İl Adları Nasıl Oluştu? Anlamları...

  • Konuyu Başlatan: Konuyu başlatan MK51 Tarih:
  • Başlangıç tarihi Yazılan Cevaplar:
  • Cevaplar 0
  • Okunma Sayısı: Görüntüleme 15,851

MK51

Zirve
Mesajlar
3,971
Tepkime Puanı
5
Yer
Istanbul
Adapazarı: Bu ilimize Adapazarlılar kasaca "Ada" der. Çünkü Sakarya ve Çark Suyu arasında yer alan şehir, tıpkı bir adayı andırır. "Pazar" sözüne gelince: Burası onyedinci yüzyılda yörenin pazar yeriydi. "Ada" ve "pazar" sözcüklerinin birleşmesinden Adapazarı oluştu.

Afyonkarahisar: Afyon türkülerinde sık sık "hisar" sözcüğü geçer. "Hisarın bedenleri çevirin gidenleri". Bu hisar sözcüğünün Afyon türkülerinde sık sık yinelenmesi nedensiz değildir. Eski adı Akroenos olan şehri Selçuklular uzun süren bir kuşatmadan sonra ele geçirdiler. "Hisar" kuşatma anlamına gelir. Acılarla elde edilen yere "Karahisar" dediler ve orada, kara taşlardan bir kale kurdular. Onaltıncı yüzyılda bölgede afyon yetiştirlmeye başlayınca, Karahisar'ın başına bir de Afyon eklendi ve şehir "Afyonkarahisar" adını aldı.

Antakya: MÖ 300 yıllarında Makedonya Kralı Seleukoz bu yörede Antakya'yı kurdu ve şehre babasının ismi olan Antiokhia adını verdi. Zamanla büyüyen kent, başkent halini aldı.

Ankara: İslam kaynaklarında Ankara'nın adı "Enguru" olarak geçer. Kimilerine göre Ankara sözü Farsça üzüm anlamına gelen "Engür"den, ya da Yunanca'da koruk anlamına gelen "Aguirada"dan türemiştir. ?Bazılarına göre Hint-Avrupa dillerindeki eğmek anlamına gelen "Ank" ya da Sankskritçe'de kıvrıntı anlamına gelen "Ankaba"dan veya Latince'de çengel anlamına gelen "Uncus"dan türediği ileri sürülmektedir. Frig dilinde Ank "engebeli, karışık arazi" anlamına gelir. Şehrin diğer isimleri; Ankyra, Ankura, Ankuria, Angur, Engürlü, Engürüye, Angare, Angera, Ancora, Ancora ve son olarak Ankara şeklini almıştır.

Antalya: MÖ ll. yüzyılda Bergama karalı Attalos ll tarafından kuruldu. Şehir önceleri ismini kurucusundan aldı ve Attaleia adıyla anıldı. Daha sonra bu isim Adalia, Antalia ve en son Antalya şekline dönüştü.

Artvin: İskitler tarafından kuruldu. Artvin sözü İskitçe'dir.

Aydın: İlk olarak Argoslar tarafından kuruldu. Adını Anadolu beylerinden Aydınoğlu Mehmet bey'den aldı. Aydın, Mehmet beyin babasının ismidir.

Amasya: Ttarihçi Strabon'a göre Amazon karalı Amasis kurdu ve ona "Amasis Kenti" anlamına gelen "Amasesia" ismini verdi.

Aksaray: Selçuklu sultanı İzzettin Kılıçarslan, şehirde cami, medrese, kümbetler ve büyük, beyaz bir saray yaptırdı. Şehir adını bu beyaz saraydan aldı.

Ağrı: İsmini, sınırları içindeki "Ararat" dağından alır. Çok eski çağlarda yeryüzü korkunç bir su baskınınına uğradı (Nuh Tufanı). Nuh peygamber bütün canılardan bir çifti alarak bir gemiye bindirdi. Gemi Cudi (İslam kaynaklarına göre) (Hristiyan kaynaklarına göre de Ararat - Ağrı) dağına kondu. Ararat, önce "Aran" sonra da "Ağrı" adını aldı.

Balıkesir: Şehrin adının eski hisar anlamına gelen Paleokastio'dan türediği sanılmaktadır. Halk arasında dolaşan bir söylentiye göre de balı çok anlamına gelir. Çünkü "kesir" Arapça'da "çok" anlamına gelmektedir.

Bayburt: Kaynaklara göre kasabanın ortaçağdaki adı "Paypert" ya da "Pepert" idi. Bayburt adı buradan gelmektedir.

Bilecik: Bizanslılar döneminde burada Bilekoma adlı bir kale vardı. Osman bey burayı alınca Bilecik adını verdi.

Bingöl: Buradaki çok sayıda göllerden dolayı bu isim verildi.

Bitlis: Kimi tarihçilere göre, "Bageş" ya da "Pagiş" sözcüklerinden türemiştir. Kimilerine göre de Büyük İskender'in komutanı "Lis" ya da "Badlis" burada bir kale kurmuş. Bitlis sözcüğü bu komutanın isminden kaynaklanıyormuş.

Bolu: Önceleri Bithynion, Romalılar döneminde ise Claudiopolis adı verildi. Türkler burayı alınca Claudiopolis sözcüğünü kısaltıp sadece Polis dediler. Daha sonra bu da halk dilinde değişerek Bolu oldu.

Burdur: Eski adı Askaniya'dır. İsmini yanında kurulmuş olduğu Burdur Gölü'nden alır.

Bursa: Eski çağlardaki Bitinya bölgesinin başkentidir. Buraya kurucusu Bitinya kralı Prusias'ın adı verildi (MÖ: ll. yüzyıl).

Çorum: Rivayete göre "çoğurum" kelimesinden türetilmiştir. Bu da bölgede zamanında Rumların çoğunluğu oluşturmasından kaynaklanmaktadır.

Çankırı: İlkçağda Gangra kalesinin eteğinde kuruldu. İsmini bu kaleden alan Çankırı'ya yakın zamana kadar Çangırı ve Çenğiri deniliyordu.

Çanakkale: Burada denizin şekli tıpkı bir çanağı andırır. Bugünkü ismini buradan alır.

Denizli: Deniz-ili kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur. "İl" eski Türkçe'de ülke, memleket anlamına gelir. Yani "deniz memleketi". Bir diğer rivayete göre de kelimenin aslı domuz-ili'dir. Bu da bölgede domuz çokluğundan kaynaklanmaktadır.

Diyarbakır: "Bakır ülkesi" anlamına gelmektedir. Bu ismin kaynağı Diyar-ı Bekir'dir. Bekir'in memleketi anlamına gelir. Bunun nedeni de Bekir b. Va'il adlı Arap göçebe boyunun buraya yerleşmiş olmasından kaynaklanır. Diyarbakır'ın eski adı Amid veya Amed'dir. Gelen veya bizim anlamına gelir. Dede Korkut kitabında Amid'e Hamid de denilmiştir.

Eskişehir: Eski adı Doylaion'dur. 1080 yılında Türkler burayı ele geçirdi. 1175 yılında Bizans geri aldı. Kılıçarslan bu şehri daha sonra tekrar geri alınca ona, "bizim eski şehrimiz" anlamına gelen "Eski Şehir" adını verdi.

Erzurum: "Ardı Rum" kelimesinden gelir. Anlamı, Rum toprağı demektir. Diğer bir rivayete göre de Selçuklular buraya Erzen-Rum demişlerdir. Erzen darı demektir. Şehir o zamanlar bir tahıl ambarı olarak kullanılmıştır.

Erzincan: Adını Erzincan Ovası'ndan alır. Ezirgan diye halk tarafından söylenir. Buranın eski adı Eriza'dır.

Elazığ: 1834 yılında Mezra denilen yerde kuruldu. 1862 yılında buraya o sıradaki padişah Abdülaziz'in onuruna "Mamuretülaziz" adı verildi. Bu ismi uzun bulan halk onu Elaziz olarak kısalttı. 1937 yılında Elazığ'a çevrildi.

Edirne: Romalılar döneminde imparator Hadrianus tarafından kurulduğu için şehir "Hadrianopolis" adını alır. Hadrianus'un şehri anlamına gelen bu sözcük, sonradan değişimlere uğrayarak Edirne halini aldı.

Gümüşhane: Burada daha önceleri gümüş madenleri olduğundan, Gümüşhane denilmiştir.

Gaziantep: Şehrin eski adı Ayıntab'dır. Kelime anlamı, "pınarın gözü" demektir. Halk bunu "Antep" olarak değiştirmiştir. Halk, Kurtuluş Savaşı'nda Fransızlara karşı başarılı bir savaş verince 6 Şubat 1921'de çıkartılan bir yasayla "Gazi" ünvanı verildi.

İzmir: Şehrin asıl adı "Smyrna"dır. İzmir kelimesi smyrna'nın halk arasındaki kullanış şeklidir. Homeros destanlarında bu kent ismini Kıbrıs Kralı Kinyras'ın kızı Smyra'dan alır ve tanrıça Artemis İzmirli'dir. Kimi kaynaklara göre de, İzmir şehrini ilk kuran Hititler değil, Amazonlar'dır. Hititler de buraya Navlühun adını vermişlerdir.

İstanbul: MÖ. 658 yılında Megara kralı Byzas tarafından kurulduğundan "Bizantion" adı verilmiştir. Roma imparatoru Marcus Avrelius döneminde imparatorun manevi babasının adıyla "Antion" olarak anıldı. Bizans İmparatoru Konstantin bu şehri yeniden kurunca buraya kendi adını verdi. Şehre "Konstantin veya Konstanpolis" adı verildi. Araplar "Kostantiniye", Romalılar "Konstantinopolis" demişlerdir. Daha sonra bu ismin kısaltılmış şekli olan "Stin-polis" kullanıldı. İşte İstanbul bu "Stin-Polis" şehrinden türetildi. Türkler burayı alınca Müslüman şehir anlamında "İslambol" adını verdiler. Fakat daha sonra İstanbul olarak değiştirildi.

Kütahya: Frigler buraya "Katyasiyum" veya "Katiation" adını vermişlerdir. Daha sonra yöre halkı buraya Kütahya demiştir.

Konya: İsa'dan önce 47-50 ve 53 yıllarında Hıristiyan azizlerinden St. Paul burayı ziyaret etti ve şehir önemli bir dinsel merkez olarak gelişti. Bu nedenle Hıristiyanlar ona, "İsa'nın tasviri" anlamına gelen "ikonyum" adını verdiler. Abbasiler burayı alınca "Kuniye"ye çevirdiler. Türkler bu ismi Konya olarak değiştirdi.

Kocaeli: Orhan Gazi döneminde bu bölgeyi feth eden Akçakoca isimli komutandan dolayı buraya Kocaeli denildi.

Kırşehir: Kır ve şehir kelimelerinin birleşmesinden oluşmuştur.

Kayseri: Romalılar Mazaka adlı şehri alınca buraya "imparator şehri" anlamına gelen "Kaysarea" adını verdiler. Daha sonra halk arasında Kayseri olarak yayıldı.

Kastamonu: Şehrin eski adı "Tumana"dır. Buraya daha sonra Gas-Gas isimli bir kavim yerleşti. İKastamonu, Gas ve Tuman'ın birleşmesinden meydana gelmiştir.

Kars: MÖ: 130-127 yılında buraya yerleşen Karsak Oymağı'ndan dolayı "Kars" adı verilmiştir. Kars kelimesinin anlamı, deve ya da koyun yününden yapılan elbise veya şal kuşağı anlamına gelir.

Kahramanmaraş: Asıl adı Markasi'dir. Halk dilinde Maraş olarak değişmiştir. Kurtuluş savaşında Fransızlara karşı şehirlerini kahramanca savunduklarından meclis tarafından 2 Şubat 1922'de "kahraman" ünvanı verildi.

Karaman: İlk ismi Laranda'dır. Selçuklu ve Osmanlılar'da ki ismi Larende idi. Karamanoğulları'nın başkenti olduğundan buraya daha sonra Karaman adı verildi.

Muş: Bir rivayete göre süryanice'deki "suyu bol" anlamına glene Muşa'dan, diğer bir rivayete göre şehrin kurucusu Muşet'den gelmiştir.

Muğla: Eski adı Mobolla'dır. Türkler buraya daha sonra Muğla demişlerdir.

Mardin: Süryanice'de Marde'den geldiği rivayet edilir. Romalılar "Maride" Araplar ise "Mardin" adını vermişlerdir. Diğer bir rivayet göre "mer-din" yani erkek, "yiğit-görmek" kelimesinden geldiği söylenir.

Manisa: Yunanca Magnesya'dan gelmiştir. Türkler burayı alınca Manisa olarak değiştirdiler.

Malatya: Hititler döneminde buranın adı Meliddu'dur. Halk tarafından Malatya olarak değişmiştir.

Nevşehir: Onsekizinci yüzyıla kadar şehir bir köydü ve adı Muşkara idi. Daha sonra Nevşehirli Damat İbrahim Paşa köyünü geliştirdi ve "yeni şehir" anlamında Nevşehir adını verdi.

Niğde: İlkçağda bölgede Nagdoslular adlı bir kavim yaşadığından, şehre isimlerini vermişler. Arap kaynakları "Nekide" veya "Nikde" demişler, halk ise şehre Niğde adını vermiştir.

Ordu: Eski adı Kotyora'dır. Halk tarafından bu isim değişikliğe uğramıştır.

Rize: Kafkas kökenli bir kelime olduğu sanılmaktadır.

Siirt: Adının Keldani aslından geldiği ve şehir anlamında olduğu söylenir. Diğer bir rivayete göre "Sert" kelimesinin bozulmuş şeklidir.

Samsun: Eski adı Amisos'dur. Samsun ismi bu kelimenin halk arasında değiştirilmesinden oluşmuştur.

Sakarya: Adını sınırları içinden geçen Sakarya nehrinden alır.

Tunceli: Burada bazı maden yataklarının bulunmasından dolayı şehre Tunceli adı verilmiştir. "Tunçülkesi" demektir.

Trabzon: "Trapezus" sözcüğünden gelir. Anlamı "dörtköşe"dir.
 

Etiketler
Gezenbilir bilgi kaynağını daha iyi bir dizin haline getirebilmek için birkaç rica;
- Arandığında bilgiye kolay ulaşabilmek için farklı bir çok konuyu tek bir başlık altında tartışmak yerine veya konu başlığıyla alakalı olmayan sorularınızla ilgili yeni konu başlıkları açınız.
- Yeni bir konu açarken başlığın konu içeriğiyle ilgili açık ve net bilgi vermesine dikkat ediniz. "Acil Yardım", "Lütfen Bakar mısınız" gibi konu içeriğiyle ilgili bilgi vermeyen başlıklar geç cevap almanıza neden olacağı gibi bilgiye ulaşmayı da zorlaştıracaktır.
- Sorularınızı ve cevaplarınızı, kısaca bildiklerinizi özel mesajla değil tüm forumla paylaşınız. Bildiklerinizi özel mesajla paylaşmak forum genelinde paylaşımda bulunan diğer üyelere haksızlık olduğu gibi forum kültürünün kolektif yapısına da aykırıdır.
- Sadece video veya blog bağlantısı verilerek açılan konuların can sıkıcı olduğunu ve üyeler tarafından hoş karşılanmadığını belirtelim. Lütfen paylaştığınız video veya blogun bağlantısının altına kısa da olsa konu başlığıyla alakalı bilgiler veriniz.

Hep birlikte keyifli forumlar dileriz.


GEZENBİLİR TV

GEZENBİLİR'İ TAKİP EDİN

Forum istatistikleri

Konular
103,383
Mesajlar
1,517,440
Kayıtlı Üye Sayımız
172,041
Kaydolan Son Üyemiz
İsmail.s

Çevrimiçi üyeler

SON KONULAR



Geri
Üst