DOĞA SPORLARINDA KULLANILAN TEMEL DÜĞÜMLER
Doğa sporları ile uğraşanların bilmesi gereken en önemli konulardan birisi düğümlerdir. Doğa sporlarında kullanılan bir çok düğüm çeşidi olmasına karşın, bunlardan temel birkaç tanesini bilmek yeterli olacaktır. Bir düğümün nasıl atıldığını bilmenin yanında, aşağıda anlatılan hususlara da dikkat edilmesi güvenli bir etkinlik için gereklidir.
İYİ BİR DÜĞÜMÜN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER:
* Yüksek bir sağlamlığa sahip olmalıdır.
* Kolay yapılabilmelidir.
* Üzerine yük bindikten sonra kolay çözülebilmelidir.
* Kendiliğinden çözülmemelidir.
Tüm düğümler ipin çekme gücünü değişik derecelerde azaltır. Bunun nedeni, düğüm yüzünden iplerin kıvrılması ve dıştaki liflerin içteki liflere göre yükün daha büyük bölümünü taşımasıdır. Örneğin göğüs düğümü içerdiği daha keskin bükülmeler nedeniyle 8 li düğümüne göre ipin çekme gücünü daha fazla azaltır. Yine uzun süre bırakılmış düğümler de ipte kalıcı hasarlara neden olabilir.
Gevşek bir düğüm yük altında deforme olur ve ipin çekme gücünü olumsuz yönde etkiler. Bu yüzden düğümler atıldıktan sonra iki işlem daha yapılmalıdır:
Düğümler atıldıktan sonra düzeltilmeli ve kitapta görülen şekillere benzetilmedir.
Düğümler atıldıktan sonra sıkıştırılmalıdır.
Ayrıca düğüm atıldıktan sonra ipin ucunda yeterli pay bırakılmalıdır. Düğüm atıldıktan sonra bırakılan uçlar cm. olarak ipin mm. cinsinden çapına eşit olmalıdır. Örneğin, 10 mm. çapındaki bir ipi için bırakılan artık uçlar 10 cm. den az olmamalıdır.
* İSTASYON ve EMNİYET İÇİN KULLANILAN DÜĞÜMLER
o Basit 8 li Düğümü
o 8 li Düğümü
o 2. Tip 8 li Düğümü
o 9 lu Düğümü
o Çift 8 li Düğümü
o Göğüs Düğümü
o Göğüs Düğümü (Çiftli)
o Yosemite Göğüs Düğümü
* İKİ İPİ BİRLEŞTİRMEK İÇİN KULLANILAN DÜĞÜMLER
o Camadan Düğümü
o Balıkçı Düğümü (Tekli)
o Balıkçı Düğümü (Çiftli)
o Sekizli İp Birleştirme Düğümü
o Perlon Düğümü
* PURİSİK DÜĞÜMLERİ
o Purisik Düğümü 1
o Purisik Düğümü 2
o Purisik Düğümü 3
o İtalyan Düğümü
o Yarım Kazık Düğümü
BASİT 8' Lİ DÜĞÜMÜ:
Bu düğüm iplerin alt ucuna atılarak durdurucu düğüm olarak kullanılabilir. Ancak bu özelliğinden daha çok diğer 8 li düğümleri için başlangıç düğümü olarak alınmıştır.
8' Lİ DÜĞÜMÜ:
Doğa sporlarının en temel düğümlerindendir. İpe bir halka yapmak amacıyla kullanılır. En temel istasyon düğümlerindendir. Ayrıca Göğüs emniyeti almak amacıyla da kullanılabilir. Bu düğümde bırakılan uç kısa olmamalıdır. Bu düğümün aynı işleve sahip diğer düğümlere göre tek dejavantajı fazla ip harcanmasıdır. Bu düğüm ipin çekme gücünü %55 e indirir.
2. TİP SEKİZLİ DÜĞÜMÜ:
2. tip sekizli düğümü sütün, ağaç vb. gibi uzun ya da üzeri kapalı istasyon noktaları için kullanılır. Bu düğümde başlangıç basit sekizli düğüm ile olur. Daha sonra ipin ucu istasyon noktasından dolanır ve başlangıçta atılan basit sekizli düğüm takip edilerek düğüm tamamlanır. Bu düğüm de ipin çekme gücünü %55 e indirir.
9' LU DÜĞÜMÜ:
8 li düğümüne benzer bir düğümdür. 8 li düğümü atılırken ipin bir tur daha fazla döndürülmesiyle atılır. 8 li düğümü ile benzer kullanımlara sahiptir.
ÇİFT 8' Lİ DÜĞÜMÜ:
İpin ucuna çift halka yapmak için kullanılır. İstasyonlarda ve ip döşeme esnasında sıkça kullanılır.
GÖĞÜS DÜĞÜMÜ:
İpin ucuna bir halka yapmak amacı ile kullanılır. Bu düğümün en büyük avantajı bu düğüm esnasında fazla ip harcanmamasıdır. Göğüs emniyeti almak için en sık kullanılan düğümdür. Aynı şekilde ipin ucunu bir ağaç, sütun vb. gibi yerlere bağlamak için ideal bir düğümdür. Sağ tarafta ise bir başka çeşit göğüs düğümü olan Yosemite göğüs düğümü verilmiştir.
ÇİFTLİ GÖĞÜS DÜĞÜMÜ:
İpin ucuna çift halka yapmak için kullanılır. Çift 8 li ye benzer bir düğümdür. Ancak çift 8 li den daha az ip harcanır.
CAMADAN DÜĞÜMÜ:
Aynı kalınlıkta olan iki ipi birbirine bağlamak ya da ipin iki ucunu birleştirmek için kullanılır.
TEKLİ BALIKÇI DÜĞÜMÜ:
Yine camadan düğümünde olduğu gibi iki ipi birleştirmek amacıyla kullanılır. Ancak camadan düğümü sadece aynı kalındıkta ipleri birleştirmesine karşın, balıkçı düğümü ile farklı kalınlıklardaki ipler birbirleri ile birleştirilebilir.
ÇİFTLİ BALIKÇI DÜĞÜMÜ:
Tekli balıkçı düğümünde olduğu gibi farklı kalınlarda olan iki ipi birbirine bağlamak için kullanılır. Tekli balıkçı düğümünden daha güvenilirdir.
SEKİZLİ İP BİRLEŞTİRME DÜĞÜMÜ:
Yine iki ipi birbirine bağlamak için kullanılır. İplerden birisine basit 8 li atıldıktan sonra diğer ip ile basit 8 li deki yol takip edilir. Basit 8 li yerine halkalı 8 li kullanılacak olursa ip geçişine imkan verecek bir halka da elde edilmiş olur.
PERLON DÜĞÜMÜ:
İki farklı perlonu birleştirmek ya da aynı perlon bandın iki ucunu birleştirerek halka oluşturmak için kullanılır. Düğüm tamalandığında perlon bandın iki ucu farklı yönlerde olmalıdır. Bırakılan uçlar en az 5 cm. olmalıdır. Bırakılan uçlar sabitleştirilerek düğümün daha güvenli olması sağlanabilir.
PURİSİK DÜĞÜMLERİ:
Genel olarak pursik düğümleri yük bindiğinde ana ip üzerinde sıkışarak sabit kalan, yük kalktığında ise ana ip üzerinde serbest olarak hareket eden düğümlerdir. Bu düğümler çoğunlukla cumar yerine ya da kurtarma esnasında kullanılır. Farklı şekillerde atılan ama temelde aynı işi yapan bir çok purisik düğümü vardır. Bu düğümlerden en az bir tanesi mutlaka öğrenilmelidir.
İTALYAN / YARIM KAZIK DÜĞÜMÜ:
Genellikle iniş ve çıkışlarda sporcunun emniyetini almak için kullanılır. İpteki sürtünmesi nedeniyle yükü oldukça azaltan bir düğüm çeşididir. Kurtarma esnasında da sıkça kullanımına başvurulan bir düğümdür. Aynı zamanda acil durumlarda iniş için desendör yerine de kullanılabilir.
Tek Elle Yarım Kazık Düğümü
Tam Kazık Düğümü
Doğa sporları ile uğraşanların bilmesi gereken en önemli konulardan birisi düğümlerdir. Doğa sporlarında kullanılan bir çok düğüm çeşidi olmasına karşın, bunlardan temel birkaç tanesini bilmek yeterli olacaktır. Bir düğümün nasıl atıldığını bilmenin yanında, aşağıda anlatılan hususlara da dikkat edilmesi güvenli bir etkinlik için gereklidir.
İYİ BİR DÜĞÜMÜN SAHİP OLMASI GEREKEN ÖZELLİKLER:
* Yüksek bir sağlamlığa sahip olmalıdır.
* Kolay yapılabilmelidir.
* Üzerine yük bindikten sonra kolay çözülebilmelidir.
* Kendiliğinden çözülmemelidir.
Tüm düğümler ipin çekme gücünü değişik derecelerde azaltır. Bunun nedeni, düğüm yüzünden iplerin kıvrılması ve dıştaki liflerin içteki liflere göre yükün daha büyük bölümünü taşımasıdır. Örneğin göğüs düğümü içerdiği daha keskin bükülmeler nedeniyle 8 li düğümüne göre ipin çekme gücünü daha fazla azaltır. Yine uzun süre bırakılmış düğümler de ipte kalıcı hasarlara neden olabilir.
Gevşek bir düğüm yük altında deforme olur ve ipin çekme gücünü olumsuz yönde etkiler. Bu yüzden düğümler atıldıktan sonra iki işlem daha yapılmalıdır:
Düğümler atıldıktan sonra düzeltilmeli ve kitapta görülen şekillere benzetilmedir.
Düğümler atıldıktan sonra sıkıştırılmalıdır.
Ayrıca düğüm atıldıktan sonra ipin ucunda yeterli pay bırakılmalıdır. Düğüm atıldıktan sonra bırakılan uçlar cm. olarak ipin mm. cinsinden çapına eşit olmalıdır. Örneğin, 10 mm. çapındaki bir ipi için bırakılan artık uçlar 10 cm. den az olmamalıdır.
* İSTASYON ve EMNİYET İÇİN KULLANILAN DÜĞÜMLER
o Basit 8 li Düğümü
o 8 li Düğümü
o 2. Tip 8 li Düğümü
o 9 lu Düğümü
o Çift 8 li Düğümü
o Göğüs Düğümü
o Göğüs Düğümü (Çiftli)
o Yosemite Göğüs Düğümü
* İKİ İPİ BİRLEŞTİRMEK İÇİN KULLANILAN DÜĞÜMLER
o Camadan Düğümü
o Balıkçı Düğümü (Tekli)
o Balıkçı Düğümü (Çiftli)
o Sekizli İp Birleştirme Düğümü
o Perlon Düğümü
* PURİSİK DÜĞÜMLERİ
o Purisik Düğümü 1
o Purisik Düğümü 2
o Purisik Düğümü 3
o İtalyan Düğümü
o Yarım Kazık Düğümü
BASİT 8' Lİ DÜĞÜMÜ:
Bu düğüm iplerin alt ucuna atılarak durdurucu düğüm olarak kullanılabilir. Ancak bu özelliğinden daha çok diğer 8 li düğümleri için başlangıç düğümü olarak alınmıştır.
8' Lİ DÜĞÜMÜ:
Doğa sporlarının en temel düğümlerindendir. İpe bir halka yapmak amacıyla kullanılır. En temel istasyon düğümlerindendir. Ayrıca Göğüs emniyeti almak amacıyla da kullanılabilir. Bu düğümde bırakılan uç kısa olmamalıdır. Bu düğümün aynı işleve sahip diğer düğümlere göre tek dejavantajı fazla ip harcanmasıdır. Bu düğüm ipin çekme gücünü %55 e indirir.
2. TİP SEKİZLİ DÜĞÜMÜ:
2. tip sekizli düğümü sütün, ağaç vb. gibi uzun ya da üzeri kapalı istasyon noktaları için kullanılır. Bu düğümde başlangıç basit sekizli düğüm ile olur. Daha sonra ipin ucu istasyon noktasından dolanır ve başlangıçta atılan basit sekizli düğüm takip edilerek düğüm tamamlanır. Bu düğüm de ipin çekme gücünü %55 e indirir.
9' LU DÜĞÜMÜ:
8 li düğümüne benzer bir düğümdür. 8 li düğümü atılırken ipin bir tur daha fazla döndürülmesiyle atılır. 8 li düğümü ile benzer kullanımlara sahiptir.
ÇİFT 8' Lİ DÜĞÜMÜ:
İpin ucuna çift halka yapmak için kullanılır. İstasyonlarda ve ip döşeme esnasında sıkça kullanılır.
GÖĞÜS DÜĞÜMÜ:
İpin ucuna bir halka yapmak amacı ile kullanılır. Bu düğümün en büyük avantajı bu düğüm esnasında fazla ip harcanmamasıdır. Göğüs emniyeti almak için en sık kullanılan düğümdür. Aynı şekilde ipin ucunu bir ağaç, sütun vb. gibi yerlere bağlamak için ideal bir düğümdür. Sağ tarafta ise bir başka çeşit göğüs düğümü olan Yosemite göğüs düğümü verilmiştir.
ÇİFTLİ GÖĞÜS DÜĞÜMÜ:
İpin ucuna çift halka yapmak için kullanılır. Çift 8 li ye benzer bir düğümdür. Ancak çift 8 li den daha az ip harcanır.
CAMADAN DÜĞÜMÜ:
Aynı kalınlıkta olan iki ipi birbirine bağlamak ya da ipin iki ucunu birleştirmek için kullanılır.
TEKLİ BALIKÇI DÜĞÜMÜ:
Yine camadan düğümünde olduğu gibi iki ipi birleştirmek amacıyla kullanılır. Ancak camadan düğümü sadece aynı kalındıkta ipleri birleştirmesine karşın, balıkçı düğümü ile farklı kalınlıklardaki ipler birbirleri ile birleştirilebilir.
ÇİFTLİ BALIKÇI DÜĞÜMÜ:
Tekli balıkçı düğümünde olduğu gibi farklı kalınlarda olan iki ipi birbirine bağlamak için kullanılır. Tekli balıkçı düğümünden daha güvenilirdir.
SEKİZLİ İP BİRLEŞTİRME DÜĞÜMÜ:
Yine iki ipi birbirine bağlamak için kullanılır. İplerden birisine basit 8 li atıldıktan sonra diğer ip ile basit 8 li deki yol takip edilir. Basit 8 li yerine halkalı 8 li kullanılacak olursa ip geçişine imkan verecek bir halka da elde edilmiş olur.
PERLON DÜĞÜMÜ:
İki farklı perlonu birleştirmek ya da aynı perlon bandın iki ucunu birleştirerek halka oluşturmak için kullanılır. Düğüm tamalandığında perlon bandın iki ucu farklı yönlerde olmalıdır. Bırakılan uçlar en az 5 cm. olmalıdır. Bırakılan uçlar sabitleştirilerek düğümün daha güvenli olması sağlanabilir.
PURİSİK DÜĞÜMLERİ:
Genel olarak pursik düğümleri yük bindiğinde ana ip üzerinde sıkışarak sabit kalan, yük kalktığında ise ana ip üzerinde serbest olarak hareket eden düğümlerdir. Bu düğümler çoğunlukla cumar yerine ya da kurtarma esnasında kullanılır. Farklı şekillerde atılan ama temelde aynı işi yapan bir çok purisik düğümü vardır. Bu düğümlerden en az bir tanesi mutlaka öğrenilmelidir.
İTALYAN / YARIM KAZIK DÜĞÜMÜ:
Genellikle iniş ve çıkışlarda sporcunun emniyetini almak için kullanılır. İpteki sürtünmesi nedeniyle yükü oldukça azaltan bir düğüm çeşididir. Kurtarma esnasında da sıkça kullanımına başvurulan bir düğümdür. Aynı zamanda acil durumlarda iniş için desendör yerine de kullanılabilir.
Tek Elle Yarım Kazık Düğümü
Tam Kazık Düğümü