Dj
2x1 OLMADI 4x4
BATMAN'IN TARİHİ
Batman'ın tarihi hakkında en eski bilgiler halk hikayeleri, mitler ve Heredot tarihinde verilmektedir. Ortak verilere göre MED kralı Abtyagestin'in torunu Kyros karşıtı Erpagazso M.Ö. 550 yılında yenilinceMED asilzadeleri arasındaki utancından dolayı MED'lerin yaşadığı Media bölgesinin kuzey batı ucundaki topraklarına çekilmek zorunda kalmış. Başka bir görüşe göre de Kyros pres egemenliği altında kalmamak için bu bölgeye yerleşmiştir. Karaçalı, sazlık ve bataklıktan oluşan bu bölgenin ortasında yapay bir adacık oluşturup, adına han obası anlamında olan "ELEKHAN" denilmiştir. ( M.Ö. 546 ) ELEKHAN 194 yıl bağımsız ve mutlu bir dönem geçirerek 352 yılında Büyük İskender'in istilasına uğramıştır. Daha sonra Lesepkoslar, Partlar, Romalılar, Sasani ve Bizansın hakimiyetine girmiştir. Artuklular, Moğollar, İlhanlılar, Celaliler, Karakoyunlu (Pezreşe) Akkoyunlular ve 1500 yılında Sevafilerin eline geçmiştir.
1515 yılında, 4. Murat'ın Bağdat seferi sırasında kendisine büyük yararlıklar gösteren Turhan oğlu Mahmut Paşa'ya ELEKHANI içine alan Batman suyu ile Botan suyu arasında kalan bölgenin tamamını vermiştir. Bu gelişmeden sonra ELEKHAN talafuz değişikliğine uğrayarak halk dilinde ELAH zamanla "İLUH" ismini almıştır. İluh köy birimi olarak kayıtlara geçmiş ve Siirt vilayeti, Elmedin kazasına bağlı olarak benliğini sürdürmüştür.
Elmedine yerleşim birimi 1926-27 yılı ilkbaharında bugünkü Batman çayının taşması nedeniyle haritadan silinmiş ve İluh köyü Beşiri (Kobin) ilçesine bağlanmıştır. Batman isminin nereden geldiği hakkında gürüşler olmayıp, bir görüşe göre bugümkü Batman çayının adı 1950'li yılların başında İluh köyüne verilmiştir. Yaygın olan görüşe göre de İluh köyünün aşağı kısmında ilk deneme kulesi kurulduğunda TPAO'nun tesislerinin bulunduğu bölgeye bakmaktan gelen Batman adı verilmiştir.
1937 yılında bucak haline getirilen İluh, 1940'lı yılların sonları ile 1950'li yılların başlarında bölgede varoaln petrol filizlerinin değerlendirilmesi sonucunda İluh bucağında her alanda büyük gelişme sağlanmıştır. Bu gelişmeler üzerine 2 Eylül 1957 tarihinde ilçe teşkilatı olarak kabul edilmiştir.
1955 genel nüfus sayımında İluh nüfusunun 4713 olarak kaydedilmesiyle 2 Kasım 1955 yılında Belediye teşkilatı kurulmuştur. 1990 yılına kadar çok hızlı bir gelişme yaşayan Batman, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Türkiye'nin 72. ili olma ünvanına kavuşmuştur.
BATMAN’IN COĞRAFI KONUMU
Batman İli 41 derece 10 dakika ve 41 derece 40 dakika doğu boylamları ile 38 derece 40 dakika ve 37 derece 50 dakika kuzey enlemleri arasında yer alan bölgede bulunmakta olup, 550 m yükseklikteki rakımdadır. Ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Batman ili, kuzeyde Muş, batıda Diyarbakır, doğuda Bitlis ve Siirt, güneyde Mardin illeri ile komşudur. ilimizin kuzey ve kuzeydoğusu yüksek, sarp ve dağlık olup güneyi ise dağlık ve engebelidir. Dicle nehri batıdan doğuya akarak il topraklarının içinden geçer. Batman çayı, Batman-Diyarbakır il sınırını çizerek Dicle nehri ile birleşir.
İl merkezi Batman çayı havzasında düz bir arazi üzerine yerleşmiştir. İlin doğusunda petrol üretimi yapılan 1288 m. yükseklikte Raman dağı ve Güneydoğu torosları vardır. Batman’da karasal iklim hüküm sürmektedir. Bölgede yazları sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Sıcaklık ortalaması yazları 40 derece, kışları ise -5 derecedir. Kar yağışları az görülür. İl yeraltı su rezervi bakımından da oldukça zengindir. Yıllık yağış (ortalaması 45.8 mm.'dir. Verimli ovalara sahip olan il merkezinin kurulduğu Batman çayı havzasını çevreleyen Sason dağları (Aydınlık dağları) 2500 m. Meleto tepesi 2967 m, Kuşaklı Dağı 1947 m, Avcı Dağı 2121 m, Meydanok Tepesi 2042 m, Kortepe 2082 m, Raman Dağı 1288 m.'de bulunmaktadır. Meleto yaylası, Beşiri Ovası ile Batman Ovası yanında Raman dağının Güney etekleri ile Mardin Eşiğini oluşturan Hasankeyf ilçesinin güney ve güneydoğusunu çevreleyen kalkerli arazi yapısının verdiği imkanlarla oluşturulan mağara evleri yüzey şekilleri açısından oldukça güzel bir görünüm arzetmektedir. 4000'i aşkın mağaranın bulunduğu bu bölge dünyada benzeri az bulunan bir doğa harikasıdır. Sel sularının binlerce yılık bir süreç içinde oluşturduğu kanyonlar ve buna bağlı olarak ortaya çıkan engebeli arazi yapısının biçimlendirdiği yeryüzü şekillerinin seyrine doyum olmaz.
GENEL BİLGİLER
İLİN TOPLAM NÜFUSU
405.765
İL MERKEZ NÜFUSU
212.563
ŞEHİRLİ NÜFUS
275.556
KÖY NÜFUSU
130.209
BELEDİYE SAYISI
12
KÖY SAYISI
263
MERKEZ KÖY SAYISI
19
MEZRA SAYISI
310
MAHALLE SAYISI
102
MAHALLE SAYISI (İL MERKEZİ)
37
YÜZÖLÇÜMÜ (KM²)
4.694
NÜFUS YOĞUNLUĞU
85
YILLIK NÜFUS ARTIŞ HIZI
21.30
TÜRKİYE NÜFUS SIRALAMASI
23
İŞSİZLİK ORANI ( % )
58
GSMH (1995 DİE VERİLERİ )
1157 USD
RAKIMI
560
Batman'ın tarihi hakkında en eski bilgiler halk hikayeleri, mitler ve Heredot tarihinde verilmektedir. Ortak verilere göre MED kralı Abtyagestin'in torunu Kyros karşıtı Erpagazso M.Ö. 550 yılında yenilinceMED asilzadeleri arasındaki utancından dolayı MED'lerin yaşadığı Media bölgesinin kuzey batı ucundaki topraklarına çekilmek zorunda kalmış. Başka bir görüşe göre de Kyros pres egemenliği altında kalmamak için bu bölgeye yerleşmiştir. Karaçalı, sazlık ve bataklıktan oluşan bu bölgenin ortasında yapay bir adacık oluşturup, adına han obası anlamında olan "ELEKHAN" denilmiştir. ( M.Ö. 546 ) ELEKHAN 194 yıl bağımsız ve mutlu bir dönem geçirerek 352 yılında Büyük İskender'in istilasına uğramıştır. Daha sonra Lesepkoslar, Partlar, Romalılar, Sasani ve Bizansın hakimiyetine girmiştir. Artuklular, Moğollar, İlhanlılar, Celaliler, Karakoyunlu (Pezreşe) Akkoyunlular ve 1500 yılında Sevafilerin eline geçmiştir.
1515 yılında, 4. Murat'ın Bağdat seferi sırasında kendisine büyük yararlıklar gösteren Turhan oğlu Mahmut Paşa'ya ELEKHANI içine alan Batman suyu ile Botan suyu arasında kalan bölgenin tamamını vermiştir. Bu gelişmeden sonra ELEKHAN talafuz değişikliğine uğrayarak halk dilinde ELAH zamanla "İLUH" ismini almıştır. İluh köy birimi olarak kayıtlara geçmiş ve Siirt vilayeti, Elmedin kazasına bağlı olarak benliğini sürdürmüştür.
Elmedine yerleşim birimi 1926-27 yılı ilkbaharında bugünkü Batman çayının taşması nedeniyle haritadan silinmiş ve İluh köyü Beşiri (Kobin) ilçesine bağlanmıştır. Batman isminin nereden geldiği hakkında gürüşler olmayıp, bir görüşe göre bugümkü Batman çayının adı 1950'li yılların başında İluh köyüne verilmiştir. Yaygın olan görüşe göre de İluh köyünün aşağı kısmında ilk deneme kulesi kurulduğunda TPAO'nun tesislerinin bulunduğu bölgeye bakmaktan gelen Batman adı verilmiştir.
1937 yılında bucak haline getirilen İluh, 1940'lı yılların sonları ile 1950'li yılların başlarında bölgede varoaln petrol filizlerinin değerlendirilmesi sonucunda İluh bucağında her alanda büyük gelişme sağlanmıştır. Bu gelişmeler üzerine 2 Eylül 1957 tarihinde ilçe teşkilatı olarak kabul edilmiştir.
1955 genel nüfus sayımında İluh nüfusunun 4713 olarak kaydedilmesiyle 2 Kasım 1955 yılında Belediye teşkilatı kurulmuştur. 1990 yılına kadar çok hızlı bir gelişme yaşayan Batman, 16 Mayıs 1990 tarih ve 3647 sayılı kanunla Türkiye'nin 72. ili olma ünvanına kavuşmuştur.
BATMAN’IN COĞRAFI KONUMU
Batman İli 41 derece 10 dakika ve 41 derece 40 dakika doğu boylamları ile 38 derece 40 dakika ve 37 derece 50 dakika kuzey enlemleri arasında yer alan bölgede bulunmakta olup, 550 m yükseklikteki rakımdadır. Ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesinde bulunan Batman ili, kuzeyde Muş, batıda Diyarbakır, doğuda Bitlis ve Siirt, güneyde Mardin illeri ile komşudur. ilimizin kuzey ve kuzeydoğusu yüksek, sarp ve dağlık olup güneyi ise dağlık ve engebelidir. Dicle nehri batıdan doğuya akarak il topraklarının içinden geçer. Batman çayı, Batman-Diyarbakır il sınırını çizerek Dicle nehri ile birleşir.
İl merkezi Batman çayı havzasında düz bir arazi üzerine yerleşmiştir. İlin doğusunda petrol üretimi yapılan 1288 m. yükseklikte Raman dağı ve Güneydoğu torosları vardır. Batman’da karasal iklim hüküm sürmektedir. Bölgede yazları sıcak ve kurak, kışlar soğuk ve yağışlı geçer. Sıcaklık ortalaması yazları 40 derece, kışları ise -5 derecedir. Kar yağışları az görülür. İl yeraltı su rezervi bakımından da oldukça zengindir. Yıllık yağış (ortalaması 45.8 mm.'dir. Verimli ovalara sahip olan il merkezinin kurulduğu Batman çayı havzasını çevreleyen Sason dağları (Aydınlık dağları) 2500 m. Meleto tepesi 2967 m, Kuşaklı Dağı 1947 m, Avcı Dağı 2121 m, Meydanok Tepesi 2042 m, Kortepe 2082 m, Raman Dağı 1288 m.'de bulunmaktadır. Meleto yaylası, Beşiri Ovası ile Batman Ovası yanında Raman dağının Güney etekleri ile Mardin Eşiğini oluşturan Hasankeyf ilçesinin güney ve güneydoğusunu çevreleyen kalkerli arazi yapısının verdiği imkanlarla oluşturulan mağara evleri yüzey şekilleri açısından oldukça güzel bir görünüm arzetmektedir. 4000'i aşkın mağaranın bulunduğu bu bölge dünyada benzeri az bulunan bir doğa harikasıdır. Sel sularının binlerce yılık bir süreç içinde oluşturduğu kanyonlar ve buna bağlı olarak ortaya çıkan engebeli arazi yapısının biçimlendirdiği yeryüzü şekillerinin seyrine doyum olmaz.
GENEL BİLGİLER
İLİN TOPLAM NÜFUSU
405.765
İL MERKEZ NÜFUSU
212.563
ŞEHİRLİ NÜFUS
275.556
KÖY NÜFUSU
130.209
BELEDİYE SAYISI
12
KÖY SAYISI
263
MERKEZ KÖY SAYISI
19
MEZRA SAYISI
310
MAHALLE SAYISI
102
MAHALLE SAYISI (İL MERKEZİ)
37
YÜZÖLÇÜMÜ (KM²)
4.694
NÜFUS YOĞUNLUĞU
85
YILLIK NÜFUS ARTIŞ HIZI
21.30
TÜRKİYE NÜFUS SIRALAMASI
23
İŞSİZLİK ORANI ( % )
58
GSMH (1995 DİE VERİLERİ )
1157 USD
RAKIMI
560
