Sayın Gezenbilir ailesi,
Konu başlığı ile bağlantılı ve özellikle çekme karavan ile ilintili olan yasal düzenlemenin bir bölümünü görüş ve bilginize sunmak istedim. Başlıca düzenlemeler Karayolları Trafik Kanunu, Karayolları Trafik Yönetmeliği ve
ARAÇLARIN İMAL, TADİL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELİK'de bulunduğu için bu yasa ve yönetmeliklerin konu ile ilgili olan özetini ekte paylaştım. Sunduğum özet hızlı bir tarama ile ortaya çıkarılmış olup, temel bazı konularda fikir verme amacı ile hazırlanmıştır, değişik bazı düzenlemelerde de konuya dair bazı kuralların getirilmiş olması mümkündür.
Araçların imali ile ilgili olan yönetmelik sıkça değiştiğinden ve ayrıca yapılan atıflar sebebi ile biraz karmaşık olduğundan bu yönetmeliğe çok az değindim.Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürüttüğünden, daha detaylı bilgi bu Bakanlıktan temin edilebilir . Derlemeye ilave veri ekleyecek ya da olası hatalarımı düzeltecek olanlara şimdiden teşekkür ediyorum.
(A)
KARAYOLLARI TRAFİK KANUNU
Kanun Numarası: 2918
Amaç :
Madde 1 –Bu Kanunun amacı, karayollarında, can ve mal güvenliği yönünden trafik düzenini sağlamak ve trafik güvenliğini ilgilendiren tüm konularda alınacak önlemleri belirlemektir.
Kapsam:
Madde 2 –Bu Kanun, trafikle ilgili kuralları, şartları, hak ve yükümlülükleri, bunların uygulanmasını ve denetlenmesini, ilgili kuruluşları ve bunların görev, yetki ve sorumluluk, çalışma usulleri ile diğer hükümleri kapsar
Emniyet Genel Müdürlüğünün,
merkez, bölge,il ve ilçe trafik kuruluşları, görev ve yetkileri:
Madde 5 –Emniyet Genel Müdürlüğünün trafik kuruluşları ile bu kuruluşların görev ve yetkileri şunlardır :
…b) Görev ve yetkiler:
1. Araçları, bu Kanuna göre araçlarda bulundurulması gerekli belge ve gereçleri,sürücüleri ve bunlara ait belgeleri, sürücülerin ve karayolunu kullanan diğer kişilerin kurallara uyup uymadığını, trafik düzenlemelerinin ve çeşitli tesislerin bu Kanun hükümlerine uygun olup olmadığını denetlemek
Tescil belgesi alma zorunluluğu:
Madde 19 –Araç sahipleri araçlarını yönetmelikte belirtilen esaslara göre yetkili kuruluşa tescil ettirmek ve tescil belgesi almak zorundadırlar.
Madde 23 – (Değişik: 3/10/2016-KHK-676/20 md.)
Araç tescil belgesi ve tescil plakasının, araç üzerinde uygun durumda bulundurulması zorunludur.
…Tescilli aracı plakasız kullanan sürücüye 1.698 Türk Lirası idari para cezası
verilir ve tescil plakası takılıncaya kadar araç trafikten men edilir.
Başka bir araca tescilli veya sahte plakayı takan veya kullananlara
5.000 Türk Lirası idari para cezası verilir ve araç trafikten men edilir.
Ayrıca bu kişiler Türk Ceza Kanununun 204 üncü maddesi hükmüne göre cezalandırılır (RESMİ EVRAKTA SAHTECİLİK SUÇUNU İŞLEMEKTEN)
Tanınma işaretleri:
Madde 27 –Esasları yönetmelikte açıklanan ve araçların tanınmasına yarayan, motor-şasi, seri numaraları, gerektiğinde yüklü, yüksüz ağırlıkları gibi işaretleri bulunmayan araçlara tescil belgesi verilmez.
Motorlu Araçlara Ait Şartlar (motorsuz olanlara da kıyasen uygulanır mı ?)
Madde 29 –(Değişik: 17/10/1996 -4199/12 Md.)
Araçların yapım ve kullanma bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyması zorunludur. Yapım safhasında, araçların Tip Onayı Yönetmeliği ile buna bağlı diğer yönetmeliklerin çıkarılmasına Sanayi ve Ticaret Bakanlığı yetkilidir.
Tip Onayı Yönetmeliği ve buna bağlı diğer yönetmelikler Bayındırlık ve İskan Bakanlığının görüşü alınarak Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca düzenlenir.
Araçların teknik şartlara uygunluğu:
Madde 30 –Araçların, esasları yönetmelikte belirtilen şekilde ve tarzda teknik şartlara uygun durumda bulundurulması zorunludur.
…Bu maddenin (a) bendinde belirtilen eksiklik ve bozuklukları bulunan araçlar, teknik şartlara uygun duruma getirilinceye kadar trafik zabıtasınca trafikten men edilebilir. (b) bendindeki şartlara uymayan ve uyumsuzluğu trafik emniyetini tehlikeye düşürmeyecek nitelikte olan araçların şartlara uygun duruma getirilmesi ihtar olunur. İhtarda verilen süre için teknik şartlara uygun duruma getirilmediğinin tespiti halinde araç trafik zabıtasınca trafikten men edilir
Madde 65 –(Değişik: 25/6/2010-6001/36 md.)
Araçların yüklenmesinde, yönetmeliklerle belirlenen ölçü ve esaslara aykırı olarak
…
k-) Çeken ve çekilen araçlarla ilgili şartlar ve tedbirler yerine getirilmeden araçların çekilmesi, yasaktır
Diğer kurallar:
Madde 80 –Trafikle ilgili diğer kurallar ile tehlikeli madde taşıyan araçlar, çeken, çekilen araçlar, kol ve grup halinde seyreden araçlar ve hayvan sürüleri, taşıma sınırı ve gabari ölçüleri ile yük ve yolcu taşınması ile ilgili diğer kurallar ve şartlar yönetmelikte gösterilir.
Trafik kazalarında sürücü kusurlarının tespiti ve asli kusur sayılan haller:
Madde 84 –Araç sürücüleri trafik kazalarında;
Ancak, kazada bu hareketlerden herhangi biri,kazaya karışan araç sürücülerinden birden fazlası tarafından yapılmış veya kaza bu hareketler dışında kurallarla, yasaklamalara, kısıtlamalara ve talimatlara uyulmaması nedenlerinden doğmuşsa,karayolunu kullananlar için kusur oranı yönetmelikte belirtilen esaslara göre tespit edilir.
Madde 102 –Bir römorkun veya yarı römorkun veya çekilen bir aracın sebep olduğu zarardan dolayı, çekicinin işleteni, motorlu aracı işletenin sorumluluğuna ilişkin hükümlere göre sorumlu tutulur. Çekilen araçla ilgili olarak sorumluluk genel hükümlere tabidir.
Çekicinin sorumluluk sigortası, çekiciyi işletenin, römorkun sebep olduğu zarardan dolayı sorumluluğunu da kapsar.
(B)
KARAYOLLARI TRAFİK YÖNETMELİĞİ
Amaç
Madde 1- Bu Yönetmeliğin amacı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu uyarınca, can ve mal güvenliği yönünden; karayollarında trafik düzeninin sağlanması ve trafik güvenliğini ilgilendiren hususlarda alınacak tedbirler ile ilgili olarak, Yönetmelikte düzenlenmesi işaret edilen ve gerekli görülen diğer hükümleri ve bunların uygulanmasına ait esas ve usulleri belirlemektir.
Kapsam ve Dayanak
Madde 2- Bu Yönetmelik, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununa dayanılarak çıkarılmış ve bu Kanun hükümleri çerçevesinde karayollarında ve aksine bir hüküm bulunmadıkça da, Kanunun 2 nci maddesinde sayılan yerlerde de uygulanmak üzere;
… c) Araçların tescili, teknik durumları, muayenelerine ve karayollarında sürülmeleri sırasında alınacak tedbirlere, ….
İlişkin konulardaki esas, usul, şekil ve şartlara ait hükümleri kapsar.
Yeni Kayıt
MADDE 31 – (Değişik:RG-9/9/2011-28049)
(Değişik ikinci fıkra:RG-19/2/2014-28918) Tescil işleminin yapılabilmesi için sahiplik belgesi, uygunluk belgesi, zorunlu mali sorumluluk sigortası poliçesi ve özel tüketim vergisi ödeme belgesinin aslının ibraz edilmesi zorunludur…
Çekici ve Römorkların Tescili
Madde 42- Çekici araçlar ile yüklü ağırlığı 750 kg.’ın üstündeki römork ve yarı römorklar (traktör römorkları hariç), bu Yönetmeliğin 29 uncu maddesindeki esas ve usullere uygun olarak ayrı ayrı tescil edilirler.
Çekici araçlar ile römork takacak araçların tescil belgelerine çekeceği römorkun taşıma sınırı yazılır.
Çekiciler dışındaki araçların çekme sistemlerinin “Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmeliğe” uygun olup olmadığı muayene istasyonlarında tespit edilir tescil ve trafik belgelerine işlenir.
Araçlara Ait Teknik Şartlar ve Araçların Karayoluna Uygunluğu
Madde 63- (Değişik:RG-09/09/1997-23105) Araçların; yapım, kullanma, karayoluna uygunluk ve trafik güvenliği bakımından Bayındırlık ve İskan Bakanlığının görüşü alınarak, Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca çıkarılan Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onay Yönetmeliği, Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelik ve buna paralel olarak çıkarılacak diğer yönetmelik hükümlerine uygun durumda olması mecburidir.
Yurtdışından getirilen ve birinci fıkrada adı geçen Yönetmelik hükümlerine uygun olarak imal, tadil ve monte edilen araçlara Sanayi ve Ticaret Bakanlığınca veya bu Bakanlığın yetki vereceği kamu veya özel kuruluşlar tarafından “Karayolu Uygunluk Belgesi” verilir.
(Ek: RG-09/09/1997-23105) Motorlu Araçlar ve Römorkları Tip Onayı Yönetmeliği ve Araçların İmal Tadil Montajı Hakkındaki Yönetmelik hükümleri doğrultusunda imalatcı veya yetkili temsilcisi tarafından düzenlenen “Karayolu Uygunluk Belgesi” bulunmayan araçların tescili yapılmaz.
Römork Takarak Araç Kullanma Madde 86- (Değişik:RG-17/4/2015-29329) (11)
B, C, C1, D ve D1 sınıfı sürücü belgesi sahipleri araçlarını, azami yüklü ağırlığı 750 kilograma kadar olan (750 kilogram dahil) hafif römork takarak da kullanabilirler.
Hız sınırları
MADDE 100 – (Değişik:RG-1/9/2010-27689)
…Zorunlu haller dışında şehirlerarası karayolunu kullanan motorlu araçlarda araç cinsi gözetilmeksizin asgari hız sınırı 15 km/s, otoyollarda ise 40 km/s’tir. .
(Değişik beşinci fıkra:RG-19/2/2014-28918) Römorklu veya yarı römorklu araçlarda (Römork takmış LTT ile tehlikeli madde taşıyan araçlar ve özel yük taşıma izin belgesi veya özel izin belgesi ile karayoluna çıkan araçlar hariç) en çok hız sınırı aynı cins römorksuz araçlara ait en çok hız sınırından saatte 10 km daha düşüktür.
MADDE 125 – (Başlığıyla birlikte değişik:RG-21/3/2012-28240) (Değişik:RG-19/2/2014-28918)
2918 sayılı Kanun ve bu Yönetmelik hükümlerine aykırılığından dolayı trafikten men edilen veya muhafaza altına alınması gereken araçlar ile araç sürmekten men edilecek sürücülerle ilgili olarak aşağıda belirtilen usul ve esaslar uygulanır:
…b) Trafikten men edilecek veya muhafaza altına alınacak aracın yerleşim yeri dışında bulunması halinde, aracın en yakın yerleşim birimine götürülmesi sağlanarak men veya muhafaza işlemi burada gerçekleştirilir. Zorunlu mali sorumluluk sigortası bulunmayan araçlar trafikten men edilecekleri yere kadar çekici/kurtarıcı marifetiyle, bunun mümkün olmaması halinde karayolunda sürülerek götürülebilir. Karayolunda sürülmeye elverişli olmayan araçların trafikten men edilecekleri veya muhafaza altına alınacakları yere götürülmesi çekici/kurtarıcı araçları marifetiyle yapılır. Bu işlemlere dair masraflar araç sahibi, işleteni veya sürücüsü tarafından karşılanır..
f) Trafikten men edilen veya muhafaza altına alınan araçlar hakkında yapılacak iş ve işlemler aşağıda belirtildiği şekilde gerçekleştirilir :
..2) 2918 sayılı Kanunun 23 üncü maddesi gereğince araç tescil belgesi ve/veya motorlu araç trafik belgesi araç üzerinde bulunmayan ve tescil kayıtlarından gerekli bilgileri tespit edilemeyen araçlar ile tescil plakası üzerinde ve uygun durumda bulunmayan araçlar eksiklikleri giderilinceye kadar trafikten men edilir.
Madde 128- (Değişik:RG-17/4/2015-29329)
…Birinci ve üçüncü fıkralardaki boyutlara, ağırlıklara ve istisnalara uygun olan araçlar, bu Yönetmelik ve ilgili yönetmeliklerle belirtilen diğer şartlara da uygun olması halinde, normal tescil işlemine tabi tutulur ve bu sınırlar dahilinde yüklü veya yüksüz olarak karayoluna çıkabilir.
Römork, yarı römork ve traktör römorkları
Geri yansıtıcılı şerit(6)
(Değişik ibare:RG-19/2/2014-28918) Römork, yarı römork ve traktör römorklarında ECE R 104 onayına sahip, 2007/35/AT veya ECE R 48’e göre araç üzerine yerleştirilmiş geri yansıtıcılı şerit takılır.
Karayollarında Trafiğe Çıkarılacak Yüklü ve Yüksüz Araçlarda Uyulacak Ölçü ve Boyutlar Madde 129-
Karayolunda trafiğe çıkarılacak yüklü ve yüksüz araçların Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkındaki Yönetmelikte belirtilen ölçü veya boyutlara uygun olarak imal edilmiş olması ve yük ve yolcu taşımalarında bu ölçü ve boyutlara uyan taşıtlarla yapılması mecburidir.
(C)
ARAÇLARIN İMAL, TADİL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELİK
26 Ekim 2016 ÇARŞAMBA
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca araçların yapım ve kullanım bakımından karayolu yapısına ve trafik güvenliğine uyma zorunluluğunu yerine getirmek üzere; karayolunda seyredecek araçlara bu Yönetmeliğe göre uygunluk onayı verilmesine ilişkin usul ve esaslar ile ülkemiz için tip onayı yönetmeliklerindeki hükümlere ilave olarak uygulanacak hükümleri düzenlemektir.
Muayene, tescil ve trafiğe çıkma
MADDE 8 – (1) Bu Yönetmeliğe göre tek tek onaylanmış yeni araçların tesciline veya trafiğe çıkmasına, sadece onay kuruluşu veya onay kuruluşunun görevlendirdiği kuruluş tarafından tasdik edilmiş uygunluk belgeleri taşımaları halinde izin verilir. Tamamlanmamış araçların sürekli tescillerine ve trafiğe çıkmalarına tamamlanmadıkları sürece izin verilmez.
…
Yürütme
MADDE 33 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanı yürütür.
24 Haziran 2017 CUMARTESİ
Resmî Gazete
Sayı : 30106
YÖNETMELİK
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından:
ARAÇLARIN İMAL, TADİL VE MONTAJI HAKKINDA YÖNETMELİKTE
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR YÖNETMELİK
MADDE 1 – 26/10/2016 tarihli ve 29869 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Araçların İmal, Tadil ve Montajı Hakkında Yönetmeliğin 2 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin 1 numaralı alt bendinde yer alan “MARTOY kapsamındaki araçların münferit ithalatı hariç olmak üzere,” ibaresi yürürlükten kaldırılmış, (c) bendinin sonunda yer alan “onayını,” ibaresi “onayını ve eski araçlara karayoluna uygunluk onayını,” olarak değiştirilmiştir.
(Değişen eski düzenleme)
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik;
a) 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu hükümleri uyarınca karayollarında kullanılması amaçlanan motorlu araçların ve bunların römorklarının;
1) MARTOY kapsamındaki araçların münferit ithalatı hariç olmak üzere, münferit komple araç ve münferit çok aşamalı araç AİTM onayını,
c) Bedelsiz veya teşvik yoluyla ithal edilen veya geçici ithal edilen veya Tasfiye İşleri Döner Sermaye İşletmeleri Genel Müdürlüğü (TASİŞ), Emniyet Genel Müdürlüğü (EGM), Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK), Maliye Bakanlığı Defterdarlık, Milli Emlak Genel Müdürlüğü, MKE ve benzeri kamu kurum/kuruluşları tarafından satışı gerçekleştirilen daha önce ülkemizde hiç kayıt tescil görmemiş araçlara geçici ithalat şerhinin kaldırılmasının ardından karayoluna uygunluk onayını (onayını ve eski araçlara karayoluna uygunluk onayını,” olarak değiştirilmiştir)