Türkiye’deki Şehir İsimleri Nereden Gelmektedir

  • Konuyu Başlatan: Konuyu başlatan kesskin54 Tarih:
  • Başlangıç tarihi Yazılan Cevaplar:
  • Cevaplar 1
  • Okunma Sayısı: Görüntüleme 2,468

kesskin54

www.universiterehberi.org
Mesajlar
20
Tepkime Puanı
5
Yer
Kars
Web
www.universiterehberi.org
GezdimGördümYaptım: Türkiye’deki Şehir İsimleri Nereden Gelmektedir?

Türkiye'deki şehir isimlerin nereden geldiği hep merak konusu olmuştur.Bu merakı gidermek için ufak bir araştırma yaptım.Sizlere de kültürel açıdan katkı olacağını düşünüyorum.Fakat çoğu şehir isimleri kesin olmamakla beraber söylenti, efsane, rivayet olarak sunacağım.


Adana: Bizans kaynaklarına göre bu şehri Uranusun oğulları Saros ve Adanos ele geçirmişler.Ele geçirmek içinse Tarsusla savaşmışlarlardır.Adanos şehre isimini verirken,Saros ise Seyhan'a isimini vermiştir.
*Adıyaman: Bu şehir çok eski zamanlar da Perre ismiyle anılmaktaydı.Daha sonraki dönemlerde bu bölgeye Emeviler tarafında kale yaptırıldı.Bu kale ile birlikte şehri hısn mansur yani Mansur'un Kalesi olarak anılmaya başladı.ve kent 1.Selim ele geçirerek Adıyaman ismini vermiştir.

*Afyonkarahisar: Hisar kelimesi,kuşatma anlamına gelmektedir.Ve önceleri Akroenos adıyla anılan şehri Şelcuklular zamanında ele geçirilmiştir.Bu kuşatma acılara neden olduğu için Karahisar olarak anılmıştır.
*Ağrı: Şehirin ismi Arafat Dağından almaktadır.Hristiyan kaynaklarına göre Nuh'un gemisi Arafat dağına konmuştur.Arafat ismi önce aran sonra Ağrı olarak değşimiştir.
*Aksaray: Selçuklu Sultanı İzzettin Kılıçlararslan bu şehre çok sayıda yapı yaptırmıştır.Şehrin ismi ise şehre yapılan büyük bir saraydan almıştır.
*Amasya: Bu şehirin ismi ise Amazon Kralı olan Amasis tarafından belirlenmiştir.
*Ankara: Ankara isimi verilmeden önce birçok isim verilmiştir.Mesela engür ,ank ağruirada,angera ama en son ankara olarak belirlenmiştir.
*Antalya: Şehire ilk ismi Bergama Kralı olan Attalos tarafından Attaleia konmuş.Daha sonra ise Adalia ,Antalia ve en son Antalya olarak kalmıştır.
*Ardahan: Bu ismi Gürcücü' den Ardanadan gelmektedir.
*Artvin: Bu şehir söylentilere göre İskit Kralı tarafına kurulmuş.Kral ilk önce Artvani sonra Artvini ve en son da Artvin olarak koymuştur.
*Aydın: Şehre ismini ise Anadolu beylerinden birisi olan Aydınoğlu Mehmet tarafından konulmuştur.
*Balıkesir: Bu şehrin ismi ise Paleokastio kelimesinden türemiştir.
*Bartın: Bu şehrin ismi Parthenios kelimesinden gelmektedir. Bu kelime Yunan Mitolojisinde sular tanrısı anlamına gelir.
*Batman: Bir görüşe göre Batman çayının adı 1950'li yıllarda İluh köyüne verilmiştir. İluh köyünün altında deneme kulesi kurulmuştur ve bu kule TPAO tesisleri bölgesine bakmaktadır. Bu bölgeye bakmaktan gelen Batman ismi bu şehre verilmiştir.
*Bayburt: Bazı kaynaklara göre bu şehrin ismi orta çağlarda Paypert veya Pepert olarak anılmıştır. Ardından Bayburt olarak değişmiştir.
*Bilecik: Bizanslılar döneminde bu şehirde Bile koma adında bir kale bulunmaktaydı. Osman Bey bu bölgeyi alınca şehre Bilecik ismi verilmiştir.
*Bingöl: Bu bölgedeki göllerin sayısı oldukça fazla olduğu için bu isim şehre verilmiştir.
*Bitlis: Bu şehrin isim kaynağı konusunda çeşitli rivayetler bulunmaktadır. Kimi tarihçilerin görüşüne göre bu isim Pagiş veya Bageş kelimelerinden türemiştir. Diğer söylentiye göre ise, Büyük İskenderin komutanı olan Lis veya Badlis burada bir kale kurmuştur. Bitlis kelimesi ise bu komutanın isminden gelmektedir.
*Bolu: İlk olarak Bithynion, Roma döneminde Claudiopolis, Türklerin fethinden sonra ise polis adı bu bölgeye verilmiştir. Halk dilinde bu kelime değişmiş ve Bolu olmuştur.
*Burdur: Buranın ilk adı Askaniyadır. Günümüzdeki ismini ise Burdur gölünden almıştır.
*Bursa: Eski dönemlerde Bu bölge Bitinya bölgesinin başkentidir. Şehir ismini ise Bitinya kralı olan Prusiastan almıştır.
*Çanakkale: Bulunduğu konum itibariyle buradaki denizin şekli bir çanağı andırmaktadır. Günümüzdeki ismini buradan almıştır. Troya ismi de tarihte bu şehir için kullanılmıştır.
*Çankırı: Bu şehir ismini Gangra kalesinden almıştır.
*Çorum: Söylentilere göre bu isim Çoğurum kelimesinden gelir. Çoğurum kelimesi ise, bu bölgeden zamanında yaşayan Rumlardan gelmektedir.
*Denizli: Kelime Deniz-ili sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. İl, Eski Türkçede ise ülke anlamına gelir. Deniz ülkesi anlamında kullanılır. Rivayet bu şekildedir.
*Diyarbakır: Bu kelime bakır ülkesi anlamına gelir. Kaynağı ise Diyar-ı Bekirdir. Bu ifade Bekirin memleketi anlamındadır. Bu isim ise bir göçebe Arap boyu olan Bekir b. Vail adlı boyun buraya yerleşmesidir. Dede Korkut hikayelerinde Amide Hamid ifadesi bu bölge için kullanılmıştır.
*Edirne: Bu şehri Roma döneminde imparator olan Hadrianus kurmuştur ve şehre Hadrianopolis ismi verilmiştir. Sonradan değişimlere uğramış ve Edirne kelimesi kullanılmaya başlanmıştır.
*Elazığ: 1862 yılında o dönemde padişah olan sultan Abdulazizin uğruna Mamuretülaziz ismi verilmiştir. Sonradan isim uzun bulunmuş ve Elaziz diye değişmiştir. 1937 yılında ise Elazığ olarak değiştirilmiştir.
*Erzincan: Buranın eski adı Erizadır. Günümüzdeki adını Erzincan ovasından alır.
*Erzurum: Bu şehrin ismi için çeşitli rivayetler bulunur. Erzurum, Ardı Rum kelimesinden gelmektedir. Bu da Rum Toprağı demektir. Diğer rivayete göre ise Selçuklular bu bölgeye Erzen-Rum yani Erzen darı demişlerdir.
*Eskişehir: Bu şehrin eski adı Doylaiondur. Bu şehir 1080 yılında Türklerin, 1175 yılında Bizansın rlinr geçmiştir. Daha sonra ise Kılıçarslan burayı almış ve buraya bizim eski şehrimiz demiştir.
*Gaziantep: Şehrin eski adı Ayıntabdır. Kelime anlamı ise pınarın gözü demektir. Bu kelime halk tarafından Antep olarak değiştirilmiştir. Gazi kelimesi ise Kurtuluş Savaşındaki destek ve başarıdan dolayı verilmiştir.
*Giresun: Bu şehre dair oldukça fazla söylentiler mevcuttur. Bazı kaynaklar bu şehrin eski adının Farnakia olduğunu söylerken, bazı kaynaklar ise Kerasus olduğunu söylemektedir.
*Gümüşhane: Bu bölgeden önceden gümüş madenleri fazlaymış ve bu nedenle bu isim verilmiştir.
*Hakkari: Bu kelimenin Kürtçeden Türçeye geçtiği söylenmektedir. Kelimenin özü Kar-indir ve de kelime Her ön ekini almıştır. Kar-in kelimesinin anlamı �ebilmektir. Bu kelime, insanların güç yitirebilme durumunu ifade eder. Bu nedenle de Hakkari hep güçlü anlamına gelir.
*Hatay: Bu şehre ismini Atatürk vermiştir. Avrupa, adı Hıtaylar olan yarı göçebe kabilelerin Çinin kuzeyini işgal ettikleri için Çinin kuzeyine Hıtay demişlerdir. Atatürk, Hıtaylıların Antakya bölgesine geldiğine inanıyordu ve bu nedenle bu şehre Hatay ismini vermiştir.
*Iğdır: Şehrin ismi, Oğuz Boylarından bir bey olan Iğdır Beyden gelir. Anlamı ise, ulu, yiğit lider anlamındadır.
*Isparta: Mora yarımadasına Anadolunun batısına göç eden Ispartalılardan oldukça büyük topluluk gelmiştir. Kente de kendi topluluklarının ismini vermişlerdir.
*İstanbul: Şehri MÖ 658 de Megara kralı olan Byzas kurmuştur. Bu nedenle şehre Bizantion ismi verilmiş. Bizans döneminde Konstantin bu şehir için söylenmiştir. Araplar bu şehre Kostantiniye, Romalılar ise Konstantinopolis demişlerdir. Bu isim uzun görülmüş ve stin-polis olarak kısaltılmıştır. İstanbul bu ifadeden türemiştir. Türkler burayı fethedince İslambol ismi kullanılmış sonra İstanbul olarak değiştirilmiştir.
*İzmir: Kentin ilk adı “Smyrna”dır. İzmir sözcüğü smyrnanın halk arasındaki kullanış şeklini ifade eder. Homeros destanlarında Smyra ismi Kıbrıs Kralı Kinyrasın kızı Smyradan gelir. Bazı kaynaklara göre de şehri Hititler değil Amazonlar kurmuştur.
*Kahramanmaraş: İlk ismi Markasidir. Halk dilinde Maraş olarak değişim göstermiştir.
*Karabük: Bu şehre ismini Cumhuriyet döneminde 13 haneli olan Karabük Mahallesinin ismi verilmiştir.
*Kırıkkale: Bu kentin ismi Osmanlı arşivlerine göre Kırıkkal şeklindedir. Bizansın kale komutanı, akıncıların kaleye doğru hücum ettiğini öğrenir ve eğer mağlup gelinirse barut dolu fıçıların havaya uçurulmasını emreder. Bizans kale komutanı mağlup olur ve barut fıçıları her yeri yerle bir eder.
*Kırklareli: Bu isim, bu bölgeyi Türklere katan 40 savaşçıdan gelir. Bu savaşçılar deliler veya akıncılar olarak bilinirler ve bölgeyi fethederken öleceklerini bildikleri halde kaleyi ele geçirdikten sonra can vermişlerdir.
*Kırşehir: Tam kesin bir bilgi olmamakla birlikte şehrin isminin Kır ve şehir isimlerinden geldiğine inanılır.
*Kilis: Bu şehrin ismi Osmanlı kaynaklarında Kilis kalesi olarak geçmektedir. Bu kelimenin okunuşu aslında Kiristir. Fonetik açıdan Kilis kelimesine benzerlik gösterir. Bazı kaynaklarda Kiris kelimesinin efendi anlamına geldiği söylenir. İnanışa göre bölgeye 8. Yy da Türkmenler gelmiş ve Kirise Kilis diyerek şehrin ismi Kilis kalmıştır.
*Kocaeli: Bu bölgeyi Orhangazi döneminde Akçakoca adında bir komutan fethetmiştir. Bu komutandan dolayı Kocaeli denmiştir.
*Konya: Eski çağda Hıristiyan azizlerinden biri olan St. Paul bu bölgeyi ziyaret etmiş ve bölge önemli dinsel simge hakine gelmiştir. Bu yüzden buraya ikonyum denmiştir. Bu kelime İsa'nın tasviri anlamına gelir. Abbasiler döneminde kelime Kuniye, Türkler alınca da Konya olarak değiştirilmiştir.
*Kütahya: Frigler bu bölgeye Katiation ismini vermiştir. Daha sonra halk şehre Kütahya demeye başlamıştır.
*Malatya: Hititler döneminde Meliddu denen şehir, halk tarafından Malatya olarak değiştirilmiştir.
*Manisa: Kelime Yunanca Magnesyadan gelir. Türkler döneminde Manisa olarak değişmiştir.
*Mardin: Rivayete göre Mardin kelimesi Süryanicede Marde kelimesinden gelir. Romalılar Maride, Araplar ise Mardin demişlerdir.
*Mersin: Bu bölgenin yakınlarında eskiden Mersinli aşireti varmış. Bu aşiret Türkistandan gelerek buraya yerleşmiştir. Şehre ismini bu aşiret vermiştir.
*Muğla: İlk adı Mobolladır. Türkler buraya Muğla demiştir.
*Muş: Rivayete göre Süryanicedeki Muşadan gelir. Muşa bu dilde suyu bol demektir. Diğer rivayete göre ise şehrin kurucusu olan Muşetten Muş ismi gelir.
*Nevşehir: Burası 18. Yüzyıla kadar köydü ve adı da Muşkaraydı. Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve yeni şehir anlamında olan Nevşehir ismini buraya verdi.
*Niğde: İlk çağ döneminde bölgede Nagdoslular yaşamıştır ve şehre isimlerini vermişlerdir.
*Ordu: İlk adı Kotyoradır. Halk tarafından isim değişikliğe uğramıştır.
*Osmaniye: Bu isim Arapça Otmandan gelmektedir.
*Rize: Bu ismin, Kafkas bir kelime olduğu düşünülmektedir.
*Sakarya: Bu şehir ismini Sakarya nehrinden almıştır.
*Samsun: Şehrin eski adı Amisostur. Halk tarafından Samsun olarak değiştirilmiştir.
*Siirt: Bu ismin Keldani aslından geldiği ve anlamının da şehir olduğu rivayet edilmektedir.
*Sinop: Bu isim, Yunan mitolojisinde bir tanrıça olan Sinoppeden gelmektedir.
*Sivas: Rivayete göre şehrin ilk ismi Sebastedir. Sebaste ismi ise, Pontus Kralının eşi olan Pitodoris tarafından verilmiştir. Bir diğer görüşe ise, Sivas ismi Sipastan gelmektedir. Sipas ise, üç göze anlamına gelir. Şehir ilk kurulduğunda şehirde üç su gözesi bulunduğu ama insanların kötü davranışlarından dolayı bu gözelerin kuruduğu söylenmektedir.
*Şanlıurfa: Şehrin eski adı Orhai ya da Orhoe’dir. Bu isim sonra Araplar tarafından Rye çevrilmiştir. Diğer söylenti ise, R Kürtçeden gelir ve bu dilde güneş demektir.
*Şırnak: İslam kaynaklarına göre Nuhun gemisi bu bölgedeki Cudi dağına oturmuştur. Şehir ise Şehr-i Nuh adıyla kurulmuştur. İl olarak Şerneh denilmiştir.
*Tekirdağ: Bu isim, kıyı boyunca uzanmakta olan Tekirdağlarından gelmiştir.
*Tokat: Eski ismi Komana Pontikadır. Halk arasında isim değişmiş ve Tokat olmuştur.
*Trabzon: Bu isim dört köşe anlamındaki Trapezustan gelmiştir.
*Tunceli: Bazı maden kaynaklarından dolayı Tunceli denmiştir. Anlamı ise, tunç ülkesi demektir.
*Uşak: Çocuk veya genç olarak halk dilinde söylenir. Aşık kelimesinden de geldiği söylenir.
*Van: Şehri Asur kraliçesi olan Semaramis kurmuştur. Bu nedenle şehre Şahmirankent denmiştir. Daha sonra ise bu şehre gelerek burayı bayındır hale getiren Van adındaki validen şehir ismini almıştır.
*Yalova: Bu şehrin isminin nereden geldiğiyle alakalı çok sayıda görüş vardır. Fakat bir görüş diğerlerinden ön plana çıkmaktadır. Buranın eski adı Yalakabad’dır. Daha sonra burası Yali ovası olarak anılmıştır. Yali, Türkçeye Rumcadan yalı olarak geçmiş ve ova kelimesiyle birleştiği sanılır.
*Yozgat: Yozgat kelimesi, otlak kent ya da sürü anlamlarına gelir. Yozkent, sürüleri bol olan şehir anlamına gelir. Daha sonra bu isim Yozgat olarak değişmiştir. Söylentiler bu şekildedir.
GezdimGördümYaptım: Türkiye’deki Şehir İsimleri Nereden Gelmektedir?
 

bazı çok eski şehirlerin adı bizanslılara eski anadolu medeniyetlerinden geçmiş, (frig, hitit) (ankara frigce ankas)
o dönemlerde anadoluda nüfus çok az , roma bizans dönemlerinde kurdukları şehirlerin adları rumcadan kalma. bazı şehirleri de oğuzlar kurmuştur ama bunların sayısı çok değil. doğuda tek tük ermenice , ve ortadoğu dillerinden geçme adlar da var. ağrı-ararat , hakkarinin - çölemerik gibi .

istanbulun osmanlı dönemi ve cumhuriyetin ilk yıllarına kadarki adı konstantiniyyedir. 1930 posta kanunu çıkınca adı istanbul oldu.
 
Son düzenleme:

Gezenbilir bilgi kaynağını daha iyi bir dizin haline getirebilmek için birkaç rica;
- Arandığında bilgiye kolay ulaşabilmek için farklı bir çok konuyu tek bir başlık altında tartışmak yerine veya konu başlığıyla alakalı olmayan sorularınızla ilgili yeni konu başlıkları açınız.
- Yeni bir konu açarken başlığın konu içeriğiyle ilgili açık ve net bilgi vermesine dikkat ediniz. "Acil Yardım", "Lütfen Bakar mısınız" gibi konu içeriğiyle ilgili bilgi vermeyen başlıklar geç cevap almanıza neden olacağı gibi bilgiye ulaşmayı da zorlaştıracaktır.
- Sorularınızı ve cevaplarınızı, kısaca bildiklerinizi özel mesajla değil tüm forumla paylaşınız. Bildiklerinizi özel mesajla paylaşmak forum genelinde paylaşımda bulunan diğer üyelere haksızlık olduğu gibi forum kültürünün kolektif yapısına da aykırıdır.
- Sadece video veya blog bağlantısı verilerek açılan konuların can sıkıcı olduğunu ve üyeler tarafından hoş karşılanmadığını belirtelim. Lütfen paylaştığınız video veya blogun bağlantısının altına kısa da olsa konu başlığıyla alakalı bilgiler veriniz.

Hep birlikte keyifli forumlar dileriz.


GEZENBİLİR TV

GEZENBİLİR'İ TAKİP EDİN

Forum istatistikleri

Konular
103,383
Mesajlar
1,517,440
Kayıtlı Üye Sayımız
172,041
Kaydolan Son Üyemiz
İsmail.s

Çevrimiçi üyeler

SON KONULAR



Geri
Üst