Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

[güngör]

Karavanda şarj dinamosunu büyük amperli olanıyla değiştirip yaşam aküsünü doldurma düşüncesi olan
arkadaşlarımıza yardımcı olacağına inandığımdan yaşanmış tecrübeyi aktarmak istedim.


Yeni nesil araçlardaki şarj dinamolarında artık konjektör kullanılmıyor,yani 70 amperlik dinamo aküyü doldurduğunda
kart üzerinden sistemin elektirik almasını engelliyor. Eski sistemde konjektör fazla enerjiyi üzerine alıp eksildiğinde aküye
gönderebiliyordu.
Benim yaşadığım olayda aynı aracın 75 değilde 90 amperlik ve farklı marka dinamosu araca takılınca sistem çalışıyor ancak
75 amperlik akü dolunca sistemin tanımadığı farklı amperdeki dinamonun enerji üretimini kesemediğinden arıza veriyordu.
Benzer problemi yaşayan Arif Hüküm beyin tecrübeleri benim yaşadığım sorunla aynı olduğunu görünce bu yazıyı yazma
gereği duydum.

Ben sorunu nasıl hallettim, aracın şasi nosu ile dinamo kodu bulundu,o yıl üretilen araçlarda kullanılan dinamonun markası
tespit edildi ve yeni olanı alıp yetkili serviste taktırdım. Beyin sisteme bağlandı ve yeniden tanıtıldı. Problemim çözüldü.

Bu yöntemi izleyerek yetkili serviste yüksek değerde dinamo ile değiştirilebilir ancak dikkat edilecek konu 90 amper olan
orjinal dinamo yerine takılan 150 amperlik dinamo çalışmaya başladığında 90 amperi doldurduğunda devammı edecek yoksa
kart değerini tutturunca yani 90 amperde devreden çıkacakmı.
Sisteme tanıtılan yeni dinamo arıza vermeyip biz farkına varmadan hep 90 amper kapasite ile çalışması olasılığı gözardı edilmemeli.

Benzer tecrübeler yaşayan arkadaşlarımızında tecrübelerini paylaşmalarını dilerim.

 

[güngör]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Bugün Arif bey ile yazıştık, bize anlattıklarını forumda paylaştığını bildirdi. İlgilenen arkadaşlar
için linkini veriyorum. Selamlar.

http://www.gezenbilir.com/index.php?topic=73093.msg906039#msg906039

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Dinamo ile aklıma takılan bir soruyu da ben sorayım.

Malum, panelvanların alternatörleri oldukça yüksek akım üretiyor. Yaşam akülerini bununla şarj etmeyi düşündenlerin karşılaştığı bir ilave sorun da dinamodan gelen voltajın jel aküler için fazla yüksek olması. Buna bir çözüm olarak akülerle ilgili topic altında diyot kullanabileceği, diyodun yaklaşık 0,6 - 0,7 V gibi bir düşüme sebep olacağı, bunun da jel akülerdeki yüksek voltajla şarj sorununu çözeceği belirtilmiştir.

Alternatörlerin konjektörleri üzerinde, bir arada çalışan 3-4 tane diyot gördüm. Bunlar anladığım kadarıyla dinamodan gelen alternatif akımı doğrultmak için kullanılıyor. Şimdi benim aklıma takılan soru şu: Yüksek amper uygulamaları için kullanılan özel bir diyot var mıdır? Yoksa konjektörde kullanılan diyotların herhangi biri örneğin 120-150 A gibi akımları kaldırabilir mi?

 

[fsirin]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Demek yeni tip araçlarda konjektörü de "beyin" içine aldılar.

Konjektör dediğimiz araç alternatörün rotoruna giden akımı kontrol ederek alternatör çıkış gerilimini düzenler. Alternatöre göre rotor karakteristiği değişir. Alternatör değiştiğinde daha yüksek akım çeken bir rotor beyin arızasına neden olabilir.

Malum, panelvanların alternatörleri oldukça yüksek akım üretiyor. Yaşam akülerini bununla şarj etmeyi düşündenlerin karşılaştığı bir ilave sorun da dinamodan gelen voltajın jel aküler için fazla yüksek olması. Buna bir çözüm olarak akülerle ilgili topic altında diyot kullanabileceği, diyodun yaklaşık 0,6 - 0,7 V gibi bir düşüme sebep olacağı, bunun da jel akülerdeki yüksek voltajla şarj sorununu çözeceği belirtilmiştir.

Benim bildiğim kadarıyla jel akü üreticileri de 14.4V geriliminin kullanılabileceğini bahsediyorlar. Ancak şarj akımının akü kapasitesinin %10 değerinin aşmaması gerekir. Bazı akü üreticileri daha yüksek akım değerine de izin veriyor. Diyot ile gerilim düşümü oluşturmanız yaşam aküsünü yeteri kadar şarj edememenize neden olabilir. En iyisi yaşam aküsü gerilimini takip edip buna karar vermektir.

Alternatörlerin konjektörleri üzerinde, bir arada çalışan 3-4 tane diyot gördüm. Bunlar anladığım kadarıyla dinamodan gelen alternatif akımı doğrultmak için kullanılıyor. Şimdi benim aklıma takılan soru şu: Yüksek amper uygulamaları için kullanılan özel bir diyot var mıdır? Yoksa konjektörde kullanılan diyotların herhangi biri örneğin 120-150 A gibi akımları kaldırabilir mi?

Alternatörler genellikle 3 fazlıdır. 3 faz alternatördei 6 diyot ile doğrultma yapılır. Yani çektiğiniz akım 3 diyodun üzerinden geçerek size ulaşır. 150A kapasitesindeki diyodu endüstriyel güç elektroniği malzemesi satanlardan tedarik edebilirsiniz. Cıvata şeklinde olup, soğucuya monte edilen diyotları kolayca kullanabilirsiniz.

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Demek yeni tip araçlarda konjektörü de "beyin" içine aldılar.

Konjektör dediğimiz araç alternatörün rotoruna giden akımı kontrol ederek alternatör çıkış gerilimini düzenler. Alternatöre göre rotor karakteristiği değişir. Alternatör değiştiğinde daha yüksek akım çeken bir rotor beyin arızasına neden olabilir.

Anlamadım ???

Yeni alternatörlerde konjektör alternatörün üzerinde geliyor. O kadarını biliyorum. [Bu arada, yukarıdaki konu başlığından farklı olarak, ben ikinci bir alternatör takıp yalnız yaşam akülerinin şarjı için kullanacağım.]

Benim bildiğim kadarıyla jel akü üreticileri de 14.4V geriliminin kullanılabileceğini bahsediyorlar. Ancak şarj akımının akü kapasitesinin %10 değerinin aşmaması gerekir. Bazı akü üreticileri daha yüksek akım değerine de izin veriyor. Diyot ile gerilim düşümü oluşturmanız yaşam aküsünü yeteri kadar şarj edememenize neden olabilir. En iyisi yaşam aküsü gerilimini takip edip buna karar vermektir.Alternatörler genellikle 3 fazlıdır. 3 faz alternatördei 6 diyot ile doğrultma yapılır. Yani çektiğiniz akım 3 diyodun üzerinden geçerek size ulaşır. 150A kapasitesindeki diyodu endüstriyel güç elektroniği malzemesi satanlardan tedarik edebilirsiniz. Cıvata şeklinde olup, soğucuya monte edilen diyotları kolayca kullanabilirsiniz.

Hmmm. Şimdi ben 150 A yerine düşük akım kapasiteli (mesela 55-60 A gibi) bir Tofaş alternatörü takarsam (ki şu anda öyle yapmış durumdayım) 200 A bir jel aküyü sorunsuz şarj edebilir miyim o zaman? İsmail bey (Amiral) araç alternatörü ile şarj ederken bir jel aküyü bozduğunu söylemişti. Ben de yaşam aküsü başlığı altında yazılanlara bakınca bunun yüksek şarj voltajından kaynaklandığını düşünmüştüm. Kafam iyice karıştı.

 

[buralpdi]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

kısaca aracın şarzı ile jel akülerimizi doldurmayalımmı ?

 

[fsirin]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Anlamadım ???

Yeni alternatörlerde konjektör alternatörün üzerinde geliyor. O kadarını biliyorum. [Bu arada, yukarıdaki konu başlığından farklı olarak, ben ikinci bir alternatör takıp yalnız yaşam akülerinin şarjı için kullanacağım.]

Başlangıçtaki yazıyı "beyin" sistemi için yazdım. ;D
Konjektör alternatörün üzerinde ise ve sadece yaşam aküsü için kullanıyorsanız yine de kullanıyorken şarj gerilimini ölçün. Akü gerilimi 14.4V'u aşmıyorsa mesele yok. Bu arada jel akünüzün bilgilerini verirseniz teknik dosyasını bulmaya çalışırım. Üretici ne öneriyorsa, onu yapmak lazım. Bu kurşun asit aküler çevrim şarjı veya yüzen şarj olmak üzere iki şekilde şarj edilir. 13.4-13.8V gerilim yüzen şarj gerilimidir. Uzun sürede şarj olur ve sürekli enerji alınan yerler için tercih edilir. Mesela kamp. Aküyü sürekli bu gerilim altında tutabilirsiniz. Çevrim şarjı ise (14.2-14.4V) aküyü hızlı olarak doldurmak içindir. Akım değerlerine dikkat edilmesi gereklidir ve akü dolduktan sonra sürekli olarak bu gerilimde tutarsanız, akü elektrolit kaybederek bozulur. Araç kullanımında fazla zaman geçmediği için çevrim şarjı uygundur.

Hmmm. Şimdi ben 150 A yerine düşük akım kapasiteli (mesela 55-60 A gibi) bir Tofaş alternatörü takarsam (ki şu anda öyle yapmış durumdayım) 200 A bir jel aküyü sorunsuz şarj edebilir miyim o zaman? İsmail bey (Amiral) araç alternatörü ile şarj ederken bir jel aküyü bozduğunu söylemişti. Ben de yaşam aküsü başlığı altında yazılanlara bakınca bunun yüksek şarj voltajından kaynaklandığını düşünmüştüm. Kafam iyice karıştı.

Evet akü şarj nedeniyle bozulursa, yüksek geriliimden veya yüksek şarj akımından bozulur. Akü gerilimini takip ederseniz bu tür bir bozulmanın önüne geçersiniz. Akü dolduktan sonra şarj gerilimi yüzen şarj gerilimine düşürülmelidir. Aküler asıl genellikle derin deşarj nedeniyle bozulurlar. :
Yine de akünüzün veri dosyasını elde edip sınırlarını bilmenizde fayda var.

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Bilgiler için teşekkürler. Şimdi daha net.

Aküyü henüz almadım. Mutlu Akü geçen seneden bu yana jel akü üretmeye başlamış. Burada Mutlu bayii bir arkadaşım var. Sipariş üzerine üretildiğini söyledi. Şu aşamada sürekli yatmak zorunda kalacağı için henüz almadım. Yaza doğru almaya niyetim var. Dolayısıyla henüz akünün özelliklerini bilmiyorum. Mutlu'nun web sitesinde gördüğümü de hatırlamıyorum açıkçası.

Az önce Önder Köse bey'den satın aldığım MPPT solar panel şarj regülatörü geldi. 3 kademe şarj yapıyormuş: Bulk, absorption ve floating. Bunların ilki sanırım sizin sözünü ettiğiniz çevrim, sonuncusu yüzen şarj olsa gerek. Bütün aküler için Bulk voltajı 14,3 V, yüzen voltajı jel akü için 13,7V olarak vermiş.

Dün bir de Elektro Pazar'dan 25A SMPS şarj cihazı sipariş ettim. O da 3 kademe şarj yapan bir cihaz.

Üçlü sistem kurmamın sebebi şu: Aracım aynı zamanda afet haberleşme aracı olacak. Dolayısıyla enerji sorunu yaşamaması gerek. Gündüz solar panelden, gece yolculuğunda alternatörden, acil durumlarda 220V (jeneratör veya doğrudan besleme) alternatifleri ile şarj olabilecek bir düzen planladım.

Bunlar da sorun yok. Yazdıklarınızdan sonra kafamda kalan birinci soru, alternatörden şarj etmek gerektiğinde akım ve voltajı nasıl regüle edebileceğim. Örneğin alternatörü solar panelin regülatörüne bağlamak mümkün mü? (Buna en iyi cevabı sanırım Önder bey verir). Ya da buna aslında gerek var mı?

İkinci soru: Bu üç kaynağın ikisinden aynı anda enerji geldiğinde (örneğin solar + alternatör, veya solar + 220 V) birbirlerini olumsuz olarak etkileme ihtimali var mı? Buna bir önlem olarak diyot kullanmak gerekir mi?

Bu arada, konu topic'tekinden biraz uzaklaştı ama en yakın konu olarak burayı bulduğum için buradan devam ettim. Moderatörümüz belki başka bir topic'e taşımayı veya konu başlıını revize etmeyi düşünür mü?

 

[güngör]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Aküyü henüz almadım. Mutlu Akü geçen seneden bu yana jel akü üretmeye başlamış. Burada Mutlu bayii bir arkadaşım var. Sipariş üzerine üretildiğini söyledi. Şu aşamada sürekli yatmak zorunda kalacağı için henüz almadım. Yaza doğru almaya niyetim var. Dolayısıyla henüz akünün özelliklerini bilmiyorum. Mutlu'nun web sitesinde gördüğümü de hatırlamıyorum açıkçası.

Mutlu Akü tam kapalı ve marin akü üretiyor diye biliyorum,jel akü üretimi konusunda yeni gelişme var sanırım.

Konuyu belki Yaşam aküsü başlığına alabiliriz biraz daha şekillensin ilgili başliğa taşırım.

Selamlar.

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Mutlu bayii olan arkadaşım Mutlu'nun jel aküsünden bahsedince bir kaç kez özellikle sordum "emin misin?" diye. Onay gelince gidip bir de internet'ten araştırdım. 2010 yılı haberlerinde Mutlu'nun jel akü üretmeye başlayacağına dair haberler vardı. Ama Mutlu'nun kendi sitesindeki ürün listesi içinde hala yok. Sanırım şu an için yalnız sipariş üzerine üretiyorlar. Bana 190 ya da 195 A jel akü için 650 TL gibi bir liste fiyatı verdi. Bu da garip markalara kıyasla bana makul geldi.

 

[güngör]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

2 hafta önce bende internet üzerinden listelerine baktım yazdığınız gibi Jel için bilgi yok. Biraz araştırdım
OPTİMA jel akü markasına ulaştım kaliteli ürün olarak değerlendirilmiş.
Türkiye'de 2 firma getiriyor fiyatlarına ulaşınca bilgi yazarım.

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Fiyat bilgisini bekleyeceğim. Ama açıkçası ithal akülerin pazara gelene kadar ne kadar beklemiş olduğu konusunda endişelerim var. Bu yüzden benzer fiyatlara varsa yerlisi tercihim. Özellikle de sipariş üzerine üretiliyorsa "taze" olacağı garantili.

 

[güngör]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Tamamdır.
Fiyatla birlikte ne kadar taze konusundada bilgi araştırırım.

 

[konderk]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Merhabalar, herkese
Hocam güle güle kullanınız ürününüzü öncelikle.
Önce akü meselesinde fikrimi beyan edeyim. Marka kötülemek değil ama akü konusunda evet araçlardaki otomotiv akülerinde Mutlu iyi bir marka ama hiç Jelini test etmedim . Dolayısı ile bu marka hakkında birşey söyleyemeyeceğim. Zaten daha Jel konusunda kendini ispat edemediğini sanıyorum. Ama kendi kullandığım bir marka var FZA Kayseride üretiliyor, ve 2 yıldır bu firmanın akülerini hem test ediyorum hem de kullanıyorum daha hiç problem çıkmadı. Bu firmanın akülerini kendi evimdeki Solar sistemimde ve akü bankası kurduğum diğer bazı işlerimde kullandım. Akü bankası olarak sorunsuz çalıştı aküler, buda hepsinin aynı standartta üretilebildiğini dolayısı ile aynı iç dirençlere sahip olduklarını gösteriyor. Tekil olarakta performansları aynen üzerinde yazan rakamları verebiliyor. Gördüğüm en ucuz ama en iyi starter amaçlıda kullnılabilecek Jel aküler üretiyor olmaları. Mühim olanda uzun vadede aynı performansı gösterebilmeleri ve derin deşarja tam uygun olmaları. Yani çabuk bozulup gitmemeleri.
bu firmanın 200Ah lik Jel aküsü bugünkü kurdan 665TL+KDV'dir. Ve istenilen adrese garanti belgesi ve faturası ile anlaşmalı kargo şirketleri Fillo kargo ile çok cüzzi bir fiyatada kargolanıyor.

2. meseleye gelince ben araç elektriği uzmanı olmamakla birlikte bu konuya bir açıklık getirmeye çalışayım. normalde hem şebeke şarjırı hem alternatör hemde solar regülatörünüz aynı anda açık olsada, yani siz gitmişsiniz bir kamp yerine, şebekeye yeni şarj cihazınızı bağlamış akülerinizi şarj ediyorsunuz, bir anda güneş parlıyor, ve birisi karavanınızın motorunu çalıştırıyor, peki ne olacak bu durumda ?? Sanıyorum bunu soruyorsunuz.
Aracınızın alternatörünün bağlı olduğu konjektörü(bu işte sizin alternatör regülatörünüzdür benim bildiğim) veya yeni şarj cihazınızın kontrol devresi veya solar şarj regülatörünüz bunlar akıllı değiller ise zaten ayrı ayrı çalıştıklarında da akünüzü kaynatacaklardır. (yani şarjı kesmeyecek ve aküyü kaynatarak dışarı gaz sızmasına ve sıvı kaybına neden olacaklarıdır.) Ama eğer zaten bunlar akıllı cihazlar ise, hiç bir sorun olmayacak ve birbirleri ile uyum içinde simultane olarak akülere gereken enerjiyi sağlayacak gerekmeyeni zaten keseceklerdir ve birbirlerine akım basma durumu da yine diyor korumalı olmaları zorunluluğundan hareket ile olmayacaktır. Yoksa akümüz bunların üzerinden ters bir akım ile boşalacaktır. Alternatörümüz de bir diyot ile korunuyor olmak zorundadır. Dolayısı ile herbir şarj cihazı diğerlerini akü bi görecektir, yada zannedecektir diyelim. Eğer biri diğerinden fazla voltaj uygulayarak aküyü şarj etmeye kalkışırsa diyotları da bu cihazları koruyacaktır. bu durum mümkündür çünkü şebeke şarjırları benim elimde Black&Decker var mesela genellikle 14.6 V ile aküleri şarj etme eğilimindedir, solar şarjırımız sizin de ifade ettiğiniz üzere 14.3V. Bu durmda en iyisi birbirleri ile uyumlu çalışabilecek yani mesela şebeke şarjırınız da Jel akü şarjına uygun bir cihaz olmalı gibi. .. VEYAAAA yinede eğer cihazlarınıza güvenemiyor iseniz diyot korumasını kendiniz herbir cihazın (+) girişine koyarak bu sorunu kökten halledebilirsiniz, ama bence gerekmez, fantazi olur kanısındayım. Panellerinizde yine zaten geri akıma karşı diyot korumalılardır. Olmasalardı dahi zaten önündeki solar şarj cihazı panellerinizi korumaklada görevlidir. burada kafa yorulması gereken sadece akülerinizdeki şarj önceliğini ayarlamak veya bunun için ya akıllı yada manuel bir röle kullanmak olabilir.

http://www.gezenbilir.com/index.php?topic=29535.560 aynen burada benim verdiğim otomatik rölenin yaptığı gibi bir düzenek. Ama zaten sizin bir manuel röleniz vardı gibi hatırlıyorum. Dolayısı ile buradaki rölenin görevi sadece araç hareket halinde değilken starter akünüzü korumak. bunu siz unutsanız dahi otomatik yapmak.

aynı durum yine bu siteden bir karavancı beyefendinin aracında söz konusu idi, aracına komple bir sistem kurduk ve solar şarjır ile alternatörünü aynı anda kullanıp kullanamayacağını sormuştu, bende gönül rahatlığı ile kullanabileceğini belirtmiştim. Şu ana kadar beni arayıpya nahoş bir durum bildirmedi ;D
SEVGİ İLE KALINIZ. HOŞÇAKALIN

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Bilgiler için teşekkürler. Ben manuel röle niyetine akünün hem girişine hem çıkışına birer pako şalter koyacağım. Diyot sorusu güvenlik endişesi ile idiydi. Giderdiğiniz için teşekkür.

Alternatörün akıllı şarj özelliği olup olmadığından emin değilim. Akü voltajı belirli seviyeye gelince şarjı kesiyor, doğru. Ama şarj sırasında hep aynı voltajı mı kullanıyor, yoksa kademeli şarj mı yapıyor, onu bilmiyorum. Bilenler aydınlatacaktır.

Benim buradaki sorum, alternatör hep aynı voltaj ile şarj ediyor ise, bunu MPPT regülatörün girişine bağlayıp onu da regüle etmek mümkün mü? gibi konularda... (Böyle bir durumda örneğin solar paneli korumak için diyot kullanmak gerekir mi? sorusunu zaten cevaplamışsınız.)

Bu arada, benim aldığım fiyat KDV dahil fiyattı. Yani sizin aldığınız fiyatla arasında uçurum var. Kalite konusunda kendini ispatlamak ile ilgili olarak Mutlu'nun yeterince güvenilir bir firma olduğunu ve ürünün arkasında duracağını düşünüyorum.

 

[TA2RX]

Ynt: Şarj Dinamosunu Değiştirerek Enerji Elde Etme.!

Alternatörün akıllı şarj özelliği olup olmadığından emin değilim. Akü voltajı belirli seviyeye gelince şarjı kesiyor, doğru. Ama şarj sırasında hep aynı voltajı mı kullanıyor, yoksa kademeli şarj mı yapıyor, onu bilmiyorum. Bilenler aydınlatacaktır.

Bunu bir kısım başka arkadaşlara sordum: Alternatör şarjı kademeli değil. Çünkü konjektörde doğrultma için kullanılan 6 tane diyot dışında bir şey yok. Akü dolduğunda şarjı kesmesini sağlayan şey ise yine bu diyotlar. Yani içinde herhangi bir akıllı devre yok. Dolayısıyla alternatör şarjının jel aküleri bozmasının temel sebebi sanırım bu.

Şimdi, alternatörden gelen akımı bir MPPT regülatörden geçirip düzenleyebilirsek bu sorun da düzelir. Dolayısıyla iş geldi bunun (alternatörü solar panel ile paralel bağlamanın) herhangi bir sorun yaratıp yaratmayacağını bulmaya.