Ynt: 4x4 Araçlarda Patinaj
Merhaba sayın EKM nikli arkadaşımız.
Yeni nesil suv yada asfalt araçlarında 4matic,4motion,AWD gibi isimlerle kastedilen hissiyatlı dört çeker sistemidir.
Yani sizin sorunuzdaki patinaja düşen tekeri hissettiğinde gücü diğerlerine aktaran sistem oluyor.
Bunu patinaj yapanı frenleyerek yapan da var,durana güç uygulayarak yapan da var.
Arazi araçlarında ayrıca arazi şanzımanı olanlar da var,tek şanzımanla bir çok işi beceren araçlar da var.
Burada sizin aracınızdan ne beklediğiniz ve aracınızla ne tür kullanım yapacağınıza göre karar vermeniz gerek.
Duster,X Trail,Terios gibi araçlar normalde önden çekerken elektrikli tahrik edilen bir sistemle arka dingili devreye sokar.
Böylelikle dört çeker hale gelir.Pajero,Terrano,Suzuki gibi araçlarda yavru şanzıman denilen arazi şanzımanı vardır.
Normalde arkadan itişliyken ikinci bir vites kolu vasıtasıyla ön tekerler otomatik veya manuel olarak devreye alınır.
Bazılarında yavru şanzımanı düğme vasıtasıyla elektrikle tahrik eden sistemler de vardır.
O zaman da bu araçlar dört çeker moduna girer.Niva,Cherokee (geneli),Defender gibi araçlar sürekli dört çekerdir.
Bu araçlarda da yine arazi şanzımanı vasıtasıyla ağır devir ve ön arka dağılımını şanzımandan eşitleme kilitleri vardır.
Diferansiyel kilitleri ise bambaşka bir konudur.Doksanlı yılların bir çok Japon menşeili dört çeker aracında LSD vardır.
LSD genelde arkadan itişli iki çeker kamyonetlerde bile takılıdır.Nedir,boşa dönen tekerleği hissedince frenleyen bir sistemdir.
Kampana balata yerine diferansiyelin içindeki çeşitli plakala ve yaylar vasıtasıyla boşa dönen aks dişlisini frenleme işidir.
Birde arkadaşların bahsettiği havalı veya elektrikli çalışan "tam %100" diferansiyel kilit sistemleri vardır.
Bu sistemde siz,arazide sıkıntıya düşülen yerde kompresörü çalıştırır ister ön,ister arka kilidi devreye alırsınız.
Elektriklilerde de düğmeye basar,diferansiyeldeki kilit dişlisine bir komut verir,aksların eşit dönmesini sağlarsınız.
Burada bu sistemle işiniz bittiğinde hemen kapatmanız önemlidir.Unutup sert manevralar yaparsanız dişlileri kırarsınız.
Yine unutup asfalta çıkar azıcık bile sürat yaparsanız ilk virajda dişli kırma ihtimaliniz vardır.
Tamamen mekanik ve usta işi olan çift elfreni de uygulanan sistemlerden biridir.Ucuzdur,başarılıdır,biraz maharet ister.
Dışarıdan bakan bir ikinci kişinin yardımı ile başarısı çok fazla artırılabilir.Alternatif bir çözümdür.
Patinaja düşen tekere giden elfrenini çekersiniz.Böylelikle diğer tekere güç gitmeye çalışır,sınırı bilmek önemlidir.
Bu sistemlerin hepsinin kullanımı,arazide sizin ne yaptığınız yada nerelere gitmek istediğiniz ile alakalıdır.
Yerden biraz yükselmek,alt koruma,iyi bir lastik,belki bir yedek takım yapmak,bir de vinç taktırmak yeter.
Gerisi sizin pilotaj becerinize,bilgi ve tecrübe birikiminize kalıyor.Halat,strap,kilit,çizme,kürek bulundurun.
Mümkünse araziye tek başınıza gitmeyin.Giderseniz yakınlarınızın haberi olsun.Bazı yerlerde telefonlar çekmiyor.
Yazın ceketinizi,kışın ekmeğinizi,her mevsim suyunuzu yanınızdan eksik etmeyin.Yağı suyu sık sık kontrol edin.
Sonrasında gezmek,bir kaç araçlık guruplarla olmak her zaman keyiflidir.İyi seyahatler.
Şahsi bilgi ve tecrübelerimden bazılarıdır,faydalı olmasını umarım.
