçkarlar: Buzul tekniği ve kaya tırmanışı açısından bilgi ve beceriye, teknik malzemeye ihtiyacınız var. Güneyden giderseniz büyük risk geliştirmez. Ama kısa mesafeli geçişlerde sağlam dağcılık bilgisi gerektirir. Kaçkarlar, Erciyes Dağı’yla birlikte Türkiye’de en çok kayanın düştüğü dağdır. Kaçkarlar’ın buzulunda, sabah erken saatlerde genleşmeden dolayı çok sayıda kaya düşer. Güney yüzünde kaya riski daha azdır.
12.10.2008
Haber: Tuğrul Tunalıgil
