İçelin doğusunda yer alan Tarsus, ilin en büyük ilçesidir.Doğuda Pozantı ve Karaisalı (Adana), Batı da Mersin, Ulukışla (Niğde), Ereğli (Konya) ilçeleri, güneyde Akdeniz ile çevrilidir.
ÜLKE VE BÖLGESİNDEKİ YERİ
İdari Bölünüş ve Coğrafi Yapısı
Tarsus, ülke güneyinde, Akdeniz bölgesi'nde, içel iline bağlı bir ilçe merkezidir.İçel ili, Akdeniz bölgesi'inin, Çukurova bölümünün batısında yer alır.32,56 ve 35 derece 11 derece doğu boylamları ile 37 derece 01 derece kuzey enlemleri arasın da bulunan il doğu Akdeniz havzası'nın büyük bir bölümünü kaplar.15.803 km2' lik yüzölçümüyle Türkiye topraklarının %2 sini kaplayan il, doğudan Adana, kuzey doğudan Niğde, kuzey ve kuzeybatıdan Konya, batıdan Antalya ile çevrelenmiş durumdadır.
Güneyden Akdeniz ile kuşatılmış bulunan il, kuzeyden Batı ve Orta Toros dağları'nın yüksek plato ve zirveleriylei Anadolu'nun iç kesimlerinden ayrılmaktadır. 1990 yılı nüfusu 1.266.995 kişi olan ilin merkez ilçe dahil; anamur, Aydıncık, Bozyazı, Çamlıyayla, Erdemli, Gülnar, Mut, Silifke ve Tarsus olmak üzere ilçe sayısı 9' dur.
Tarsus merkez ilçeden sonra ilde nüfusça en kalabalık ilçe durumundadır. Nüfus yoğunluğu olarak km2' ye il genelinde 80 kişi düşerken, bu merkez ilçede 309 kişi, Tarsus' ta 144 kişi yi bulmaktadır.
Tarsus; ilin doğusunda konumlanırken, batısında merkez ilçe kuzeybatısında Çamlıyayla ilçesi, doğusunda Adana ili, kuzeyinde Niğde ili ile çevrilidir.
TARİHİ GELİŞİM
Tarsus' ta 1934 yılları arasında Gözlü Kule Höyüğünde yapılan kazılar bu yörede ilk yerleşmenin Neolitik dönemle başladığı ve Orta Tunç çağa değin kesintisiz sürdüğünü ortaya koymuştur. Kent önceleri Toros adıyla anılmış sonradan bu ad latince de Tarsus olmuş ve zamanımıza kadar da gelmiştir. Tarsus'u ilk kez kimin kurduğu konusunda çeşitli söylenceler vardır. Bunlar' ın en yaygın olanı, kentin Asur Hükümdarı Sardanapal'ın kurduğudur. Yöreye I.Ö. VII-VII.yy' da geldikleri sanılan Yunanlıların burada bir yer yerleşmeyle karşılaştıkları kesindir.
Bir süre Asur egemenliği altında kalan yöre daha sonra prenslerin, iskendirin eline geçti. İskender' den sonra Tarsus, tüm Kilikya ile birlikte Selökinder' in payına düştü. I.Ö. 246'da Mısır yönetimine geçtiyse de bir süre sonra geri alındı. I.Ö. 66 da Kilikya bir Roma vilayeti oluncai, Tarsus' ta bunun merkezi durumuna getirildi. Tarsus' a tarihi bir önem kazandıran Cydunus(TarsusÇayı) o dönemlerde kentin içinden geçmekteydi. Kleopatra ve Romalı komutan Marcus Antonius, Tarsus' a bu ırmak yoluyla gelmişlerdir.
Tarsus Hıristiyanlığın kurucularından Aziz Paul us'un doğduğu kent olarak da önem taşır. Ayrıca ünlü coğrafyacı Strabon I.Ö.I. yy da Tarsus' ta dil bilginlerii filazof ve yazarların yaşadığı yazar. Tarsus' un tarihi, müslümanlığın ortaya çıkışından kısa süre sonra, haraketli bir aşamaya girdi. 637 de Arap üstünlüğünü kabul eden Tarsus bu dönemde Bizans sınırındaki öbür kentlere birlikte onarıldı.
Bu kentlere sonradan avasim (uç kentleri) adı verildi. Emeviler ve Abbasiler döneminde, Tarsus bizanslılara Araplar arasında sürekli el değiştirdi. 965' te bizanslılara geçen Tarsus bu dönemde Antakya Prensliğine bağlandı. Bir süre sonra yeniden Bizans' ın, 1133'te Ermeni Prenslerinden Leon' un eline geçti. 1137' de Bizans imparatoru Yoannes Komneos, Tarsus' u geri geri aldıysa da, 1172 - 1173' te yöre yeniden Ermeni egemenliğine girdi.
Tarsus, XIII.yy ' dan sonra Memlukler' in ve zaman zaman da Ramazanoğulları ile Dulkadiroğulları beyliklerinin yönetimine geçti. 1516 da ise, Yavuz Sultan Selim' ce osmanlı topraklarına katıldı.
Tarsus 1571 de Kıbrıs Eyaletine bağlı bir sancak merkezi olduysa da, bir süre sonra Adana eyaleti sınırlarına alındı. 1832 de Osmanlı güçlerini yenen mısırlı İbrahim paşa, Adana ve çevresini ele geçirdi. 1839 da yeniden Osmanlı topraklarına katılan Tarsus, 1867 de Halep vilayeti Adana sancağının 1877 de ise Adana vilayeti Adana sancağının bir kazası oldu.
Şemsettin Sami Tarsus'a İlişkin Şunları Yazmaktadır : Adana vilayetine bağlı Mersin Livasının bir kazasıdır. Kentin, 31 camisi, 19 medresesi 2 tekkesi, çeşitli dinsel topluluklara bağlı 5 kilisesi, 1 bedesteni, 10 hani, 2 hamamı 24 okulu, 7 değirmeni ve 6 pamuk fabrikası vardır. Tarsus, Namrun ve Gölek nahiyeleriyle 180 köyden oluşur. Tüm nüfusu 41606' dir. Kentteki 4000 - 5000 Rum ve Ermeni dışında tüm nüfus İslam' dır.
Ali Cevad ise Tarsus' u Şöyle Anlatır : Kazanın Kusdemir, Kosun, Canip sehir, Namrun, Ulaş, Gülek ve Tekeler aslı 7 nahiyesi ve 161 köyü vardır. Kazanın tüm nüfusu 40410 dur. Mersin 1888' de Adana' ya bağlı bir sancak olunca Tarsus' ta bunun tek kazası olarak yönetsel durumunu korudu. I. Dünya Savaşı sonrasında Fransız işgaline uğrayan Tarsus da buna bağlı bir ilçe merkez durumuna geldi. Tarsus Müslümanlar içinde mukaddes bir şehirdir.
Tarsus' ta bir çok kutsal abideler vardır. Danyal Peygamber Tarsus' ta gömülüdür. Makam Caminde Türbesi vardır. Hazreti Şit, Lokman Hekim Bilal - i Habeşi' nin Mezarları Tarsus' tadır. Harun Reşit' in kardeşi Memun' un valiliği sırasında Tarsus çayında boğulmasından sonra Nur Camiindeki mezara defin edilmiştir.
Bütün bu efsane ve Tarsus' un geçmişi ne ait bilgilerin ilmi bir şekilde derlenip ortaya çıkarılması Arkeolog ve tarihçelere düşen bir görev olmaktadır.
JEOLOJİK DURUM
Tarsus aşağıda gösterilen Jeolojik zamanlara ait formasyonlar dan teşekkül etmiştir.
a) Kuaterner - Dördüncü zamanlara ait kalker tüflerinden (Traverten) meydana gelen bu oluşmalar kolaim karbonat ihtiva eden yer a ltı sularının satha kadar çıkarak teressüb etmesiyle diajenik bir tarzda teşekkül etmiştir.Söz konusu teşekkülat İçel iline bağlı erdemli kasabasından başlar: Adana ilinin kuzeyinde kurttepe mevkiine kadar bir şerit halinde uzanır.Bu teşekküle genellikle kalış adı verilmektedir.Sarımsı, gri ve beyaz renkte olan bu kalker tüfü (traverten) yapı temelli zemini bakımından sağlam ve en uygun alandır.
b) Alüvyonlardan meydana gelen sahalar genellikle berdan çayının bıraktığı çökeklerdir.Bu teşekküller kil, kum, çakıl karışımından ibaret olup ovaya doğru inildikçe alüvyonların kalınlıkları artmaktadır.Orta sıklıkta bir yapıya sahip bulunan alüvyonlar, yapı temeli zemini bakımından uygun mütelea olunurlar.
c) Alüvyon üzerinde eski moloz örtüşü sahalar alüvyonlardan ibaret olup, Bu sahalar üzerin de eski bir moloz dolgusu bulunmaktadır.Tarsus eski bir belde olduğundan evvelce burayayerleşmiş olan milletlere ait kalıntı ve anıtlara rastlanmaktır. Bu sahalar yapı temeli zemini bakımından uygundur. Ayrıca söz konusu sahalar üzerinde moloz dolgusu bulunduğundan yapı temellerinin sağlam zemine oturtulması gerekmektedir.
DEPREM DURUMU
Etüt alanı sismik bakımından 3. dereceye alınmıştır. Zira adananın doğusunda, kadirli misis üzerinden geçen Kuzey - Güney istikametinde uzanan aktif fay hattının tesir sahası içerisinde kalmaktadır. Tarsus ta yapılacak yapıların deprem tönetmeliği esaslarına göre uyulması gerekmektedir.
İklimi
İçel il alanı itibariyle iklim yörelere göre farklılık göstermektedir. İlin kıyı kesimlerinde(ki buna Tarsus dahil) Akdeniz iklimi, iç kesimlerinde ise karasal iklim hakimdir.
Tarsus'un iklimi tipik akdeniz iklimi olup yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü meteroloji istasyonu verilerine görebölge ye düşen 46 yıllık yağış ortalaması 616.7 mm'dir.
Ortalama yıllık yağış miktarınınyaklaşık %78 i Kasım ile Mart ayları arasın da % 22'si Nisan - Ekim ayları arasında meydana gelmektedir. Söz konusu meteroloji istasyonu verilerine göre elde edilen ortalama yağış değeri Tablolarda verilmiştir.
Devlet Meteroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ) den Adana ve Mersin için saptanan standart zamanlardaki maksimum şiddetli yağışlara ait tekerrür analiz hesapları incelenmiş Tarsus için Mersin değerinin kullanılması uygun bulunmuştur.
Devlet Meterolojisi işleri Genel Müdürlüğü'n den Tarsus için tahmin edilen aylık ortalama en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri tablolarda gösterilmiştir.
Mersin iline bağlı 9 ilçeden Tarsus ilçesi 348205 nüfus ile en fazla nüfusa sahip ilçedir.
Kleopatra Kapısı
Antik Çağın büyük metropolleri arasında yer alan şehrin surlarından Dağ kapısı,ve Adana Kapısından başka geriye kalan tek kalıntıdır.Günümüzde birkaç kez onarım geçiren bu tek girişli kapı,büyük ihtimalle daha eski bir kapının üzerine Bizans döneminin başlarında inşa edilmiş olmalıdır.Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Tarsus'u anlatırken bu kapıdan “İskele Kapısı” adıyla söz etmektedir. Kapının yapımında Horasan harcı kullanılmıştır.Kapının kenarı at nalı şeklinde ve yerden yüksekliği 6.17 m,derinliği ise 6.18 metredir.Tarsus'un 18.yüzyıl sonralarına kadar oldukça sağlam kalan üç kapılı surları,1835 yılında Mısırlı İbrahim paşa tarafından yıktırılmış ve sadece iki ayak üzerinde tek kemerli deniz kapısı kalmıştır. Mısır'ın ünlü Kraliçesi Kleopatra'nın sevgilisi Romalı Antonyus ile Tarsus'ta buluşmak üzere geldiklerinde,o zamanın Limanı olan Gözlü Kule'de büyük bir törenle karşılanmışlar ve Deniz Kapısından Şehre geldiği söylenir.Bu sebeple Deniz kapısına Kleopatra Kapısı'da denilmektedir.
Donuktaş
Horasan harcı ile yapılmış olan anıt, bir mabet hissini vermektedir. Araştırmacı Langlos ise buranın Asur kralı "Sardonapol"a ait mezar olduğunu kaydet mektedir.Ancak Tarsus'ta ki en eski anıt diye bilinen Donuktaş 'ın kim tarafından ve ne olarak yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Donuktaş ilçenin güney doğusun da Tekke mahallesinde bulunmaktadır.
Gözlü Kule
Eski bir höyük olan bu yerden bir çok devirlere ait eserler çıkarılmıştır. 1934 - 1949 yıllarında Miss Hety Goldman tarafından yapılan ilmi araştırmalardaburanın Kalkotilik, Hitit, Helenistlik, Roma ve İslam medeniyetlerine sahne olduğu anlaşılmıştır.-
Jüstinyen Köprüsü
Roma imparatoru Jüstinyen tarafından yaptıe arılan bu köprü baş köprüsü diye anılmaktadır.
Eshab-ı kehf Mağarası (Yedi Uyurlar)
Eshâb-ı Kehf
Dünya'nın birçok yerinde makamı bulunan “yedi uyurlar” inanışının merkezi Tarsus'taki Eshâb-ı Kehf Mağarasıdır. Eshâb-ı Kehf, mağara arkadaşları manasına gelmektedir. Tarsus eşrafından yedi imanlı genç ve bir köpeğin birlikte sığındığı bu mağara devrin putperest kralının zulmüne karşı direnişin timsali olmuştur. Kur'an-ı Kerim'in Kehf suresinde geçen kıssaya göre Yemliha, Debernuş, Kafeştatayyuş, Makselina, Mernuş, Mislina, Şazenuş ve köpekleri Kıtmir bu mağarada 309 yıl uyumuşlardır. Uyandıkları vakit Yemliha'nın ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla Tarsus'a gönderilmesi neticesinde hadise ortaya çıkmıştır.Mağara, Tarsus'un kuzeybatısında 14 km mesafede, Dedeler Köyü yakınında bulunmaktadır.Hıristiyanlarca da kutsal kabul edilen mağaraya 15-20 basamaklı merdiven ile inilip çıkılmaktadır. Ayrıca yöremizde anlatılan bir efsaneye göre Karacoğlan, Eshâb-ı Kehf mağarasına girmiş, bir daha çıkmamıştır.Bu itibarla Karacoğlan'ın gerçek mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.
Eshab-ı Kehf Mağara Girişi
Altından Geçme
Bir Roma Hamamının toprak üstünde kalan bir kısmıdır. Eski cami yanında bulunan bu harabe nin kemer kısmı geçit olarak kullanıldığından, halk dilinde "Al-tından Geçme" diye anılmaktadır.
Saint Paulus kuyusu
Tarsus' ta doğmuş olan St Paul'un Hıristiyanlık aleminde önemi büyüktür. St Paul' e ait olduğu söylenen kuyunun şifalı olduğuna inanılmaktadır. Bir çok turistin uğrak yeri olmaktadır.
Şelale İskender Hamamı ve Roma Mezarı
Büyük İskenderin İran ve Hint seferine giderken Tarsus'a uğradığı ve bir müddet burada kaldığı bilinir. Şelale civarında Roma'lılardan kalma bir mabed harabesi ve şelalenin döküldüğü yerde mağara (Nekropol) mevcuttur. Gine Romalılardan kalma su yolları ve kanalizasyon'lara rastlanmaktadır.
Eski Camii
Çarşı başındaki bu camii aslında bir ermeni kilisesi olarak inşa edilmiştir. M.S. 1102 yılında St Paul katedrali olarak inşaa edildiğide söylenmektedir.
Ulu Camii
1579 yılında Ramazan oğulların' dan piri paşa'nın oğlu İbrahim bey tarafından yaptırılmıştır. Camii nin yanındaki tek serafeli minare ise camiden 217 yıl önce inşaa edilmiştir. Camii ' nin doğu kısmına bitişik türbede Hz. Şit, Lokman Hekim, Halife Memun'un mezarları vardır.
Saat Kulesi
Ulu Camii'nin yanında bulunmaktadır.
Kırk Kaşık İmarethanesi : Ulu camii civarında olup,XVI yy' da Ramazanoğlu ibrahim bey tarafından yaptırılmıştır. Uzun yıllar aşevi ve medrese olarak kullanılmıştır.
Eski Hamam
1786 da Ramazanoğullarınca yaptırılmış eski hamam için birde efsane söylenmektedir. Yılanlar Sultanı Şah Meran'ın başı bu hamam'ın halvet odasın da kesilmiş ve kanlar duvara sıçramış, bu gün duvarda görülen kırmızı lekelerin buna işaret ettiği söylenmektedir.
Tarsus Müzesi
1557 de inşa edilmiş olan Kubat Paşa Medresesi uzun süre harab bir durumda iken essaslı onarılmış ve 1970 de müze haline getirilmiştir.
Makam' ı Şerif Camii
Şehir merkezinde bulunan camii 1650 de inşaa edilmiştir.
Melik Tahir Camii (Küçük Minare)
Eskiden kalma içinde iyi durumda kalabilen bu yapıda 1873 te inşaa edilmiştir. Bunların dışında inşaa tarihleri bilinmeyen Yeni Hal Camii, Bilal-i Habeşi mescidi. Demirkapı (Güzeyloğlu) camii, iskiliç Kemal Paşa camii gibi eski dini yapılar hala kullanılmaktadır.
.İ.E 2000 Yılı Genel Nüfus sayımının verilerine göre, Tarsus'ta 45 mahallede 48339 tane hane halkı ve 216 382 kişi yaşamaktadır.
Tarsus'un hane halkı büyüklüğü 4.5 tir. Tarsus'un hane halkı büyüklüğü Mersin İli ortalamasıdır.
Mersin İli genelinde hane halkının %68'i kendi evinde oturmaktadır. Kendi evinde oturan hane halklarının oranı İl Merkezlerinde %59'u İlçe merkezlerinde %64 iken köylerde bu oran %80'e yükselmektedir.
Tarsus İlçe merkezinde okur yazar oranı %87'dir.
Mersin İl itibarıyla ve Tarsus'ta eğitim hizmetleri oldukça gelişmiştir. Kentin ekonomik bakımdan gelişmişliği ve nitelikli iş gücü gereksiniminin yüksek oluşu eğitim hizmetin düzeyini yükselten başlıca etmendir.
Tarsus İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün Web sayfasından alınan bilgilere göre, Tarsus'ta 48 adet merkezi ilköğretim kurumu, 23 adet lise, 5 adet meslek lisesi, 4 adet çok programlı lise bulunmaktadır.
Mersin Ünversitesine bağlı olarak kurulan Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi ve
İletişim Teknojileri Yüksekokulu
Teknik Eğitim Fakültesi Bölümleri
Makine Eğitimi Bölümü
Tasarım ve konstrüksiyon Eğitimi Ana bilim dalı
Otomativ Öğretmenliği Eğitimi Ana bilim dalı
Eğitim Bilimleri Bölümü
Elektrik Eğitimi,Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Bölümü
Bilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Bilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı (İkinci Öğretim)
Elektronik Eğitimi Ana Bilim Dalı
Telekominasyon Eğitimi Ana Bilim Dalı
Kontarol Eğitimi Ana Bilim Dalı
Tarsus'ta 03.07.1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile Mersin Üniversitesine bağlı Meslek Yüksek Okulu İktisadi ve İdari Programlar Bölümü ve Teknik Programlar Bölümü bulunmaktadır.
İktisadi ve İdari programlar Bölümü
Büro Yönetimi ve sekreterlik
Pazarlama
Teknik Programlar Bölümü
Bilgisayar Programcılığı
Moda - Konfeksiyon
Tekstil
ÜLKE VE BÖLGESİNDEKİ YERİ
İdari Bölünüş ve Coğrafi Yapısı
Tarsus, ülke güneyinde, Akdeniz bölgesi'nde, içel iline bağlı bir ilçe merkezidir.İçel ili, Akdeniz bölgesi'inin, Çukurova bölümünün batısında yer alır.32,56 ve 35 derece 11 derece doğu boylamları ile 37 derece 01 derece kuzey enlemleri arasın da bulunan il doğu Akdeniz havzası'nın büyük bir bölümünü kaplar.15.803 km2' lik yüzölçümüyle Türkiye topraklarının %2 sini kaplayan il, doğudan Adana, kuzey doğudan Niğde, kuzey ve kuzeybatıdan Konya, batıdan Antalya ile çevrelenmiş durumdadır.
Güneyden Akdeniz ile kuşatılmış bulunan il, kuzeyden Batı ve Orta Toros dağları'nın yüksek plato ve zirveleriylei Anadolu'nun iç kesimlerinden ayrılmaktadır. 1990 yılı nüfusu 1.266.995 kişi olan ilin merkez ilçe dahil; anamur, Aydıncık, Bozyazı, Çamlıyayla, Erdemli, Gülnar, Mut, Silifke ve Tarsus olmak üzere ilçe sayısı 9' dur.
Tarsus merkez ilçeden sonra ilde nüfusça en kalabalık ilçe durumundadır. Nüfus yoğunluğu olarak km2' ye il genelinde 80 kişi düşerken, bu merkez ilçede 309 kişi, Tarsus' ta 144 kişi yi bulmaktadır.
Tarsus; ilin doğusunda konumlanırken, batısında merkez ilçe kuzeybatısında Çamlıyayla ilçesi, doğusunda Adana ili, kuzeyinde Niğde ili ile çevrilidir.
TARİHİ GELİŞİM
Tarsus' ta 1934 yılları arasında Gözlü Kule Höyüğünde yapılan kazılar bu yörede ilk yerleşmenin Neolitik dönemle başladığı ve Orta Tunç çağa değin kesintisiz sürdüğünü ortaya koymuştur. Kent önceleri Toros adıyla anılmış sonradan bu ad latince de Tarsus olmuş ve zamanımıza kadar da gelmiştir. Tarsus'u ilk kez kimin kurduğu konusunda çeşitli söylenceler vardır. Bunlar' ın en yaygın olanı, kentin Asur Hükümdarı Sardanapal'ın kurduğudur. Yöreye I.Ö. VII-VII.yy' da geldikleri sanılan Yunanlıların burada bir yer yerleşmeyle karşılaştıkları kesindir.
Bir süre Asur egemenliği altında kalan yöre daha sonra prenslerin, iskendirin eline geçti. İskender' den sonra Tarsus, tüm Kilikya ile birlikte Selökinder' in payına düştü. I.Ö. 246'da Mısır yönetimine geçtiyse de bir süre sonra geri alındı. I.Ö. 66 da Kilikya bir Roma vilayeti oluncai, Tarsus' ta bunun merkezi durumuna getirildi. Tarsus' a tarihi bir önem kazandıran Cydunus(TarsusÇayı) o dönemlerde kentin içinden geçmekteydi. Kleopatra ve Romalı komutan Marcus Antonius, Tarsus' a bu ırmak yoluyla gelmişlerdir.
Tarsus Hıristiyanlığın kurucularından Aziz Paul us'un doğduğu kent olarak da önem taşır. Ayrıca ünlü coğrafyacı Strabon I.Ö.I. yy da Tarsus' ta dil bilginlerii filazof ve yazarların yaşadığı yazar. Tarsus' un tarihi, müslümanlığın ortaya çıkışından kısa süre sonra, haraketli bir aşamaya girdi. 637 de Arap üstünlüğünü kabul eden Tarsus bu dönemde Bizans sınırındaki öbür kentlere birlikte onarıldı.
Bu kentlere sonradan avasim (uç kentleri) adı verildi. Emeviler ve Abbasiler döneminde, Tarsus bizanslılara Araplar arasında sürekli el değiştirdi. 965' te bizanslılara geçen Tarsus bu dönemde Antakya Prensliğine bağlandı. Bir süre sonra yeniden Bizans' ın, 1133'te Ermeni Prenslerinden Leon' un eline geçti. 1137' de Bizans imparatoru Yoannes Komneos, Tarsus' u geri geri aldıysa da, 1172 - 1173' te yöre yeniden Ermeni egemenliğine girdi.
Tarsus, XIII.yy ' dan sonra Memlukler' in ve zaman zaman da Ramazanoğulları ile Dulkadiroğulları beyliklerinin yönetimine geçti. 1516 da ise, Yavuz Sultan Selim' ce osmanlı topraklarına katıldı.
Tarsus 1571 de Kıbrıs Eyaletine bağlı bir sancak merkezi olduysa da, bir süre sonra Adana eyaleti sınırlarına alındı. 1832 de Osmanlı güçlerini yenen mısırlı İbrahim paşa, Adana ve çevresini ele geçirdi. 1839 da yeniden Osmanlı topraklarına katılan Tarsus, 1867 de Halep vilayeti Adana sancağının 1877 de ise Adana vilayeti Adana sancağının bir kazası oldu.
Şemsettin Sami Tarsus'a İlişkin Şunları Yazmaktadır : Adana vilayetine bağlı Mersin Livasının bir kazasıdır. Kentin, 31 camisi, 19 medresesi 2 tekkesi, çeşitli dinsel topluluklara bağlı 5 kilisesi, 1 bedesteni, 10 hani, 2 hamamı 24 okulu, 7 değirmeni ve 6 pamuk fabrikası vardır. Tarsus, Namrun ve Gölek nahiyeleriyle 180 köyden oluşur. Tüm nüfusu 41606' dir. Kentteki 4000 - 5000 Rum ve Ermeni dışında tüm nüfus İslam' dır.
Ali Cevad ise Tarsus' u Şöyle Anlatır : Kazanın Kusdemir, Kosun, Canip sehir, Namrun, Ulaş, Gülek ve Tekeler aslı 7 nahiyesi ve 161 köyü vardır. Kazanın tüm nüfusu 40410 dur. Mersin 1888' de Adana' ya bağlı bir sancak olunca Tarsus' ta bunun tek kazası olarak yönetsel durumunu korudu. I. Dünya Savaşı sonrasında Fransız işgaline uğrayan Tarsus da buna bağlı bir ilçe merkez durumuna geldi. Tarsus Müslümanlar içinde mukaddes bir şehirdir.
Tarsus' ta bir çok kutsal abideler vardır. Danyal Peygamber Tarsus' ta gömülüdür. Makam Caminde Türbesi vardır. Hazreti Şit, Lokman Hekim Bilal - i Habeşi' nin Mezarları Tarsus' tadır. Harun Reşit' in kardeşi Memun' un valiliği sırasında Tarsus çayında boğulmasından sonra Nur Camiindeki mezara defin edilmiştir.
Bütün bu efsane ve Tarsus' un geçmişi ne ait bilgilerin ilmi bir şekilde derlenip ortaya çıkarılması Arkeolog ve tarihçelere düşen bir görev olmaktadır.
JEOLOJİK DURUM
Tarsus aşağıda gösterilen Jeolojik zamanlara ait formasyonlar dan teşekkül etmiştir.
a) Kuaterner - Dördüncü zamanlara ait kalker tüflerinden (Traverten) meydana gelen bu oluşmalar kolaim karbonat ihtiva eden yer a ltı sularının satha kadar çıkarak teressüb etmesiyle diajenik bir tarzda teşekkül etmiştir.Söz konusu teşekkülat İçel iline bağlı erdemli kasabasından başlar: Adana ilinin kuzeyinde kurttepe mevkiine kadar bir şerit halinde uzanır.Bu teşekküle genellikle kalış adı verilmektedir.Sarımsı, gri ve beyaz renkte olan bu kalker tüfü (traverten) yapı temelli zemini bakımından sağlam ve en uygun alandır.
b) Alüvyonlardan meydana gelen sahalar genellikle berdan çayının bıraktığı çökeklerdir.Bu teşekküller kil, kum, çakıl karışımından ibaret olup ovaya doğru inildikçe alüvyonların kalınlıkları artmaktadır.Orta sıklıkta bir yapıya sahip bulunan alüvyonlar, yapı temeli zemini bakımından uygun mütelea olunurlar.
c) Alüvyon üzerinde eski moloz örtüşü sahalar alüvyonlardan ibaret olup, Bu sahalar üzerin de eski bir moloz dolgusu bulunmaktadır.Tarsus eski bir belde olduğundan evvelce burayayerleşmiş olan milletlere ait kalıntı ve anıtlara rastlanmaktır. Bu sahalar yapı temeli zemini bakımından uygundur. Ayrıca söz konusu sahalar üzerinde moloz dolgusu bulunduğundan yapı temellerinin sağlam zemine oturtulması gerekmektedir.
DEPREM DURUMU
Etüt alanı sismik bakımından 3. dereceye alınmıştır. Zira adananın doğusunda, kadirli misis üzerinden geçen Kuzey - Güney istikametinde uzanan aktif fay hattının tesir sahası içerisinde kalmaktadır. Tarsus ta yapılacak yapıların deprem tönetmeliği esaslarına göre uyulması gerekmektedir.
İklimi
İçel il alanı itibariyle iklim yörelere göre farklılık göstermektedir. İlin kıyı kesimlerinde(ki buna Tarsus dahil) Akdeniz iklimi, iç kesimlerinde ise karasal iklim hakimdir.
Tarsus'un iklimi tipik akdeniz iklimi olup yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlıdır.Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü meteroloji istasyonu verilerine görebölge ye düşen 46 yıllık yağış ortalaması 616.7 mm'dir.
Ortalama yıllık yağış miktarınınyaklaşık %78 i Kasım ile Mart ayları arasın da % 22'si Nisan - Ekim ayları arasında meydana gelmektedir. Söz konusu meteroloji istasyonu verilerine göre elde edilen ortalama yağış değeri Tablolarda verilmiştir.
Devlet Meteroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ) den Adana ve Mersin için saptanan standart zamanlardaki maksimum şiddetli yağışlara ait tekerrür analiz hesapları incelenmiş Tarsus için Mersin değerinin kullanılması uygun bulunmuştur.
Devlet Meterolojisi işleri Genel Müdürlüğü'n den Tarsus için tahmin edilen aylık ortalama en yüksek ve en düşük sıcaklık değerleri tablolarda gösterilmiştir.
Mersin iline bağlı 9 ilçeden Tarsus ilçesi 348205 nüfus ile en fazla nüfusa sahip ilçedir.
Kleopatra Kapısı
Antik Çağın büyük metropolleri arasında yer alan şehrin surlarından Dağ kapısı,ve Adana Kapısından başka geriye kalan tek kalıntıdır.Günümüzde birkaç kez onarım geçiren bu tek girişli kapı,büyük ihtimalle daha eski bir kapının üzerine Bizans döneminin başlarında inşa edilmiş olmalıdır.Evliya Çelebi Seyahatnamesinde Tarsus'u anlatırken bu kapıdan “İskele Kapısı” adıyla söz etmektedir. Kapının yapımında Horasan harcı kullanılmıştır.Kapının kenarı at nalı şeklinde ve yerden yüksekliği 6.17 m,derinliği ise 6.18 metredir.Tarsus'un 18.yüzyıl sonralarına kadar oldukça sağlam kalan üç kapılı surları,1835 yılında Mısırlı İbrahim paşa tarafından yıktırılmış ve sadece iki ayak üzerinde tek kemerli deniz kapısı kalmıştır. Mısır'ın ünlü Kraliçesi Kleopatra'nın sevgilisi Romalı Antonyus ile Tarsus'ta buluşmak üzere geldiklerinde,o zamanın Limanı olan Gözlü Kule'de büyük bir törenle karşılanmışlar ve Deniz Kapısından Şehre geldiği söylenir.Bu sebeple Deniz kapısına Kleopatra Kapısı'da denilmektedir.
Donuktaş
Horasan harcı ile yapılmış olan anıt, bir mabet hissini vermektedir. Araştırmacı Langlos ise buranın Asur kralı "Sardonapol"a ait mezar olduğunu kaydet mektedir.Ancak Tarsus'ta ki en eski anıt diye bilinen Donuktaş 'ın kim tarafından ve ne olarak yapıldığı kesin olarak bilinmemektedir. Donuktaş ilçenin güney doğusun da Tekke mahallesinde bulunmaktadır.
Gözlü Kule
Eski bir höyük olan bu yerden bir çok devirlere ait eserler çıkarılmıştır. 1934 - 1949 yıllarında Miss Hety Goldman tarafından yapılan ilmi araştırmalardaburanın Kalkotilik, Hitit, Helenistlik, Roma ve İslam medeniyetlerine sahne olduğu anlaşılmıştır.-
Jüstinyen Köprüsü
Roma imparatoru Jüstinyen tarafından yaptıe arılan bu köprü baş köprüsü diye anılmaktadır.
Eshab-ı kehf Mağarası (Yedi Uyurlar)
Eshâb-ı Kehf
Dünya'nın birçok yerinde makamı bulunan “yedi uyurlar” inanışının merkezi Tarsus'taki Eshâb-ı Kehf Mağarasıdır. Eshâb-ı Kehf, mağara arkadaşları manasına gelmektedir. Tarsus eşrafından yedi imanlı genç ve bir köpeğin birlikte sığındığı bu mağara devrin putperest kralının zulmüne karşı direnişin timsali olmuştur. Kur'an-ı Kerim'in Kehf suresinde geçen kıssaya göre Yemliha, Debernuş, Kafeştatayyuş, Makselina, Mernuş, Mislina, Şazenuş ve köpekleri Kıtmir bu mağarada 309 yıl uyumuşlardır. Uyandıkları vakit Yemliha'nın ihtiyaçlarını karşılamak maksadıyla Tarsus'a gönderilmesi neticesinde hadise ortaya çıkmıştır.Mağara, Tarsus'un kuzeybatısında 14 km mesafede, Dedeler Köyü yakınında bulunmaktadır.Hıristiyanlarca da kutsal kabul edilen mağaraya 15-20 basamaklı merdiven ile inilip çıkılmaktadır. Ayrıca yöremizde anlatılan bir efsaneye göre Karacoğlan, Eshâb-ı Kehf mağarasına girmiş, bir daha çıkmamıştır.Bu itibarla Karacoğlan'ın gerçek mezarının nerede olduğu bilinmemektedir.
Eshab-ı Kehf Mağara Girişi
Altından Geçme
Bir Roma Hamamının toprak üstünde kalan bir kısmıdır. Eski cami yanında bulunan bu harabe nin kemer kısmı geçit olarak kullanıldığından, halk dilinde "Al-tından Geçme" diye anılmaktadır.
Saint Paulus kuyusu
Tarsus' ta doğmuş olan St Paul'un Hıristiyanlık aleminde önemi büyüktür. St Paul' e ait olduğu söylenen kuyunun şifalı olduğuna inanılmaktadır. Bir çok turistin uğrak yeri olmaktadır.
Şelale İskender Hamamı ve Roma Mezarı
Büyük İskenderin İran ve Hint seferine giderken Tarsus'a uğradığı ve bir müddet burada kaldığı bilinir. Şelale civarında Roma'lılardan kalma bir mabed harabesi ve şelalenin döküldüğü yerde mağara (Nekropol) mevcuttur. Gine Romalılardan kalma su yolları ve kanalizasyon'lara rastlanmaktadır.
Eski Camii
Çarşı başındaki bu camii aslında bir ermeni kilisesi olarak inşa edilmiştir. M.S. 1102 yılında St Paul katedrali olarak inşaa edildiğide söylenmektedir.
Ulu Camii
1579 yılında Ramazan oğulların' dan piri paşa'nın oğlu İbrahim bey tarafından yaptırılmıştır. Camii nin yanındaki tek serafeli minare ise camiden 217 yıl önce inşaa edilmiştir. Camii ' nin doğu kısmına bitişik türbede Hz. Şit, Lokman Hekim, Halife Memun'un mezarları vardır.
Saat Kulesi
Ulu Camii'nin yanında bulunmaktadır.
Kırk Kaşık İmarethanesi : Ulu camii civarında olup,XVI yy' da Ramazanoğlu ibrahim bey tarafından yaptırılmıştır. Uzun yıllar aşevi ve medrese olarak kullanılmıştır.
Eski Hamam
1786 da Ramazanoğullarınca yaptırılmış eski hamam için birde efsane söylenmektedir. Yılanlar Sultanı Şah Meran'ın başı bu hamam'ın halvet odasın da kesilmiş ve kanlar duvara sıçramış, bu gün duvarda görülen kırmızı lekelerin buna işaret ettiği söylenmektedir.
Tarsus Müzesi
1557 de inşa edilmiş olan Kubat Paşa Medresesi uzun süre harab bir durumda iken essaslı onarılmış ve 1970 de müze haline getirilmiştir.
Makam' ı Şerif Camii
Şehir merkezinde bulunan camii 1650 de inşaa edilmiştir.
Melik Tahir Camii (Küçük Minare)
Eskiden kalma içinde iyi durumda kalabilen bu yapıda 1873 te inşaa edilmiştir. Bunların dışında inşaa tarihleri bilinmeyen Yeni Hal Camii, Bilal-i Habeşi mescidi. Demirkapı (Güzeyloğlu) camii, iskiliç Kemal Paşa camii gibi eski dini yapılar hala kullanılmaktadır.
.İ.E 2000 Yılı Genel Nüfus sayımının verilerine göre, Tarsus'ta 45 mahallede 48339 tane hane halkı ve 216 382 kişi yaşamaktadır.
Tarsus'un hane halkı büyüklüğü 4.5 tir. Tarsus'un hane halkı büyüklüğü Mersin İli ortalamasıdır.
Mersin İli genelinde hane halkının %68'i kendi evinde oturmaktadır. Kendi evinde oturan hane halklarının oranı İl Merkezlerinde %59'u İlçe merkezlerinde %64 iken köylerde bu oran %80'e yükselmektedir.
Tarsus İlçe merkezinde okur yazar oranı %87'dir.
Mersin İl itibarıyla ve Tarsus'ta eğitim hizmetleri oldukça gelişmiştir. Kentin ekonomik bakımdan gelişmişliği ve nitelikli iş gücü gereksiniminin yüksek oluşu eğitim hizmetin düzeyini yükselten başlıca etmendir.
Tarsus İlçe Milli Eğitim Müdürlüğünün Web sayfasından alınan bilgilere göre, Tarsus'ta 48 adet merkezi ilköğretim kurumu, 23 adet lise, 5 adet meslek lisesi, 4 adet çok programlı lise bulunmaktadır.
Mersin Ünversitesine bağlı olarak kurulan Tarsus Teknik Eğitim Fakültesi ve
İletişim Teknojileri Yüksekokulu
Teknik Eğitim Fakültesi Bölümleri
Makine Eğitimi Bölümü
Tasarım ve konstrüksiyon Eğitimi Ana bilim dalı
Otomativ Öğretmenliği Eğitimi Ana bilim dalı
Eğitim Bilimleri Bölümü
Elektrik Eğitimi,Elektronik ve Bilgisayar Eğitimi Bölümü
Bilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Bilgisayar Eğitimi Ana Bilim Dalı (İkinci Öğretim)
Elektronik Eğitimi Ana Bilim Dalı
Telekominasyon Eğitimi Ana Bilim Dalı
Kontarol Eğitimi Ana Bilim Dalı
Tarsus'ta 03.07.1992 tarih ve 3837 sayılı kanun ile Mersin Üniversitesine bağlı Meslek Yüksek Okulu İktisadi ve İdari Programlar Bölümü ve Teknik Programlar Bölümü bulunmaktadır.
İktisadi ve İdari programlar Bölümü
Büro Yönetimi ve sekreterlik
Pazarlama
Teknik Programlar Bölümü
Bilgisayar Programcılığı
Moda - Konfeksiyon
Tekstil
