Film Banyoları
"FİLM BANYOLARI"
Fotoğraf Sanatı diye bildiğimiz uğraş günümüz sanatları içerisinde belkide en fazla teknik içeriği olan ve kendisini teknoloji ile geliştiren sanat dalı görünümündedir. Gerçekten de dikkatle incelenirse fotoğraf bulunuşundan beri sürekli bir teknolojik gelişim içinde olmuş ve yine diğer sanat dallarından farklı olarak uygulayıcıları bu değişiklik ve gelişmeleri anında uygulamaya hevesli olmuş, hatta günümüzde teknolojisinin gelişmesinde talepleriyle yönlendirici ve sürükleyici durumundadır. Teknoloji de günümüzde kişisel kullanıma giren en yüksek teknolojili ürünleri bu sanatla uğraşan kişilerin hizmetine sunmaktadır.
Fotoğraf makinaları ve ekipmanlarındaki gelişmeleri hemen hepimizin oldukça yakından takip ettiğimizi görüyorum. Pek çoğumuz en son teknolojiyle üretilmiş makinaları, objektifleri kullanıyoruz ve bu sayede bu sanatta daha iyi yapıtlar üretmeyi umuyoruz. Bu tabiki büyük ölçüde doğrudur. Son yıllardaki gelişmelerle çekim tekniklerinde önemli gelişmeler kaydedilmiş ve sanatçının konforu arttırılarak kompozisyona daha iyi konsantre olması sağlanmıştır.
Önemli bir gelişmede film teknolojisinde olmuştur. Sevinerek bu sanatla uğraşan kişilerin belirli temel kavramları bildiklerini görmekteyiz. Bu işin ticaretini yapan firmalarca en son teknolojiyle üretilmiş filmlerin kısa sürede kullanıcılara ulaştırıldığını da sevinerek görmekteyiz. Bununla birlikte daha az bilinen ve pek de önemsenmediğini gördüğüm bir konu bulunmaktadır: Özellikle siyah beyaz filmlerin banyoları. Günümüzde hemen her durumda kullanılmak üzere sayısız diyebileceğimiz çeşitte siyah beyaz film piyasada bulunmaktadır. Bu filmlerin bir çoğu genel amaçlarla üretilirken bir çoğuda uygulama yerine özel filmlerdir. Bu şekilde genellikle özel durumlar için üretilmiş bir filmden en iyi sonuçta ancak buna uygun banyo ile işlem gördüğü zaman elde edilebilmektedir. İnce gren elde etmek için düşük ASA lı film kullanılması gerektiğini hemen hemen herkes biliyorken, bu filmden ince gren elde edebilmek için hangi banyo şartlarının gerektiği ve hangi banyoyu kullanması gerektiğini ya bilmemekte ya da önemsememektedir. Varsa yoksa D-76 hemen her filmde gönül rahatlığıyla kullanılmaktadır. Buna paralel olarak da piyasada film banyolarından çok az çeşit bulunmaktadır. İşte bu sebepten bu işe gönül vermiş arkadaşlarıma, bu konudaki seçenekleri hatırlatmak istedim.
Aşağıda siyah beyaz filmleri geliştirmede kullanabileceğiniz banyolardan en tanınmışlarını ve genel olarak kısa bazı özelliklerini bulacaksınız:
Kodak D-76 Film Developer : Genel amaçlı bir film geliştirici banyo. Düşük kontrast ve yüksek gölge detayı vermektedir.
ID-11: D-76 eşdeğeri Ilford tarafından üretilmektedir.
XTOL: Vitamin C nin geliştirici olarak kullanıldığı bir formüldür. D-76 ya göre çok ince gren verse de dayanma süresi çok kısadır.
RODINAL: En eski formüllerden biridir. Yüksek keskinlikle beraber bir parça gren oluşumuna neden olmaktadır.
E-76 Film Developer:Askorbik asit ve fenidon içerir genel olarak D-76 benzeri sonuçlar vermektedir.
Film Developer 25 : Metol ve sodyum metabisulfit içeren ince grenli geliştirici.
Beutler Yüksek Güçlü Film Developer (Neofin Blue Formulü) :Yüksek keskinlik, orta düzey gren ve düşük kontrast veren hatalardan fazla etkilenmeyen bir geliştiricidir.
FX-1 Yüksek Güçlü Film Developer: Negatifte yüksek keskinlik ve koyuluk elde etmek amacıyla tasarlanmış bir geliştiricidir.
FX-2 Yüksek Güçlü Film Developer:Normal gren yanında, en yüksek düzeyde keskinlik elde edilmesi amaçlandığı durumlarda tercih edilmektedir.
FX-4 Film Developer: Acufine geliştiriciye alternatif olarak geliştirilmiştir.
FX-11 Film Developer :Grende en az artışla en yüksek düzeyde hız artışı sağlar.
FX-19 Film Developer : D-76 nın fenidon hidrokinon türevidir.
FX 37 Film Developer: T-Max ve Delta filmler için optimize edilmiştir.
Modifiye Windisch Film Developer : Kodak Technical Pan filmler ile iyi sonuç vermektedir.
GPQ Liquid Concentrate Film Developer: Glisin fenidon hidrokinon içerir T-Max 100 filmler için daha uygun bulunmaktadır.
PMK Film Developer: Hemen her tür amaçla ve emülsiyonla kullanılmaya uygundur.
Pyrocat-HD :Yüksek detay gerektiğinde kullanıma uygundur.
Paraminophenol (Rodinal) Film Developer: P-aminofenol hidroklorür düşük film hızlarında iyi sonuç veren ekonomik bir geliştirici.
Burton 195 Film Developer: Kodak Technical Pan filmler için uygundur.
Mytol Film Developer (Xtol türevi): Kodak Xtol benzeri sonuçlar vermektedir.
Burada verilen formüller geliştirici banyolarına örnektir. Görülebileceği gibi film banyolarında tahminlerden fazla seçenek bulunmaktadır. Bu formüllere ait detaylar da çeşitli kaynaklardan edinilebilir.