Sualtında Dikkat Edilmesi Gereken Canlılar ve Tedavi Şekilleri

Merhaba,

Ekteki yazıyı kimin yazdığını araştırdım ama maalesef henüz bir sonuç elde edemedim. Oldukça kapsamlı bir yazı, bu başlık altına diğer arkadaşlar da konu hakkındaki bilgi ve tecrübelerini eklerse güzel bir arşivimiz olabilir



SUALTINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN CANLILAR VE TEDAVİ ŞEKİLLERİ

Düşünsenize suyu sıcak bulup shorty'le dalan dalgıç'ın bir anda deniz anaları tarafından sarıldığını, büyük bir olasılıkla canı fena halde yanacaktır. Sualtında galgıca durup dururken zarar verecek canlı yok denecek kadar az olmakla birlikte, denizlerde , göllerde ve hatta yüzme havuzlarında küçük büyük,sonsuz sayıda hayvan ve bitkiyaşamaktadır. Bu su organizmaları nın çoğu kendi öz savunmaları için sokma, ısırma veya zehirleme gibi fonksiyonları nı geliştirmişlerdir. Bu şekilde dalgıcın derisine ve bazı durumlarda'da sisteme zarar vererebilirler. Verdikleri zarar anında ortaya çıkabildiği gibi, bazı durumlarda haftalar veya aylarca sonra kendini gösterebilir. Ani bir şekilde ortaya çıkan zehirlenme durumu karşısında her dalgıç bilgi sahibi olup ilk önlemleri alabilmelidir.

Her nekadar organize dalışlarda hertürlü ilk yardım imkanları bulunuyor olsada, tam teşekküllü hastanelerden uzak dalış
bölgelerinde ciddi zehirlenmeler bazı bünyeler için çok ciddi neticeler doğurabilir.

Ege ve Akdeniz kıyılarında dikkat etmemiz gereken başlıca deniz canlılarına göz atalım.



İSKORPİT ( Scorpaena notata) small rockfish

Bizim sularımızda sık rastladığımız İskorpit balığını ele alacak olursak, sokması çok ciddi olmamakla birlikte şiddetli ağrı yapabilir. En iyi tedavi şeklisokulan bölgeye sicak su uygulamaktır. Eğer sokulan bölge çok ağrıma yaparsa, sokulan bölgeyi kanattırıp sicak su tedavisi yapılmalıdır.



TRAKONYA ( tompati blenny)

Porablennius gottoruqine balığı iğnesi(ölmüş bile olsa) battığında zehir kesecikleri baskı altında kaldığından deriye zehir zerkedilmiş olur. Ağrısı çok şiddetli olabilir. Şişme,kızarıklık, batma hisi ve acı hemen ortaya çıkar. Beze şişmesi(lenfa de nit) bulantı,kusma, adele güçsüzlüğü,solunum zorluğu,kalp durması, şok vekoma gibi olaylar hassas ve alerjik şahıslarda beklenebilecek başlıca septomlardır.

Tedavisi; İlk önlem olarak balığın soktuğu bölgeyi,sterile edilmiş ince bir bıçak ucu ile genişletip,yarayı emerek zehirin fazlesının boşalmasını sağlamaktır. Ağrıyı azaltmak için yaralı kısım çok sicak suya sokulduktan sonra üzerine sulu amonyak sürülür. Şişen kısma buz ve alkol pansumanları yaparak ağrının azalması sağlanır. Ağızdan alınabilecek başlıca ağrı kesiciler ve antihistaminikler (Zyrtec tablet günde bir,Travegly, Longifen, Antistine, ,İncidal) Çok şiddetli
belirtilerde, hekim nezaretinde kortizon ve Antihisatminik zerkleri ile kalbi kuvvetlendirici ilaçlar tavsiye edilir.
Bir Trakonya bunu yaparsa köpek balığı neler yapar diye düşünmeyin,ufacık bir arınında çok rahatlıkla alerjisi olan birini
öldürdüğünü gördük biz önlemimizi alalımda!



VATOS-FULYA- STİNGRAY (Raja sp) skate

Bizim sularımızda vatos olarak tanıdığımız bu yaratık tropiklarda çok renkli ve fotojeniktir. Kesinlikle zararsızdır,binlerce snorkel dalıcısının yüzdüğü sularda henüz kimseyi şişlememiştir. Dipte yaşar ve beslenir kendini kuma gömerek düşmanlarından saklanır. Kamçıyı andıran kuyruğunun alt üçte birinde çok keskin ve zehirli bir mahmuz vardır rahatsız edildiğinde veya üzerine basıldığındarefleksi bir hareketle kuyruğunu öne doğru hareket ettirdiğinde, mahmuzu öne doğru hareket eder ve ona zarar veren canlıyı sokar. Yüzerliliğini iyi ayarlamamış bir dalgıcın dipte işi olmayacağına göre,bu balık tarafından sokulması ihtimali çok azdır. Yarası çok ağrılı olup sokulmuş bölge şiş ve kızarıklık yapar. Geç iyileştiği gibi yara mikrop kapar.Vatos sokmasının belirtileri, ayak ve bacaklarda bir darbe hissedilir,sokmayı takiben ortaya çıkan ağrı çok şiddetli olur ve ilk 90 dakika boyunca ağrı devamlı artar.deniz kestanesi batması ,kırık şişe kesmesi veya başka bir kesikle karşılaştırılamaz. Hassas,alerjik bünyelerde,kusma, karın ağrısı,aşırı terleme ve kalp çarpıntısı gibi ağır sistemik belirtilere neden olur.

Tedavisi: Bu balığın zehirinin ısıya dayanıklı olmadığından iskorpitte de olduğu gibi sicak su uygulaması yani sicak su kompresi veya yaralı bölge sicak suya batırılarak tedavi edilir. Yaralanmış bölge dinlendirilir ve mikrop kapan bölgeye antibiyotik sürülür. Meydana gelen yara çok kanayan yuvarlak bir delik şeklinde olup genellikle ikisaat içersinde yaralı bölge kenarlarında morumtırak bir kızarıklık görülür. Yara tedavi edilmezse bu bölgede nökroz (doku bozulması) ortaya çıkar. Yaralanma bölgesi şişer ve tedavi edilmezse şiş uzun zaman inmez.Sicak uygulamasına en az 30 dakika devam edilmeli,ağrını n tekrarı halinde sicak tedavisine devam edilmelidir. Çok şiddetli durumlarda yaralanan bölge üzerine turnike uygulanabilir.



DENİZ ANALARI (Aurelia aurita) jelly Fish

Dünyanın bütün denizlerinde görülen çeşitli türleri bulunur. Saydam olan vucutlarının içi gazla dolu olup çeşitli formasyonda kolları vardır. Ege ve Akdeniz'de çeşitli mevsim ve şartlarda görülürler,yüzücüleri rahatsız ettikleri gibi tam takım dalış yapan dalgıcın suya açık olan ağız ve ellerini rahatsız edebilecekleri gibi dalış sonrası ,elbiseye bulaşmış olan kolları vasıtasıyla yanma ve kaşıntılara sebeb olabilirler. En tehlikelisi Portuguse man-of-war olarak bilinen türüdür kolları üçle dokuz metre uzunluğa varabilir. Kollarıyla temas sağlandığında değdiği bölgede yüksek yanma ve kızarıklığa sebeb verir.çeşitli yerlerde temas sağlanmışsa hekime baş vurulmalıdır.

Diğer deniz analarında tedavi yöntemi; Hiç bir şekilde TATLI SU kullanılmamalı dır.Tatlı su ve duş zehirin daha activ bir duruma gelmesini sağlar.

1) Temas eden bölgeyi deniz suyu ile yıkadıktan sonra alkol dökünüz , yoksa mavi ispirto,votka, cin,kolonya ve hatta parfüm dahi kullanabilirsiniz.

2) Dalış bölgesinde veya teknede var ise alkol yerine et yumuşatıcı tozlardan kullanabilirsiniz. (biftek v.s yumuşatıcı)

3) Hiç bir şey bulamazsanız, deniz suyunu hastanın dayanabileceği bir ısıya kadar kaynatıp yaranın üstüne tatbik edin.

4) Deniz anasının deriye yapışan kollarını ayırmak için alkol uygulamasından beş dakika sonra deniz suyu ile yemek sodası karışımından meydana gelmiş bulamaçı bölgeye sürünüz. Gerektiği durumlarda Un veya talk'da aynı işi görür. Un veya talk pudrasını sürdükten sonra,keskin bir cisimle,yapışan kolları ciltten ayırabilirsiniz. Eğer yukardakilerden hiç birini bulamazsanız, deniz kumunuda aynı amaçla kullanabilisiniz, işlemi yapanın eldiven giymesi tavsiye olunur.

5) Bütün işlem bitiminde,bölgeyi deniz suyu ile yıkayınız.

6) Şiddetli vakalarda turnike uygulayınız ve hastayı doktara ğötürünüz.

7) İlk tedaviden sonra yanma ve kaşıntıyı almak için Anastol ve gibi merhemler kullanabilir ağrının şiddetli olduğu hallerde hastaya ağrı kesici verebilirsiniz.



DENİZ ŞAKAYIĞI (Parazoantus axinellae) Encrusting anemones

Renkli çiçekleri andıran bu güzel görünüşlü yaratıkların bazıları zehirli olabilir.Temasdan dolayı meydana gelen kaşıntı ve kızarıklıklara süngerci hastalığı denir.Temastan kısa bir süre sonra,kaşıntı ve yanma başlar,daha sonra deri kızarır ve içi su dolu minik kabarcıklar oluşur deri üstünde. Deniz anasındaki tedavi şekli aynen uygulanır.



MERCANLAR ( Coralliidae) Red Coral

Sularımızda çeşitli mercanlar olduğu gibi,mercanların bir çok türüyle tropik denizlerde karşılaşmaktayız. Dalış merkezlerinde dalıcıların eldivenle dalmaları yasak olduğundan,dalış esnasında dalgıç yüzerlilik ayarını iyi yapıp mercanları tutmamaya özen göstermelidir. Sert mercanın iskeleti mercan resiflerini oluşturur. Dünya yüzündeki en büyük inşaatı fasulyadan küçük olan bu organizmalar yapar.Sert ve yumuşak olmak üzere iki çeşit mercan vardır. Sert mercanlar ustura kadar keskin olup derin kesikler oluşturabilirler bu kesiklerin içine giren kalker parçaları reaksiyonlara sebebiyet verir ve tedavi edilmelidir. Mercanın sensoral yakıcı polipleri çıplak elle tutulduğunda yakıcı olabilir. Su ve sabun kullanarak,yumuş ak bir fırça,yoksa bir havlu ile yaralı
bölge temizlenir.

Yara içindeki parçaları temizlemek için ise

1) Yarayı kurutup üzerine oksijenli su döküp köpürmeye bırakın.Yarayı kurutun.

2) Yaraya alkol döktükten sonra bir Tetralet,Tetra kapsülünü veya muadil bir kapsülün içindeki tozu alkol ile ıslatılmış yaranın üzerine dökün.Bantlamayın.



DENİZ KESTANESİ (Centrostephanus longispinus) Sea Urchin VE DİĞER DİKENLİLER

Bizim sularda veya tropiklerde deniz kestanesinin acımasıs dikenlerine maruz kalmamış bir dalıcı düşünmek çok zor. Temas halinde çıplak deriye hemen batar,battığı bölgeye göre rahatsızlık verebilir. Paletten veya ince neopren çoraptan geçip topuğa batabilir. battıktan sonra ağrı olabilir,mikrop kapıp cerahatlenme görülebilir bu durumda cerahat dikenleri deri dışına atar. Ağrılı bölgeyi sıcak suyla tedavi edilir.Bazı dikenler deri içnde erirsede dikenlerin cilt içinde kalışı rahatsızlık yaratır.Bu durumlarda dalış çantanızdaki bir cımbız çok işe yarar,diken son derece kırılgan olduğundan deriyi iki yandan sıkarak ucunun yukarı doğru çıkmasını sağlamalısınız,dikeni temiz ve sivri aletlekanatarak çıkarmalı. Geç reaksiyonlarda, uzun zaman deri içersinde kalan diken'Deniz Kestanesi Granülomu' adı verilen küçük urların oluşmasını sağlar. Bu cerrahi müdahale gerektirir.Dalgıç lar arasında dikeni eritmek için kullanılan zeytin yağ veya limon suyu derinlere ulaşmadığından faydalı olmaz.



DENİZ HIYARI (Holothuria forskai) Sea Cucumber

Teması bazı kişilerde cilt alerjisi yapar,bunları elleyen dalıcı unutarak elini gözüne sürmemelidir. Deri reaksiyonları nda alkol tatbik edbilirsiniz, gözler için Deksamisin veya visine damlalar kullanabilirsiniz.



SÜNGER ( Petrosia Fisciformis) Sponge

Denizlerimizde çeşitli türleri yanında deli sünger olarak bilinen türünde mikroskobik sokucu tüyler (spicuel)bulunmakta dır ki bunlarda zararlı bazı kimyasal maddeler vardır. Çıplak elle tutulduğunda kişide yanma ve kızarıklıklar meydana gelir.



DENİZ TIRTILI (Hermodcie Carunculata) Fireworm

Akdeniz, Ege ve yer yer Marmara'da görülen tırtıl güzel ve renkli görünümüyle bir çok dalgıç'ın canını yakmıştır. Dokunulduğu zaman vucudunu ve tüylerini kabartır,vucudunun etrafını saran ince kitinsi tüyler,kaktüs dikenleri gibi deriye batar,eldivenle dahi tutulmamasını öneririm. Tüylerin battığı bölgede yanma hissi orta derecede şişme,kabarma ve arasıra metrotik(doku harabiyeti)alanlar ortaya çıkar. Kaşıntı,ağrı ve yerel bir his kaybı sık görülür.`'Fotoğraf çekimleri sırasında, elldivenli elimle bir kayayı tutmak zorunda kalmıştım,elimi tırtılın üstüne koymuşum,hemen eldiveni çıkarmama rağmen canımı yakan ipeksi dikenlerin avucumun üzerinde olduğunu dehşetle görmüştüm'' Temas bölgesini sakın silmeyin.En etkilitemizleme şekli Flasterdir. Batan dikenleri flasterle topladıktan sonra bölgeyi sulandırılmış amonyakla veya su ve alkol sürebilirsiniz.



DENİZ PİRELERİ ( Sea flee)

Dünyanın bütün denizlerinde kumluk kıyılarda bulunurlar.keskin ağızları ile hem balıklara hemde insanlara yapışabilirler. Pirelerin ısırığı ani ve keskin olup kanamalara yol açar. Isırılmış bölge oksijenli su ile temizlenip,antibiyo tikli merhem sürülür.



AHTAPOT ( Octopus vulgaris) Common Octopus

Yumuşakçaların kafadan bacaklılar sınıfının bir üyesi olan ahtapot türlerinden tropiklerde yaşayan bazı cinsleri zehirlidir.Kesinlik le insanlara zarar vermez,bir şnorkel dalışında elle yakaldığım büyükçe bir ahtapot kendisini bırakmam için beni papğanın gagasına benzeyen ağzıyla bir güzel ısırmıştı. Ayrıca çıplak vucudu sardığında vantuzlar vucutta kızamık hastalığına yakalanmış gibi kızarıklar bırakır,bu kızarıklıklar, bir süre sonra geçer.



MÜREN ( Murena Helena) Moray Eel

Dalıcılara fizyonomik görüntüsü korkunç görünen müren gerçekten zararsız bir yaratıktır.Su altındaki solunum sırasında ağızlarını açıp kapamaları bu görünümü verir. Zehirsiz olan mürenlerin ağızlarında bulunan çok sayıdaki çeşitli bakterilerden dolayı ısırdığı yer mutlaka iltahaplanır ve kişiden kişiye farklı enfeksiyonlara yol açar. Mürenlerin olabileceği konuklardan uzak durup,müreni besleme girişiminden uzak durmalıdır. Bir çok dalgıç,hesapsız hareketlerinin cezasını bir yerlerini mürene kaptırarak ödemişlerdir. Müren ısırmasında ısırılan kişiyi derhal hastaneye götürüp tetanoz aşısı yaptırın. Isırıktan hemen sonra yarayı oksijenli suyla yıkayıp iyice temizleyip antibiyotik merhemler sürün (Garamycine krem,thiccilline pommad veya silverdine krem) Ayrıca doktor tavsiyesinde ağızdan yüksek doz antibiyotik alınmalıdır.



KÖPEKBALIKLARI (Sharks of Agean)

Köpekbalığı ile ilk bilgileri amerikan donanmasının manuel'inde okumuştum. Çok tehlikeli!. Geçen yıllar içersinde yapmış olduğumuz çeşitli dalışlarda bu yaratıklar'la çoğumuz tanıştık ve yakından tanıma fırsatı bulduk. Köpekbalıklarına saygıyı hiç bir zaman kusur etmemelidir. Sizlere önerim, gideceğiniz dalış bölgesinde hangi cinsleri bulunduğunu araştırıp,bu yaratıkların görüntü ve özelliklerini iyice belleğinize kaydetmeniz. Eğer tehlikeli cinsleri ayırmayı öğrenirseniz, gerektiğinde sudan çıkmada gecikmezsiniz. Diğer en önemlisi,saldırıdan önce gösterdikleri davranış şeklidirki bu davranış görüldüğünde,suyu derhal terketmelisiniz.

Köpekbalıkları olduğu bilinen ortamlarda yapılmaması gerekenler:

• Hiç bir zaman telaşlı yüzmeyin

• Parlak renkli dalış malzemeleri kullanmayın,genellikle sarı tercih ettikleri renk.

• Grup içinde kalın

• Gün doğumu ve batımında köpekbalıklarıyla birlikte yüzmeyin.

• Cinsleri ayırmayı öğreninki size tehlike oluşturacak olanları bilesiniz.

• Deniz memelileriyle birlikte yüzerken,köpekbalı kları belirirse,panik yapmadan,sakin bir şekilde yüzün.

• Deniz memelileri ile yüzerken,a.b. c. malzemesi ve dalış elbisesi giymiş olmaya özen gösterin.

• Deniz memeliler çevresinde kesinlikle serbest dalış yapmayın.

• Köpekbalığı besleme gösterilerini profesyonellere bırakın.

• Her zaman, floresant uzaktan görünebilir dalış emniyet tüpü, düdük,akıntıya kapıldığınızda,sizi görüp almaları için çok işe yarayabilir.

• Resiften dönemiyeceğiniz kadar uzaklaşmayın,resiften açık suya doğru uzaklaşmamaya dikkat edin.

• Her dalış sonunda resifin duvarına geri dönüp tekne tarafından alınmayı bekleyin.

• Açık suda acil çıkış yapabileceğiniz tekne olmadan,snorkel veya tüplü dalış yapmayın.

• Tuhaf hareketler sergileyen köpekbalığını fotoğraf çekmek için kesinlikle takip etmeyin.

• Besleme gösterilerinde, fotoğrafçının flaşının şarj sesinin köpekbalığını etkilediği tesbit edilmiştir,Flaşınızı kapatın.

• Şu hareketler görüldüğünde dalışı terketmekte gecikmeyin,ani hareketler,ısrarcı turlama, dalgıca aşırı ilgi göstermesi.

• Eğer büyük bir köpekbalığı aniden belirip kaybolursa mesela kaplan köpekbalığı,tekrar dönme olasılığına karşılık uyanık olun.

• Köpekbalıklarıyla dalıyor olmanın heyecanına kendinizi kaptırmayın-riskleri iyice düşünüp ona göre davranın.

Köpekbalığı ısırıklarında, ısırılan yeri oksijenli suyla temizleyip, yaralı bölgeyi tentürdiyotlamalı sınız.kan kaybına neden olacak ısırıklarda ise acilen turnike yapıp yaralıyı derhal hastaneye götürmelisiniz.

Ynt: Sualtında Dikkat Edilmesi Gereken Canlılar ve Tedavi Şekilleri

deniz anası için nötralize edici bir sıvı kullanmak lazımdır bu da asitli bir sıvı olmalıdır
en basiti limon ve limonsuyu kullanılabilir yarayı nötralize etmekte

Ynt: Sualtında Dikkat Edilmesi Gereken Canlılar ve Tedavi Şekilleri

Ben bu cevabı bir yerden hatırlıyorum ama...
;D ;D ;D

Sualtı ile ve özellikle sualtı fotoğrafı ile ilgilenen varsa bu açıklamalı liste çok faydalı olacaktır.
Bende de sualtı canlıları kataloğu mevcut. Çok güzel ve bilgilendirici bir katalog. Benim gibi sualtı fotoğrafına başlayacaklar için gerekli bir kaynak.

Ynt: Sualtında Dikkat Edilmesi Gereken Canlılar ve Tedavi Şekilleri

ZARARLI DENİZ CANLILARI


Ülkemizin üç yanı denizlerle çevrilidir. Ne yazık ki yakın zamana kadar bu denizlerden gereğince yararlanılamadığı bir gerçektir. Ancak bu gürlerde değişen yaşam koşulları ve dünya görüşleri doğrultusunda, denizlerimiz önem kazanmaktadır.

Çok geniş anlamlarda düşündüğümüzde, denizlerden Ticari Askeri ve Sportif amaçlarla yararlanılmaktadır. Yüzyılın başından buyana baş döndürücü bir hızla gelişen teknoloji, denizaltının gizemli dünyasını insanlara açmıştır. bütün dünya her geçen gün daha çok sayıda insan, derinliklerin çekiciliğine kapılmaktadır.

Konuya yabancı olanların ürkütücü ve tehlikeli bulduğu deniz; yıllar süren deneme ve çalışmalar sonucu saptanmış kurallara uyan, bilgili ve bilinçli bir balıkadam için son derece güvenli bir ortamdır. Sualtında olabilecek kazların ve tehlikeli durumların yaratıcısı, genellikle dalıcının kendi kusur ve hatalarıdır. Sualtında olmuş kazaların çok çok küçük bir kısmı deniz canlılarından kaynaklanmaktadır bu olayların oluş nedenide çoğunlukla dalıcıların deniz canlıların, iyi tanımamaları ve bilmemeleridir. Balıkadam ve dalgıçlar dalışları sırasında karşılaştıkları deniz canlılarını tanıdıkları, onlara karşı nasıl davranmalarını bildikleri sürece bu tehlikeler ortadan kalkacaktır.

Denizdeki tehlikeli canlılar söz konusu edildiğinde, deniz ile ilgisi olsun olmasın hemen herkesin aklına ilk gelen köpekbalıkları olmaktadır. Bu hayvanlar gerek abartılan öyküler, haberler ve gerekse canavarlıkları konu alınarak hazırlanmış pek çok korku filmi yardımıyla, denizlerdeki dehşetin temsilcileri olmuşlardır. Konuya ilişkin bilgisi sınırlı olan milyonlarca insanda da köpekbalığı bir fobi olmuştur. Sanıldığının tersine denizlerde, dalıcıların yaşamlarını tehlikeye düşüren olayların asıl sorumluları özellikle tropik denizlerde, boyca çok küçük olan deniz canlılarıdır. Bazı küçük zehirli balıklar, çeşitli küçük kabuklular, deniz kestaneler vb. gibi.

Denizde yaşayan türlerin ancak onbinde biri dalıcılar için tehlike kaynağı olabilir. Bugün dünya denizlerinde dolaşan 350’ den fazla değişik türdeki köpekbalıklarının insan için çok tehlikeli olabilecek tür sayısı 4’ tür. Ilıman iklim kuşağında yer alan ülkemiz denizlerinde, sıcak denizlere oranla tehlikeli sayılabilecek çok az deniz canlısı yaşamaktadır. Belkide bu açıdan bakıldığında denizlerimiz için dünyanın en güvenli denizleri denilebilir. Yinede dalıcıların kendilerine zararlı olabilecek deniz canlılarını bilmeleri ve gerekli önlemleri almaları dalışların güvenliğini arttıracaktır.



BOZCAMGÖZ (Hexanehus griseus-Bannaterre)

İngilizce adı; Buruntnose Sixgill Shark; Requin grie’ dir. Boyları 5 m' ye kadar ulaşabilen büyük köpek balıklarıdır. 6 çift solungaç yarığı ve sırtlarında bir yüzgeç bulunur. küçük gözlü olup, alt ve üst çenesindeki dişler değişiktir



Ilıman ve tropik kıyısal Denizlere dağılan Bozcamgözlere, Ege ve Batı Akdeniz kıyılarımızda rastlanabilir. Yetişkinlerin çoğunlukla çok derin suları sevmelerine karşın, genç bireyler bazen sahillere yaklaşabilirler. Genellikle gündüzleri derinlerde geçirip geceleri avlanırlar. Yemek listelerinde pek çok çeşitte deniz canlısı bulunur (Diğer küçük köpekbalığı türleri, Vatozlar Mürekkep balıkları, çeşitli balıklar Yengeçler, Karidesler. Foklar gibi) az hareketli fakat güç!ü yüzücülerdir.

Derin sularda yaşadıklarından, dalıcılarla pek karşılaşmazlar. Ürkütülmedikleri yada rahatsız edilmedikleri sürece saldıramadıkları bilinmektedir. Ancak küçük bireylerin zıpkınla vurulduklarında saldırdıkları görülmüştür.

Köpek Balıklarına Karşı Bazı Önlemler :

Asla yalnız dalmayanız. Yalnız dalıcılar, kalabalık bir gruba oranla daha büyük tehdit altındadır. Çok gerekmedikçe köpekbalıklarının olduğu bilinen yerlere dalmayınız. Dalış sırasında dalıcılarda herhangi bir nedenle oluşacak kesik yada yaralarla suya karışacak kan, köpekbalıklarını saldırıya yöneltebilir. Dalıcı bu gibi durumlarda hemen suyu terk etmelidir. Çok gerekmedikçe kanallar, körfez ağızları, akarsu ağızları gibi köpekbalıklarının bol bulunabileceği yerlerde ve yine bulanık görüş uzaklığının sınırlı olduğu bölgelerde dalmayınız. Eğer dalış sırasında çevrenizdeki balıklar birden bire düzensiz ve ürkekçe hareket etmeye başlayıp kaçışırlarsa suyu terk ediniz. Dalış sırasında olabildiğince dikkat çekecek parlak cisimler taşımamaya özen gösteriniz ve sürekli çevrenizi gözleyiniz. Köpek balıklarının daha hareketli oldukları ve beslendikleri gece saatlerinde olabildiğince dalmaktan sakınınız. Karşılaştığınız köpekbalığının davranışlarını dikkatle izleyiniz. Köpekbalığının geçişini engelleyecek bir konumda kalmayınız. Eğer hayvan birden hareketlenir, önceki yüzüşünü değiştirirse hemen o bölgeden uzaklaşın yada suyu terk edin. Eğer büyük bir köpekbalığı görürseniz en kısa sürede suyu terk ediniz. Bu sırada hayvanın ilgisini çekmemek için olabildiğince sakin ve gürültüsüzce hareket ediniz. Su dışına çıkıncaya kadar köpekbalığını izlemeyi sürdürünüz. Zıpkınla vurulan balığın düzensiz hareketleri ve yaralarından suya karışan kan, köpekbalığını uyarabilir. Zıpkınlanmış balıkları yanınızda taşımayınız. En kısa sürede su dışına çıkarınız. Köpekbalığı ile karşılaştığınızda soğuk kanlı olup, paniğe kapılmayınız. Yapılacak bilinçsiz hareketler köpekbalığını uyarabileceği gibi çok ciddi dalış kazaları ve hastalıklarına sebep olabilir. Dalıcılar köpekbalıklarıyla karşılaştıklarında on!ar belli bir uzaklıkta tutabilecek ucu sivri 1-1,5 metre uzunluğunda tahta fiber yada metal sopalar taşımalıdırlar. Yeterli uzunluktaki zıpkın tüfeklerini de aynı amaçla kullanabilirler. Saldıracak gibi görünüyorsa da yaklaşan bir köpek balığına yapılacak en son iş onu zıpkınlamak yada bıçaklamak olmalıdır. Onu sizden uzakta tutacak bir cisim kullanmayı yeğleyiniz. Yaralanan köpekbalığı çok daha saldırganlaşacaktır. Köpekbalıklarıyla karşılaşıldığında eğer sahil yakındaysa doğrudan yüzeye çıkmak yeme dipten sahile yüzüp oradan çıkmak daha güvenlidir. Dalış kayalık bir yerde yapılıyorsa ve çevrede köpekbalıkları belirirlerse kayaların arasına girmek yararlı olabilir. Köpekbalıklarının görme duyuları çok zayıftır. Buna karşılık koku alma ve su içindeki titreşimleri algılama duyuları çok gelişmiştir.



MÜREN (Muraena Helena Linnaeus)

İngilizce adı Moray cel’ dir. Boyları 1.5 m.’ ye kadar uzayabilir. Görünüşleri yılanı andırır yanlarından yassılaşmıştır. Göğüs yüzgeçleri olmayan Mürenin kuvvetli çeneleri son derece keskin dişlerle kaplıdır. Genelde renkleri esmer olup üzerlerinde sarı lekeler bulunur.



Ege ve Akdeniz kıyılarında rastlanabilecek mürenler sanıldığı gibi saldırgan değildir. Kayaların içindeki oyuklarda yaşayan bu hayvanlara dikkat etmek gerekmektedir. Yuvalarına el sokulmadıkça yada zıpkınlanmadıkça pek insanlara saldırmazlar. Koku alma duyusu çok gelişmiş olan mürenleri balıkadamların yanlarında taşıdıkları avlamış oldukları balıklarda uyarabilmektedir. Bir kez ısırdıkları zaman öldürünceye kadar çeneleri açılmayabilir. oldukça derin ve çok geç kapanan bir yara acarlar. Zehirli olmamakla birlikte ağızlarındaki çok çeşitli bakteriler nedeniyle ısırılan yer çoğunlukla iltihaplanır. Kişinin duyarlılığına bağlı olarak durum ağırlaşabilir. Yara, sabunlu su ile yıkandıktan sonra kanama varsa durdurulmalıdır hasta en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir.



İSKORPİT (Scorpaena Sp. Linnaeus)

İngilizce adı Scorpion Fish’ tir. Rengi esmer kahverengi olup boyu 20 cm.’ yi pek geçmez. Özellikle sırt yüzgeçleri zehir içerir.



Bütün denizlerimizde yaşamaktadırlar. Çok etkin bir zehir içermemekle birlikte dikenleri battığında kişinin duyarlılığına bağlı olarak, çok acı veren ve geç kapanan bir yara oluşmaktadır. Bu durumda eğer diken yaranın içinde kırılıp kalmışsa çıkarılmalı yara sabunlu su ile yoksa amonyak ile yıkanmalıdır.



ÇARPAN BALIĞI (Trakonya)

İngilizce adı Weever fish’ tir. Denizlerimizde üç türü yaşamaktadır, birbirine çok benzerler, vücutları yanlardan hafifçe yassılaşmış olup, gözler başın üzerinde yer alır Renk üst kısımlarda mavi-kırmızıda, kırmızı-gri’ ye değişmekte karın kısımlarında kirli beyaz olmaktadır. Göğüs ve özellikle sırt yüzgeçlerinin önde yer alan dikenlerinde çok etkin zehir içerirler. Boyları en çok 40 cm' dir. Çoğunlukla kendini kuma gömen bu balıkların, üzerlerine basıldığında yada çıplak elle tutulduğunda, dikenleri batmakta ve hemen çok şiddetli bir ağrı başlamaktadır. Yaranın çevresi kızarmakta ve şişmektedir.



Kişinin duyarlılığına bağı olarak, bulantı, kusma, adale seyirmesi, solunum zorluğu, kalp durması şok ve koma gibi çok ciddi olaylar olabilmektedir. İğnenin batması durumda, yara amonyak ile yıkanmalı ve zehirin yapısını bozabilmek için olabildiğince sıcak suya sokulmalıdır. Hasta en kısa zamanda en yakın sağlık kuruluşuna götürülmelidir. Şişen yerlere buz ve alkol pansumanı yapılabilir.



VATOZ (Raja Clavata)

İngilizce adı Thornback Ray’ dir. Genellikle kumlu diplerde yaşarlar. Görüntü olarak yassı ve koyu renkli olup, kalkan balığına benzerler. kuyruğunda zehirli dikenler mevcuttur.



Zehirli dikeninin sokması halinde derhal şiddetli bir darbe gibi hissedilmekte ve dayanılmaz bir sancıya dönüşmektedir. Kusma, terleme, karın ağrısı ve kalp çarpıntısına yol açmaktadır. Eti zehirli ve tehlikelidir. İskorpit balığına uygulanan tedavi yöntemi uygulanmalıdır.



DENİZ ANASI

Bilindiği gibi Deniz Anası’ nın çok çeşitli türleri vardır. Özellikle yaşadıkları bölgelere ve okyanuslara göre boyları, renkleri ve zehir şiddetleri de değişmektedir. Bu canlılar, ölü olsalar bile dokundukları her cisme zehirini akıtırlar. Deniz anaları özellikle ısırdıkları veya dokundukları bölgelerde kaşıntı başlamakta ve daha sonra yerini acıya bırakmaktadır.



Denizanalarının tahribatlardan en önemlisi kırmızılaşma ile kana karışan zehirin miktarıyla ilgilidir. Öncelikle önemsiz bir kaşınma ve ovuşturma ile geçiştirildiği zannedilmektedir. Ancak aşırı dozda zehire maruz kalındığında diğer zehirlenmelerde olduğu gibi, nefes darlığı, bulantı, mide krampları görülmektedir. Denizanasına temas ettiyseniz, sudan çıktıktan sonra o bölgeyi amonyaklı su ile silin. Ancak yaraya dokunmayın, ovuşturmayın ve kesinlikle de kaşımayın. Aksi halde zehirin yayılmasına ve daha kötü sonuçlara yol açabilirsiniz.



DENİZ KESTANESİ

Deniz kestanesi, genellikle kayalık ve temiz kumlu sularda ve diplerde yaşayan deniz canlılarındandır. Yapısı itibariyle top görünümünde olup, üstünde kısa, uzun ve düzgün aralıklarla sıralanmış uçları çok sivri iğnelere benzeyen dikenli bir deniz canlısıdır.



Denizde veya dipte farkına varmadan üzerine basıldığında veya herhangi bir yerinize sürtünmeden dolayı dikenleri batar ve kırılarak o bölgede kalır. Eğer bu dikenler hemen çıkarılmazsa zamanla o yerde şişkinlik oluşabilmektedir. Dikenleri çıkardıktan sonra o bölgeyi Alkol veya kolonya ile temizlemelisiniz. Aksi halde iltihap oluşmasına yol açabilirsiniz.

Ynt: Sualtında Dikkat Edilmesi Gereken Canlılar ve Tedavi Şekilleri

Deniz Anası Çarpmalarına Karşı:

Bilinenin ve yapılanın tersine denizanası çarpmalarında bölgeyi tatlı su le yıkamak yanlış bir uygulamadır. Denizanası çarptığı bölgeye nematosit bırakır ve farklı phlarda bu nematosit kapsülcükleri patlar ve yakar.

Peki neyapmalı deniz suyundan şaşmadan bölgeyi metal cisim sürterek temizlemeli ve deniz suyu ile yıkamalı . Daha büyük etkilerde bir uzmana başvurmayı da unutmamalı ...

Ynt: Sualtında Dikkat Edilmesi Gereken Canlılar ve Tedavi Şekilleri

Balık Dikeni Batması:

Önce balığın derideki dikenleri temizlenip çıkarılır, yaralı yer amonyaklı suyla yıkanıp ,yaranın üstüne toz halinde karbonat dökülür.