AYDURAN
Zirve
İli: Afyon
İlçesi: İhsaniye
Kasabası: Döğer
Mevkii: Döğer beldesi, kuzey ve kuzey batısı Hacı İbrahim İnleri
Konumu: Alasma, Döğer beldesi’nin yaklaşık 4 km kuzey ve kuzey batısında yer alan ve Alasma dere yatağının etrafındaki kayalıkların yoğun erozyonun etkisiyle oluşmuş olan peribacaları ile yerleşim birimden oluşan doğal ve kültürel özelliği bulunan bir yapıdadır. Peri bacalarının başlangıcı Döğer beldesine daha yakın olup dere yatağının beldeye daha uzak olan bölümünde ise kaya yerleşimi yer almaktadır.
Grubu: Arkeolojik ve Doğal Sitler
Nasıl Ulaşılır?
Döğer-Alanlı yolu ile Alanlı yolundan 500 m yürüyerek
Alasma, Döğer beldesinin yaklaşık 4 km kuzey ve kuzey batısında yer alan ve Alasma dere yatağının etrafındaki kayalıkların yoğun erozyonun etkisiyle oluşmuş olan peri bacaları ile yerleşim birimden oluşan doğal ve kültürel özelliği bulunan bir yapıdadır. Peri bacalarının başlangıcı Döğer beldesine daha yakın olup dere yatağının beldeye daha uzak olan bölümünde ise kaya yerleşimi yer almaktadır. Kaya yerleşiminin dış görünümü Döğer beldesi, Alanlı yolunda yer alan Tomsu Kaya Yerleşimi'ne benzemektedir. Ancak buradaki kaya yerleşiminin ve çevresindeki tüflerin bir kısmı açık renkli tüflerden oluşmaktadır. Benzer doğal yapı Demirli köyünde yer alan Aktepe’de, Seydiler'de ve Karakaya'da da bulunmaktadır.
Alasma peri bacaları geniş bir alana yayılmış olup yumuşak tüflerin yoğun erozyonun etkisiyle oluşmuş, çoğunluğu konik, bir kısmı da şapkalı olmak üzere tek ve gruplar halindedirler. Bazı bölümlerde oluşum süreci halen devam etmektedir.
Alasma deresinin iki tarafındaki kayalıklarda Bizans Dönemi kaya yerleşimine ait mekanlar bulunmaktadır. Özellikle dere yatağının sağında bulunan ana yerleşimi oluşturan mekanlarda yoğun erozyonun etkileri belirgin olarak görülebilmektedir. Bu mekanların ön bölümleri yok olmuş ve dışarıya açık hale gelmişlerdir. Alasma'daki kaya yerleşiminde mekanlar tonoz tavanlı bağımsız ve iç içe odalardan oluşmaktadır. Mekan gruplarının bazıları arasında ancak emekleyerek geçilebilen tünellerle geçişler yapılmaktadır. Tünellerden birisinin içinde yer alan dikdörtgen biçimli kenarlarında iniş ve çıkışlar için kullanılabilecek oyuklar bulunan dikey iki tuzak ya da geçit bulunmaktadır. Bu iki geçit arasında zeminin altına bir bütünlük vardır. Ancak bu bütünlük ilişkisi ancak yapılacak temizlik çalışması ile belirlenebilecektir. Tünelin iç kısmında odalar yer almakta olup odalardan birisi erozyon sonucunda dışa açık hale gelmiştir. Yapılacak çalışmalar buradaki yerleşimin aynı zamanda savunma amaçlı bir yapıya sahip olduğunu gösterecektir.
Kaya yerleşiminde bazı sarnıçlar vardır. Ancak bu sarnıçlar toprak dolması nedeniyle kapanmışlardır. Tünelin dışında ki sarnıç biçimli bölümde de basamak oyuklarının bulunması bu bölümünde alta doğru gidilen ve geçit olarak yapılmış bir yapı olabileceğini göstermektedir.
Mekanlardan bir grubu ise geniş bir koridorun sağına ve ilerisine yapılmış tonoz tavanlı ve genellikle kare planlı odalardan oluşmuş olup bir otel ya da kervansaray gibi oyulmuştur. Odaların bazılarında raf biçimli nişler yapılmıştır. Dere yatağının solunda da peri bacalarına oyulmuş mekanlar ve tapınım alanlarına ait izler vardır.
Alasma’da yoğun doğa ve insan tahribatı vardır. Alasma Kaya Yerleşimi’ndeki mekanlar ağıl olarak kullanılmışlardır. Döğer beldesindeki kültür ve tabiat varlıkları ile bütünlük oluşturan Alasma peribacaları ve kaya yerleşimi önemlidir.
Savunma amaçlı yapılmış bir kaya yerleşimi olan Alasma kaya yerleşiminde mekanlar arasında hem kapılarla hem de tünellerle geçişler bulunmakta olup yapılacak temizlik çalışmaları ile tünellerin belki de başka mekanlara da ulaşabileceği ve burada Sülün’ün Öreni’ndekine benzer bir yapılaşmanın olduğu tespit edilebilecektir.
Döğer-Alasma yolunun asfalttan ayrıldıktan sonraki bölümünde mevcut yolun düzenlenmesi için ilgili kurum ve kuruluşlara Valilik Makamı’nca talimat verilmiştir.
Afyonkarahisar Valiliği Acil Durum Yönetimi ve Bilgi İşlem Merkezi (ADUYBİM)
