Astronotun Türkçesi

Fezagir Özbek Türkçesinde kozmonot anlamında yaygın kullanılan bir sözcük.
Uçurcu "Felek, kozmik feza" anlamındaki uçur sözcüğünden türetilmiş bir sözcük.
Uzay adamı TDK Güncel Türkçe Sözlükte halihazırda astronot anlamında bulunan sözcük.
Uzaycı Bazı TDK sözlüklerinde astronot anlamında bulunan sözcük.
Gökmen 1990 yılında Bülent Ecevit'in kendi kitabında kullandığı ve 2005 yılında TDK tarafından gündeme getirilmiş bir sözcük.
Evrenot 2017 yılında bazı sitelerde gündeme getirildiği görülen sözcük Cumhurbaşkanının çağrısından sonra Barış Özcan tarafından tekrar gündeme getirilmiş.

erevil' Alıntı:

Fezagir Özbek Türkçesinde kozmonot anlamında yaygın kullanılan bir sözcük.
Uçurcu "Felek, kozmik feza" anlamındaki uçur sözcüğünden türetilmiş bir sözcük.
Uzay adamı TDK Güncel Türkçe Sözlükte halihazırda astronot anlamında bulunan sözcük.
Uzaycı Bazı TDK sözlüklerinde astronot anlamında bulunan sözcük.
Gökmen 1990 yılında Bülent Ecevit'in kendi kitabında kullandığı ve 2005 yılında TDK tarafından gündeme getirilmiş bir sözcük.
Evrenot 2017 yılında bazı sitelerde gündeme getirildiği görülen sözcük Cumhurbaşkanının çağrısından sonra Barış Özcan tarafından tekrar gündeme getirilmiş.

Genişletmek için tıkla ...

Türkçede başka dillerden geçmiş onbinlerce kelime varken , astronot karşılığına bir şey türetmek , gündemi meşgul eden boş işler arasında yerini alacaktır.
Uzaya çıkacak teknolojimiz yokken,doğmamış bebeğe don biçmeye kalkana kadar, uçakları uçuran PİLOT'lara bir isim türetin bari.
En azından uçakları kullanan kişiler var ülkemizde.

Fezagir:Özbek Türkçesi değil,onların arapcadan türettikleri bir kelimedir.
Uçurcu: Uçur'dan sallama yönetimi ile türetilmiş kelime. Manav 'dan manavcı türetilmesi gibi
Uzaycı:Yukarıdakı ile aynı.
Gökmen:Türkçede anlamı farklı. "-men" ile "-man" son ekleri abartı ekleridir. Bu kelime ise anlamını karşılamayan uydurmalardan olmuş.
Evrenot: Türkçede "ot" yada "not" son eki yok. Salla babam meydan boş....

Türkçeye uygun olmayan kelimeler için uydurmalara doymadılar gittiler.

kartalveat' Alıntı:

Türkçede başka dillerden geçmiş onbinlerce kelime varken , astronot karşılığına bir şey türetmek , gündemi meşgul eden boş işler arasında yerini alacaktır.
Uzaya çıkacak teknolojimiz yokken,doğmamış bebeğe don biçmeye kalkana kadar, uçakları uçuran PİLOT'lara bir isim türetin bari.
En azından uçakları kullanan kişiler var ülkemizde.

Fezagir:Özbek Türkçesi değil,onların arapcadan türettikleri bir kelimedir.
Uçurcu: Uçur'dan sallama yönetimi ile türetilmiş kelime. Manav 'dan manavcı türetilmesi gibi
Uzaycı:Yukarıdakı ile aynı.
Gökmen:Türkçede anlamı farklı. "-men" ile "-man" son ekleri abartı ekleridir. Bu kelime ise anlamını karşılamayan uydurmalardan olmuş.
Evrenot: Türkçede "ot" yada "not" son eki yok. Salla babam meydan boş....

Türkçeye uygun olmayan kelimeler için uydurmalara doymadılar gittiler.

Genişletmek için tıkla ...

Türkçeye başka dillerden geçmiş sözlere karşılık bulunması işi yeni yapılan bir şey değil. Mesela sizin kullandığınız gündem, uzay, uçak, vb. sözcükler de birtakım yabancı sözlere karşılık olarak bulunmuştur. Yabancı sözlere karşılık bulma konusu sadece Türklerin yaptığı bir şey de değildir. Dolayısıyla da bu boş bir iş değildir.

Pilot için TDK Güncel Türkçe Sözlükte "uçucu", muhtelif sözlüklerde de "uçarman" sözcüğü bulunmaktadır. Yani pilot için karşılık çoktan bulunmuş durumda, sizin haberiniz yok, o başka.

Fezagir sözcüğü Arapçadan türetilmiş bir sözcük olabilir. Siz mesela "farklı" sözcüğünü kullanmışsınız. Bu sözcük de Arapça kökenli bir sözcükten türetilmiştir ama Arapçada kullanılmaz. Çünkü Arapça fark sözcüğüne biz Türkçede +lı ekini getiriyoruz ve bu unsur Arapçada yoktur. Dolayısıyla da farklı sözcüğü Arapçanın değil Türkçenin malıdır. Fezagir sözcüğü de cihangir örneğinde olduğu gibi Arapça bir unsurla Farsça bir unsurun birleşmesinden oluşmuştur. Fakat bu sözcük ne Arapça sözlüklerde ne de Farsça sözlüklerde astronot anlamında kayıtlı olan bir sözcüktür. Bu sözcük Özbek Türkçesinin malı olmuştur.

Uçurdan uçurcu sözcüğüne nasıl sallama yöntemiyle türetilmiş diyebiliyorsunuz? Manavdan manavcı örneğinde manav zaten meslek ismidir. Meslek adı olan bir sözcüğe meslek adı yapan bir ek getirilmesi hâlinde burada bir hatadan söz edilebilir ancak uçur meslek adı değil ki buna +çu eki getirildiğinde bunu manavcı ile mukayese edebilelim. Denizci, havacı, karacı gibi sözcüklere sallama yöntemiyle türetilmiş diyebiliyor musunuz da, uçurcu için bunu diyorsunuz? Uzay sözcüğü yanlış türetimdir deseniz bu doğrudur ancak bakın bu uydurma sözcüğü kendiniz de kullanmışsınız.

Astronot anlamında Türkçe bakımından uygun olmayan türetimler gökmen ve evrenottur. Bu ikisi Türkçenin kaideleri dikkate alınmadan yapılmış türetimlerdir. Ancak görülüyor ki bu ikisine sosyal medyada ilgi gösteriliyor. Dilimizde Türkçenin kaidelerine uymayan ve bugün yaygın kullanılan çok sayıda sözcük bulunmaktadır. Zannetmeyin ki bu sadece Türkçede görülen bir durumdur; İngilizce de dahil olmak üzere birçok dünya dilinde uyduruk sözcükler yaygın olarak kullanılabilmektedir.

erevil' Alıntı:

Türkçeye başka dillerden geçmiş sözlere karşılık bulunması işi yeni yapılan bir şey değil. Mesela sizin kullandığınız gündem, uzay, uçak, vb. sözcükler de birtakım yabancı sözlere karşılık olarak bulunmuştur. Yabancı sözlere karşılık bulma konusu sadece Türklerin yaptığı bir şey de değildir. Dolayısıyla da bu boş bir iş değildir.

Genişletmek için tıkla ...

Sen anlatmak istediğimi anlayamamışsın.
1-Yabancı kelimelerin karşılığın bulunmasına boş işler demedim.
2-Yüzyıllardır kullanılan ve dilimizin içine yerleşen kelimelere karşılık bulunmazken yada Türkçemize hakim olması gereken konumda olanların (TDK gibi) bir kelimeye karşılık bulduğunu sandığı ve dil yapımıza uygun olmayan yaklaşımlarla buldukları zorlamalı kelimeler, günlük yaşamda yeri olamayacağını biliyor olmalılar.
3-Dilimize yerleşen ve dil ses yapısına uyumlu hale getirilen yabancı kelimeler ise günlük yaşamda kullanılmaya devam etmesi, dillerin gelişimine katkı sağlamıştır.Bunların karşılığının bulunmasına çabalamakta gereksiz uğraştır.
4-Manav ile manavcı arasındaki ilişki ile senin "Uçur"dan "uçurucu" türetilmesi arasında hala bir fark yok.
Ayrıca TDK nın web sitesine baktığımda ( Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu) "Pilot" karşılığında bir şey türetmemişler. Kaynak olarak belirttiğin TDK karşılığını gösteren linki verirmisin.Senin benzetmenle "habersiz!!!" kalmayayım hala.

Bir kelime uydurulurken; dil ve gırtlak yapısıda dahil olmak üzere belirli kurallara uygun olmalıdır. Bu TDK da olsa ben buldum toplum bunu kullansın demekle o iş yürümüyor ki bir yığın örneği hala bulunuyor.

Sırası geldikçe tüm yabancı sözcüklerden kurtulmamız gerekir. Çok güzel karşılıklar var. Buna benzer halk diline uygun seçimler yapılabilinir.

Computer > Bilgisayar
Deep Freeze > Derin Dondurucu

Genişletmek için tıkla ...

“Dil giderse millet gider!”
Oktay Sinanoğlu

BörüBars' Alıntı:

Sırası geldikçe tüm yabancı sözcüklerden kurtulmamız gerekir. Çok güzel karşılıklar var. Buna benzer halk diline uygun seçimler yapılabilinir.



“Dil giderse millet gider!”
Oktay Sinanoğlu

Genişletmek için tıkla ...

Küçük bir not düşeyim, no frost derin dondurucu anlamına gelmez. Buz tutmadan aslında buz tutan ama buzlanan yeri görünmeyen, belli aralıklarla buzlanan bölmede ki buzu eriten soğutma turudur. Derin dondurucu gerçek adıdır.
No frost ve statik soğutma, derin dondurmada farklı teknik kullanılmasıdır.

BörüBars' Alıntı:

Sırası geldikçe tüm yabancı sözcüklerden kurtulmamız gerekir. Çok güzel karşılıklar var. Buna benzer halk diline uygun seçimler yapılabilinir.



“Dil giderse millet gider!”
Oktay Sinanoğlu

Genişletmek için tıkla ...

Dili kaybetmemek gerektiğine inanıyorum. Dil bir kültürü ayakta tutan en önmli etkenlerdendir. Ancak saf dil diye bir kavram yok maalesef günümüzde. Zamanla bütün diller birbirinden etkilenmişlerdir. Bu doğal kabul edilmelidir çünkü uluslar birbirlerinden etkilenmişlerdir. Bu bir yana, dünya üzerinde konuşulan dillere baktığınızda yeteri kadar derine indiğinizde ortak çok nokta bulursunuz. Diğer yandan, uluslararası kabul görmüş bazı kelimelere Türkçe karşılık bulmak biraz zorlama olabiliyor. Örnek verdiğiniz için söylüyorum; Computer-Bilgisayar olarak çevrilmiş, oysa bilgi sayılabilen bir şey değildir. Üç bilgim var beş bilgim var denilmez mesela. No-Frost, asıl karşılığı buz/don yapmayan, biz ne demişiz; derin dondurucu. Neredeyse taban tabana zıt çevirme. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Bazen gözünü çıkartmamak gerek sanki.

blacklotus' Alıntı:

Dili kaybetmemek gerektiğine inanıyorum. Dil bir kültürü ayakta tutan en önmli etkenlerdendir. Ancak saf dil diye bir kavram yok maalesef günümüzde. Zamanla bütün diller birbirinden etkilenmişlerdir. Bu doğal kabul edilmelidir çünkü uluslar birbirlerinden etkilenmişlerdir. Bu bir yana, dünya üzerinde konuşulan dillere baktığınızda yeteri kadar derine indiğinizde ortak çok nokta bulursunuz. Diğer yandan, uluslararası kabul görmüş bazı kelimelere Türkçe karşılık bulmak biraz zorlama olabiliyor. Örnek verdiğiniz için söylüyorum; Computer-Bilgisayar olarak çevrilmiş, oysa bilgi sayılabilen bir şey değildir. Üç bilgim var beş bilgim var denilmez mesela. No-Frost, asıl karşılığı buz/don yapmayan, biz ne demişiz; derin dondurucu. Neredeyse taban tabana zıt çevirme. Örnekleri çoğaltmak mümkün. Bazen gözünü çıkartmamak gerek sanki.

Genişletmek için tıkla ...

Aynı fikirdeyim.Uluslar etkileşime girdikce kelime alış verişide bir birine geçmektedir.

BörüBars' Alıntı:

Sırası geldikçe tüm yabancı sözcüklerden kurtulmamız gerekir. Çok güzel karşılıklar var. Buna benzer halk diline uygun seçimler yapılabilinir.



“Dil giderse millet gider!”
Oktay Sinanoğlu

Genişletmek için tıkla ...

derin dondurucu= deep freeze yerine kullanılmaktadır.
No frost karşılığı değildir.
Rahmetli Oktay Sinanoğlu nun alıntıladığınız cümlesinde haklı.

"Türk dili zengin, geniş bir dildir. Her kavramı ifade kabiliyeti vardır. Yalnız onun bütün varlıklarını aramak, bulmak, toplamak, onlar üzerinde çalışmak lazımdır." (1930)
Atatürk

Teknik hata düzeltildi. [Ayak üstü hızlıca yazınca...]

Önemli olan dilimizi kaybetmemeliyiz. Dilimiz kimliğimiz. Malesef güzel Türkçemiz, Arapça, Farsça son yüzyıllarda Fransızca ve İngilizce'nin ağır saldırılarına uğramış. Yeni nesil yetmeler ve onların üst segment türevlerine iyi bir ders vermek gerek. Saf dili bulmak ütopya belki ama ne kadar düzeltirsek, ne kadar sahip çıkarsak kârdır.

kartalveat' Alıntı:

Sen anlatmak istediğimi anlayamamışsın.
1-Yabancı kelimelerin karşılığın bulunmasına boş işler demedim.
2-Yüzyıllardır kullanılan ve dilimizin içine yerleşen kelimelere karşılık bulunmazken yada Türkçemize hakim olması gereken konumda olanların (TDK gibi) bir kelimeye karşılık bulduğunu sandığı ve dil yapımıza uygun olmayan yaklaşımlarla buldukları zorlamalı kelimeler, günlük yaşamda yeri olamayacağını biliyor olmalılar.
3-Dilimize yerleşen ve dil ses yapısına uyumlu hale getirilen yabancı kelimeler ise günlük yaşamda kullanılmaya devam etmesi, dillerin gelişimine katkı sağlamıştır.Bunların karşılığının bulunmasına çabalamakta gereksiz uğraştır.
4-Manav ile manavcı arasındaki ilişki ile senin "Uçur"dan "uçurucu" türetilmesi arasında hala bir fark yok.
Ayrıca TDK nın web sitesine baktığımda ( Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu) "Pilot" karşılığında bir şey türetmemişler. Kaynak olarak belirttiğin TDK karşılığını gösteren linki verirmisin.Senin benzetmenle "habersiz!!!" kalmayayım hala.

Bir kelime uydurulurken; dil ve gırtlak yapısıda dahil olmak üzere belirli kurallara uygun olmalıdır. Bu TDK da olsa ben buldum toplum bunu kullansın demekle o iş yürümüyor ki bir yığın örneği hala bulunuyor.

Genişletmek için tıkla ...

Yüzyıllardır kullanılan sözcüklere karşılık bulunmazken diyorsunuz sizin yazdığınız ifadelerde geçen kelimelerin birçoğu Osmanlı devrinde kullanılmıyordu. Demek ki Türkçeleştirme ve yeni kelimeler türetme faaliyetlerinden bu şekilde bir netice alınabilmiş.
Siz uçucu kelimesi için yanlış yere bakmışsınız. TDK Güncel Türkçe Sözlük'te uçucu sözcüğünün üçüncü anlamı olarak "pilot" verilmiştir. Zaten bu anlamda kullanıldığına dair örnekler de bulunmaktadır. Bu sözcük teklif olmaktan çıkmış, bilfiil kullanılmakra olan bir sözcüktür.
Siz hâlâ uçurcu ile manavcı arasındaki farkı anlayamayacak kadar dil bilgisi kaidelerinden bihaberseniz bence bu tartışmalara hiç girmeyin.
Ve üslubunuzun yanlış olduğunu belirteyim. Ben size "siz" şeklinde hitap ediyorsam, sizden de aynı şekilde karşılık vermenizi beklerdim. Ne ara "sen'li ben'li" olduk da bana "sen" diye hitap ediyorsunuz?

erevil' Alıntı:

Yüzyıllardır kullanılan sözcüklere karşılık bulunmazken diyorsunuz sizin yazdığınız ifadelerde geçen kelimelerin birçoğu Osmanlı devrinde kullanılmıyordu. Demek ki Türkçeleştirme ve yeni kelimeler türetme faaliyetlerinden bu şekilde bir netice alınabilmiş.
Siz uçucu kelimesi için yanlış yere bakmışsınız. TDK Güncel Türkçe Sözlük'te uçucu sözcüğünün üçüncü anlamı olarak "pilot" verilmiştir. Zaten bu anlamda kullanıldığına dair örnekler de bulunmaktadır. Bu sözcük teklif olmaktan çıkmış, bilfiil kullanılmakra olan bir sözcüktür.
Siz hâlâ uçurcu ile manavcı arasındaki farkı anlayamayacak kadar dil bilgisi kaidelerinden bihaberseniz bence bu tartışmalara hiç girmeyin.
Ve üslubunuzun yanlış olduğunu belirteyim. Ben size "siz" şeklinde hitap ediyorsam, sizden de aynı şekilde karşılık vermenizi beklerdim. Ne ara "sen'li ben'li" olduk da bana "sen" diye hitap ediyorsunuz?

Genişletmek için tıkla ...

Sen ve siz konusunda haklısınız.Kabul ediyorum hatamı.
Kullandığım kelimelerin Osmanlı devrinde kullanılmıyordu derken abartı yapmışsınız.
Türk dilin varoluşu sadece Osmanlı tarihinden ibaret değil herhalde.

Yabancı bir kelimenin karşılığını bilmediğiniz için alışagelinen yöntem ;kelimeyi TDK nın Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzunda türettilip türetilmediğine bakmaktır.
Yabancı bir kelime olan "PİLOT" karşılığının bulunacağı yer TDK nın Yabancı Sözlere Karşılıklar Kılavuzu nda yazması gerekirdi.
"Uçucu kelimesi bilfiil kullanılmakta olan sözcüktür" demişsiniz, (bilfiil arapça kökenlidir)
Yerli ve milli olan devlet kurumu THY de pilotlar için Uçucu kelimesi mi kullanılıyor?
Gündelik hayatta hangi devlet dairesi resmi yazışmalarında bu kelimeyi kullanıyor?
Günlük gazetelerde, haberlerde pilot yerine bu kelimeyi kullanan varmı?

".....dil bilgisi kaidelerinden bihaberseniz" derken de arapça kökenli iki kelimeyi kullandığınızın farkındamısınız?
uçurcu ile manavcı arasındaki ilişkiyi hala kuramamanız sizin sorununuz.
Manavcı Türkce dil bilgisine uyumlu olmadığı gibi ,uçurcu kelimeside Türk dil bilgisine uyumlu değildir.
Siz istediğiniz kadar ısrar ediniz.
Ayrıca,yetkin dil bilim uzmanı değilseniz bana"....dil bilgisi kaidelerinden bihaberseniz bence bu tartışmalara hiç girmeyin." deme hakkına sahip değilsiniz.