Ynt: Mono Kristal Ve Poli Kristal Solar Panel Bir Arada Kullanılır Mı?
Merhaba Önder Bey, bilgiler için çok teşekkürler. Müsadenizle birkaç saptama yapayım.
konderk' Alıntı:
Paneller arasında bir eşitlik olamazsa yani eş potansiyellik sağlanamaz ise ve hatta hücre sayıları da eşit olmaz ise, güç kaybı yaşanması ve hatta panellerin zarar görmeleri teorik olarak doğrudur. Ama birçok şarj kontrol cihazının paneli kısa devre ederek çalıştığı yani şarjı kestiği düşünüldüğünde iyi kalitede panel ve yüksek dirence sahip hücre yapısına sahip paneller kullanılmıyorsa derdiniz büyük demektir. Bazı markaların hücrelerinde kararmalar(içten yanma) dahi yaşanmaktadır. Buda çok büyük oranlarda (%30-40) geri dönülemez güç düşmelerine neden olmaktadır. Bu durum birde 1000Volt'a kadar bağlanan yüksek seri bağlantılarda rastlanan bir durumdur. ve PID effect denilir buna da. (Potential induced degredation)- indirgenmiş potansiyel yaşlanması.
Panellerin seri bağlanması için tamamen size katılıyorum. Kullanılan paneller aynı olmalıdır. Anacak karavan kullanımında zaten 12V sistemler için düzenlenmiş paneller kullandığımızdan ancak paralel olarak bağlıyoruz. Bahsettiğiniz kararma ve yanmalar sanırım hücre hatasından veya iyi lehimlenmemiş bağlantılar yüzünden olur diye düşünüyorum. Güneş panel hattını kısa devre de etseniz geçen akım panel üzerinde yazan ISC akım değerinin üzerinde değildir. Bu da maksimum güç akımının sadece %5 ila %10 kadar fazlasıdır.
konderk' Alıntı:
Genelde paralel bağlanan panel kolları arasında potansiyel farklarda akan akımlar haricinde başka bir tehlike daha vardır. O da, eğer paralel kol sayımız üç ise ve panellerden birinde çalışmama veya gölgelenme olduğunda oluşacak reverse current denilen tehlikedir. Bu nedenle kolların panellerin kısa devre akımının minimum %25'i oranında bir sigorta ile korunmasıdır. Fakat bu da küçük sistemlerde karavan gibi mesela Türkiye'de uygulanmayan bir durumdur. Yani diyot değil DC sigorta ile korumayı söyle literatür. Çünkü paneller kesinlikle uyumlu kullanılmak zorundadır.
Gölgede kalan panelin çektiği akım aslında enerji üretenden çaldığı bir akım oluyor. Bu değer nedir diye bir de ölçeyim dedim pek kayda değer bir akım söz konusu değil. 10W'lık bir panelde bu testi yaptım gerçekten çok düşük değerler. Gerilim arttıkça bu akım da artıyor. Siz bu değerleri 100W için 10 ile çarpınız. Paneli neredeyse aküye doğrudan bağlasak fazla bir kayıp yapmayacak gibi. Tabiki kimse uygulamasın aküye zarar verebilirsiniz. ;D
12V altında ters akım 1.51mA : bu değer normal akü gerilimi
13V altında ters akım 2.22mA : bu değer şarjdan yeni çıkmış akü için gerilim.
13.8V altında ters akım 2.99mA : bu değer sürekli gerilimde şarj olan akü gerilimi
14.4V altında ters akım 3.86mA : bu değer en fazla akü gerilimi, bundan sonrası regülatörün şarjı kesmesi durumunda mümkün.
15.3V altında ters akım 5.6mA : bu değer panelin üretebildiği akımın %1'i.
17.9V altında ters akım 21mA : bu değer panelin maksimum güç değerindeki akım.
22.2V altında ters akım 204mA : bu değer panelin boştaki gerilim değerindeki akım nominal akımın %36'sı.
Burada tehlike şu olabilir, regülatör şarjı kesmiş ise, panel boştaki gerilime ulaşır. Gölgede kalan panel ise güneş gören panellerin geriliminden ve akımından tüketime geçer. Ama zaten biz panelin ürettiğini kullanmadığımız için bir panelden akım tüketilmiş sorun oluşturmayacaktır. Diğer taraftan akümüz şarj oluyorken en yüksek gerilimde bile 14.4V olacağından gölgedeki panel çalışan panelden sadece %0.7 kadar bir akım çalacaktır. Bu tabiki benim teste aldığım panelden bulduğum değerler. Bu panel monokristal.
Panel hattına koyduğumuz sigorta sadece panel kablosunun şaseye kısa devre olması ya da panelin içten kısa devre olması sonucu atabilir. Panel hattına koymak yerine regülatör ile akü arasında bir sigorta bulunması regülatörde olabilecek bir kısa devrede de koruma yapacaktır. Panel hatlarına sigorta konulması güneş enerji santralı gibi çok panel kullanılan yerlerde işe yarıyabilir. Zira diğer türlü problemin pangi panel hattından kaynaklandığını belirlemek mümkün olamayacaktır. Zaten panellerde kısa devre akımı ile çalışma akımı arasında %10 bile fark yok. Ancak regülatöre bağlıyken panelin kısa devre edilmesi durumunda regülatörün davranışı önem taşıyor. Eğer regülatör gerilime göre hızlı karar verirse, gece olduğunu düşünüp bağlantısını ayırabilir ama gerilime yavaş olarak bakıyorsa ve akü şarj esnasında aküden gelen kısa devre akımı regülatörüzü bozabilir. Bu doğrudan regülatörün yapısıyla ilintili girişinde ters yön koruma diyodu varsa, kısa devre ne olursa olsun zarar veremez.
Panele giden + hat şaseye kısa devre olursa akü hattını kısa devre etmiş oluruz ve hattaki sigorta atar. Panel giden - uç şaseye kısa devre olursa regülatörü devreden çıkartmış, paneli aküye doğrudan bağlamış oluruz. ;D
konderk' Alıntı:
By-Pass diyotlar sıcakta dirençleri artacağı için çok ta tasvip etttiğim bir koruma değildir. Ve bunlarda güç düşmesi yaratabilmektedirler. Ama panel modülü kutusunda paralel kollarda diyor koruması kullanılır ve kullanılması zorunludur. Aslında şarj cihazları kaliteli olduğu müddetçe yani geri kaçırmadıkları sürece bunlara da gerek yoktur. Kalitesiz hücreli panellere gelince bunlarda her bir hücre bile köprü diyotlar ile korunmalıdır. Ama dediğim gibi kaliteli panellerde hücreler doğal olarak yüksek dirence sahiptirler ve yüksek teknolojik kalitede üretilmektedirler. (Yani ayrıca bir hücre diyot koruması olmaksızın). ve geç yaşlanma sürecine sahiptirler ve ışığa daha duyarlıdırlar.
Shottky diyotlar aslında sıcağı seviyorlar. Yani ısındıkça gerilim düşümleri azalıyor.
Ancak ısındıkça kaçak akımları artıyor. Kaçak akım değeri, panelin ters yöndeki akımını engellemekte bir kayıp olarak karşımıza çıkıyor. :'(
Güneş panellerinin de ısındıkça gerilimleri düşüyor, neyse ki MMPT kullanımı dışında, 14.4V'un üzeri pek bir şey ifade etmiyor. Elimizde tam güç değeri ile aramızda 3.5V gibi yedek gerilimimiz var.
konderk' Alıntı:
Yalnız şunu yapacağımda bir türlü vakit bulamadım. sizin mppt cihazınızla bir 150 watt polyyi birde 150 watt monoyu yarıştıramadım. Birde bunları birlikte bağlayıp aynı testi yapacağız. Bunu yapıp burada paylaşacağım. Dolayısı ile iki farklı panelin nasıl davrandığını ve farklı hava koşullarında neler olacağını görmemiz lazım.
Yani kapalı bir havada poly monoya göre fazla güç üretir ise, yine bir dengesizlik olacaktır.
Benim tahminim yine ortak bir gerilimde çalışacaklardır. Yani poly'nin maksimum güç değeriyle mono'nun maksimum güç değerinin ortalarında bir yerde çalışması lazım.
MPPT yerine normal regülatör kullanıldığında çalışma gerilimi, akü gerilimi + regülatör kayıp değeri olacaktır.
konderk' Alıntı:
Belki bende sürçü ihsan eylediysem affola kafaları karıştırmayalım, hatalarım varsa düzeltiniz lütfen.
Saygılar, görüşmek üzere, sevgiler,
Estağfurullah, Önder Bey, burada fikir üretiyoruz. Bizim de hatalarımız varsa düzeltilmesinden memnuniyet duyarız.
Bilgi paylaştıkça çoğalır.
